Ερώτηση. Η τελευταία  σου ταινία με τον τίτλο «Κουρσάλ» κέρδισε μια ειδική μνεία στην κατηγορία Καλύτερη Ελληνική ταινία στο φεστιβάλ κινηματογράφου Ecofilms 2006 της Ρόδου. Από όσο γνωρίζουμε όμως, δεν είναι μια οικολογική ταινία.

Απάντηση. Γιατί, το Φεστιβάλ της Ρόδου είναι οικολογικό; Για να ξεκαθαρίζουμε τα πράγματα πρέπει να πούμε ότι στο ξεκίνημά του, και ειδικά όσο καιρό διεξαγόταν στη Ζάκυνθο, το Φεστιβάλ είχε έναν οικολογικό προσανατολισμό. Από πέρυσι διευρύνθηκε και περιλαμβάνει και ταινίες με κοινωνικό περιεχόμενο. ?λλωστε ο επίσημός του τίτλος είναι Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Εικαστικών Τεχνών. Γιατί αυτή η διεύρυνση της θεματολογίας του; Παρασκηνιακά συζητιέται ότι έγινε ύστερα από απαίτηση του Δήμου Ρόδου προκειμένου το Φεστιβάλ να ελκύσει περισσότερους θεατές από τον ντόπιο πληθυσμό. Ας σημειωθεί ότι ο Δήμος χρηματοδοτεί σχεδόν εξ ολοκλήρου, με 250.000 €, αυτή τη διοργάνωση. Φαίνεται ότι η Ρόδος είναι ένας τόπος που δεν αντέχει πολύ την οικολογία!

Ερώτηση: Θα ξαναγυρίσουμε σε αυτό το θέμα. Μίλησέ μας όμως τώρα για το «Κουρσάλ». Στο σκεπτικό της βράβευσης της ταινίας η κριτική επιτροπή μιλά «για το γοητευτικό και τολμηρό λοξοδρόμημα της έρευνας, η οποία ενώ ξεκίνησε αναζητώντας τα ίχνη ενός πλωτού κινηματογράφου, τελικά αποκαλύπτει οδυνηρές πτυχές της ιστορίας της Θεσσαλονίκης». Είναι μια ιστορική ταινία;

Απάντηση. Το Κουρσάλ είναι μια ταινία για τη Θεσσαλονίκη. Διατρέχει την ιστορία των τελευταίων εκατό περίπου χρόνων της μέσα από τρεις παράλληλες αφηγήσεις. Την (δική μου) αφήγηση της αναζήτησης  ενός πλωτού κινηματογράφου που λειτούργησε στην πόλη τα χρόνια του Μεσοπολέμου, την αφήγηση του Γιάννη Ταμτάκου, ενός ασυμβίβαστου μαχητή της εργατικής τάξης, ενός ανθρώπου που έγραψε ιστορία και του Νίκου Μπιλιλή, που παλεύει απεγνωσμένα να διατηρήσει την κινηματογραφική ιστορία.  Οι τρεις αφηγήσεις δεν συναντιόνται ποτέ, δεν συνθέτουν μια ενιαία αφήγηση, δεν δημιουργούν μια ταινία που αφηγείται κάτι. Λειτουργούν σαν τους ορισμούς σε ένα σταυρόλεξο. Ο κάθε ορισμός είναι μια λέξη και το κοινό σημείο με την λέξη του άλλου ορισμού είναι ένα γράμμα. Αυτά τα κοινά γράμματα, για όποιον λύσει το «σταυρόλεξο»,   σχηματίζουν τη λέξη Κουρσάλ. Όπου το Κουρσάλ μπορεί να είναι το όνομα του πλωτού κινηματογράφου αλλά μπορεί να είναι και το όραμα του καθενός για έναν κόσμο καλύτερο. Η ταινία είναι καθαρά ανθρωποκεντρική.

Ερώτηση: Και μετά τη βράβευσή της, ποια είναι η πορεία της ταινίας;

Απάντηση. Η προβολή στο Διεθνές Πανόραμα Ανεξάρτητων Δημιουργών που θα γίνει τον Σεπτέμβρη στην Πάτρα, ίσως κάποιο ξένο Φεστιβάλ, αν και είναι μια δύσκολη ταινία για ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, και δεν ξέρω τι άλλο. Ως εμπορικές προοπτικές έχει μόνο τη προβολή σε κάποιο κανάλι. Από τα ελληνικά κανάλια μόνο η ΕΡΤ προβάλει ντοκιμαντέρ κι η οποία τον τελευταίο καιρό κάνει «νερά». Θεωρεί ότι καλύπτει το πρόγραμμά της, όσον αφορά το ντοκιμαντέρ, με τα μεγάλα ρεπορτάζ των Κούλογλου, Αυγερόπουλου, Τσόκλη κλπ. και δεν δέχεται άλλα. Αυτή είναι η τραγική διαπίστωση των Ελλήνων ντοκιμαντεριστών που αποφάσισαν πριν λίγους μήνες να ενώσουν τις δυνάμεις του και να διεκδικήσουν μια καλύτερη μοίρα. Πολλοί Έλληνες σκηνοθέτες που ζούσαν από αυτή τη δουλειά βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Βρισκόμαστε σε αγώνα.

Ερώτηση: Ας ξαναγυρίσουμε τώρα στο Φεστιβάλ της Ρόδου. Φεστιβάλ σαν κι αυτό οπωσδήποτε βοηθάνε στη διάδοση του Ελληνικού Ντοκιμαντέρ.

Απάντηση. Ασφαλώς ναι. Για αυτό άλλωστε έστειλα το «Κουρσάλ». Όποιες ενστάσεις υπάρχουν για το Φεστιβάλ δεν αφορούν στη ύπαρξή του αλλά στη φυσιογνωμία και την κοινωνική παρέμβασή του κι αυτή σε σχέση με όσα είδα και άκουσα στην πενθήμερη παραμονή μου στο νησί.

Ερώτηση: Μπορείς να γίνεις πιο συγκεκριμένος;

Απάντηση: Όπως όλοι ξέρουν η Ρόδος είναι ένα νησί  όπου η λεγόμενη τουριστική βιομηχανία  παρουσιάζει το πιο αποτρόπαιο πρόσωπό της. Ισοπέδωση κάθε τοπικού χαρακτηριστικού, φριχτή αλλοίωση του περιβάλλοντος, εμπορική εκμετάλλευση της κάθε σπιθαμής, απόλυτη κυριαρχία του κιτς.  Ένα δραστήριο οικολογικό Φεστιβάλ στη Ρόδο θα μπορούσε να δράσει ανασταλτικά σε όσα και σε όσους καταστρέφουν το νησί οδηγώντας το σε πλήρη αδιέξοδο. Να είναι η άλλη φωνή, ένα κόντρα κίνημα. Αλλά κάτι τέτοιο δεν είδα. Δεν διαπίστωσα τη σύνδεση του Φεστιβάλ με κάποιο ντόπιο οικολογικό κίνημα. Τη μόνη σύνδεση που βρήκα ήταν με την Κινηματογραφική Λέσχη, η δράση της οποίας περιορίζεται στην απονομή κάποιων «βραβείων κοινού». Για κάποια προφεστιβαλική εκδήλωση που γίνεται κάποιους μήνες πριν με προβολή οικολογικών σε μαθητές σχολείων δεν έχω γνώμη γιατί δεν είδα. Ελπίζω να πηγαίνει καλά. Έφυγα από το νησί με την αίσθηση ότι ο Δήμος υποστηρίζει το Φεστιβάλ, όχι γιατί έχει κάποια οικολογική συνείδηση, αλλά  για να έχει άλλοθι. Γιατί στη Ρόδο συνεχίζεται να διαπράττεται ένα έγκλημα διαρκείας, την ίδια στιγμή που τα κουδούνια του κινδύνου ηχούν.

Ερώτηση: Τι ακριβώς διαπίστωσες;

Απάντηση: Είχα καιρό να πάω στη Ρόδο. Κυρίως πέρναγα τράνζιτ για να πάω στη Σύμη, στο καλοκαιρινό της Φεστιβάλ όπου στήναμε ένα θερινό σινεμά. Από κει, ήξερα ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα νερού. Πολλά  νησιά προμηθεύονται, πληρώνοντας το πανάκριβα, νερό από τη Ρόδο. Αλλά κι η Ρόδος έφτασε στο σημείο να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις τους. Αντί λοιπόν να υπάρχει φροντίδα για μια ελεγχόμενη ανάπτυξη του τόπου είδα να υπάρχει φρενίτιδα για παραπέρα διόγκωση του τουριστικού ρεύματος . Οι εγκαταστάσεις του αεροδρομίου επεκτείνονται για να δέχονται περισσότερα αεροπλάνα. 
Ο Δήμος Νότιας Ρόδου, μιας περιοχής με τη μικρότερη ανάπτυξη, που διατηρούσε έτσι κάποια αυθεντικά χαρακτηριστικά, κάνει απεγνωσμένες εκκλήσεις σε επενδυτές να «αξιοποιήσουν» και την περιοχή του!
Νέες, τεράστιες, επενδύσεις σε τουριστικές μονάδες γίνονται. Την τελευταία μέρα του Φεστιβάλ οι υπεύθυνοι μας πήγαν «εκδρομή» σε ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα που είπαν ότι ήταν χορηγός του Φεστιβάλ. Ένα συγκρότημα πολυτελών μπάνγκαλόους με ιδιόκτητη παραλία! Ο διευθυντής του μας είπε ότι το συγκρότημα ανακαινίστηκε πολύ πρόσφατα και αναρριχήθηκε στην κατηγορία Α’, πράγμα που σημαίνει ότι ένα απλό δίκλινο με πρωινό στοιχίζει ημερησίως μόνο 420 €. Για να γίνει αυτή η αναβάθμιση επενδύθηκαν 180 εκ. ευρώ! Τι όργια πρέπει να γίνουν για να αποσβεστεί αυτή η επένδυση; Την ίδια στιγμή το νησί στερείται σχεδόν σοβαρής ακτοπλοϊκής σύνδεσης με τον Πειραιά. Δεν μπορεί δηλαδή να έχει ντόπιο τουρισμό. Εξαρτάται αποκλειστικά από τον ξένο, δηλαδή τους tour operators, την βιομηχανία του τουρισμού. Κι αυτοί ας μην περιμένουμε να σεβαστούν τίποτα. Τη Ρόδο τη χάσαμε. Και μη μας πει κανείς ότι μας απέμεινε το πήδημα.