Σέριφος - Απάντηση στις κατηγορίες που δέχονται όσοι αντιτίθενται στο συγκεκριμένο αιολικό πάρκο

από Σερφιώτη

Θα ήθελα να απαντήσω στις κατηγορίες που δεχόμαστε όσον αφορά στην αντίθεσή μας στην κατασκευή του αιολικού πάρκου. Υπάρχουν πτυχές οι οποίες φαίνεται πως δεν έχουν γίνει κατανοητές ακόμη και από Σεριφιώτες. Επιτακτική κρίνεται λοιπόν η αποσαφήνισή τους.

Κατηγορία: Οι Σεριφιώτες δε θέλουν να κατασκευαστεί ένα έργο στον τόπο τους, αλλά παραπονιούνται συνέχεια πως δε γίνονται έργα.

Το έργο δεν είναι κρατικό, αλλά του ομίλου Μυτιληναίου. Επιδοτείται σημαντικά από εθνικούς (από τον Αναπτυξιακό Νόμο) και κοινοτικούς (κατά 40%) πόρους, όχι μόνο για την κατασκευή αλλά και για τη λειτουργία (κάθε παραγόμενη kWh επιδοτείται μέσω του ειδικού τέλους ΑΠΕ στους λογαριασμούς της ΔΕΗ) και σχεδιάστηκε με σκοπό τη μεγιστοποίηση του κέρδους του ομίλου Μυτιληναίου αδιαφορώντας για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα.

Κατηγορία: Η «Οργάνωση Natura 2000» θα έπρεπε να προωθεί την κατασκευή αιολικών πάρκων.

Η Natura 2000 δεν είναι περιβαλλοντική οργάνωση (όπως π.χ. Greenpeace, WWF κ.α.), αλλά προστατευόμενη από την Ευρωπαϊκή Ένωση περιοχή της Μεσογείου, εξαιρετικής σημασίας για την χλωρίδα και την πανίδα. Εντός των περιοχών αυτών πρέπει να ακολουθείται το μοντέλο της ήπιας ανάπτυξης για περιορισμό των επιπτώσεων στο περιβάλλον, ενώ απαγορεύεται η εγκατάσταση βιομηχανιών καθώς και η έντονη οικιστική δραστηριότητα.

Κατηγορία: Ναι μεν δε θέλουν την εγκατάσταση αιολικού πάρκου στο νησί τους, αλλά το καλοκαίρι με τις διακοπές ρεύματος θα δυσανασχετούν.

Η Σέριφος δεν είναι νησί το οποίο καλύπτει τις ενεργειακές του ανάγκες "παρασιτώντας" στο εθνικό δίκτυο ενέργειας. Αντιθέτως, έχει εγκατεστημένη μονάδα παραγωγής που χρησιμοποιεί diesel. Η μονάδα αυτή εκσυγχρονίστηκε πρόσφατα με αποτέλεσμα:

Α) Την αύξηση της ισχύος που παράγεται. Το εργοστάσιο καλύπτει σχεδόν 2 φορές τις ανάγκες της Σερίφου, γι' αυτό το λόγο και δεν αναμένονται διακοπές παροχής λόγω υπερφόρτωσης, παρά μόνο εξαιτίας κάποιας βλάβης (αναμενόμενο σε όλες τις μηχανές).

B) Τη μείωση του θορύβου, της κατανάλωσης καυσίμου και των καυσαερίων. Η μονάδα αυτή είναι σύγχρονη.

Κατηγορία: Αντί να ασχοληθούν με την αυθαίρετη δόμηση και την ανυπαρξία υποδομών, προφασίζονται οπτική ενόχληση από τις ανεμογεννήτριες.

Η αυθαίρετη και άναρχη δόμηση από πλευράς κατοίκων - που πρέπει να αντιμετωπιστεί από τις αρχές σύμφωνα με το νόμο - δεν πρέπει να δημιουργεί ένα καθεστώς χαλαρότητας και ασυνεπούς εφαρμογής των νόμων. Δε σημαίνει πως επειδή κάποια μέρη του νησιού παρουσιάζουν άσχημη εικόνα εξ' αιτίας αυτού του λόγου, πρέπει να καταστραφεί και το υπόλοιπο νησί. Αντιθέτως, καλό θα ήταν να ξεκινήσει μία προσπάθεια εξωραϊσμού με σωστή χωροταξία, σωστό οικιστικό σχεδιασμό με πρόβλεψη των μελλοντικών αναγκών και σεβασμό των υπαρχόντων αρχιτεκτονικών προτύπων.

Κατηγορία: Η αντίθεση στα αιολικά πάρκα είναι υποκινούμενη από πετρελαϊκά συμφέροντα.

Προφανώς και πίσω από την αντίθεσή μας δεν κρύβονται πετρελαϊκά συμφέροντα. Η προσπάθειά μας έχει ως σκοπό την προστασία του νησιού από αγάπη για τον τόπο, αφού είτε καταγόμαστε από αυτόν, είτε κατοικούμε μόνιμα ή μη, είτε είμαστε φίλοι του νησιού. Η αντίθεσή μας αυτή μάλιστα μας έχει κοστίσει ακριβά όχι μόνο σε χρήματα για ενημέρωση και νομικούς συμβούλους αλλά και σε ώρες εργασίας για προβολή των λόγων αντίθεσης. Ούτως ή άλλως μία τέτοια κατηγορία περί ύπαρξης κρυφών συμφερόντων, χωρίς στοιχεία, εύκολα αντιστρέφεται.

Κατηγορία: Οι περιορισμοί που τίθενται στη οικιστική δόμηση δεν είναι δυνατόν να ισχύσουν σε έργα υποδομής (δρόμοι, λιμάνια - μαρίνες, αεροδρόμια - ελικοδρόμια, μονάδες ύδρευσης και αποχέτευσης - βιολογικός καθαρισμός, ταμιευτήρες, μονάδες παράγωγής και δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιακό δίκτυο κ.α.).

Σε μία περιοχή περιβαλλοντικά και οπτικά προστατευόμενη και ταυτόχρονα τουριστική, το κάθε έργο πρέπει να προσαρμόζεται στα χαρακτηριστικά του τοπίου, στην κλίμακά του, αλλά και στα ιδιαίτερα μοτίβα που κυριαρχούν. Έτσι, για το λόγο αυτό οι δρόμοι πρέπει να πληρούν ορισμένες προδιαγραφές (απόσταση από ακτή, απόσταση από κοίτη χειμάρρου κ.τ.λ.), όπως και όλα τα κτήρια υποδομής πρέπει να δένουν με το τοπίο (διάσπαση όγκων, εξωτερική επένδυση εν μέρει με πέτρα, σεβασμός στην αρχιτεκτονική) και να μην προκαλούν. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει σχεδιασμό και υλοποίηση έργων τα οποία συμβαδίζουν με την κλίμακα του νησιού (καθοριστικοί παράγοντες: θέση, ύψος, καταλαμβανόμενη έκταση, όγκος, θόρυβος, πιθανή ρύπανση, επίδραση στα φυτά και στα ζώα, χρώμα κ.α.), καθώς η υλοποίηση έργων μεγαλύτερης κλίμακας είναι μη βιώσιμη. Το περιβάλλον και η αισθητική δεν πρέπει να τίθενται στο περιθώριο προς όφελος των μεγάλων έργων ή εξ' αιτίας "εκτάκτων αναγκών". Βέβαια, τα αρμόδια υπουργεία και άλλοι φορείς δε διακρίνονται γι' αυτή τους την ευαισθησία. Οι 87 ανεμογεννήτριες είναι λοιπόν εκτός κλίμακας λόγω της έκτασης που θα καταλάβουν, του ύψους τους, της πολλαπλάσιας από την τοπική κατανάλωση ενέργειας που θα μετατρέπουν σε ηλεκτρική, των σημείων που θα εγκατασταθούν και πολλών άλλων λόγων που έχουν ήδη αναφερθεί σε άλλα κείμενα. Τέλος, πρέπει να αναφερθεί πως σύμφωνα με το Π.Δ. 930/2002 που καθορίζει τους όρους δόμησης στη Σέριφο, απαγορεύεται η εκτέλεση τέτοιων τεχνικών έργων, τα οποία είναι ορατά από μακριά και αλλοιώνουν τις κορυφογραμμές και το τοπίο.

Κατηγορία: Με ένα τέτοιο αιολικό πάρκο θα ήταν το νησί αύταρκες σε ενέργεια και δε θα χρειαζόταν πια ο υπάρχων σταθμός παραγωγής.

Εδώ πρέπει να γίνουν ορισμένες υποθέσεις, καθώς το δελτίο τύπου του ομίλου Μυτιληναίου και τα στοιχεία τα οποία έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας δε διευκρινίζουν αν θα υπάρξει διασύνδεση του δικτύου της Σερίφου με το εθνικό δίκτυο ή αν απλώς τα υποβρύχια καλώδια θα μεταφέρουν την παραγόμενη από τις ανεμογεννήτριες ενέργεια στο Λαύριο. Αν το ηλεκτρικό δίκτυο του νησιού διασυνδεθεί με το εθνικό δίκτυο, τότε πράγματι θα μπορεί να σταματήσει η λειτουργία του σταθμού, πιθανότατα όμως με κίνδυνο αυξημένων διακοπών ρεύματος το καλοκαίρι – όταν αυξάνεται η ζήτηση στις αστικές και βιομηχανικές περιοχές και αναγκαστικά πρέπει να «κοπούν» δευτερεύουσες περιοχές για να μην καταρρεύσει όλο το δίκτυο. Αυτό είναι μία πραγματικότητα σε άλλα διασυνδεδεμένα νησιά. Επίσης, αν προκληθεί κάποια βλάβη, για παράδειγμα λόγω κακοκαιρίας, στους πυλώνες και στη σύνδεση με τα υποβρύχια καλώδια, η αποκατάστασή της μπορεί να διαρκέσει πολλές εβδομάδες – διάστημα κατά το οποίο το νησί θα παραμείνει χωρίς ρεύμα. Αν δεν υπάρξει διασύνδεση, αν παραμείνει δηλαδή το ηλεκτρικό δίκτυο του νησιού ανεξάρτητο όπως είναι σήμερα, εννοείται πως δε μπορεί να σταματήσει η λειτουργία του σταθμού. Μία περιοχή δε μπορεί να καλύψει πλήρως τις ανάγκες της σε ηλεκτρική ενέργεια μόνο με χρήση ανανεώσιμων πηγών. Συγκεκριμένα, μία τέτοια προσπάθεια σημαντικής (π.χ. 40-50%) ή πλήρους κάλυψης από ΑΠΕ έχει να αντιμετωπίσει πολύ σημαντικά προβλήματα που σχετίζονται:

Πρώτον, με την αδυναμία ακριβούς πρόβλεψης του πότε θα παράγεται ρεύμα από τις ανεμογεννήτριες και του πόσο θα είναι αυτό. Μεταβολές του αέρα θα μεταβάλουν την παραγόμενη ισχύ και γι' αυτό το λόγο θα πρέπει να υπάρχει συνεχής λειτουργία σταθμών παραγωγής (λιγνιτικών, πετρελαίου, φυσικού αερίου, πυρηνικής ενέργειας κ.τ.λ.)

Δεύτερον, με τη δυσκολία επίτευξης σταθερής τάσης και συχνότητας ρεύματος. Εδώ πρέπει να αναφερθεί πως αν η ισχύς που συνεισφέρουν οι ανεμογεννήτριες είναι μικρή σε σχέση με τη συνολική ισχύ που καταναλώνεται στο δίκτυο (π.χ. 10%), οι διακυμάνσεις αυτές εξομαλύνονται σε μεγάλο βαθμό από τους κύριους σταθμούς παραγωγής. Έτσι, γίνεται φανερό πως ένα αιολικό πάρκο δε μπορεί να συνεισφέρει πάνω από το 10% της καταναλισκόμενης ενέργειας χωρίς κάποια έξοδα για εξομάλυνση τάσης και πρόβλεψη παραγωγής και κατανάλωσης. Όμως, για τη συνεισφορά ποσοστών μεγαλύτερων του 30-40% της ενέργειας που καταναλώνεται απαιτούνται τεράστια έξοδα σε εξοπλισμό – τόσα που ακυρώνουν τα οφέλη από τη μη χρήση καυσίμων. Συνοψίζοντας, η εγκατάλειψη του σταθμού παραγωγής στο Λιβάδι κρίνεται ως αδύνατη (αν δεν πραγματοποιηθεί διασύνδεση) ή εξαιρετικά επίφοβη (αν πραγματοποιηθεί διασύνδεση). Η καλύτερη λύση είναι η εγκατάσταση μικρού αριθμού ΑΠΕ που θα λειτουργούν επικουρικά του κυρίου σταθμού ή η εγκατάσταση ΑΠΕ σε οικιακή/συνοικιακή κλίμακα (π.χ. μικρές ανεμογεννήτριες διαμέτρου 1-2m, ισχύος 500W-1kW ή φωτοβολταϊκά κύτταρα αντιστοίχου ισχύος), που δεν προκαλούν, δεν προσβάλλουν την αισθητική και την κλίμακα του νησιού και δε δημιουργούν προβλήματα διακυμάνσεων στο δίκτυο.

Κατηγορία: Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα οπτικής ρύπανσης, αφού οι ανεμογεννήτριες θα εγκατασταθούν σε "απομακρυσμένα" υψώματα.

Εδώ απλά υπενθυμίζεται πως η έννοια «απομακρυσμένη περιοχή» σε ένα τόσο μικρό νησί δεν υφίσταται. Το ύψος των ανεμογεννητριών (150μ, ίδιο με κτήριο 45-50 ορόφων, λίγο πιο κοντό από τη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου) θα τις καθιστά ορατές από πολλά χιλιόμετρα μακριά, ακόμα και από γειτονικά νησιά όταν ο καιρός είναι ευνοϊκός. 16 Απριλίου 2007