Τον τελευταίο καιρό πολύς λόγος γίνεται για τους αυξημένους ρυθμούς ανάπτυξης στην Τήνο και την άνθηση της οικοδομικής δραστηριότητας στο νησί. Όλα αυτά ακούγονται πολύ ωραία και φυσικά κανείς δεν αντιτίθεται στην ανάπτυξη. Ειδικά όταν αυτή τελείται με προσοχή και εντός των προκαθορισμένων από την Πολιτεία όρων.
Τι συμβαίνει όμως όταν η Πολιτεία αντιβαίνει τους όρους που ίδια έχει θεσπίσει; Και πως μπορούν οι πολίτες να διεκδικήσουν το δίκαιο όταν οι ίδιες οι Αρχές του τόπου, καθ’ υπέρβαση των καθηκόντων τους, νομιμοποιούν το παράνομο και προασπίζουν πράξεις καταστροφής που θίγουν το δημόσιο συμφέρον;
Την απάντηση αγαπητοί φίλοι δεν την έχω. Το μόνο που μπορώ να κάνω σαν ένας ανώνυμος πολίτης που παρατηρεί τις εξελίξεις στο νησί είναι να μιλήσω ανοιχτά σε όλους εσάς ελπίζοντας να ακολουθήσουν κι άλλοι με δυνατότερη ίσως φωνή.
Την Πέμπτη 3 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε ιδιωτική γεώτρηση με νόμιμη άδεια από τις αρμόδιες υπηρεσίες και με ομόφωνη θετική γνωμοδότηση του Δημοτικού Συμβουλίου Τήνου στη θέση ‘?γρελας’, έξω από τον παραδοσιακό οικισμό του Μουντάδου Τήνου. Σκοπός της εν λόγω εργασίας ήταν να δημιουργηθεί η υποδομή για δωρεάν παροχή νερού σε συγκρότημα κατοικιών που πρόκειται να ανεγερθεί στο ίδιο οικόπεδο. Η γεώτρηση αυτή έχει όλες τις απαιτούμενες σύμφωνα με το Νόμο εγκρίσεις. Αυτό όμως που σε καμία περίπτωση δεν έχει είναι οι απαιτούμενες προϋποθέσεις που ο ίδιος Νόμος ορίζει. Τα κυριότερα σημεία τα οποία την καθιστούν παράνομη και καθ’ όλα αυθαίρετη είναι τρία:
1) H γεώτρηση βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση και σε υψηλότερο υψόμετρο από δημόσια πηγή χρονολογούμενη από αρχαιοτάτων χρόνων.
Η πηγή αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική τόσο για το χωριό του Μουντάδου, όσο και για ολόκληρη την Τήνο καθώς βρισκόταν στην πορεία ενός από τα κυριότερα μονοπάτια της Τήνου (αυτό μαρτυρά άλλωστε και το μέγεθός του) που ένωνε πολλά ορεινά χωριά με την Χώρα. Οι πολυάριθμες καβαλαρίες που διέσχιζαν καθημερινά το μονοπάτι χρησιμοποιούσαν την εν λόγω πηγή ως χώρο στάσης για την ανάπαυση και το πότισμα των ζώων.
2) Η πηγή σύμφωνα με τον ισχύοντα Αρχαιολογικό Νόμο θεωρείται μνημείο καθώς χρονολογείται προ του 1830 και προστατεύεται από την Εφορεία Νεότερων Μνημείων Αττικής. Σύμφωνα με το νόμο αυτό κάθε πράξη που θίγει ή αλλοιώνει το μνημείο απαγορεύεται ρητά.
Εντούτοις την Πέμπτη 3 Αυγούστου όλοι μας ζήσαμε σκηνές απείρου κάλλους με τα υποπροϊόντα της γεώτρησης να ρίχνονται ανεξέλεγκτα πάνω στην πηγή, πέριξ αυτής και εντός του γειτονικού ρέματος, μολύνοντας έτσι και καταστρέφοντας τόσο το φυσικό όσο και το πολιτισμικό περιβάλλον της συγκεκριμένης περιοχής.
3) Η γεώτρηση δεν πληρεί τις απαιτούμενες αποστάσεις από τη Δημοτική Γεώτρηση και τις γειτονικές νόμιμες και μη γεωτρήσεις που βρίσκονται σε αφθονία στην περιοχή. Η συγκεκριμένη υπόθεση μπορεί να πει κανείς πως αποτελεί απλώς ένα πταίσμα μπροστά στις σκανδαλώδεις καταστροφές που βιώνουμε καθημερινά στο νησί. Όμως, δεν μπορούμε να μένουμε πια βουβοί θεατές σε ένα μονόπρακτο λεηλασίας και καταστροφής με πρωταγωνιστή το κύκλωμα της άρχουσας τάξης των εργολάβων (συμπεριλαμβανομένου και ενός μεγάλου τμήματος των τοπικών Αρχόντων που πρωτίστως ενεργούν ως επιχειρηματίες και όχι ως δημόσιοι λειτουργοί).
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η κατάσταση στην Τήνο είναι εκτός ελέγχου. Κυβέρνηση, Αντιπολίτευση, ακόμα και Συλλογικοί Φορείς πολλές φορές πιόνια του ίδιου κυκλώματος, υποκλίνονται μπροστά στα ίδια συμφέροντα με πρωτεύοντα στόχο την αλληλοκάλυψη σε επιχειρηματικό επίπεδο, την ανταπόδοση χαρών και όπως αποδεικνύει το παράδειγμα της πηγής του ‘?γρελα’, την συγκάλυψη παρανομιών.
Η υποκρισία σε αυτόν τον τόπο έχει πια φτάσει στο απροχώρητο και σίγουρα, ένα σήμερα που προετοιμάζει το μέλλον στηριζόμενο στις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης είναι δύσκολο να επιτευχθεί.
Ειδικά σε έναν τόπο που η ανάπτυξη θεωρείται ως συνώνυμο του μπετόν αρμέ και τις ασφάλτου. Αδιαμφισβήτητα, η ανάπτυξη του τόπου δεν μπορεί να σταματήσει. Η εποχή μας είναι ιδιαίτερα απαιτητική και ανταγωνιστική και ο λαός της Τήνου έχει δικαίωμα στην ευημερία και όλες τις παροχές της σύγχρονης εποχής. Όμως, η άνευ όρων ανάπτυξη όπως αυτή συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες στο νησί βλάπτει ανεπανόρθωτα τον τόπο, απομακρύνει τον ποιοτικό τουρισμό, καταστρέφει την μη ανανεώσιμη πολιτιστική κληρονομιά της Τήνου και μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει σε προβλήματα που θα είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν.
Θέλω να πιστεύω πως οι Αρχές θα εισακούσουν την έκλυση μου για επανεξέταση της συγκεκριμένης υπόθεσης και θα ήθελα να τους διαβεβαιώσω πως με τον καθαρισμό και την ανάδειξη της πηγής του ?γρελα’ ο τόπος και ο λαός της Τήνου θα κερδίσει πολλά περισσότερα από ότι με την αποξήρανση και πλήρη καταστροφή της.
Αυτό τους το υπογράφω χωρίς κανέναν ενδοιασμό!
Ιωάννα Παπασταθοπούλου
Αρχ/των μηχανικός
Μα στη Διαχείριση Αρχαιολογικής Κληρονομιάς
papasta@yahoo.com
9ο Τεύχος