Κρατούσα στα χέρια μου το "Ερωτικό λεξικό της Ελλάδας" του Ζακ Λακαριέρ. Ήταν το δώρο μου για εκείνη. Η μορφή της ήταν βαθιά τυπωμένη στο μυαλό μου. Την αγαπούσα πολύ. Έχει περάσει πολύς καιρός από την τελευταία φορά που την είδα και τώρα που πλησίαζε η ώρα να την συναντήσω ξανά, η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά, κόντευα να τρελαθώ. Πήρα βαθιά ανάσα, έγειρα το κεφάλι λίγο πίσω και μετά ξανά μπροστά. Η προετοιμασία του αθλητή για το μεγάλο άλμα, τώρα όμως ήμουν μόνος, θεατές δεν υπήρχαν, υπήρχε μόνο η αγωνία για το αποτέλεσμα.

Πριν από πολλά χρόνια ζούσαμε μαζί στον παράδεισο. Ήταν η μεγαλύτερη αγάπη στην ζωή μου, η μοναδική. Προσπαθώ να σκεφτώ τις λέξεις για να περιγράψω αυτό το συναίσθημα, την ανατριχιαστική ηδονή, στην σκέψη του άλλου, την αγωνία ακόμη και για το καθημερινό, το πάθος του ανθρώπου για έρωτα, τις μυρωδιές, τα... Αγάπη, αυτή είναι η λέξη; Θέλω κάτι παραπάνω κάτι πιο δυνατό κι όμως αγάπη, αυτό είναι. Τόσο λιτή λέξη για κάτι τόσο μεγάλο, τόσο μοναδικό. Κοιτούσα τις πληγές στο σώμα μου, αλλά τα σημάδια στην ψυχή μου πονούσαν περισσότερο. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά όμως. Όσο μεγαλύτερο το πάθος, τόσο μεγαλύτερα τα σημάδια, το πάθος μου για εκείνη είναι απόλυτο. Την αγαπώ ακόμη και τα σημάδια με βοηθούν να συνειδητοποιήσω πως έζησα την πραγματικότητα Τώρα ήρθε ο καιρός να σβήσω τα σημάδια. Δεν θα αφήσω κανέναν να μας ξαναχωρίσει. Πρέπει μόνο να της πω την λέξη. Πρέπει να χωρέσω όλο αυτό το πάθος σε πέντε γράμματα. Πρέπει να σβήσω τον χωρισμό.
Εκδότης: Χατζηνικολή. 535 Σελίδες, Ημ/νία 'Εκδοσης: ΙΟΥΛΙΟΣ 2002, ISBN: 960-264-176-2.

Τι έγραψε ο τύπος
Ένα μακρύ ταξίδι μύησης
Από το site www.epohi.gr, της Μ. Θεοδοσοπούλου
Πέρα από ελληνιστής ή φιλέλληνας, μεταφραστής ή συγγραφέας, ο Λακαριέρ παραμένει ένας ταξιδιώτης δέσμιος του αρχαίου κόσμου και της Ανατολής. Ουσιαστικά, κι αυτό το βιβλίο ανιστορεί "ένα ταξίδι προσωπικό, ποιητικό, ιστορικό, γεωγραφικό και... γαστρονομικό στη χώρα των ατελείωτων γνώσεων και γεύσεων, την Ελλάδα", όπως γράφει στον πρόλογο. Όμως η μορφή του λεξικού που επιλέγει, μάλλον αδικεί το περιεχόμενο του βιβλίου. Αποσπασματικά τα 131 λήμματα, όπως παρατίθενται σε αλφαβητική τάξη, ζητούν μια διαφορετική εγρήγορση από τον αναγνώστη ώστε να φανεί η χάρη τους και να καταλήξουν σε ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα. Ως μεμονωμένα κεφάλαια τα λήμματα, εκ πρώτης όψεως, προσφέρουν μια εικόνα σαφώς ειδωλοποιημένη της Ελλάδος, ωστόσο, σε μια προσεκτικότερη ανάγνωση, διακρίνεται η ανησυχία του συγγραφέα, καθώς συγκρίνει το χτες, που για τον Λακαριέρ τοποθετείται στις δεκαετίες του '50 και του '60, με το σήμερα, ενώ υπάρχει ένας συνεχής όσο και διακριτικός παραλληλισμός του ελληνικού με το γαλλικό και γενικότερα, δυτικό πολιτισμό, από το επίπεδο της γλώσσας ως αυτό των νοοτροπιών. Όλως ιδιαίτερη η μέριμνά του για την ελληνική γλώσσα, καθώς ο έρωτάς του γι' αυτήν προηγήθηκε της γνωριμίας του με την Ελλάδα. Χρονολογείται, μάλιστα, από την εποχή του λυκείου, στην Ορλεάνη, όταν μετέφραζε "Ιλιάδα" και φαντασίωνε "το έρκος των οδόντων" σαν έναν περίβολο που, εντός του, συνωστίζονταν, ως βουερά πρόβατα, οι λέξεις. Λέξεις με παράξενη μελωδικότητα, όπως η λέξη Αμοργός, που τον γοήτευε και τον έσπρωχνε να ονειρεύεται ταξίδια στον τόπο. Μετά την αρχαία ελληνική, ήρθε η μαθητεία του στη νεοελληνική. Ένα από τα πρώτα ποιήματα που μετέφρασε, ήταν και η "Αμοργός" του Γκάτσου. Αργότερα, θα ανακαλύψει "την πολυτελή και αισθησιακή γλώσσα" του Εμπειρίκου, τον οποίον μετέφρασε, φθάνοντας μέχρι και τα δύο πρώτα κεφάλαια του "Μεγάλου Ανατολικού". Εμβαθύνοντας στην ετυμολογία των λέξεων και ανακαλύπτοντας τις αρχαίες ρίζες τους, ο Λακαριέρ "μαγεύεται με την εκπληκτική διάρκεια της ελληνικής γλώσσας", την οποία και αντικρίζει σαν "σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου", δανειζόμενος την εικόνα από τον αγαπημένο του ποιητή, Ελύτη. Τον εντυπωσιάζουν ιδιαίτερα οι λέξεις χωρίς γαλλικό αντίστοιχο, που έχουν ένα δικό τους άρωμα, όπως ακάθιστος, ακρίτες, αχειροποίητος, η καθεμία με διαφορετική ευωδιά. Για τη λέξη ακάθιστος, βρίσκει ένα παραγωγό της στη γαλλική, την ακαθησία, που συνιστά όμως ιατρικό όρο δηλωτικό της αντίστοιχης νεύρωσης, ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα της χρήσης της ελληνικής που κάνουν ανέκαθεν οι λατινογενείς γλώσσες. Ο τρόπος που επέλεξε ο Λακαριέρ για να εντρυφήσει στην ελληνική γλώσσα είναι η μετάφραση ποιημάτων και πεζών. Και μάλιστα, δεν περιορίστηκε στους συγκαιρινούς του, αλλά, από μιας αρχής, απλώθηκε και στους παλαιότερους θησαυρούς της ελληνικής γραμματείας τη "Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου" ή τα ακριτικά τραγούδια.

Ποιητής αποδεικνύεται ο Λακαριέρ και σε αυτό το κατακερματισμένο ταξίδι του Λεξικού, με μνήμη, όπως ακριβώς την περιγράφει, "ένα μιλφέγι με ξεχωριστές στρώσεις και πάχη, κατασκευασμένες από διανόηση, αισθησιασμό ή λαγνεία, κατά την περίσταση..." Πενήντα και πλέον χρόνια κρατά το οδοιπορικό του Λακαριέρ στην Ελλάδα, καθώς έρχεται και επανέρχεται επισκεπτόμενος, κατά προτίμηση, τους ίδιους προσφιλείς του τόπους. Η πρώτη φορά, το 1947, όταν πρωτοαντίκρισε στο μουσείο των Δελφών, τον Ηνίοχο, αμπαλαρισμένο σε κιβώτιο, λόγω Εμφυλίου, να εξέχει μόνο το κεφάλι του, χάλκινο με αδειανό βλέμμα. Δεύτερη φορά, το 1950, που πρωτοπήγε στην Ελευσίνα, καθώς, τότε ακόμη τον προσήλκυαν τα μυστήρια. Σημαντικές στάθηκαν οι τρεις πρώτες επισκέψεις στον 'Aθω, 1950, 1952, 1953, που έδωσαν και το θέμα για το πρώτο βιβλίο του, ένα λεύκωμα με κείμενα και φωτογραφίες και αργότερα για το μπεστ σέλερ του, "Το ελληνικό καλοκαίρι". Στο Λεξικό, η Ελλάδα απλώνεται από το 'Aγιο Όρος στην Αρκαδία, αλλά και την Ασίνη, καθώς ο νεαρός Λακαριέρ είχε βαλθεί να ακολουθήσει τα χνάρια του Παυσανία, οδοιπορώντας στην Πελοπόννησο. Ωστόσο, το κέντρο βάρος μένει σταθερό στα αιγαιοπελαγίτικα νησιά, την Ύδρα και τις Σπέτσες, "αντίζηλα νησιά", όπως τα αποκαλεί, μια και γι' αυτόν συμβολίζουν την αντίθεση ανάμεσα στην αψάδα του βράχου και τη γλυκύτητα των κήπων, ακόμη, το ευνοούμενο νησί του, την Αίγινα, αλλά και τη Σαντορίνη και την Αμοργό. Τα λήμματα, όπως και οι τόποι και τα θέματα που καταγράφονται στο Λεξικό, δείχνουν πως ο Λακαριέρ αγάπησε πρωτίστως την Ελλάδα της μυθολογίας. Κυρίαρχος ο μύθος του Ίκαρου και του Δαιδάλου, από τον οποίον εμπνεύστηκε μια ποιητική συλλογή, "Τα παιδικά χρόνια του Ίκαρου", αλλά και ένα πρωτότυπο βιβλίο, "Με τα φτερά του Ίκαρου", που κυκλοφόρησε, σε μετάφραση Μίνωα Πόθου, το 1995. Ιδιαίτερα προσηλώθηκε σε κάποιες γυναικείες μορφές της Αρχαιότητας, την Ιοκάστη, την Κασσάνδρα και την Αντιγόνη. Μετά έρχεται η κληρονομιά του λαϊκού μας πολιτισμού το κομπολόι και το ζεϊμπέκικο. Καθόλου τυχαία θαυμάζει ως ξεχωριστό Έλληνα τον Μακρυγιάννη, "το παιδί ενός τσοπάνη από τη Ρούμελη που το σώμα του το έχουν σκεπάσει τα τραύματα", γι' αυτό και μεταφράζει τα "Απομνημονεύματά" του. Γιατί, για τον Λακαριέρ, "μεταφράζω, σημαίνει ταξιδεύω στην καρδιά των λέξεων" ταξίδι απόλαυσης και ποτέ καταναγκασμού. Παρεμπιπτόντως, ούτε ένα πρόσωπο της νεότερης ελληνικής ιστορίας δεν ξεμυτίζει στο Λεξικό. Διαβάζοντας το Λεξικό, ο αναγνώστης θα συμφωνήσει πως το ταξίδι του Λακαριέρ στην Ελλάδα στάθηκε ένα ταξίδι μύησης που κρατάει ακόμη.