Μέσα σε 436 σελίδες παρουσιάζονται μερικά από τα είδη της αυτοφυούς χλωρίδας των νησιών, τα οποία εμφανίζουν υψηλότατη βιοποικιλότητα, ένας μοναδικός πλούτος που πρέπει να προστατευτεί.

Τα βολβοειδή το χειμώνα, οι κρόκοι, οι ορχιδέες και οι κρίνοι αφήνουν με τη σειρά τους την ανοιξιάτικη ανθοφορία του χαμομηλιού, του φασκόμηλου, της παπαρούνας και της μαργαρίτας για να περάσουμε το καλοκαίρι στον υπέρικο, στη λεβάντα, στην κάππαρη και τόσα άλλα είδη που θα δώσουν τη θέση τους στα μουντά μοβ άνθη του φθινοπωρινού μανδραγόρα και το ρολόι της φύσης θα λειτουργεί αδιάκοπα. Γιατρεύουν, στολίζουν, ηρεμούν, γεμίζουν τη ζωή μας ευτυχία, ας μην τα διακόψουμε.

«Η χλωρίδα των Κυκλάδων περιλαμβάνει 1.640 taxa (Tan & Ιατρού, 2001) και είναι η πλουσιότερη από οποιαδήποτε άλλη περιοχή ίσης έκτασης στην Ευρώπη» μας λέει ο Κώστας Καταγάς.

«Η σημερινή χλωρίδα των νησιών που αποτελούν το "Κυκλαδικό παράθυρο" δεν είναι βέβαια ίδια με εκείνη που υπήρχε μετά τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, αλλά είναι αποτέλεσμα αυτών των διαδοχικών μεταβολών. Η απομάκρυνση των κατοίκων από τη γεωργία, τη μελισσοκομία και την κτηνοτροφία προκαλεί σημαντικά προβλήματα στο περιβάλλον και στη διατήρηση των λαογραφικών και πολιτισμικών στοιχείων, ενώ μικροσυμφέροντα και ενέργειες χωρίς μελέτη και εκτός κλίμακας στρέφονται πλέον εναντίον της περιβαλλοντικής ισορροπίας, η οποία αποτελούσε το περιβαλλοντικό απόθεμα των νησιών. Η οικιστική πίεση και οι "ανάγκες" οδοποιίας, με αιχμή κυρίως τη δυνατότητα εκτός σχεδίου δόμησης, αν δεν καταστρέφει ακόμα, προβληματίζει για τη δυνατότητα διατήρησης αυτής της υψηλής βιοποικιλότητας».

Ο ίδιος υποστηρίζει πως ο κόσμος επιστρέφει σιγά σιγά στη φύση, χρησιμοποιεί παραδοσιακές συνταγές. «Το Juniperus oxycedrus οι ντόπιοι τον λένε κέδρο και το ελληνικό του όνομα είναι άρκευθος. Εχει θερμαντικές, διουρητικές ιδιότητες και όταν καίγεται ως θυμίαμα απομακρύνει επικίνδυνα ζώα (ερπετά, θηλαστικά κ.λπ.). Το Lavandula stoechas είναι η γνωστή άγρια λεβάντα. Ο Τουρνεφόρ ονόμασε το πέρασμά του από τις Κυκλάδες "ταξίδι στα νησιά της λεβάντας". Το Thymus capitatus είναι το γνωστό θυμάρι. Χρησιμοποιείται ως αφέψημα και ρόφημα για τη βρογχίτιδα. Το Tordylium apulum είναι η γνωστή μας καυκαλίδα, καυκαλήθρα ή μοσχολάχανο. Αναπτύσσεται στην άκρη και κάτω από την αστοιβή και η μείωση των φρυγανότοπων μειώνει την παρουσία της».

Οι Κυκλάδες ως φυτογεωγραφική οντότητα περιλαμβάνουν την Αστυπάλαια και κάποια μικρότερα νησιά των Δωδεκανήσων (Strid & Tan 1997). Η χλωρίδα των Κυκλάδων, όπως φαίνεται από τα μέχρι σήμερα γνωστά δημοσιευμένα στοιχεία, περιλαμβάνει σημαντικό αριθμό (περίπου 145) ελληνικών ενδημικών ειδών (ειδών και υποειδών), ενώ περίπου 150 είναι τα φυτικά είδη των Κυκλάδων που περιλαμβάνονται σε καταλόγους απειλούμενων ειδών ή προστατεύονται από την ελληνική νομοθεσία (προεδρικό διάταγμα 67/81) και διεθνείς συμβάσεις. Από αυτά τα 14 περιέχονται στο «Κόκκινο Βιβλίο» των φυτών της Ελλάδας («The Red Data Book of rare and threatened plants of Greece», Phitos et al. 1995).

Πρόκειται για τα: Alyssum tenium, Anthyllis splendens, Bupleurum aira, Campanula laciniata, Campanula reiseri,Campanula sartorii, Eryngium amorginum, Erysimum naxense, Erysimum senoneri, Galanthus ikariae, Helichrysum amorginum, Medicago heyniana, Pimpinella pretenderis, Silene holzmannii. Chenopodium alba L.

Παράθυρο των Κυκλάδων - Κυκλαδικό Τρίγωνο

«Το Κυκλαδικό Τρίγωνο εμφανίζει 5 τουλάχιστον από τα 7 παγκοσμίως καταγεγραμμένα φύλα (phylum) του φυτικού βασιλείου», προσθέτει ο Κώστας Καταγάς. «Τουλάχιστον 50 τάξεις σε 7 κλάσεις, που περιλαμβάνουν 1.640 αυτόχθονα και επιγενή είδη (Tan & Ιατρού, 2001). Στην καταγραφή του βιβλίου συμπεριλήφθηκαν 1.267 αυτόχθονα και επιγενή, εμπλουτισμένα με μερικά ξενικά είδη, τα οποία έχουν εισαχθεί πολύ παλιά και έχουν προσαρμοστεί, αλλά δεν μπορούν ακόμη να χαρακτηριστούν επιγενή. Από το σύνολο αυτών σχεδόν τα μισά φωτογραφήθηκαν και παρουσιάζονται. Οι προσπάθειες του εντοπισμού, του προσδιορισμού και της ταξινόμησης αυτόχθονων και επιγενών ειδών, που δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί, θεωρούνται συνεχιζόμενες. Είναι σημαντικό για όλους μας και κυρίως για τις επόμενες γενιές να κατανοηθεί "σήμερα" ο φυτικός πλούτος των νησιών μας, των Κυκλάδων και να προστατεύσουμε αυτό το μοναδικό στην ανατολική Μεσόγειο περιβάλλον».

(πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 24/05/2007)