Τα αποδημητικά πτηνά κυριολεκτικά βλέπουν το γεωμαγνητικό πεδίο<
Πειραματόζωο ήταν ο κηποτσιροβάκος, ένα πουλί που ζει και στην Ελλάδα
Ουάσινγκτον
Η ικανότητα ορισμένων πτηνών να προσανατολίζονται με βάση το μαγνητικό πεδίο της Γης είναι γνωστή εδώ και χρόνια, παραμένει όμως μυστηριώδης. Τώρα, πειράματα στη Γερμανία υποδεικνύουν ότι τα αποδημητικά πουλιά κυριολεκτικά βλέπουν το μαγνητικό βορρά.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Όλντενμπουργκ διαπίστωσαν ότι το μάτι των πτηνών περιέχει εξειδικευμένους νευρώνες, ευαίσθητους στα μαγνητικά πεδία, οι οποίοι συνδέονται με μια περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει την πορεία πτήσης.
Αυτή η ανατομική σύνδεση υποστηρίζει την άποψη ότι τα πτηνά αντιλαμβάνονται τα μαγνητικά πεδία ως οπτικά ερεθίσματα, αναφέρουν στην ηλεκτρονική επιθεώρηση PLoS One ο Ντόμινικ Χέιερς και οι συνεργάτες του.
«Είναι κρίμα που δεν μπορούμε να τα ρωτήσουμε, αλλά φανταζόμαστε ότι [το μαγνητικό πεδίο] θα φαίνεται σαν σκιά ή φωτεινή κηλίδα στο κανονικό οπτικό πεδίο του πτηνού» δήλωσε στο Reuters ο Χέιερς.
Η ομάδα του πειραματίστηκε με τον αποδημητιικό κηποτσιροβάκο (Sylvia borin), ένα πουλί που περνά το καλοκαίρι στην Ευρώπη και τον χειμώνα στην Αφρική (ζει και στην Ελλάδα). Οι ερευνητές εισήγαγαν με ένεση στο μάτι των πουλιών μια ουσία που μπορεί να μετακινείται κατά μήκος των νευρικών ινών.
Όταν τα πειραματόζωα έδειχναν επιθυμία να ξεκινήσουν τη μετανάστευσή τους, η μετακίνηση της ουσίας μέσα στον εγκέφαλο έδειξε ότι το μάτι είναι λειτουργικά συνδεδεμένο με μια περιοχή του θαλάμου που σχετίζεται με την όραση καθώς και με την περιοχή Cluster N του πρόσθιου εγκέφαλου που ελέγχει τον προσανατολισμό κατά την πτήση.
Οι ερευνητές εικάζουν ότι το μάτι αντιλαμβάνεται το μαγνητικό πεδίο μέσω ουσιών που ονομάζονται κρυπτοχρώματα και επηρεάζονονται από τον προσανατολισμό των μαγνητικών γραμμών.
Παλαιότερες μελέτες, ωστόσο, είχαν δείξει ότι τα πτηνά διαθέτουν «βιολογικές πυξίδες» και στο ράμφος, στη μορφή μαγνητικών κρυστάλλων.
Το πώς συνδέονται τα δύο συστήματα προσανατολισμού παραμένει άγνωστο, ωστόσο οι ερευνητές υποψιάζονται ότι το ράμφος αντιλαμβάνεται την ένταση του μαγνητικού πεδίου και λειτουργεί σαν χάρτης, ενώ το μάτι αντιλαμβάνεται τον προσανατολισμό του πεδίου και λειτουργεί σαν πυξίδα.
(πηγή: Newsroom ΔΟΛ, 26/09/07)