Ta συμπεράσματα του Διεθνούς Συνεδρίου για την "Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης: Από τη θεωρία στη συνεργατική δράση για ένα βιώσιμο μέλλον" που διοργάνωσε στις 23 και 24 Νοεμβρίου 2006, το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS στο πλαίσιο του προγράμματος INTERREG IIIC "Δίκτυο Παράκτιων Πρακτικών" :
 
1. Το παράκτιο περιβάλλον φιλοξενεί ένα θαυμαστό βιολογικό πλούτο, ιδιαίτερα εύθραυστο, όμως, λόγω των ολοένα αυξανόμενων ανθρώπινων πιέσεων. Σημαντικές έρευνες στις διάφορες χώρες αλλά και εκθέσεις διεθνών οργανισμών, ιδιαίτερα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος και του Προγράμματος του ΟΗΕ για το Περιβάλλον / Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης δείχνουν ότι η παράκτια ζώνη αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις που οδηγούν συχνά σε μη αντιστρέψιμες αλλαγές. Πάνω από το 1/3 του πληθυσμού της Ευρώπης υπολογίζεται ότι ζει σε περιοχές έως και 50 χιλιόμετρα από την ακτή, με 120 εκατομμύρια ανθρώπους να ζουν σε παράκτια αστικά συγκροτήματα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού – περίπου 3,6 δισεκατομμύρια – ζουν κοντά στην ακτογραμμή. Μέσα στις επόμενες δεκαετίες, ο αριθμός αυτός θα φτάσει τα 4,6 δισεκατομμύρια.

Παρότι οι φυσικές διαδικασίες έχουν διαμορφώσει την ακτογραμμή και τη μορφολογία της τους προηγούμενους αιώνες, η σφοδρότητα των ανθρώπινων και οικονομικών δραστηριοτήτων και πιέσεων στις Ευρωπαϊκές παράκτιες περιοχές και οι συνεπακόλουθες κλιματικές αλλαγές των τελευταίων χρόνων, εντείνουν τη διάβρωση, δημιουργώντας ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα για το περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες. Το 70% της ευρωπαϊκής ακτογραμμής διατρέχει μεγάλο κίνδυνο: πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη περιοχή οικολογικής σημασίας στον κόσμο.

-  Μεταξύ των πιέσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον,  συγκαταλέγονται η ρύπανση από τη βιομηχανία, τις θαλάσσιες μεταφορές και τα νοικοκυριά και η καταστροφή παράκτιων οικοσυστημάτων αλλά και δασών που θυσιάζονται για κατασκευαστικές δραστηριότητες. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμούν ότι: "Βάσει των σημερινών υπολογισμών, αναμένεται ότι το 50% των ακτών της Μεσογείου θα έχει κτισθεί έως το 2025".

- Σύμφωνα με την μελέτη "EUROSION - Living with Coastal Erosion in Europe: Sediment and Space for Sustainability" που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ένα πέμπτο των  ακτών της Ευρώπης των 25 , περίπου 20.000 χιλιόμετρα, έχει επηρεαστεί ήδη σοβαρά ή αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα από τη διάβρωση, με την ακτογραμμή να  υποχωρεί κατά 0,5 έως 2 μέτρα κάθε χρόνο, και σε κάποιες σοβαρές περιπτώσεις μέχρι και 15 μέτρα. Πάνω από 15 τετραγωνικά χιλιόμετρα το χρόνο χάνονται ή επηρεάζονται σε σημαντικό βαθμό. Η γρήγορη ανάπτυξη κατά μήκος των ακτών και των χειμάρρων  έχει ανατρέψει τις φυσικές διαδικασίες. Κάθε χρόνο, πάνω από 100.000.000 τόνοι γης, που θα κατέληγαν με φυσικές διαδικασίες στα παράκτια οικοσυστήματα, χρησιμοποιούνται σήμερα για κατασκευές, συγκεντρώνονται από φράγματα ποταμών ή μπλοκάρονται από τεχνικά έργα. Οι φυσικές περιοχές, που είναι σημεία εκτόνωσης (buffer) για τη δύναμη της θάλασσας, εξαφανίζονται. 
Τα αποτελέσματα της διάβρωσης των ακτών διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Για παράδειγμα, τα δύο τρίτα των ακτών του Βελγίου αποτελούνται από αμμουδιές και το υπόλοιπο ένα τρίτο κλείνει από κατασκευές. Ως αποτέλεσμα, το ένα τέταρτο της ακτογραμμής του Βελγίου διαβρώνεται, κάτι που αποτελεί το υψηλότερο επίπεδο σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες. Η Ιταλία υποφέρει, επίσης, από υψηλό επίπεδο διάβρωσης, φτάνοντας το 23%, εξαιτίας της ραγδαίας αστικοποίησης των ακτών και των παράκτιας ζώνης της.  Η Ελλάδα υποφέρει, επίσης, από τα υψηλότερα επίπεδα διάβρωσης (28,6%), το 4ο υψηλότερο επίπεδο στην ΕΕ των 25.
Η διάβρωση των ακτών έχει δραματικές συνέπειες στο περιβάλλον και την ανθρώπινη δραστηριότητα. Μπορεί να γκρεμίσει σπίτια στη θάλασσα, να καταστρέψει δρόμους και άλλες υποδομές. Απειλεί οικοτόπους της άγριας ζωής, την ασφάλεια των ανθρώπων που ζουν στην ακτή αλλά και οικονομικές δραστηριότητες, όπως είναι ο τουρισμός. Τα τελευταία 50 χρόνια, ο πληθυσμός που ζει σε παράκτιες κοινότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υπερδιπλασιαστεί και φτάνει τα 70.000.000 (το 16% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ των 25 χωρών). Εκτίθεται σε αυξανόμενους κινδύνους διάβρωσης και πλημμύρων. Το 1953, στη διάρκεια του χειρότερου περιστατικού πλημμύρας από τη θάλασσα που έχει αναφερθεί στην πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία, πάνω από 2.000 άτομα έχασαν τη ζωή τους στη Βρετανία και την Ολλανδία
Η διάβρωση οφείλεται συνήθως σε ανθρώπινες δραστηριότητες έντονης ανάπτυξης και χρήσης της γης για κατασκευές και τεχνικά έργα (έργα μηχανικού): λιμενικά έργα, μαρίνες, λιμενοβραχίονες, αλιευτικά καταφύγια, αυθαίρετη δόμηση, φράγματα και έργα σε ποταμούς, διαμορφώσεις παράκτιων περιοχών. "Βαριά" τεχνικά έργα, για παράδειγμα με την κατασκευή τεχνητών κυματοθραυστών, αναχωμάτων και άλλων κατασκευών στη θάλασσα ενώ περιορίζουν τοπικά τη διάβρωση, συνήθως διακόπτουν τη φυσική μεταφορά υλικών και προκαλούν διάβρωση σε κάποια άλλα σημεία της ακτογραμμής. Από τα 875 χιλιόμετρα ευρωπαϊκών ακτών που άρχισαν να διαβρώνονται τα τελευταία 20 χρόνια, το 63% βρίσκεται σε λιγότερο από 30 χιλιόμετρα απόσταση από περιοχές που άλλαξαν πρόσφατα λόγω τεχνικών έργων. 
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας εξαιτίας του "φαινομένου του θερμοκηπίου" και η αύξηση της συχνότητας των καταιγίδων και των περιστατικών πλημμύρας έχει επιδεινώσει το πρόβλημα.
   
-   Η ανατροπή του παγκόσμιου κλίματος είναι, δυστυχώς, πια γεγονός και αρχίζει να επηρεάζει τις ανθρώπινες κοινωνίες και τα οικοσυστήματα. Η παράκτια ζώνη είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη λόγω της αύξησης των ακραίων καιρικών φαινομένων και της επιταχυνόμενης ανόδου της στάθμης της θάλασσας σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Η προστασία του παγκόσμιου κλίματος με μείωση της εξάρτησης μας από τα ορυκτά καύσιμα και στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αφενός, και αφετέρου η κατάλληλη προετοιμασία μας απέναντι σε αλλαγές που έχουν ήδη δρομολογηθεί, ιδιαίτερα σε σχέση με την παράκτια ζώνη, πρέπει να τεθούν στο κέντρο του ενδιαφέροντος μας αλλά και των πολιτικών.  

- Το βασικό πρόβλημα στις νότιες και ανατολικές μεσογειακές χώρες είναι η ανεπαρκής επεξεργασία των αστικών αποβλήτων, ένα πρόβλημα που επιτείνεται από την αύξηση του τουρισμού. Στις χώρες αυτές υπάρχει έλλειψη τεχνολογιών και οικονομικών συνθηκών για τον χειρισμό περιβαλλοντικών θεμάτων, αν και δεν απουσιάζει το επιστημονικό προσωπικό. Στις βόρειες χώρες, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ρύπανση από χημικά. Είναι ανάγκη να εφαρμοστούν πιο αποτελεσματικά και δεσμευτικά μέτρα ώστε να περιοριστεί η ασύδοτη εκμετάλλευση των αλιευτικών αποθεμάτων και η ρύπανση από εκατοντάδες χιλιάδες τόνους πετρελαίου που καταλήγουν στο θαλάσσιο περιβάλλον για την αντιμετώπιση των κινδύνων, τον εμπλουτισμό της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των οικοσυστημάτων, του αλιευτικού κλάδου και των τοπικών παράκτιων κοινωνιών.

- Η Μεσόγειος, ο κυριότερος τουριστικός προορισμός στον κόσμο, βρίσκεται ήδη σε μια διαδικασία καταστροφής παράκτιων και όχι μόνο οικοτόπων και φυσικής αλλοίωσης, που μπορεί να οδηγήσει σε πολύ χειρότερες καταστάσεις από αυτές που έχουμε δει μέχρι τώρα. Αν και ο ρυθμός εκμετάλλευσης των θαλάσσιων πόρων φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί, η έκταση της καταστροφής είναι ανησυχητική. Επιπλέον της ρύπανσης που προέρχεται από χερσαίες δραστηριότητες και από τη ναυτιλία, εμφανίζονται νέοι κινδύνους για το οικοσύστημα της Μεσογείου θάλασσας, όπως η ταχεία επέκταση της ιχθυοκαλλιέργειας και η εισαγωγή νέων (ξενικών) ειδών (μεταξύ των οποίων και φύκη τα οποία απιελούν μεσογειακά είδη), είδη τα οποία μετανάστευσαν τις τελευταίες δεκαετίες από τον Ατλαντικό αλλά και τον Ινδικό Ωκεανό και την Ερυθρά Θάλασσα, μέσω του Γιβραλτάρ, της Διώρυγας του Σουέζ ή εξαιτίας των πλοίων.
Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει ότι "η επιδείνωση της κατάστασης στη Μεσόγειο απειλεί την υγεία των 143 εκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν στις ακτές της, καθώς και την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη καθοριστικής σημασίας οικονομικών κλάδων που εξαρτώνται από τη θάλασσα, όπως είναι η αλιεία και ο τουρισμός".
Η κατάσταση του περιβάλλοντος της Μεσογείου Θαλάσσης δεν πρόκειται να βελτιωθεί αν δεν υπάρξει πολιτική βούληση για εφαρμογή της τρέχουσας και μελλοντικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Αν και η πρώτη προτεραιότητα στη διαχείριση του περιβάλλοντος στην περιοχή της Μεσογείου είναι να εφαρμοστεί η υφιστάμενη περιβαλλοντική νομοθεσία, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει την ανάγκη υιοθέτησης πιο ολοκληρωμένων νομοθεσιών και στρατηγικών.

2. Απουσιάζει χαρακτηριστικά μια πολιτική που να αντιμετωπίζει με ολοκληρωμένο τρόπο τα θέματα της προστασίας του παράκτιου οικοσυστήματος, της εξασφάλισης της κοινωνικής – πολιτιστικής αξίας του καθώς και της έκτασης και της μορφής των παρεμβάσεων και οικονομικών δραστηριοτήτων στην ευαίσθητη αυτή ζώνη. Σύμφωνα και με την μέχρι τώρα αποτίμηση των Εθνικών Αναφορών, στο πλαίσιο της Σύστασης της ΕΕ για την αποτελεσματική εφαρμογή της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Περιοχής, που έχουν υποβάλει τα 14 από τα 20 κράτη μέλη που διαθέτουν παράκτια ζώνη, μόνο το 1/3 των κρατών έχει κάποια μορφή επεξεργασμένης στρατηγικής για την προώθηση ολοκληρωμένης στρατηγικής διαχείρισης της παράκτιας ζώνης.
Η Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης πρέπει να ενσωματώνει τις ακόλουθες αρχές:
? Η προστασία και ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής ιδιαιτερότητας κάθε περιοχής πρέπει να αποτελεί τον πυρήνα ενός Ολοκληρωμένου Παράκτιου Σχεδιασμού
? Ο σχεδιασμός των δραστηριοτήτων και των αντίστοιχων έργων ή των έργων υποδομής θα πρέπει να σέβεται τη φέρουσα ικανότητα των φυσικών οικοσυστημάτων και πόρων, αλλά και να σέβεται συναινετικές και άλλες δημοκρατικές διαδικασίες.
? Η βιώσιμη (αειφόρος) ανάπτυξη προϋποθέτει και απαιτεί την κινητοποίηση του παράκτιου πληθυσμού και την καλλιέργεια του αισθήματος κοινής ευθύνης.
? Ο σχεδιασμός για την επίτευξη της βιώσιμης διαχείρισης και ανάπτυξης πρέπει να γίνεται σε τοπικό επίπεδο (Δήμος/ Νομαρχία/ Περιφέρεια) και η χάραξη πολιτικής σε εθνικό.

Προκειμένου να εφαρμοστεί η βιώσιμη παράκτια διαχείριση απαιτείται:
• Αναγνώριση των τοπικών προβλημάτων (περιβαλλοντικών, κοινωνικών και αναπτυξιακών)
? Καθορισμός των στόχων που πρέπει να επιτευχθούν προκειμένου να επιλυθούν τα προβλήματα
? Καθορισμός συγκεκριμένων σταδίων με μετρήσιμα αποτελέσματα
? Καθορισμός συγκεκριμένων δράσεων σε τοπικό επίπεδο
? Εξασφάλιση των μέσων που απαιτούνται προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι δράσεις (οικονομικοί πόροι, ανθρώπινο δυναμικό, υλικοτεχνική υποδομή, κ.α.)
? Ανάπτυξη ενός συστήματος ελέγχου – αξιολόγησης
? Οργάνωση δικτύων για την ανταλλαγή εμπειριών πάνω σε πρακτικές παράκτιας διαχείρισης και συμμετοχικού σχεδιασμού
? Ανάπτυξη πλαισίου συμμετοχικού σχεδιασμού με την ενεργή συμμετοχή τοπικών φορέων και του κοινού
? Οργάνωση προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του κοινού για να επιτευχθεί η απαιτούμενη κοινωνική συναίνεση και συμμετοχή
 
3. Μια σύγχρονη διαχείριση των λιμανιών προϋποθέτει περιβαλλοντική διαχείρισή τους. Ήδη σημαντικός αριθμός λιμανιών προχωράει στην υιοθέτηση συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης στη λογική ότι τα λιμάνια που δεν θα έχουν στο άμεσο μέλλον παρόμοια συστήματα δεν θα είναι βιώσιμα. Η εφαρμογή των ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών πολιτικών και εθελοντικών δεσμεύσεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων των λιμένων με τις παράκτιες πόλεις που τα φιλοξενούν, ιδιαίτερα σε μια εποχή που η παγκοσμιοποίηση οδηγεί σε αύξηση των θαλάσσιων μεταφορών προϊόντων και πρώτων υλών. 

4. Απαιτείται μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τη βιωσιμότητα του νησιωτικού χώρου, που βασίζεται στην προσέγγιση του οικοσυστήματος. Η αναθεώρηση του Συντάγματος θα πρέπει να λάβει υπόψη αυτή την ανάγκη, που διατυπώθηκε και στο σχέδιο της ευρωπαϊκή Συνταγματικής χάρτας. Όλες οι τομεακές πολιτικές (οικονομική, περιβαλλοντική, εμπορική, τουριστική, συγκοινωνιακή, αγροτική, αλιευτική, κτηνοτροφική, απασχόλησης, εκπαίδευσης, υγείας κλπ) θα πρέπει να έχουν μια μελετημένη, και με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, διαμορφωμένη νησιωτική διάσταση που να ανταποκρίνεται, να είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες, τις ιδιομορφίες και τις δυνατότητες των νησιών. Η δημιουργία ενός "Φόρουμ Διαλόγου για τη Βιωσιμότητα του Νησιωτικού Χώρου" είναι μια αναγκαιότητα σήμερα. Ένα τέτοιο φόρουμ μπορεί να συμβάλει στο διάλογο μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών εταίρων (υπουργεία – κεντρική διοίκηση, αυτοδιοίκηση, τοπικές κοινωνίες, περιβαλλοντικές ΜΚΟ, ερευνητικοί και πανεπιστημιακοί φορείς, επιχειρήσεις), την ανταλλαγή απόψεων, προτάσεω και καλών πρακτικών, τη διαμόρφωση σχεδίων βιώσιμης ανάπτυξης και την εξειδίκευση επιμέρους πολιτικών στη βάση των ιδιαιτεροτήτων του νησιωτικού χώρου.

5. Η υιοθέτηση μιας σύγχρονης διαχειριστικής πολιτικής πρέπει να εξασφαλίζει τόσο την συναινετική προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων όσο και τη μελλοντική ανάπτυξη των ανθρώπινων δραστηριοτήτων με βιώσιμο τρόπο. Αυτό, όμως, προϋποθέτει ενδυνάμωση της κοινωνικής υπευθυνότητας και ισχυροποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου, καθώς και πολίτες που δεν θα επιδιώκουν απλώς την εξυπηρέτηση ατομικών μικρών ή μεγάλων συμφερόντων που στο τέλος λεηλατούν το μέλλον μας αλλά πολίτες που νοιάζονται για τον τόπο τους, το περιβάλλον και τα δικαιώματα των μελλοντικών γενιών, που αντιμετωπίζουν τα δικά τους συμφέροντα με τρόπο που δεν καταστρέφει το μέλλον το παιδιών τους και το μέλλον του χώρου όπου ζούμε.

6. Πολλές πρωτοβουλίες και δράσεις, κυρίως από κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς φορείς, πανεπιστημιακά κι ερευνητικά κέντρα, είναι σε εξέλιξη, αποδεικνύοντας το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την προώθηση μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης, ώστε να αντιμετωπιστούν τα σημαντικά προβλήματα και οι αυξανόμενες πιέσεις στην ευαίσθητη αυτή ζώνη. Ένας αριθμός ελληνικών φορέων (περιβαλλοντικές οργανώσεις, ερευνητικά κέντρα, ορισμένοι φορείς της αυτοδιοίκησης) συνεχίζει να συμμετέχει σε ευρωπαϊκές συνεργασίες και δίκτυα ανταλλαγής εμπειριών, ακόμα και μετά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων. Η ενδυνάμωση και η συστηματοποίηση αυτών των συνεργασιών είναι ιδιαίτερα επωφελής, ιδιαίτερα όταν συνδέεται με τα προβλήματα που αναφύονται στο επίπεδο της καθημερινότητας και της διαχείρισης.  

Η συνεργασία και η δημιουργία ενός δικτύου των θεματικών δικτύων (COPRANET -ευρωπαϊκό και ελληνικό Δίκτυο Παράκτιων Περιοχών, HENCORE / ΕΔΙΠΕ – Δίκτυο για την παράκτια έρευνα, ECOPORTS - δίκτυο λιμανιών με συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης) αλλά και άλλων φορέων που ενεργοποιούνται σε θέματα βιώσιμης διαχείρισης ακτών μπορεί να βελτιώσει την ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών, την συνεισφορά στοιχείων και εργαλείων σχεδιασμού και εφαρμογής καθώς και την προώθηση αποτελεσματικότερων πολιτικών ιδίως στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής για την ολοκληρωμένη διαχείριση της παράκτιας ζώνης.

7. Αυτή την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη σημαντικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες που αφορούν την παράκτια ζώνη και τη θάλασσα, όπως:
- Η αποτίμηση των μέχρι σήμερα ενεργειών των κρατών μελών της ΕΕ για τη διαμόρφωση και προώθηση εθνικών στρατηγικών για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης.
- Η παρουσίαση από της Ευρωπαϊκή Επιτροπή  της Θεματικής Στρατηγικής για την Προστασία και τη Διατήρηση του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος καθώς και της πρότασης Οδηγίας-Πλαίσιο για το Θαλάσσιο Περιβάλλον (Marine Framework Directive). Η Θαλάσσια Στρατηγική θα αποτελεί τον περιβαλλοντικό πυλώνα της ναυτιλιακής πολιτικής της ΕΕ, την οποία επεξεργάζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μια πολιτική που στοχεύει στην αξιοποίηση του οικονομικού δυναμικού των ωκεανών, σε αρμονία, όμως, με το θαλάσσιο περιβάλλον.
-  Η παρουσίαση της Στρατηγικής της ΕΕ για την "προστασία και τον καθαρισμό του θαλάσσιου περιβάλλοντος της Μεσογείου".
-   Η πρωτοβουλία "ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2020" που έχει ως στόχο την αντιμετώπιση των κύριων πηγών ρύπανσης στη Μεσόγειο έως το 2020, η έγκριση της τελικής μορφής της οποίας έγινε κατά τη σύνοδο των Υπουργών Περιβάλλοντος της Ευρω-Μεσογειακής Συνεργασίας, στο Κάιρο, στις 20 Νοεμβρίου 2006
-   Η εφαρμογή της Οδηγίας –Πλαίσιο για τα Νερά 60/2000, που περιλαμβάνει και τα παράκτια ύδατα και απαιτεί την επίτευξη καλής οικολογικής ποιότητας των επιφανειακών και υπόγειων νερών (λίμνες, ποτάμια, ρέματα, υγρότοποι, παράκτια νερά) μέχρι το 2015. Η πρώτη αποτίμηση των Διαχειριστικών Σχεδίων σε επίπεδο Υδρολογικής Λεκάνης θα γίνει το 2021
- Ο διάλογος για το προσχέδιο του Πρωτοκόλλου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Περιοχών στη Μεσόγειο.

Αυτές οι πρωτοβουλίες είναι μια σημαντική ευκαιρία για την προώθηση αποτελεσματικών πολιτικών αλλά και μια σημαντική πρόκληση για την ενεργή συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, των ερευνητικών κέντρων, των επιχειρήσεων, της αυτοδιοίκησης στην αντιστροφή των σημερινών τάσεων υποβάθμισης της παράκτιας ζώνης και της θάλασσας και την επίτευξη των στόχων της προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης των ακτών και της θάλασσας καθώς και της επανάκαμψης της βιοποικιλότητάς τους. Η Οδηγία για τη Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση (Strategic Environmental Assessment -SEA) επιτρέπει την έγκαιρη αναγνώριση και αποφυγή των ανεπιθύμητων επιπτώσεων των σχεδίων ανάπτυξης της παράκτιας ζώνης.

8. Για την Ελλάδα είναι απαραίτητο να ενσωματωθεί μια Εθνική Στρατηγική για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης με σαφώς καθορισμένους στόχους, χρονοδιαγράμματα και δεσμευμένους πόρους στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης στον τομέα «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» αλλά και στα επιμέρους Επιχειρησιακά και στα Περιφερειακά Προγράμματα. Ο νέος θεσμός της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στις τομεακές αναπτυξιακές πολιτικές πρέπει να συνοδεύονται από μηχανισμούς παρακολούθησης κι αξιολόγησης και θεσμούς διαβούλευσης – συμμετοχής των πολιτών στην διαμόρφωση και εφαρμογή των πολιτικών που επηρεάζουν την παράκτια ζώνη και γενικότερα το περιβάλλον. Πρωτοβουλίες νομοθετικών ρυθμίσεων, όπως αυτή του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών για τον "αιγιαλό και την παραλία" πρέπει - για να αποφεύγουν την αποσπασματικότητα και την μονομερή προσέγγιση  - να στηρίζονται στις αρχές και τις κατευθύνσεις της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης και ν οριστικοποιούνται μόνο μετά από εξαντλητικό διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους.

9. Για την βιώσιμη ανάπτυξη και διαχείριση της παράκτιας ζώνης απαραίτητες προϋποθέσεις  αποτελούν:
- η ορθή κατανόηση των διαδικασιών και των δραστηριοτήτων που επιτελούνται σε αυτήν,
- η ύπαρξη των κατάλληλων τεχνολογικών και ερευνητικών μέσων μελέτης της πολυπλοκότητας και των αλληλεξαρτήσεων των φυσικών, κοινωνικών και παραγωγικών συστημάτων
- η ανάπτυξη των κατάλληλων κοινωνικο-οικονομικών δεξιοτήτων και η εξασφάλιση του ανθρώπινου δυναμικού
- μια προσέγγιση οικοσυστήματος, που οδηγεί στη συνεργασία αντί στην αντιπαλότητα με την ακτή και τη θάλασσα.
Η εφαρμογή πολιτικών Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης απαιτεί, επίσης, εργαλεία εφαρμογής, μεταξύ των οποίων είναι βέβαια και επαρκείς χρηματοδοτήσεις, κίνητρα και αντικίνητρα. Η οριστικοποίηση του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς 2007-2013 (Δ' ΚΠΣ) πρέπει να προβλέψει επαρκείς χρηματοδοτήσεις που σε συνδυασμό με εθνικούς πόρους θα εξασφαλίσουν τους όρους για την προώθηση της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης.
Είναι γεγονός ότι η πολιτική πρόληψης μέσα από μια οπτική Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης συμφέρει όχι μόνο από περιβαλλοντική και κοινωνική σκοπιά αλλά και από οικονομική. Η καταστροφή των ακτών (αυθαίρετη δόμηση, απόρριψη ανεπεξέργαστων λυμάτων, συσσώρευση αποβλήτων, αλόγιστη εκμετάλλευση φυσικών πόρων, εκτέλεση έργων χωρίς επαρκή έρευνα και τεκμηρίωση) βραχυπρόθεσμα μπορεί να δημιουργεί την εντύπωση ότι επιφέρει "κέρδη", μακροπρόθεσμα, όμως το περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό κόστος είναι τεράστιο. Η αποκατάσταση μιας υποβαθμισμένης περιοχής είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, η αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τη διάβρωση που προκαλεί ένα ακατάλληλο ή κακοσχεδιασμένο έργο μπορεί να απαιτεί σημαντικούς πόρους και συνεπάγεται, πιθανώς, σημαντικές ανακατατάξεις δραστηριοτήτων, σχέσεων και συμφερόντων. Η καταστροφή των οικολογικών χαρακτηριστικών της ακτής περιορίζει την άμυνά μας απέναντι στη διάβρωση, την απώλεια εδαφών και περιουσιών, όπως διαπιστώνει πρόσφατα και η έκθεση "EUROSION".
Η πρόληψη αποδεικνύεται και στην περίπτωση των ακτών η πιο σοφή πράξη. Ορισμένα παράδειγμα:
 - Η συνολική περιβαλλοντική υποβάθμιση υπολογίζεται ότι κοστίζει πλέον του 3% του ΑΕΠ σε ορισμένες χώρες της Βόρειας Αφρικής, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος.
- Εκτιμάται ότι η τρέχουσα συνολική αξία των οικονομικών στοιχείων που βρίσκονται μέσα στη ζώνη των 500 μέτρων από τις ακτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 25, συμπεριλαμβανομένων των παραλιών, της αγροτικής γης και των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, είναι μεταξύ 500 και 1.000 δισεκατομμυρίων ευρώ.
- Οι περιβαλλοντικές υπηρεσίες της ευρωπαϊκής παράκτιας ζώνης, σύμφωνα με στοιχεία ανεξάρτητων εκτιμητών, θα μπορούσαν να αποτιμηθούν σε 18-240 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο, σε όρους θετικών περιβαλλοντικών ωφελειών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις για λογαριασμό της ΕΕ, η Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης μπορεί να προσθέσει κατά μέσον όρο 7% στο ΑΕΠ ενός κράτους μέλους της ΕΕ.
- Οι δημόσιες δαπάνες για την καταπολέμηση της διάβρωσης αυξάνονται και για το 2001 υπολογίζονται σε 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες σπίτια στην παράκτια ζώνη της Ευρώπης πρέπει να εγκαταλειφθούν ή χάνουν την αξία τους επειδή κινδυνεύουν άμεσα να καταρρεύσουν ή να καταληφθούν από τη θάλασσα, συνήθως εξαιτίας ακατάλληλων ή κακά σχεδιασμένων έργων που εντείνουν ή προκαλούν τη διάβρωση παράκτιων περιοχών.
-  Οι πρωτοβουλίες Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιας Ζώνης που υλοποιήθηκαν στην ΕΕ μεταξύ 1995-1999 κόστισαν 22 εκατομμύρια ευρώ, αλλά προέκυψε καθαρή αξία απόδοσης της επένδυσης αυτής που ξεπερνάει τα 127 εκατομμύρια Ευρώ.
- Μια εκτίμηση της κυβέρνησης της Σρι Λάνκα για το έλος του Muthurajawela, ανέβασε την χρηματική αξία του σε πάνω από 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο, σε όρους άμεσων και έμμεσων ωφελειών.
- Το πρόγραμμα Δράσης για την Παράκτια Ζώνη του Ατλαντικού που ξεκίνησε το 1991 εξαιτίας της επείγουσας ανάγκης αποκατάστασης της ακτογραμμής και των παράκτιων περιοχών της καναδικής ακτής του Ατλαντικού, με τρόπο που θα βοηθούσε τις παράκτιες κοινότητες, απέφερε περισσότερα χρήματα από αυτά που επενδύθηκαν αρχικά. Τα 1,2 εκατομμύρια δολάρια που επενδύθηκαν κυρίως για επιστημονική έρευνα, δημιούργησαν 482 θέσεις εργασίας και απέφεραν – εκτός από τα περιβαλλοντικά οφέλη – και 5,5 εκατομμύρια δολάρια ως έσοδα (55% στο ομοσπονδιακό ταμείο και 45% στο περιφερειακό).