των Α.Θεοδωροπούλου, Φ. Μπότσου
Στα νερά της Αλόννησου έπλευσαν οι φοιτητές του Μεταπτυχιακού της Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με συνοδούς τους καθηγητές Μάνο Δασενάκη και Πέρσα Μεγαλοφώνου.
Η εκπαιδευτική εκδρομή στο Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου-Βορείων Σποράδων πραγματοποιήθηκε στις 7 Ιουλίου και διήρκεσε 4 ημέρες.
Η 1η μέρα περιελάμβανε ημερήσια εκδρομή με σκάφος στην προστατευμένη περιοχή του πάρκου. Η ομάδα επισκέφτηκε τα ακατοίκητα νησιά Κυρά Παναγιά και Ψαθούρα, ενώ πέρασε ανοιχτά των νησιών Περιστέρα, Λεχούσα, Γιούρα και Πιπέρι το οποίο αποτελεί τον πυρήνα του Πάρκου.
Στην περιοχή του Πάρκου υπολογίζεται ότι ζει ο μεγαλύτερος στη Μεσόγειο πληθυσμός της Μεσογειακής φώκιας Monachus monachus,
είδος που έχει χαρακτηριστεί ως το υπ’ αριθμόν ένα απειλούμενο με εξαφάνιση θαλάσσιο θηλαστικό. Οι περισσότερες φωλιάζουν στις βραχώδεις
ακτές της νήσου Πιπέρι. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού συναντήσαμε μικρές ομάδες δελφινιών σε ελάχιστη απόσταση από το σκάφος.
Όπως ήταν αναμενόμενο, φώκιες δεν παρατηρήθηκαν μια και γενικά αποφεύγουν τις στενές επαφές με τους ανθρώπους και τα σκάφη τους.
Επιστρέφοντας στην Αλόννησο επισκεφτήκαμε τον Βιολογικό Σταθμό που βρίσκεται στο Γέρακα στο Βόρειο μέρος του νησιού. Πρόκειται για σύγχρονο κτίριο που διαθέτει αίθουσα εργαστηριών, ξενώνες, αίθουσα ενημέρωσης κτλ., που δυστυχώς όμως δεν έχει αξιοποιηθεί επαρκώς
μέχρι σήμερα. Στο Βιολογικό Σταθμό του Γέρακα φιλοξενείται η ομάδα της Εταιρείας Προστασίας της Μεσογειακής Φώκιας (Mom), για τις ανάγκες
της οποίας ο χώρος επεκτείνεται, ώστε το κέντρο περίθαλψης να μεταφερθεί εκεί από την Στενή Βάλλα που βρίσκεται μέχρι σήμερα.Επιστήμονας
της Mom μας ενημέρωσε για τη δομή και τη λειτουργία του Πάρκου και του Βιολογικού Σταθμού. Δυστυχώς κάποια προβλήματα που
αφορούν στη λειτουργία του σταθμού δεν έχουν ακόμα ξεπεραστεί: η παροχή νερού, η δυσκολία πρόσβασης από τη χέρσο δυσχεραίνουν τη στελέχωση του σταθμού με εθελοντές που θα εργάζονται και θα φιλοξενούνται στο χώρο. Τέλος έγινε επίδειξη slides με θέμα τη χλωρίδα και
την πανίδα τόσο του θαλάσσιου όσο και του χερσαίου περιβάλλοντος. Εκτός από την φώκια στην περιοχή του πάρκου μπορεί να δει κανείς το
κόκκινο κοράλλι Corralium rubrum, το αγριοκάτσικο των Γιούρων, μαυροπετρίτες και αιγαιόγλαρους, αλλά και τα μεγάλης σημασίας λιβάδια
της Ποσειδωνίας.
?σχημη εντύπωση δημιουργήθηκε με την εικόνα των πλαστικών φιαλών και σακουλών, υπολειμμάτων τροφών και υλικών συσκευασίας που επέπλεαν στην θάλασσα. Ίσως όμως το φαινόμενο αυτό να οφείλεται στα ρεύματα τα οποία παρασύρουν στην περιοχή απορρίμματα που
προέρχονται από διάφορα πλοία . Η επόμενη ημέρα περιελάμβανε επίσκεψη στο Λιμεναρχείο της Αλοννήσου όπου και έγινε ενημερωτική ομιλία
του Λιμενάρχη για τα προβλήματα της περιοχής, τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι και αλιείς της περιοχής το θαλάσσιο πάρκο,
καθώς και την αποτελεσματικότητα της επιτήρησης του.
Αν και το Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ. έχει νομική υπόσταση από το 1992, μέχρι σήμερα δεν έχει ορισθεί ο διαχειριστικός φορέας του πάρκου. Μέχρι αυτός να ορισθεί με συμπληρωματικό προεδρικό διάταγμα υπεύθυνο για την διαχείριση και προστασία είναι το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ.. Η άμεση θέσπιση του
διαχειριστικού φορέα κρίνεται αναγκαία, ώστε να εφαρμόζονται τα διαχειριστικά μέτρα, να είναι δυνατή η εγκατάσταση μόνιμου προσωπικού
που θα έρχεται καθημερινά σε επαφή με τα προβλήματα της περιοχής και να είναι πιο αποτελεσματική η εποπτεία και η φύλαξη της περιοχής.
Στη συνέχεια έγινε επίσκεψη στο Κέντρο για την Μελέτη και την Προστασία της Μεσογειακής φώκιας (Mom) όπου και έγινε παρουσίαση
σε βίντεο και ομιλία. Η Μοm έχει στενή συνεργασία με το Λιμεναρχείο Αλονήσσου και διαθέτει ταχύπλοο σκάφος για περιπολίες στο Θαλάσσιο Πάρκο.
Η τελευταία ημέρα της εκδρομής ήταν ελεύθερη για περιήγηση στο πανέμορφο νησί, μπάνιο στις παραλίες του, και επίσκεψη στο γραφικό Παλιό Χωριό που απέχει μόλις 4 χιλιόμετρα από το λιμάνι προς το εσωτερικό του νησιού.
Σημείωση 9ο Τεύχος