Ξεκινώντας από τον Κάμπο της Απάνω Μεριάς, μέλη οικολογικών οργανώσεων, μαθητές, φοιτητές και πολίτες περπάτησαν πριν λίγες μέρες μέχρι τα Γράμματα, προκειμένου να δώσουν το δικό τους μήνυμα για το περιβάλλον.

Ένα μήνυμα όχι με ασαφείς έννοιες και βαρύγδουπες λέξεις, αλλά ένα μήνυμα ξεκάθαρο: η Απάνω Μεριά και οι όρμοι της Γριάς Σπηλιάς και των Γραμμάτων πρέπει να προστατευτούν από όσους ασυνείδητους ρυπαίνουν ­χωρίς ενδοιασμό - τον τόπο που λάτρεψε «ο Γιάννης ο Αμερικάνος», τον τόπο που έβρισκαν απάνεμο καταφύγιο οι θαλασσοδαρμένοι ναυτικοί στη διάρκεια των αιώνων, τον τόπο που σήμερα απολαμβάνουν ντόπιοι και επισκέπτες.

Γράμματα... αιώνων

Είτε περπατώντας, είτε επιλέγοντας τη θαλάσσια διαδρομή από το Κίνι, όσοι βρέθηκαν στον όρμο των Γραμμάτων είχαν τη μοναδική ευκαιρία να ξεναγηθούν από τον κ. Τέο Ρόμβο, ο οποίος τους έδωσε πλήθος πληροφοριών όχι μόνο για τη χλωρίδα και την πανίδα της Απάνω Μεριάς, αλλά και για τις εκατοντάδες επιγραφές που βρίσκονται χαραγμένες στα βράχια του όρμου από τα πανάρχαια χρόνια, τη ρωμαϊκή εποχή και το Βυζάντιο.
Όπως αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο κ. Ρόμβος στα βιβλίο του «Ίχνη, το λίθινο χρονικό της Σύρου» (2002): «ο όρμος δεν έπαψε ποτέ, κατά τη διάρκεια των αιώνων, να είναι το καταφύγιο των χειμαζόμενων ναυτικών και ταξιδιωτών από τα άγρια μελτέμια του Αιγαίου[...] Οι χαραγμένες επιγραφές είναι στην πλειοψηφία τους ευχές. Είναι μαρτυρίες για τους κινδύνους που αντιμετώπισαν οι ταξιδιώτες που προσορμίστηκαν στα Γράμματα, όταν το Αιγαίο αγρίευε από τη μανία των στοιχειών και ο κάβο Ντόρος έβγαζε φίδια [...] Σήμερα, στην περιοχή των Γραμμάτων σώζονται γύρω στις εκατό επιγραφές. Παλαιότερα ήταν πολύ περισσότερες, εξαφανίστηκαν όμως με το πέρασμα του χρόνου, ανεμοφαγώθηκαν και νεροπλύθηκαν τα βράχια και χάθηκαν οι γραφές. Μερικές από τις επιγραφές είναι πλέον αδύνατο να διαβαστούν [...] Γεγονός είναι ότι από τον ερημικό αυτό ορμίσκο της Σύρου πέρασαν στη διάρκεια των αιώνων με κωπήλατα και ιστιοφόρα πλοία όλες οι φυλές του μεσογειακού κόσμου και όλοι οι ναυτικοί – έμποροι, ταξιδιώτες, πειρατές, Κυκλαδίτες, Μικρασιάτες, Πόντιοι, Σύροι, Αιγύπτιοι, Ρωμιοί., Καρχηδόνιοι, Bυζαντινοί -, που διέπλεαν το Αρχιπέλαγος για να μεταφέρουν εμπορεύματα και επιβάτες από το ένα μεσογειακό λιμάνι στο άλλο και άφησαν τις επιγραφές και τις υπογραφές τους πάνω στα βράχια των Γραμμάτων. Που σήμερα μπλέκονται με τις υπογραφές και τις γραφές περιηγητών από τη Λάρισα, το Μπραχάμι, τη Νέα Υόρκη, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ιαπωνία».

Για τον «Γιάννη τον Αμερικάνο»

Οι μεγαλύτεροι, σε ηλικία, Συριανοί τον θυμούνται ως «ο Γιάννης ο Αμερικάνος»
που είχε το μεράκι να φυτεύει δέντρα. Ο Τζων Πήρσον επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Αιγαίο στα 1962, όμως αυτή του η επίσκεψη σημάδεψε μια για πάντα τη ζωή του. Επέστρεψε μετά από δύο χρόνια μαζί με τον γιο του, αγόρασε μια περιοχή 800 στρεμμάτων στην Απάνω Μεριά, κοντά στον όρμο των Γραμμάτων και οπλισμένος με αποφασιστικότητα και υπομονή, φύτεψε χιλιάδες σπόρους, περιμένοντας να πραγματοποιήσει το όραμά του: να ξαναδώσει ζωή στην απογυμνωμένη περιοχή.
?ρχισε να μαθαίνει από τους αγρότες της Απάνω Μεριάς τον τρόπο της άνυδρης καλλιέργειας κι αφού κατασκεύαζε αυλάκια στις απάνεμες πλαγιές, φύτευε στη σειρά δενδρύλλια, κυρίως Χαλέπιο Πεύκη. Φύτεψε πάνω από 10.000 δένδρα, περίπου τα μισά όμως επέζησαν και νίκησαν το άγονο έδαφος, τον ανελέητο ήλιο, τον ισχυρό αέρα, την αρμύρα της θάλασσας και την ελάχιστη βροχή.
Σήμερα, χάρη στον «Γιάννη», η περιοχή των Γραμμάτων έχει μετατραπεί σε ένα παραδείσιο αγκυροβόλιο για σύγχρονα σκάφη, ενώ τα ψηλά δένδρα γεμίζουν την παραλία της Γριάς Σπηλιάς, πιο γνωστή σαν παραλία «του Αμερικάνου».
Προς τιμήν του, με πρωτοβουλία των περιβαλλοντικών οργανώσεων «Εύπλοια» και «Γαία» και με την οικονομική αρωγή του δήμου ?νω Σύρου. τοποθετήθηκε αναμνηστική πινακίδα στον όρμο Γριά Σπηλιά, η οποία από δω και στο εξής θα θυμίζει σε όλους ότι η θέληση του ανθρώπου είναι ισχυρή, γίνεται όμως ισχυρότερη όταν «ποτίζεται» από την αγάπη για τον τόπο σου και το περιβάλλον.
Σημειώνεται, τέλος, ότι στην πορεία προς τα Γράμματα, εκτός από τις δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις, συμμετείχαν η οικολογική περιβαλλοντική ομάδα φοιτητών του τμήματος του Παν/μίου Αιγαίου στη Σύρο, το Εσπερινό Γυμνάσιο και Λύκειο Ερμούπολης και η Βαρδάκειος Σχολή Ερμούπολης. Μάλιστα, παρουσία του δημάρχου ?νω Σύρου κ. Φώτη Ξαγοράρη, συζητήθηκε το πρόβλημα της ρύπανσης της περιοχής κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, για το οποίο όλοι συμφώνησαν ότι μπορεί να αποτραπεί αν ληφθούν άμεσα μέτρα.

(Τα στοιχεία για τον Τζων Πήρσον προέρχονται από το άρθρο του κ. Ρόμβου «Σύρος - "Στου Aμερικάνου"» που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Γαλέρα).

---------------------------------------------------
Πηγή: εφ. Κοινή Γνώμη, 17 Ιουνίου 2008

ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΙΟΥΝΙΟΥ 2008
(ανταποκρίσεις και φωτογραφίες)
http://my.aegean.gr/web/ftopict-853.html