Μελαγχολία του Αιγαίου
Ημερομηνία Tuesday, September 12 @ 00:56:02 UTC
Θέμα Νησιά


Ποιος ειρμός ψυχής στις αλκυόνες του απογέματος!
Ποια νηνεμία στις φωνές της μακρινής στεριάς!
Ο κούκος μεσ' στων δέντρων το μαντίλι
Κι η μυστική στιγμή του δείπνου των ψαράδων
Κι η θάλασσα που παίζει με τη φυσαρμόνικα
Το μακρινό μαράζι της γυναίκας
Της ωραίας που γύμνωσε τα στήθη της
Όταν η θύμηση μπήκε στις φωλιές
Κι οι πασχαλιές ράντισαν με φωτιά τη δύση!


Με το καΐκι και με τα πανιά της Παναγιάς
Έφυγαν κατευόδιο των ανέμων
Οι εραστές της ξενιτιάς των κρίνων
Αλλά η νύχτα πως εδώ κελάρυσε τον ύπνο
Με γάργαρα μαλλιά στους φέγγερους λαιμούς
ή στις μεγάλες άσπρες παραλίες
Και πως με το χρυσό σπαθί του Ωρίωνα
Σκόρπισε και ξεχύθηκε ψηλά
Η σκόνη από τα όνειρα των κοριτσιών
Που ευωδίασαν βασιλικό και δυόσμο!

Στα τρίστρατα όπου στάθηκαν η αρχαία μάγισσα
Καίοντας με ξερό θυμάρι τους ανέμους
Οι λυγερές σκιές αλαφροπερπατήσανε
Μ' ένα σταμνί γεμάτο αμίλητο νερό στο χέρι
Εύκολα σα να μπαιναν στον παραδεισο
Κι από την προσευχή των γρύλων που άφρισε τους κάμπους
Οι όμορφες ξεπροβάλανε με δέρμα φεγγαριού
Για να χορέψουνε στο μεσονύχτιο αλώνι

Ω σημάδια που περνάτε μεσ' στο βάθος
Του νερού που κρατάει έναν καθρέφτη
Εφτά κρινάκια που λαμποκοπάτε

Όταν ξαναγυρίσει το σπαθί του Ωρίωνα
Θα βρει φτωχό ψωμί κάτω από το λυχνάρι
Αλλά ψυχή στη χόβολη των άστρων
Θα βρει μεγάλα χέρια διακλαδωμένα στο άπειρο
Έρημα φύκια στερνοπαίδια του γιαλού
Χρόνια πετράδια πράσινα

Ω πράσινο πετράδι-ποιος θυελλομάντης είδε
Να σταματάς το φως στη γέννηση της μέρας
Το φως στη γέννηση των δυο ματιών του κόσμου!
                                                     Οδυσσέας Ελύτης


Το Αιγαίο και η αξία του

Περισσότερα από τρεις χιλιάδες νησιά, νησίδες και βραχονησίδες, καθιστούν την Ελλάδα, δικαίως, ως μία νησιωτική χώρα. Ο καταρχήν θαλάσσιος χώρος που δίνει το δικαίωμα αυτό, στη νοτιότερη χώρα της γηραιάς ηπείρου, ονομάζεται Αιγαίο Πέλαγος.
Η ονομασία αυτή πιθανότατα να προέρχεται από την αρχαία λέξη αίγα, που σημαίνει γίδα, και αυτό στηρίζεται στο γεγονός ότι, στη σημερινή περιοχή του Αιγαίου Πελάγους πιθανότατα να κατοικούσαν, πριν αυτή καλυφθεί από την επιφάνεια της θάλασσας. Οπότε και η σημασία της λέξης "Αιγαίο" θα ήταν, ο τόπος όπου υπάρχουν πολλές γίδες. Κατά μία άλλη άποψη το όνομα προήλθε από την επίσης αρχαία λέξη αίγες (πληθυντικός του αιξ) όπου μεταφορικά σημαίνει "μεγάλα κύματα", οπότε η σημασία του θα ήταν "κυματόβρεχτος". Μερικοί, ακόμη, μιλούν και για προελληνική αυτόχθονα ονομασία.
Η γεωλογική μορφή της χώρας μας και κατ' επέκταση και της περιοχής του σημερινού Αιγαίου άλλαξε πολλές φορές μέχρι σήμερα, και θα αλλάζει συνεχώς και στο μέλλον ακολουθώντας το νόμο της αδιάκοπης μεταβολής, "τα πάντα ρεί" του Ηρακλείτου. Η τελική μορφή του βυθού του Αιγαίου ολοκληρώθηκε κατά την περίοδο του Πλειστόκαινου (δύο εκατομμύρια ως δέκα χιλιάδες χρόνια). Χαρακτηριστική είναι η διακύμανση της στάθμης της θάλασσας κατά την περίοδο των Παγετώνων, όπου άλλες περιοχές αναδύθηκαν μέσα από τη θάλασσα και άλλες βυθίστηκαν σ΄ αυτή.
Το Αιγαίο εκτός από τη φυσική ομορφιά που του δίνουν, οι εκατοντάδες παραλίες και ακτές, κατέχει σπουδαίο ρόλο, όχι μόνο για την ίδια τη χώρα μας αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο.
Καταρχάς, αποτελεί το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Ευρασία. Είναι ο εμπορικός δίαυλος τριών ηπείρων, της Ευρώπης, της Ασίας, της Αφρικής και λειτουργεί (εξαιτίας των λιμανιών του) ως σταθμός του Παγκόσμιου Εμπορικού Στόλου. Επίσης, είναι το πέρασμα από και προς την Κασπία Θάλασσα, και σε συνδυασμό με την Μεσόγειο, αποτελούν τις υδάτινες διεξόδους, προς τον Ατλαντικό Ωκεανό.
Εν κατακλείδι, το Αιγαίο πέλαγος εκτός του κάλους που διαθέτει , έχει και παγκόσμιο ενδιαφέρον, λόγω της ιδιαίτερη σημασίας του για το εμπόριο αλλά και για τη διακίνηση και ανταλλαγή, εδώ και αιώνες, κουλτούρας και πολιτισμού, ανάμεσα στους λαούς.
http://www.thalassa.gr/2002/index.html


Αιγαίο Πέλαγος

Ως Αιγαίο Πέλαγος εννοείται η θαλάσσια περιοχή της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου, μεταξύ Α. Ελλάδας και Μ. Ασίας, αποκαλούμενη ενίοτε και Αρχιπέλαγος. Έχει έκταση 240.000 τ.χλμ. και μέγιστο βάθος 2.249 μ. μεταξύ Κρήτης και Κυκλάδων. Υπήρξε η κοιτίδα του Αιγαίου πολιτισμού. Σύμφωνα με τη μυθολογία, το όνομά του προέρχεται από τον Αιγαία, βασιλιά της Αθήνας και πατέρα του Θησέα, ο οποίος έπεσε και πνίγηκε στα νερά του πελάγους απο το ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο.

Πελάγη και θάλασσες

Από την αρχαιότητα ακόμα τα διάφορα τμήματα του Αιγαίου έχουν ιδιαίτερα ονόματα:
α) Μυρτώο πέλαγος, μεταξύ Σουνίου και Κυθήρων.
β) Θρακικό πέλαγος, μεταξύ Θάσου, Σαμοθράκης και θρακικών ακτών.
γ) Ικάριο πέλαγος, μεταξύ Χίου και Κω. δ) Κρητικό πέλαγος, βόρεια της Κρήτης.
ε) Καρπάθιο πέλαγος, μεταξύ Καρπάθου και μικρασιατικών ακτών.
στ) Ευβοϊκή θάλασσα, που περιβρέχει το νησί Εύβοια.
ζ) Δωδεκανησιακή θάλασσα, που περιβάλλει τα Δωδεκάνησα.
...το Κρητικό πέλαγος...

Ακρωτήρια

Τα κυριότερα είναι: Κάβο Μαλιάς, στη χερσόνησο Επιδαύρου Λιμηράς της Πελοποννήσου. Σκύλλαιο (κοιν. Κάβο Σκυλί), στην Αργολική χερσόνησο. Σουνίου στην Αττική. Τρίκερι (αρχ. Αιάντειον), στη χερσόνησο του Πηλίου. Παλιούρι στη χερσόνησο Παλλήνης Χαλκιδικής. Δρέπανο, στη χερσόνησο Σιθωνίας Χαλκιδικής. ?γιος Γεώργιος ή Σταυρός ή Φονιάς (αρχ. Νυμφαίον) στη χερσόνησο Αγίου Όρους (?θως). Έλλη στη χερσόνησο Καλλίπολης Θράκης. Μπαμπά (αρχ. Λεκτόν), στην Τρωαδική χερσόνησο της Μ. Ασίας. Στη Μ. Ασία επίσης: Καραμπουρνού (αρχ. Μέλαινα άκρα), Μπιάνκο, Καναπίτα (αρχ. Τρωγύλιον), στη Μυκάλη, Αλούπο (αρχ. Κυνός σήμα), στην Αλικαρνασσό κ.α.

Κόλποι

Αργολικός (κόρφος τ` Αναπλιού), της Επιδαύρου Λιμηράς (κοιν. κόρφος της Μονεμβασιάς), Ερμιονίδα θάλασσα, μεταξύ Αργολίδας και Σπετσών, Σαρωνικός στην Αττική, Μαλλιακός στη Στερεά, Ευβοϊκός μεταξύ Εύβοιας και Στερεάς (Βόρειος Ευβοϊκός και Νότιος Ευβοϊκός), Παγασητικός στη Θεσσαλία, Θερμαϊκός, Τορρωναίος, Σιγγιτικός, Στρυμονικός και Καβάλας στη Μακεδονία, Αδραμυττηνός, Σμυρναϊκός, Εφέσου, Ιασικός και Σύμης στη Μ. Ασία, Αποκορώνου, Σούδας, Χανίων, Κισσάμου και Μιραμπέλου στην Κρήτη, Καλλονής και Γέρας στη Λέσβο.

Λιμένες

Στην ηπειρωτική Ελλάδα του Πειραιά, της Ελευσίνας, του Λαυρίου, του Ναυπλίου, της Χαλκίδας, της Στυλίδας, του Βόλου, της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας, του Πόρτο Λάγο, της Αλεξανδρούπολης, του Ίβριτζε (κόλπος Ξηρού στην Α. Θράκη). Στη Μ. Ασία: Αϊβαλί ή Κυδωνιές, της Σμύρνης, της Αλικαρνασσού, του Κουσάντασι. Στην Κρήτη: του Ηρακλείου, της Σούδας, των Χανίων. Στα άλλα νησιά: της Μυτιλήνης, της Χίου, Βαθύ (Σάμου), της Ρόδου, της ?νδρου, της Θάσου, της Ερμούπολης (Σύρου) κτλ.

Νησιά

Αργοσαρωνικού, Κυκλάδες, ΝΑ της Αττικής, Εύβοια απέναντι από τη Στερεά, Σποράδες και Αγ. Ευστράτιος, ΒΑ της Εύβοιας, Θάσος, απέναντι από την Καβάλα, Σαμοθράκη, απέναντι από τις ακτές της Θράκης, Λέσβος, Χίος, Ψαρά, Σάμος, απέναντι από τις μικρασιατικές ακτές, Ικαρία, Δωδεκάνησα, στο ΝΑ Αιγαίο, Κάρπαθος, Κάσος Κρήτη, Κύθηρα και Αντικύθηρα στο Ν. Αιγαίο, στη ζεύξη Μυρτώου πελάγους με την Θάλασσα Κυθήρων η Ελαφόνησος κ.ά.

Ποτάμια που χύνονται στο Αιγαίο: Ίναχος (Αργολίδα), Πηνειός (Θεσσαλία), Αλιάκμονας, Λουδίας, Αξιός, Στρυμόνας ( Μακεδονίας), Νέστος, Έβρος (Θράκη), Κάικος, Έρμος, Μαίανδρος (Μ. Ασία) κ.ά.

πηγή : Βικιπαίδεια, ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια



8ο Τεύχος



Το άρθρο αυτό προέρχεται από eyploia.aigaio-net.gr
old.eyploia.gr

Το URL της ιστορίας αυτής είναι ο εξής
old.eyploia.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=366