"Με αφορμή το ναυάγιο του κρουαζιερόπλοιου στη Σαντορίνη να απαγορευτεί η διέλευση των τάνκερς ανάμεσα από τα νησιά",

του πρώην βουλευτή Κυκλάδων Νίκου Λεβογιάννη

Το πρόσφατο ναυάγιο του γιγαντιαίου κρουαζιερόπλοιου στην καλντέρα της Σαντορίνης, (τόπου ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους και ευαίσθητου οικολογικά) και οι συνέπειες από τη συνεχιζόμενη ρύπανση, αναδεικνύει και πάλι το πρόβλημα της ρύπανσης του Αιγαίου και των νησιών από τα αναρίθμητα τάνκερς και εμπορικά πλοία που πλέουν καθημερινά σ’ αυτό.

Αν λάβουμε υπόψη το μέγεθος αυτών των «πλοίων-τεράτων» της σύγχρονης τεχνολογίας,(τάνκερς, εμπορικά πλοία, κρουαζιερόπλοια-ξενοδοχεία κ.λπ.), που αν και σύγχρονα, τελικά παραμένουν «καρυδότσουφλα» πάνω στη θάλασσα, αντιλαμβανόμαστε τον όλεθρο που θα σπείρουν σε περίπτωση ναυαγίου, περίπτωση που δεν είναι πλέον απίθανη. Η συζήτηση που και πάλι έχει ανοίξει για το θέμα αυτό, της ρύπανσης δηλ. της θάλασσας και του κινδύνου βιβλικής καταστροφής που απειλεί τα νησιά, δεν πρέπει να κλείσει μόλις σβήσουν τα φώτα της δημοσιότητας. Είναι αργά ήδη για να μιλάμε για το τι πρέπει να γίνει, όταν αυτά τα ζητήματα έπρεπε να έχουν αντιμετωπιστεί προ πολλού, πέραν από σκοπιμότητες και συμφέροντα.

Το 2002, με το ναυάγιο του «Prestige” ανοικτά της Ισπανίας, προκλήθηκε τεράστια ρύπανση στην περιοχή και παράλληλα παγκόσμιος σάλος. Τότε η εφημερίδα «Τα Νέα», σε συνεργασία με Έλληνες επιστήμονες, έκανε «προσομοίωση» εκείνου του ναυαγίου στο Αιγαίο, κάπου ανάμεσα στα νησιά Μύκονο και Νάξο. Οι διαπιστώσεις των ειδικών ήταν για το Αιγαίο εφιαλτικές. Παράλληλα σε συζήτηση που είχε γίνει τότε στην επιτροπή παραγωγής και εμπορίου της Βουλής (20.5.2003) είχαμε επισημάνει ότι, άν το ναυάγιο του "Prestige" συνέβαινε στην Ελλάδα, οι επιπτώσεις θα ήταν βιβλικές και ότι, με βάση και το δημοσίευμα της Αθηναϊκής Εφημερίδας που έκανε την "προσομοίωση " του ναυαγίου ανάμεσα στα νησιά Μύκονο – Νάξο, θα καταστρεφόταν μία από τις ωραιότερες περιοχές της χώρας μας. Η καταστροφή αυτή τονίσαμε ότι θα έπληττε ανεπανόρθωτα τα νησιά Σύρο -Τήνο- Μύκονο- Πάρο- Νάξο και η ρύπανση θα έφθανε μέχρι τα παράλια της Μακεδονίας, της Θράκης και της Κρήτης. Τότε είχαμε προτείνει να εξεταστεί το ζήτημα της απαγόρευσης διέλευσης των δεξαμενόπλοιων, είτε αυτά είναι μονοπύθμενα, είτε διπύθμενα, ανάμεσα από τα νησιά.

Δεν μπορούν να περνούν τάνκερς από τα μπουγάζια Πάρου - Νάξου, Νάξου - Ίου κ.λπ. Είναι ένα ζήτημα που απασχολεί τους νησιώτες και κυριολεκτικά τρέμουν στην ιδέα, μετά το ναυάγιο του "Prestige", μη συμβεί κάτι παρόμοιο στη χώρα μας και στα νησιά μας. Από την απάντηση του τότε Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας προέκυψε ότι: «Πρέπει να καθοριστούν διάδρομοι διέλευσης για τα επικίνδυνα και μεγάλα πλοία μεταφοράς πετρελαίου από το Βόσπορο προς το Σουέζ, προς τα Κύθηρα, από το Σουέζ προς την Ευρώπη κ.λπ. όπως συμβαίνει με τα αεροπλάνα που έχουν συγκεκριμένους διαδρόμους. Όπως υπάρχουν οι αεροδιάδρομοι, πρέπει να καθοριστούν και θαλάσσιοι διάδρομοι. Οι ευαίσθητες περιοχές είναι πολύ σημαντικό θέμα και πραγματικά θα τις προστατεύσουμε».

Παράλληλα είχε τότε τεθεί επί τάπητος και το ζήτημα της επίσπευσης απόσυρσης των μονοπύθμενων δεξαμενόπλοιων, όπως είχε αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, απόφαση που είχε επικριθεί από τους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, οι οποίοι αιτιολόγησαν την αντίδρασή τους για τις οικονομικές συνέπειες που θα είχε αυτή η απόφαση για τους Έλληνες πλοιοκτήτες. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι αποφάσεις σε όλα τα όργανα της Ε.Ε. (Συμβούλιο Κορυφής Κοπεγχάγης, Εαρινό Συμβούλιο Βρυξελλών, Ευρωκοινοβούλιο, Συμβούλιο Υπουργών Μαρτίου κ.α.), μετά το ναυάγιο του «Prestige», ήταν ομόφωνες για το θέμα αυτό.

Σύμφωνα με το Eυρωπαϊκό Συμβούλιο, το ναυάγιο του «Πρεστίζ», που ήταν ελληνικών συμφερόντων και με Έλληνα πλοίαρχο, έπρεπε να επισπεύσει την απόσυρση των δεξαμενόπλοιων μονού πυθμένα, ξεκινώντας κατά κατηγορίες πλοίων από το 2005 με ανώτατο όριο το 2015. Το πρόσφατο λοιπόν τραγικό ναυάγιο του γιγαντιαίου κρουαζιερόπλοιου στην καλντέρα της Σαντορίνης (που είναι η καρδιά του Κυκλαδικού Πολιτισμού, που συμβολίζει κατά τρόπο μοναδικό την παγκόσμια εικόνα των Κυκλάδων, ως μοναδικού στον κόσμο τόπου, όπου η φύση και ο άνθρωπος δημιούργησαν αριστουργήματα), μας προκάλεσε τρόμο και πανικό για το πόσο εύκολα, έτσι σε μια στιγμή, από μια ανθρώπινη απερισκεψία, από ένα ατύχημα, από μια έκρηξη οργής της φύσης, μπορεί να προκληθεί ανεπανόρθωτη βιβλική καταστροφή. Μας τρομάζει η ιδέα μιας τέτοιας συμφοράς και το ναυάγιο του κρουαζιερόπλοιου πρέπει να προβληματίσει την Κυβέρνηση, αλλά και τους φορείς των νησιών και πρέπει να ληφθούν αυστηρά μέτρα πρόληψης και να επιβληθούν αυστηροί κανόνες ελέγχου της διέλευσης από τις θαλάσσιες περιοχές τέτοιων επικίνδυνων «θηρίων». Αν αντί για το κρουαζιερόπλοιο έχουμε το ναυάγιο ενός τάνκερ κάπου στις Κυκλάδες, είναι φανερό ότι οι καταστροφές θα είναι πολλαπλάσιες από εκείνς του “Prestige” στη Δυτική Μεσόγειο.

Και δυστυχώς είναι γνωστό ότι στο Αιγαίο, ανάμεσα στα νησιωτικά συμπλέγματα, κοντά στις ακτές, μέσα από τα «μπουγάζια», κινούνται καθημερινά πολλά δεξαμενόπλοια και άλλα τεράστια φορτηγά πλοία, που μεταφέρουν επικίνδυνα φορτία. Λέγαμε και τότε στη Βουλή το ξαναλέμε και σήμερα ότι επιβάλλεται, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και όλοι οι συναρμόδιοι φορείς, να μελετήσουν άμεσα το πρόβλημα αυτό και να πάρουν μέτρα, να θεσμοθετήσουν κανόνες ασφαλούς διέλευσης των πλοίων αυτών των κατηγοριών από τις θάλασσές μας.

Συγκεκριμένα επιβάλλεται να χαραχτούν θαλάσσιοι διάδρομοι διέλευσης, όπως συμβαίνει στις αερομεταφορές, να ελέγχονται αυστηρά αυτοί οι θαλάσσιοι διάδρομοι και αυτοί οι θαλάσσιοι διάδρομοι επιβάλλεται να βρίσκονται έξω από τα νησιωτικά συμπλέγματα, έξω από τα γεωγραφικά όρια των νησιωτικών νομών και μακριά από τις υπόλοιπες ακτές σε απόσταση ασφάλειας. Πρέπει επίσης να επιβάλλονται αυστηρότατες κυρώσεις στα πλοία, που θα παραβιάζουν αυτούς τους θαλάσσιους διαδρόμους.

Αν μάλιστα σήμερα ληφθεί υπόψη και η κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και η πολλαπλάσια αύξηση που θα προκύψει στο Αιγαίο και τα νησιά από τις μεταφορές πετρελαίου, γίνεται αντιληπτό ότι οι κίνδυνοι βιβλικής, ολοκληρωτικής καταστροφής, είναι η μεγαλύτερη απειλή για τα νησιά μας και το Αιγαίο. Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, αλλά και οι τοπικοί φορείς των νησιωτικών νομών, με πρώτους από όλους εκείνους των Κυκλάδων, πρέπει να προχωρήσουν σε αποφάσεις και δράσεις άμεσες και αποτελεσματικές, τα μποφόρ μιας βιβλικής καταστροφής είναι πλέον προβλέψιμα.

1/5/2007