Το Αρχιπέλαγος, Ινστιτούτο Θαλάσσιας & Περιβαλλοντικής Έρευνας Αιγαίου, σε συνεργασία με το τμήμα Θαλάσσιων Επιστημών του Πανεπιστημίου Cardiff της Ουαλίας και τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Πειραιά, υλοποιεί αυτές τις μέρες ετήσια ωκεανογραφική άσκηση στο Ανατολικό Αιγαίο.
Στόχος της άσκησης, που βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι η παρατήρηση, έρευνα και ανάλυση δεδομένων των θαλάσσιων οικοσυστημάτων του ανατολικού Αιγαίου. Τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν, θα ενταχθούν στην πολυετή μελέτη του Αρχιπελάγους για την καλύτερη κατανόηση των οικοτόπων και των παραγόντων που τους απειλούν, ώστε να τεθούν σε εφαρμογή κατάλληλες πολιτικές αειφορικής διαχείρισης. Η άσκηση διαδραματίζεται στο ωκεανογραφικό πεδίο που έχει δημιουργήσει το Αρχιπέλαγος στο βορειοδυτικό τμήμα της Ικαρίας και στη νότια Σάμο, στα πλαίσια της δράσης βιολογικής χαρτογράφησης των προστατευόμενων και παραγωγικών θαλάσσιων οικοσυστημάτων για τον καθορισμό αλιευτικών πεδίων. Η πολυπληθής επιστημονική ομάδα, που αποτελείται από 50 ερευνητές και φοιτητές, εξειδικευμένους στην επιστήμη της ωκεανογραφίας, θα εργαστεί επί μία εβδομάδα στο πεδίο και συγκεκριμένα στους παρακάτω τομείς:
 
Χρήση σόναρ και υποβρύχιων καμερών υψηλής ευκρίνειας για την απεικόνιση θαλάσσιων λιβαδιών Ποσειδωνίας και υφάλων ασβεστολιθικών ροδοφυκών (τραγάνα). Η μελέτη αυτή γίνεται για τον καθορισμό της περιοχής που καλύπτεται από αυτά τα προστατευόμενα ενδιαιτήματα προτεραιότητας με στόχο τον καθορισμό αλιευτικών πεδίων.
Καταγραφή της βιοποικιλότητας των παραγωγικών παράκτιων οικοσυστημάτων, με τη χρήση μεθόδων οπτικής καταγραφής (visual census), μέσω κατάδυσης και με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων. Η μελέτη αυτή γίνεται για τον εντοπισμό περιοχών με ιδιαίτερα υψηλό φυσικό πλούτο, αλλά και για τον καθορισμό της επίδρασης των ανθρωπογενών απειλών.
Παρατήρηση και καταγραφή των πληθυσμών θαλάσσιων θηλαστικών με τη χρήση ψηφιακών και οπτικοακουστικών μέσων. Στόχος της έρευνας είναι η συγκέντρωση δεδομένων για την οικολογία και τη συμπεριφορά των πληθυσμών των τεσσάρων ειδών δελφινιών, των δύο ειδών φαλαινών, αλλά και της μεσογειακής φώκιας, που ζουν στη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή.
Μελέτη της βιοποικιλότητας φυτοπλαγκτού και ζωοπλαγκτού με στόχο την κατανόηση της πρωτογενούς παραγωγικότητας των θαλασσών.
Ανάλυση ποιότητας θαλάσσιων υδάτων, για την καταλληλότητα τους, ως νερά κολύμβησης και ανάλυση της καταλληλότητας πόσιμων υδάτων. Για τις αναλύσεις αυτές χρησιμοποιείται καινοτόμο πρωτόκολλο του Πανεπιστημίου του Cardiff που επιτρέπει να γίνεται η ανάλυση των δειγμάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα και με περιορισμένες ενεργειακές απαιτήσεις. Το πρωτόκολλο αυτό είναι ένα πολύτιμο εργαλείο, που μπορεί να δίνει άμεσα αποτελέσματα, ακόμα και έπειτα από φυσικές καταστροφές (π.χ σεισμοί, τσουνάμι).
Μελέτη διαχείρισης παράκτιων οικοτόπων, μέσω συγκριτικής ανάλυσης των παραπάνω δεδομένων και καταγραφής ανθρωπογενών επιδράσεων στα οικοσυστήματα της περιοχής. Παράλληλα, πραγματοποιείται συγκέντρωση δεδομένων για τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά της περιοχής.
Η ωκεανογραφική άσκηση 2008 θα προσφέρει στο Αρχιπέλαγος πολύτιμα δεδομένα για την κατάσταση των οικοσυστημάτων, τα οποία θα εντάξει στις δράσεις προστασίας της Οργάνωσης. Παράλληλα αποτελεί ιδανικό πεδίο για την εκπαίδευση των φοιτητών και των νέων επιστημόνων που συμμετέχουν. Τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες η 30μελής ερευνητική ομάδα του Αρχιπελάγους πρόκειται να συνεχίσει την έρευνα σε αυτούς τους τομείς.

Γιάννης Κουτελίδας, για το Αρχιπέλαγος,
Ινστιτούτο Θαλάσσιας & Περιβαλλοντικής Έρευνας Αιγαίου
www.archipelago.gr
info@archipelago.gr
yannis@archipelago.gr
blog.archipelago.gr
τηλ:  22750-41070 ,  6974744949
 
Εάν επιθυμείτε, μπορείτε να λάβετε πλούσιο φωτογραφικό υλικό από την Ωκεανογραφική ?σκηση 2008, έπειτα από επικοινωνία μαζί μας.