Προειδοποιητική Επιστολή προς την Ελληνική Κυβέρνηση αναμένεται να απευθύνει τον Μάρτιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το θέμα των καταγγελιών για την ανεπιτήρητη βόσκηση στην Ικαρία. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, η εν λόγω δραστηριότητα έχει προξενήσει ανυπολόγιστες καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον και παραβιάζει τις Οδηγίες 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας και 79/409/ΕΟΚ περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών.

Η ανεξέλεγκτη και μαζικά εκτελούμενη βόσκηση χιλιάδων αιγοπροβάτων συντελεί στην υποβάθμιση και καταστροφή της προτεινόμενης για ένταξη στο δίκτυο NATURA 2000, περιοχής “Ικαρία-Φούρνοι”, με κωδικό GR4120004, σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Η περιοχή είναι ιδιαίτερης οικολογικής αξίας και σημασίας εξαιτίας της βιοποικιλότητάς της, περιλαμβάνει δε 21 τύπους οικοτόπων εκ των οποίων 3 είναι προτεραιότητας και 7 ζωικά είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ από τις οποίες 2 είναι είδη προτεραιότητας. Πρέπει να τονιστεί ότι η Ικαρία είναι η μόνη περιοχή στην Ελλάδα που φιλοξενεί το είδος φυτού προτεραιότητας Iberis runemarkii για το οποίο απαιτείται καθεστώς αυστηρής προστασίας σύμφωνα με το παράρτημα IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Η Ικαρία επίσης έχει χαρακτηριστεί σαν “σημαντική περιοχή για τα πουλιά” σύμφωνα με τα στοιχεία του καταλόγου ΙΒΑ 2000 (Important Bird Areas) και το νοτιοδυτικό τμήμα της ταξινομήθηκε πρόσφατα σαν Ζώνη Ειδικής Προστασίας σύμφωνα με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ με κωδικό GR4120005. Στο νησί έχει καταγραφεί η παρουσία 19 μεταναστευτικών ειδών πτηνών.

Στην Ικαρία υπάρχει γενικότερο πρόβλημα παράνομης και ανεξέλεγκτης βόσκησης κατσικιών, επισημασμένο από το 1997 και το οποίο είναι πιο έντονο στα διοικητικά όρια του Δήμου Ραχών, όπου περιλαμβάνονται τμήμα της περιοχής “GR120004 Ικαρία – Φούρνοι και παράκτια ζώνη” και συγκεκριμένα η περιοχή του φαραγγιού του Χάλαρη καθώς και ένα σημαντικό τμήμα της Ζώνης Ειδικής Προστασίας “GR4120005 νήσος Ικαρία (νοτιοδυτικό τμήμα)”.

Το πρόβλημα της ελεύθερης κτηνοτροφίας στο νησί έχει κοινωνική, παραγωγική, οικονομική και περιβαλλοντική διάσταση. Επίσης με το πρόβλημα αυτό σχετίζεται το ιδιαίτερα περίπλοκο ιδιοκτησιακό καθεστώς και οι χρήσεις γης ενώ είναι φανερή η αναγκαιότητα κατάρτισης δασικών χαρτών.

Oι βοσκότοποι είναι δημόσιες εκτάσεις που ενοικιάζονται από τις κοινότητες ο δε αριθμός των ζώων που βόσκουν είναι μεγαλύτερος από την βοσκοϊκανότητα και βοσκοχωρητικότητα των περιοχών γι’ αυτό και δεν υπάρχει χαμηλή βλάστηση στις περιοχές αυτές. Οι δασικές εκτάσεις που κι αυτές παράνομα παραδίδονται στο έλεος των αιγοπροβάτων εμφανίζονται γυμνές κι αυτές από χαμηλή βλάστηση. Ενδιαφέρον έγγραφο της Δ/νσης Δασών προς τους δήμους Ικαρίας που δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε τοπική εφημερίδα (Χαραυγή 1.3.03) με θέμα “Προειδοποίηση Δασικής προς Δήμους”, αποκαλύπτει μία ενδιαφέρουσα παράμετρο στο θέμα αυτό. Αναφέρει ότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις μετονομασίας των αναγνωρισμένων ως διακατεχομένων Δασών και δασικών εκτάσεων σε δημοτικούς βοσκότοπους από τους Δήμους και εν συνεχεία εκμίσθωση βοσκής των εκτάσεων αυτών χωρίς την προβλεπόμενη βεβαίωση του αρμόδιου Δασάρχη. Δηλαδή με πιο απλά λόγια, οι Δήμοι Ικαρίας χωρίς να έχουν αρμοδιότητα, “βαφτίζουν” δάση και δασικές εκτάσεις σε βοσκοτόπια που ενοικιάζονται εν συνεχεία αλλά οι Δήμοι παραλείπουν να εισπάξουν τα προβλεπόμενα τέλη, κι έτσι εμφανίζονται να πρωτοστατούν σε μία σωρεία παράνομων πράξεων και στην καταστροφή του δασικού πλούτου του νησιού !!!!!!!. Για όλες αυτές τις παρανομίες βέβαια, αντί να βρεθούν οι ένοχοι στο εδώλιο του κατηγορουμένου, απλώς η δασική υπηρεσία απευθύνει μία προειδοποίηση !!!!!! Τόσον καιρό δηλαδή οι δασικοί υπάλληλοι στην Ικαρία και η προϊσταμένη τους αρχή δεν το γνώριζαν, και το έμαθαν τώρα ;

Να σημειωθεί τέλος ότι πολλά από τα ζώα αυτά επιδοτούνται από την Δ/νση Γεωργίας αλλά οι κάτοχοι των ζώων παραβαίνουν τους όρους επιδότησης (Κώδικες Ορθής Γεωργικής Πρακτικής).

Η ουσιαστική διάλυσης του Σώματος της Αγροφυλακής αλλά και η ελλιπής στελέχωσης των συναρμοδίων υπηρεσιών (δασονομείο κλπ) έχουν σαν αποτέλεσμα να είναι ελλιπής έως ανύπαρκτος ο έλεγχος και η αστυνόμευση της δραστηριότητας αυτής. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε ότι με παρεμβάσεις της η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σάμου επανειλημμένα έχει ζητήσει από την Ελληνική Κυβέρνηση την επάνδρωση των υπηρεσιών της, αλλά μάταια. Έτσι, με τη Δ/νση Γεωργίας να έχει ποσοστό στελέχωσης 40%, και τη Δ/νση Αγροφυλακής να έχει ουσιαστικά διαλυθεί, οποιαδήποτε προσπάθεια αναμένεται να μην έχει αποτέλεσμα.

Μετά από μία άκαρπη περίοδο παραινέσεων και προσπάθειας από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση για να εξασφαλιστεί η συναίνεση των ενδιαφερομένων και να δοθεί λύση στο πρόβλημα, αφού πλέον δεν φαίνεται η επίλυσή του με άμεση συνέπεια να εγκαλείται η χώρα μας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα πρέπει επιτέλους να υπάρξει η πολιτική απόφαση ώστε να υλοποιηθούν οι εισηγήσεις της Δ/νσης Γεωργίας Σάμου που πέραν των άλλων δράσεων προβλέπουν την εφαρμογή προγράμματος απόσυρσης των αιγοειδών που προκαλούν την οικολογική καταστροφή, με οικονομικά κίνητρα, ή να υποχρεωθούν οι κάτοχοί τους να μετατρέψουν τα ζώα σε σταβλιζόμενα.