1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ΕΟΕ, ως Περιβαλλοντική ΜΚΟ, που εδώ και 25 έτη αγωνίζεται για την προστασία της ελληνικής φύσης, αλλά και ως εθνικός εταίρος του BirdLife International, διεθνούς οργανισμού με σημαντική συνεισφορά στην προώθηση της προστασίας της βιοποικιλότητας του πλανήτη μας, είναι απολύτως σύμφωνη με τον στρατηγικό στόχο που έχει θέσει η ΕΕ για τα Κράτη-Μέλη, για σταδιακή αύξηση του ποσοστού παραγόμενης ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Όμως θεωρεί ότι ο στόχος αυτός δεν θα πρέπει να βρίσκεται σε αντιδιαστολή με τον άλλο στόχο που έχει θέσει η ΕΕ, για αναστροφή της τάσης μείωσης της βιοποικιλότητας, μέχρι το 2010.

Η υιοθέτηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τη χωροθέτηση των υποδομών εκμετάλλευσης ΑΠΕ είναι κατ' αρχή μία πολύ θετική ενέργεια προς την κατεύθυνση της οργάνωσης των σχετικών διαδικασιών, θα πρέπει όμως να βελτιωθεί σε ορισμένα σημεία, ώστε η εφαρμογή του σχεδίου να αποτελέσει πραγματική δέσμευση για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Όπως αναφέρει και το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο «αν και τα έργα ΑΠΕ μπορεί να χαρακτηριστούν κατ' αρχήν ως δραστηριότητες φιλικές προς το περιβάλλον, εν τούτοις δεν στερούνται παντελώς επιπτώσεων σε αυτό».

Μεταξύ δε των στόχων του συγκαταλέγεται «η καθιέρωση κανόνων και κριτηρίων χωροθέτησης που θα επιτρέπουν αφενός τη δημιουργία βιώσιμων εγκαταστάσεων αιολικής ενέργειας και αφετέρου την αρμονική ένταξή τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και στο τοπίο».

Η ΕΟΕ πιστεύει ότι στόχος της Ελληνικής Πολιτείας, καθώς και όλων των εμπλεκόμενων φορέων, θα πρέπει να είναι η εναρμόνιση των πολιτικών και παρεμβάσεων, για τη μεγιστοποίηση των αναμενόμενων περιβαλλοντικών ωφελειών από τις Α.Π.Ε. σε πλανητικό και εθνικό επίπεδο, με ταυτόχρονη όμως ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων στη φύση και στο τοπίο σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, μέσα από συναινετικές διαδικασίες, που θα λαμβάνουν υπόψη και τη στάση των τοπικών κοινωνιών. Οποιαδήποτε μονοδιάστατη προσέγγιση υποθηκεύει το φυσικό περιβάλλον σημαντικών για τη βιοποικιλότητα περιοχών, στο βωμό της επίτευξης στόχων που σήμερα φαίνονται μεγάλοι και επείγοντες, σε μερικές όμως δεκαετίες μπορεί να θεωρούνται ξεπερασμένοι, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.

Θα ήταν οξύμωρο, για μία ακόμη φορά, το φυσικό περιβάλλον να κληθεί να πληρώσει τις τραγικές ανεπάρκειες του μοντέλου ανάπτυξης που ακολουθούμε ως κοινωνία τις τελευταίες δεκαετίες, δεχόμενο τις συνέπειες των «επανορθωτικών» παρεμβάσεών μας, μπροστά στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Η επιβάρυνση που δέχεται η βιοποικιλότητα από την τελευταία είναι ήδη σοβαρή και δεν υπάρχουν περιθώρια για παραπέρα υποβάθμιση.

Η αλλοίωση του τοπίου και του περιβάλλοντος από την ανάπτυξη των ΑΠΕ και ιδίως των αιολικών πάρκων θα είναι πρωτοφανής σε έκταση, μάλιστα σε μικρό διάστημα. Ποτέ στα ελληνικά δεδομένα δεν έχει δρομολογηθεί τόσο ευρεία και μεγάλη ανάπτυξη βιομηχανικών μονάδων σε όλη την ύπαιθρο και μάλιστα σε διάστημα λίγων ετών.

Για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα της χώρας μας από την εγκατάσταση Αιολικών Πάρκων, ο χωροταξικός σχεδιασμός θα πρέπει να επικεντρωθεί σε δύο κυρίως ζητήματα:

α) στην προστασία όλων των περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών, θεσμοθετημένων ή μη, η κατάσταση διατήρησης των οποίων θα μπορούσε να υποβαθμιστεί ανεπανόρθωτα από την εγκατάσταση αιολικών πάρκων (π.χ. Τόποι Κοινοτικής Σημασίας, Ζώνες Ειδικής Προστασίας, αλλά και Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά, Τοπία Φυσικού Κάλλους) με αποκλεισμό της δημιουργίας Αιολικών Πάρκων σε αυτές και

β) την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος των λοιπών περιοχών, με υιοθέτηση κατάλληλων, διεθνώς παραδεκτών μεθόδων και τεχνικών εκτίμησης και ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων από τα συγκεκριμένα έργα.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ: http://www.ornithologiki.gr/gr/politiki/wind_hos_comments.php
..................................................................................................

Επιπτώσεις των αιολικών πάρκων στα πουλιά
Μαρία Αναγνωστοπούλου, Δημήτρης Μπούσμπουρας

Φεβρουάριος 2008

Εισαγωγή

Στην εποχή μας η απώλεια της βιοποικιλότητας εξελίσσεται παγκόσμια με πολύ υψηλό ρυθμό και ταυτόχρονα, η πίεση για επιπλέον παραγωγή ενέργειας ολοένα αυξάνεται. Η παραγωγή ενέργειας από ανεμογεννήτριες, ως ανανεώσιμη μορφή ενέργειας, είναι φυσικό να γίνει δεκτή από την παγκόσμια κοινότητα με πολύ υψηλές προσδοκίες. Ωστόσο, η αιολική ενέργεια, παρά τα αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα που διατηρεί σε σχέση με άλλους τρόπους παραγωγής ενέργειας, μπορεί να επιφέρει επιπτώσεις στα ενδιαιτήματα και την άγρια ζωή, ιδιαιτέρως δε στα πτηνά.

Οι ανεμογεννήτριες προκαλούν την άμεση θανάτωση ενός πολύ μεγάλου αριθμού πουλιών αλλά και νυχτερίδων κάθε χρόνο, ενώ η λειτουργία αιολικών πάρκων σε γειτνίαση με βιοτόπους ειδών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, ή μικρών ή ευάλωτων, για διάφορους λόγους, πληθυσμών, μπορεί να επιφέρει σε αυτούς βαρύ πλήγμα, ή και εξαφάνιση σε τοπικό επίπεδο. Όταν τα αιολικά πάρκα καταλαμβάνουν μεγάλες εκτάσεις ή εκτάσεις καίριες για τη μετανάστευση ή τη διαβίωση σημαντικών1 ειδών πουλιών, σε συνδυασμό με τα συνοδευτικά έργα (πχ γραμμές μεταφοράς ρεύματος) και την αναπόφευκτη διευκόλυνση της ανθρώπινης πρόσβασης, η απώλεια ενδιαιτήματος, μεμονωμένα ή σωρευτικά, μπορεί να αποδειχθεί σπουδαιότερη επίπτωση ακόμη και από την άμεση θανάτωση των πουλιών.

Το κείμενο αυτό που περιγράφει τις επιπτώσεις της εγκατάστασης και λειτουργίας αιολικών πάρκων στα πουλιά, βασίζεται σε ευρήματα της σύγχρονης σχετικής βιβλιογραφίας από μελέτες που εκπονήθηκαν σε διάφορα μέρη του κόσμου. Το κείμενο συντάχθηκε από τα μέλη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας Μαρία Αναγνωστοπούλου, βιολόγο Msc και Δημήτρη Μπούσμπουρα βιολόγο - ορνιθολόγο.

Τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα πουλιά από την τοποθέτηση και λειτουργία αιολικών πάρκων είναι τριών κυρίως κατηγοριών: α) άμεση θανάτωση λόγω πρόσκρουσης, β) άμεση απώλεια ενδιαιτημάτων και γ) εκτοπισμός λόγω όχλησης. Οι επιπτώσεις αυτές παρουσιάζονται στην συνέχεια.

ΕΔΩ: http://www.ornithologiki.gr/gr/politiki/wind_effects.php

United Nations Environmental Programme (UNEP):
THE AGREEMENT ON THE CONSERVATION OF BATS IN EUROPE
http://www.eurobats.org/index.htm