Η Σύμβαση του ?αρχους (Aarchus Convention)
Η Σύμβαση της Οικονομικής Επιτροπής για την Ευρώπη των Ηνωμένων του ΟΗΕ (UNECE: United Nations Economic Commission for Europe) για την Πρόσβαση στην Ενημέρωση, τη Δημόσια Συμμετοχή στη Λήψη Αποφάσεων και την Πρόσβαση στη Δικαιοσύνη για Περιβαλλοντικά Θέματα, υπογράφηκε στις 25 Ιουνίου 1998 στην πόλη ?αρχους της Δανίας στο πλαίσιο της 4ης Υπουργικής Διάσκεψης για το 'Περιβάλλον στην Ευρώπη' και τέθηκε σε ισχύ στις 30.10.2001.
Η Σύμβαση Aarhus, η οποία αποτελεί αναμφίβολα το πιο αναλυτικό και νομοτεχνικά επεξεργασμένο διεθνές κείμενο που ρυθμίζει το συγκεκριμένο αντικείμενο, περιλαμβάνει 22 άρθρα και δύο Παραρτήματα και αποτελείται από τρεις πυλώνες έκαστος των οποίων περιλαμβάνει διατάξεις που εκχωρούν διαφορετικά δικαιώματα:
- Ο πρώτος πυλώνας προβλέπει το δικαίωμα των πολιτών να έχουν πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες.
- Ο δεύτερος πυλώνας προβλέπει τη συμμετοχή του κοινού στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων που έχουν συνέπειες για το περιβάλλον.
- Και τέλος ο τρίτος πυλώνας προβλέπει την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα.
Στόχος της Σύμβασης είναι να συμβάλει στην κατοχύρωση του δικαιώματος των ατόμων των σημερινών και των μελλοντικών γενεών, να ζουν σε ένα περιβάλλον κατάλληλο για την υγεία και την ευημερία τους.
Η Σύμβαση του ?αρχους αποτελεί ένα νέο είδος περιβαλλοντικής συμφωνίας. Συνδέει τα περιβαλλοντικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αναγνωρίζει το γεγονός ότι έχουμε υποχρέωση απέναντι στις μελλοντικές γενεές. Καθιερώνει τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων κοινωνικών ομάδων ως μέσου για την επίτευξη αειφορικής ανάπτυξης. Συνδέει την κυβερνητική ευθύνη και την περιβαλλοντική προστασία. Εστιάζεται στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του κοινού και των δημόσιων αρχών σε ένα δημοκρατικό πλαίσιο και προωθεί μια νέα διαδικασία δημόσιας συμμετοχής στις διαπραγματεύσεις και την εφαρμογή διεθνών συμφωνιών.
Βασικό αντικείμενο της Σύμβασης του ?αρχους είναι η σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους και τις κυβερνήσεις. Η Συνθήκη δεν αποτελεί μόνο μια περιβαλλοντική συμφωνία, αλλά επίσης και μια Σύμβαση για την κυβερνητική υποχρέωση, τη διαφάνεια και την ευαισθησία ανταπόκρισης. H Σύμβαση του ?αρχους αναγνωρίζει τα δικαιώματα του κοινού και επιβάλλει στα Μέρη και τις δημόσιες αρχές υποχρεώσεις σχετικά με την πρόσβαση στην ενημέρωση και τη δημόσια συμμετοχή και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το περιεχόμενο της Σύμβασης επισκεφθείτε τις παρακάτω ιστοσελίδες:
- Η Σύμβαση του ?αρχους (ελληνικά)
- The Aarchus Convention (αγγλικά)
- Σχέδιο νόμου κύρωσης της Σύμβασης του ?αρχους στο ελληνικό δίκαιο
- Ιστοσελίδα της UNECE (UN Economic Commission for Europe)
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P6-TA-2005-0176+0+DOC+XML+V0//EL
...........................................................................................................................................................................................
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη Διάσκεψη του Almaty όσον αφορά τη Σύμβαση του ?αρχους
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ,
Κείμενα που κατατέθηκαν : B6-0277/2005, Συζήτηση : PV 09/05/2005 - 16, Ψηφοφορία : PV 12/05/2005 - 5.1, Κείμενα που εγκρίθηκαν : P6_TA(2005)0176
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ?αρχους σχετικά με την πρόσβαση στην ενημέρωση, τη συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη επί περιβαλλοντικών θεμάτων της 25ης Ιουνίου 1998, καθώς και την επικείμενη δεύτερη Συνάντηση των Μερών (ΜΟΡ-2) που θα πραγματοποιηθεί στο Almaty του Καζακστάν από 25 έως 27 Μαΐου 2005,
– έχοντας υπόψη την προφορική ερώτηση Β6-0237/2005 εξ ονόματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση του ?αρχους τέθηκε σε ισχύ στις 30 Οκτωβρίου 2001,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση του ?αρχους κυρώθηκε από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα στις 17 Φεβρουαρίου 2005(1) , έχει δε κυρωθεί και από την πλειοψηφία των κρατών μελών της, συμπεριλαμβανομένων των νέων κρατών μελών,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σήμερα, 19 από τα 35 συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης του ?αρχους είναι κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν ήδη εγκρίνει εν μέρει τα νομοθετικά μέσα για την εφαρμογή της Σύμβασης του ?αρχους(2) και ότι περαιτέρω νομοθετικά μέσα τελούν σήμερα υπό διαπραγμάτευση στο πλαίσιο του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(3) ,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση του ?αρχους εξυπηρετεί στο να μπορούν οι δημόσιες αρχές και οι πολίτες να αναλαμβάνουν τις ατομικές και συλλογικές τους ευθύνες ως προς την προστασία και τη βελτίωση του περιβάλλοντος για την ευημερία της παρούσας και των μελλοντικών γενεών,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Πρωτόκολλο του Κιέβου σχετικά με το μητρώο έκλυσης και μεταφοράς ρύπων συμβάλλει στην αυξημένη συλλογική υπευθυνότητα, μειώνοντας τη ρύπανση και προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη,
1. καλεί την ΕΕ να αναλάβει ηγετικό, διαφανή και εποικοδομητικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις·
2. πιστεύει ότι η MOP-2 θα αποτελέσει μια καλή ευκαιρία τόσο για την ανασκόπηση της μέχρι σήμερα προόδου, όσο και για προβληματισμό σχετικά με τις μελλοντικές προκλήσεις·
3. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι οι αποφάσεις στο πλαίσιο της ΜΟΡ-2 θα συμβάλουν στην περαιτέρω εφαρμογή και ανάπτυξη της Σύμβασης και ότι θα δημιουργηθούν συνέργειες μεταξύ της Σύμβασης του ?αρχους και των σχετικών πολυμερών συμφωνιών για το περιβάλλον·
4. καλεί την Επιτροπή και ιδιαίτερα τα κράτη μέλη να φροντίσουν ώστε:
- να θεσπισθούν ακριβείς διατάξεις προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματική και εκτεταμένη συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων όσον αφορά τους ΓΤΟ, τροποποιώντας εάν χρειάζεται τη Σύμβαση και τα παραρτήματά της·
- να καθιερωθεί ένα μόνιμο σύστημα δημοσιονομικών ρυθμίσεων προκειμένου να διασφαλίζεται η χρηματοδότηση σε προβλέψιμη βάση·
- να βελτιωθεί περαιτέρω ο μηχανισμός συμμόρφωσης με βάση την κτηθείσα εμπειρία·
5. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν το νομοθετικό έργο με στόχο την έγκριση ενός νομοθετικού μέσου με το οποίο θα εφαρμόζεται το άρθρο 9 της Σύμβασης στην ΕΕ·
6. εκφράζει την υποστήριξή του στο έργο άλλων σχετικών διεθνών οργανισμών και Συμβάσεων, ιδιαίτερα του Πρωτοκόλλου της Καρθαγένης για τη βιοασφάλεια, αν και θεωρεί ότι η Σύμβαση του ?αρχους είναι το αρμόδιο βήμα για τη λήψη αποφάσεων επί των οριζοντίων αρχών που θα διέπουν την πρόσβαση του κοινού στην πληροφόρηση, καθώς και τη συμμετοχή και την πρόσβασή του στη δικαιοσύνη επί περιβαλλοντικών θεμάτων·
7. καλεί τις χώρες που δεν το έχουν ακόμη πράξει να κυρώσουν τη Σύμβαση του ?αρχους και το Πρωτόκολλο του Κιέβου σχετικά με το μητρώο έκλυσης και μεταφοράς ρύπων και να παρακινήσουν τα άλλα κράτη εκτός της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (UNECE) να καταστούν συμβαλλόμενα μέρη στη Σύμβαση εφόσον το επιθυμούν·
8. πιστεύει ότι τα μέλη του που συμμετέχουν στην αντιπροσωπεία της ΕΚ μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά και αναμένει ως εκ τούτου ότι θα έχουν πρόσβαση στις συντονιστικές συναντήσεις της ΕΕ στο Almaty, τουλάχιστο με καθεστώς παρατηρητή με ή χωρίς δικαίωμα λόγου·
9. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και τη Γραμματεία της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη με την παράκληση να διανεμηθεί σε όλα τα συμβαλλόμενα μέρη εκτός ΕΕ.
(1) 1 Απόφαση του Συμβουλίου της 17ης Φεβρουαρίου 2005 σχετικά με την κύρωση της Σύμβασης του ?αρχους εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί).
(2) 2 Οδηγία 2003/4/ΕΚ σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στις πληροφορίες για το περιβάλλον και την κατάργηση της οδηγίας του Συμβουλίου 90/313/ΕOΚ (ΕΕ L 41 της 14.2.2003, σ. 26)· οδηγία 2003/35/ΕΚ σχετικά με τη συμμετοχή του κοινού στην κατάρτιση ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων που αφορούν το περιβάλλον και με την τροποποίηση, όσον αφορά τη συμμετοχή του κοινού και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, των οδηγιών 85/337/ΕΟΚ και 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 156 της 25.6.2003, σ. 17).
(3) 3 Πρόταση κανονισμού σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της Σύμβασης του ?αρχους στα θεσμικά όργανα και σώματα της ΕΚ (COM(2003)0622)· πρόταση οδηγίας σχετικά με την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (COM(2003)0624).
