της Έλενας Kαρανάτση

«Το κυνήγι της οχιάς» είναι ο τίτλος του σίριαλ που διαδραματίζεται στη Μήλο, από τότε που το νησί μπήκε στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου με αφορμή την προστασία της σπάνιας οχιάς mikrovipera sch-weizeri. Η Ελλάδα απειλείται από την Κομισιόν με μεγάλο πρόστιμο για πλημμελή μέριμνα του φιδιού που ενδημεί στη δυτική Μήλο, με το αιτιολογικό ότι ουσιαστικά κινδυνεύει από τους βοσκούς, ενώ στην πραγματικότητα φαίνεται πως η οχιά απειλείται περισσότερο από τη συστηματική συλλογή και το εμπόριο φιδιών. Ανυπόσταστο θεωρεί το ευρωπαϊκό σκεπτικό ο φυσιολατρικός και εξωραϊστικός σύλλογος Εμποριού Μήλου και υπενθυμίζει ότι η συγκεκριμένη οχιά δεν είχε εξαφανιστεί ούτε καν από τους λεγόμενους... φιδάδες. Σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν οι ίδιοι, «αιτία της μείωσης του πληθυσμού της σπάνιας οχιάς είναι τα υπέρογκα ποσά που πληρώνουν όσοι θέλουν να την αποκτήσουν, η ανάπτυξη της περιοχής και οι θάνατοι από τα αυτοκίνητα».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η οχιά της Μήλου αγοράζεται από φανατικούς συλλέκτες ερπετών, συνήθως Βορειοευρωπαίους, έναντι 2.000 ευρώ(!) λόγω σπανιότητας του είδους. Μάλιστα, μέχρι πρότινος, ορισμένοι επισκέπτονταν τη Μήλο προκειμένου να συλλέξουν μεγάλες ποσότητες δηλητηρίου για εμπορικούς λόγους.

«Είναι δυνατόν να απειλείται η οχιά από τους βοσκούς;», αναρωτιούνται οι κάτοικοι του νησιού και επισημαίνουν ότι είναι τελείως αβάσιμος ο ισχυρισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι επιτρέπεται η βοσκή βοοειδών, καθώς μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει ότι βοοειδές δεν υπάρχει στην περιοχή της δυτικής Μήλου.

Από τα 90 είδη ερπετών της Ευρώπης, περισσότερα από τα μισά ζουν στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών είναι και τα πέντε είδη οχιάς με πιο σπάνια την microvipera schweizeri, που ενδημεί στις Δυτικές Κυκλάδες και κυρίως στη Μήλο.

Ο φυσιολατρικός σύλλογος του νησιού υποστηρίζει ότι η συγκεκριμένη οχιά παρουσιάζει την ίδια διασπορά όχι μόνο σε όλη την έκταση της Μήλου, αλλά και στα γειτονικά νησιά, Κίμωλο, Σίφνο, Σέριφο, καθώς επίσης και στις γύρω ακατοίκητες νησίδες, όπως η Πολύαιγος. «Η δυτική Μήλος αποτελείται από νόμιμες ιδιοκτησίες και οι κάτοικοί της έχουν δικαιώματα. Ο προτεινόμενος χαρακτηρισμός του 60% της έκτασης του νησιού ως πάρκου ελεύθερων και επικίνδυνων φιδιών είναι κάτι αδιανόητο και πρωτοφανές στην Ευρώπη και ουσιαστικά απαξιώνει τη Μήλο», υποστηρίζει ο σύλλογος.

Τα μέλη του συλλόγου αναρωτιούνται ακόμα για ποιο λόγο και με ποια αρμοδιότητα και εξουσιοδότηση παρακολουθούνται στη Μήλο τα φίδια με πομπούς και δέκτες από ομάδα ανθρώπων. Η απάντηση έρχεται από το κοινοτικό πρόγραμμα προστασίας βιοτόπων Natura 2000, το οποίο προβλέπει παρακολούθηση πληθυσμών της οχιάς Μήλου με συγκεκριμένες επιστημονικές μεθόδους συλλογής και καταμέτρησης.

Πάντως, οι κάτοικοι της Mήλου προτείνουν να επιλεγεί ένας μικρός απομονωμένος και ακατοίκητος χώρος, όπως οι νησίδες που βρίσκονται κοντά στη Μήλο, και που διαθέτουν τις ίδιες γεωλογικές και κλιματολογικές συνθήκες, όπου ενδημεί το ίδιο είδος οχιάς.