6.000.000 € το ύψος των προστίμων που έχει εισηγηθεί στα τρία χρόνια λειτουργίας της η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος. Και όμως, τα χρήματα αυτά δεν πηγαίνουν σε περιβαλλοντικό ταμείο, αλλά στον προϋπολογισμό. Το ΕΤΕΡΠΣ, ό,τι πλησιέστερο σε «πράσινο ταμείο» διαθέτουμε, είναι αδιαφανές και χρεοκοπημένο.
Απίστευτο κι όμως αληθινό: σύμφωνα με το άρθρο 9 του νόμου 2947/2001, βάσει του οποίου ιδρύθηκε η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ), «η είσπραξη των επιβαλλόμενων προστίμων γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων». «Δυστυχώς δεν υπήρξε κάποια πρόβλεψη για τη δημιουργία «πράσινου ταμείου», ώστε τα περιβαλλοντικά πρόστιμα να καταλήγουν σε συγκεκριμένες περιβαλλοντικές δράσεις ή στο ΕΤΕΡΠΣ», αναφέρει στο ΟΙΚΟ υψηλόβαθμο στέλεχος του ΥΠΕΧΩΔΕ.
Για να συνειδητοποιήσει κανείς τις διαστάσεις της απόφασης αυτής πρέπει να λάβει υπόψη τη δραστηριότητα της υπηρεσίας: σύμφωνα με τον απολογισμό του 2005, οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος εισηγήθηκαν πρόστιμα ύψους 2,1 εκατ. ευρώ, έναντι 2,1 εκατ. ευρώ το 2004. Ετσι, για τα έτη 2004 και 2005, η ΕΥΕΠ έχει εισηγηθεί στο υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ πρόστιμα ύψους 1,5 εκατ. ευρώ, στις περιφέρειες ύψους 838.000 ευρώ και στις νομαρχίες ύψους 2 εκατ. ευρώ. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν τουλάχιστον τα 2 εκατ. ευρώ που επέβαλε στα τέλη του προηγούμενου έτους ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ στα δύο παρανομούντα λατομεία στο Μαρκόπουλο και φυσικά το σύνολο των προστίμων που επιβλήθηκαν πέρυσι (συγκεντρωτικά στοιχεία δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί). Σύνολο; Περισσότερα από 6,2 εκατ. ευρώ. Και με δεδομένη την αύξηση των ελέγχων, σε εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», τα ποσά που θα επιβάλλονται για περιβαλλοντικές παραβάσεις θα γίνονται ολοένα και μεγαλύτερα.
Tο ΕΤΕΡΠΣ αγρόν ηγόραζε...
Η εύκολη εναλλακτική λύση για τα έσοδα από τα πρόστιμα της ΕΥΕΠ θα ήταν το Εθνικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων, γνωστό ως ΕΤΕΡΠΣ. Το ταμείο ιδρύθηκε το 1972 με το νόμο 1262 και είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που υπάγεται στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Στο ΕΤΕΡΠΣ καταλήγουν σήμερα μια σειρά από τέλη (από τις οικοδομικές άδειες, από την εξαίρεση κατεδάφισης, από παρεκκλίσεις του ΓΟΚ και από τη μη κατασκευή γκαράζ σε νέες οικοδομές) και πρόστιμα (από αυθαίρετα, από το ΠΕΡΠΑ και τη διεύθυνση περιβαλλοντικού σχεδιασμού για δραστηριότητες που ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα και από το λιμενικό σώμα για ρύπανση θαλασσών - το τελευταίο ονομάζεται «γαλάζιο ταμείο» και χρησιμοποιείται αποκλειστικά από το υπουργείο Ναυτιλίας).
Σύμφωνα με το ΥΠΕΧΩΔΕ, το ΕΤΕΡΠΣ έχει έσοδα περί τα 35 εκατ. ευρώ το χρόνο, από τα οποία 4 - 5 εκατ. ευρώ ανήκουν στο «γαλάζιο ταμείο». Αξίζει να σημειωθεί ότι χάρη στα συνήθη... παράλογα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, το 10% των εσόδων του παρακρατείται από το υπουργείο Οικονομικών για «έξοδα ταμειακής διαχείρισης»!
Η αλήθεια είναι όμως ότι το τοπίο γύρω από το ΕΤΕΡΠΣ είναι θολό, καθώς έχει κατηγορηθεί πλειστάκις ως αδιαφανές και μέσο χρηματοδότησης «ημετέρων». Στις κατηγορίες αυτές το ΥΠΕΧΩΔΕ απαντάει ότι το ταμείο είναι... χρεοκοπημένο. Οπως σημειώνουν στελέχη του υπουργείου, τα χρήματα του ταμείου διοχετεύονται στους δήμους μέσω της υπογραφής προγραμματικών συμβάσεων για περιβαλλοντικά έργα, κυρίως αναπλάσεις. Μέχρι το 2004, σημειώνει η ίδια πηγή, όμως, είχαν υπογραφεί τόσες προγραμματικές συμβάσεις ικανές να απορροφήσουν όλα τα μελλοντικά έσοδα του ταμείου για πολλά ακόμα χρόνια...
ΟΙ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΕΠ (2005)
• Θριάσιο
466.000 ευρώ σε επιχειρήσεις που ρύπαιναν
• Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών
431.000 ευρώ για μη επεξεργασία των παραγόμενων βιομηχανικών αποβλήτων και τη διοχέτευση αυτών στις λεκάνες απορροής της περιοχής
• Ασωπός
204.000 ευρώ σε δέκα ρυπαίνουσες επιχειρήσεις
• Κηφισός
120.000 ευρώ σε δεκαέξι ρυπαίνουσες επιχειρήσεις
(πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ : 06-03-07)
Σημείωση 15ο Τεύχος