Ένα τοπίο είναι ένα κείμενο που καλούμαστε να διαβούμε, να δούμε και να διαβάσουμε. Οταν αυτό δεν είναι σκηνικό, εμπεριέχει λείψανα, δηλαδή υγιή υλικά και πνευματικά τμήματα της μνήμης του παρελθόντος. Αυτά είναι ο ρυθμιστής της σχέσης μας με τον χρόνο. Διαμεσολαβούν και ρυθμίζουν. Η ένταση που φέρουν από το μακρινό παρελθόν δεν έγκειται στην ομορφιά τους ή στη χρήση τους ή στην παλαιότητά τους, αλλά στην ηχώ τους που ξαφνικά φτάνει σε εμάς πραγματική και παρούσα.

Ναι, τα γέλια, οι προσευχές, οι χρησμοί και τα δάκρυα εγγράφονται υλικά στο σώμα του τοπίου. Ο άνθρωπος που έφυγε από εδώ είναι ακόμα λίγο εδώ. Αν δεν το πιστέψουμε αυτό, τότε τα ίχνη της ανθρώπινης κατοίκησης θα τα δούμε ως βρωμιά, ως βλάβη και όχι ως αγαπημένα σημάδια.

Η σύγχρονη οικοδομική δεν φαίνεται να συμμερίζεται την εγκόλπωση των υγιών τμημάτων του παρελθόντος στο σώμα των κατασκευών της. Γι’ αυτό και η σχέση μας με τον χρόνο δείχνει μετέωρη και σπασμωδική.

Τα σημερινά τοπία είναι τα σκηνικά των ανεστίαστων βουλιμιών μας. Αυτές, ακριβώς επειδή είναι προσωπικές φαντασιώσεις, δεν είναι ικανές να απαλύνουν τη νοσταλγία. Οι νέες μυθολογίες δεν είναι καθολικές και γι’ αυτό καθόλου λυτρωτικές. Προσωπικές αχαλίνωτες επιθυμίες, που εγγράφουν και εγκαταλείπουν στο σύγχρονο τοπίο - φύση σκηνικά απόβλητα. Κτίσματα και κατασκευές, που με τη σειρά τους μεταμορφώνονται αυτούσια, για λόγους της σημερινής έννοιας της οικονομίας, σε οικοδομικά μπάζα. Το σημερινό lifestyle αναφερόμενο στο αιώνιο ευ-δαιμονικό παρόν αρνείται να αφεθεί στον χρόνο, στα σημάδια του, στους οιωνούς και στις αφηγήσεις.

Ο σημερινός άνθρωπος οφείλει να κατανοήσει ότι όπως αυτός παρέλαβε, έτσι και ο ίδιος οφείλει να παραδώσει, κάτι που θα μπορέσει να είναι χρήσιμο και ικανό σε νέες ερμηνείες. Να πάψει να συμπεριφέρεται λες και η ανθρωπότητα δεν θα υπάρχει μετά από αυτόν.

* Ο κ. Θ. Καναρέλης είναι αρχιτέκτων, επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

-------------------------------
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: 22-06-08