ΕΙΧΑ ΤΗΝ ΤΥΧΗ να παραβρεθώ σε συνάντηση που διοργάνωσαν παλιοί μας μαθητές, σημερινοί γονείς οι περισσότεροι, την Παρασκευή 1 Σεπτεμβρίου 2006, στις Κολυμπήθρες της Νάουσας. Παλιότερα είχα βρεθεί και σε μικρές άλλες συναντήσεις. Αυτή τις ξεπερνούσε όλες σε ενθουσιασμό, συμμετοχή και συναίσθημα. Γονείς, εργαζόμενοι, επιστήμονες, επιχειρηματίες, υπάλληλοι τώρα οι παλιοί μαθητές μας, προχωρούν το δικό τους δρόμο, βλέποντας με κριτικό μάτι τα όσα πέρασαν μαζί μας στο σχολείο και στην Πάρο πριν 20 χρόνια.
Προετοιμάζοντας νέους ανθρώπους έχουν τώρα κι αυτοί να πουν τα δικά τους για το παρελθόν, να δώσουν ανοίγματα ελπίδας στο παρόν και να εμπνεύσουν δυνάμεις για το μέλλον.
Η Παροικιά δεν είχε ποτέ σπουδαίο βαθμό συμμετοχής και αγάπης μεταξύ των ανθρώπων. Οι λόγοι είναι πολλοί. Ίσως γιατί ήταν πόλη-πέρασμα και πολλοί από άλλους τόπους επιχειρούσαν συχνά εγκατάσταση στο νησί κι έτσι είχαμε συχνά ανατροπές των εκάστοτε ισορροπιών. Ώσπου να φτάσουμε σε νέες καταστάσεις, είχαμε και πάλι ανατροπές. Σε διαρκή ανάπαλση βρισκόταν στο νησί η κοινωνική ζωή.
Από την άλλη ήταν η παλιά διαίρεση μεταξύ της πρωτεύουσας τάξης στη διάρκεια της Βενετοκρατίας και των πολλών και κάθε λογής εργαζομένων. Έπειτα ήρθε η πολιτική που στήριξε νέες διαιρέσεις πάνω στις παλιές. Βενιζελικοί και βασιλικοί και μετά δημοκρατικοί-προοδευτικοί και δεξιοί. Μέσα σ’ όλα αυτά είχαμε και τη μετανάστευση που αποδυνάμωνε φιλίες, οικογένειες, συντροφιές πέρα απ’ τις άλλες πολλές αρνητικές συνέπειες.
Δεν είχαμε λοιπόν ικανοποιητική συνοχή επί πολλά χρόνια και ξαφνικά, εκεί που οι παλιές διαιρέσεις άρχισαν να χάνουν την αρχική τους ένταση, ήρθε πρώτα ο τουρισμός και μετά οι Αλβανοί και άλλες εθνότητες.
Συνοχή λοιπόν προβληματική και περισσότερο προβληματική καθώς ο τουρισμός αποξενώνει και διαιρεί με πολλούς τρόπους. Τα καλά του τα ξέρουμε, αλλά δεν είχαμε δυνάμεις να προβάλουμε αντίσταση στα αρνητικά. Μόνο ένα παράδειγμα: Ποιος θα περίμενε ότι κάποτε τα Χριστούγεννα που όλοι τα περίμεναν ως γιορτή επανεύρεσης των ανθρώπων, ως γιορτή νοημάτων αγάπης και ενότητας, ο μισός πληθυσμός θα πορευόταν για την Αθήνα;
Από την άλλη δεν προχωρήσαμε σε πιο τολμηρές πολιτικές με τους ανθρώπους από άλλες πατρίδες που βρίσκονται τώρα εδώ. Πολιτικές κεντρικές και τοπικές. Εκεί που μας συμφέρει προβάλουμε τους εθνικισμούς και όλα τα ανόητα και δεν βλέπουμε ότι η ζωή προχωρά με ρυθμούς ταχείς και μας αφήνει πίσω. Όταν ιδρύσαμε τον «Αρχίλοχο» ήταν η εποχή που δεν θέλαμε τους Αμερικανούς. Ο Τζέφρυ Κάρσον γράφτηκε στο Σύλλογο και 30 ολόκληρα χρόνια πρόσφερε πολύτιμες υπηρεσίες στον πολιτισμό του νησιού, ως γνήσιος Παριανός, ενώ άλλοι δικοί μας εγκατέλειψαν. Πανταχού παρών στη μουσική, στη διδασκαλία, στις εκδηλώσεις, ακούραστος, αδάμαστος, έγινε δικός μας άνθρωπος. Να μην ξεχάσουμε ότι ήταν βασικός εισηγητής στο Συνέδριο για τον Αρχίλοχο τον Πάριο.
Δεν νομίζω να είμαστε στο ύψος των περιστάσεων κάθε φορά και πολλά είναι που μας ξεφεύγουν. Μιλούμε για την ενότητα , τη συμμετοχή και τη συνοχή στον τόπο και ξεκινήσαμε από την συνάντηση των παλιών μαθητών. Πρόκειται για «επαναστατική» εκδήλωση που μας πάει πέρα από τις διαιρέσεις και τις παραταξιακές διαμάχες. Αυτά που προάγουν την ενότητα, το διάλογο, τη συμμετοχή, αυτά όλα που δείχνουν την κοινή μοίρα του ανθρώπου είναι εξαιρετικής σημασίας «πολιτικές» επιλογές. Και βεβαίως πρέπει να επαινέσουμε και όλους που αναλαμβάνουν παρόμοιες πρωτοβουλίες μέσα σε μια δοκιμαζόμενη από την ψύχρα και αποξένωση Πάρο, όπου οι συνταγές ζωής φαίνεται ότι είναι άνωθεν καθορισμένα: Κατανάλωση, ιδιοτέλεια, απομόνωση και ιδιώτευση. Γι’ αυτό δεν πάνε καλά οι Σύλλογοι και δεν εμφανίζεται προθυμία ανάληψης κοινών ευθυνών. Ξαφνικά όλοι τρέχουν, ο ένας δεν χαιρετά τον άλλο και τα φαινόμενα της υστερίας της Αθήνας και της αλλοτρίωσης έρχονται ως επικίνδυνος ιός και στις μικρές μας κοινωνίες. Μαθαίνουμε για τους θανάτους αγαπημένων ανθρώπων από τις εφημερίδες!
Βεβαίως για να βγούμε απ’ αυτά τα αδιέξοδα δεν είναι μόνο οι συναντήσεις των παλιών μαθητών που χρειάζονται. Δεν εξαρτώνται όλα από μας. Αλλά στο βαθμό που θέλουμε μια Πάρο πιο ανθρώπινη, πιο ζωντανή, πιο συλλογική, ίσως πρέπει να συζητήσουμε και να βρούμε λύσεις. Για μας, για τη ζωή μας, αλλά και για να μεγαλώνουν τα παιδιά σε υγιέστερο περιβάλλον.
Η συνοχή των ανθρώπων, η ενότητα στα βασικά πράγματα, η αντίληψη της κοινής μοίρας είναι πρωταρχικής σημασίας θέματα και όλοι εδώ έχουν ένα ρόλο και μια υποχρέωση βοήθειας. Τα σχολεία, η εκκλησία, οι σύλλογοι, η αυτοδιοίκηση.
Πάμε σε εκλογές τώρα και θα μπορούσε να ευχηθούμε ο πολιτικός αγώνας να μην διαιρέσει κι άλλο ένα ήδη διαιρεμένο τόπο. Ας μείνουμε στην αντιπαράθεση ιδεών, οραμάτων και προτάσεων. Μακάρι!
πηγή: ΘΥΡΑ ή ΘΗΡΑ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2006, ΦΥΛΛΟ 274
Σημείωση 9ο Τεύχος