Εκδήλωση για το Θριάσιο Πεδίο: απολογισμός
Ημερομηνία Tuesday, May 12 @ 14:41:20 UTC
Θέμα ?λλη Ελλάδα


Δελτίο τύπου


Την Παρασκευή 08/05, πραγματοποιήθηκε στον ελεύθερο κοινωνικό χώρο Nosotros εκδήλωση για το Θριάσιο Πεδίο που συνδιοργάνωσαν η  Επιτροπή αγώνα κατά των επεκτάσεων των ΕΛ.ΠΕ. (πρώην ΠΕΤΡΟΛΑ) και των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗΣ, οι Πολίτες της Αττικής για την Ενέργεια, το Παναττικό δίκτυο κινημάτων πόλης, η Διαρκής κίνηση Χαϊδαρίου, ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. Χαϊδαρίου, ο Περιβαλλοντικός Φυσιολατρικός Σύλλογος Περιστερίου και το Korydallos.blogspot.com.

Με κεντρικούς εισηγητές το Βασίλη Δημόπουλο (Επιτροπή αγώνα) και τη Σοφία Παπαγιαννάκη (Πολίτες της Αττικής για την ενέργεια) άνοιξε μια ενδιαφέρουσα και πλούσια συζήτηση πολιτών, αλλά και  εκπροσώπων των κινημάτων πόλης, σχετικά με την περιβαλλοντική υποβάθμιση του Θριάσιου Πεδίου. Προβλήθηκαν, επίσης, βίντεο και φωτογραφίες από το Θριάσιο, ενδεικτικά των επιπτώσεων της βιομηχανικής δραστηριότητας στην περιοχή.

Στη συζήτηση που επακολούθησε, τοποθετήθηκαν κάτοικοι της περιοχής σχετικά με τις μορφές δράσης και τις προσπάθειες συστηματικότερης ανάδειξης του προβλήματος, καθώς και εκπρόσωποι του ανεξάρτητου σχήματος εργαζομένων στη Χαλυβουργική. Επίσης, επιστήμονες και  εκπρόσωποι των κινημάτων πόλης του λεκανοπεδίου, που επεσήμαναν το γεγονός ότι το Θριάσιο αποτελεί ένα από τα μείζονα προβλήματα για ολόκληρο το λεκανοπέδιο. Η αναγκαιότητα της συνέχισης των κινητοποιήσεων και ο συντονισμός όλων των εστιών αντίστασης, κάθε μορφής και κλίμακας, αποτέλεσε το κοινό έδαφος όλων των επιμέρους τοποθετήσεων.

Στην εισήγησή του ο Βασίλης Δημόπουλος:
αναφέρθηκε στα τρία κυρίαρχα προβλήματα του Θριασίου, αναπτύσσοντας το ιστορικό και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την επικείμενη επέκταση των ΕΛ.ΠΕ. (πρώην πετρόλα), από τις συνέπειες της εγκατάστασης της νέας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής 880 MW στην Χαλυβουργική αλλά και την περιβαλλοντική υποβάθμιση σε περίπτωση υλοποίησης του σχεδίου ταφής τοξικών στο Μελετάνι της Μάνδρας.  Επεσήμανε, πρωτίστως, την ανάγκη συντονισμού και εντατικοποίησης των κινητοποιήσεων, προκειμένου να αποφευχθεί η περιβαλλοντοκτόνα επέκταση των ΕΛ.ΠΕ. στην Ελευσίνα, που προβλέπει τη δημιουργία ενός νέου διυλιστηρίου, πολλαπλάσιας δυναμικότητας από το παλαιό, με εννιά φορές περισσότερα αέρια απόβλητα, με 1.500.000 κυβικά μέτρα καυσαέρια την ώρα, με 950.000 τόνους το χρόνο επιπλέον διοξείδιο του άνθρακα. Και όλα αυτά σε χώρο που συνορεύει με τις πυριτιδαποθήκες της ΠΥΡΚΑΛ και χαρακτηρίζεται ως περιοχή ασφαλείας.

Η Σοφία Παπαγιαννάκη, στη δική της εισήγηση, επεσήμανε:
Οι συνέπειες δεν περιορίζονται στη γεωγραφική περιοχή του Θριασίου, ούτε είναι μόνο περιβαλλοντικές. Η υποβάθμιση του Θριασίου αφορά ολόκληρη την Αττική. Αφενός, γιατί οι ρύποι της Ελευσίνας μεταφέρονται, μέσω του αέρα και των νερών, στην ευρύτερη περιοχή του λεκανοπεδίου, όπου εκεί αθροίζονται με τους αστικούς ρύπους και τους ρύπους που προέρχονται από τα υπόλοιπα γειτονικά βιομηχανικά κέντρα των οποίων επίσης σχεδιάζεται η επέκταση. Αφετέρου, η υποβάθμιση του Θριασίου αποτελεί ζήτημα της Αττικής γιατί είναι άμεση συνέπεια των δραστηριοτήτων και των συμπεριφορών που εμφανίζονται εντός του αστικού της ιστού.

Το λεκανοπέδιο της Αττικής είναι η πιο ενεργοβόρα περιοχή της χώρας, όχι μόνο λόγω της πληθυσμιακής του διόγκωσης, αλλά και της τεράστιας έκτασής του, σε συνδυασμό με τα δια-συνδεόμενα εμπορικά συμφέροντα που επιβάλουν μια έντονη κινητικότητα στο εσωτερικό του, η οποία μάλιστα αναπτύσσεται προς όλες τις κατευθύνσεις. Η ανάγκη αυτή, δεδομένης της μη επαρκούς εξυπηρέτησης από τα μέσα μαζικής μεταφοράς, καλύπτεται, ως επί το πλείστον, από τη χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου.

Αντί να υπάρχει τάση να αλλάξει αυτή η κατάσταση, γινόμαστε μάρτυρες του αντίθετου: σχεδιάζονται η χάραξη νέων αυτοκινητόδρομων, η επέκταση των ορίων της πόλης και ευνοϊκές ρυθμίσεις για τη μείωση του κόστους της αγοράς αυτοκινήτων.

Η εκδήλωση έκλεισε με το κάλεσμα του Παναττικού δικτύου κινημάτων πόλης  στην ετήσια συνέλευσή του, που αυτή τη φορά, θα φιλοξενηθεί στην Ελευσίνα (στην Ελαιουργική), την Κυριακή 17 Μαΐου.

Αθήνα, 9/5/2009



Εισήγηση της Σοφίας Παπαγιαννάκη (Πολίτες της Αττικής για την ενέργεια)

Το θέμα του Θριάσιο Πεδίου αναδείχτηκε σε κεντρικό ζήτημα για την κίνηση των Πολιτών της Αττικής για την ενέργεια από την αρχή της δημιουργίας της. Η ανάγκη προβολής των προβλημάτων της περιοχής και της ευαισθητοποίησης/κινητοποίησης ενός κόσμου που δεν τα αντιμετωπίζει καθημερινά, ή τουλάχιστον έτσι νομίζει, οδήγησαν στην διοργάνωση αυτής της εκδήλωσης.

Στην ευρύτερη περιοχή του Θριάσιου είναι εγκατεστημένες 670 βιομηχανικές μονάδες, εκ των οποίων:

• 3 διυλιστήρια (Ελληνικά Διυλιστήρια Ασπροπύργου, ΠΕΤΡΟΛΑ, ΜΟΤΟΡΟΙΛ στους Αγίους Θεοδώρους)
• 2 χαλυβουργεία (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ , ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ),
• 2 τσιμεντοβιομηχανίες (ΤΙΤΑΝ , ΧΑΛΥΨ),
• 1 βιομηχανία πυρομαχικών (ΠΥΡΚΑΛ),
• εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διακίνησης προϊόντων πετρελαίου,
• 3 μονάδες αναγέννησης ορυκτελαίων,
• μία χαρτοβιομηχανία,
• πολλές χημικές βιομηχανίες,
• βιομηχανίες και βιοτεχνίες πλαστικών - ελαστικών,
• λατομεία και
• πολλές μικρότερες μονάδες

Η συγκέντρωση αυτή είναι αποτέλεσμα διαφόρων συγκυριών όπως:

• το απατηλό όραμα ανάπτυξης βαριάς βιομηχανίας,
• την εγκατάσταση εργατικού δυναμικού στην περιοχή που ως επί των πλείστων ήταν πρόσφυγες και πρόθυμοι να απασχοληθούν σε τέτοιες δουλειές,
• τη διάνοιξη της εθνικής οδού (η οποία, ας σημειωθεί, ήταν μια συνειδητή επιλογή πριμοδότησης του αυτοκινήτου έναντι των σιδηροδρόμων και κατ' επέκταση της αυτοκινητοβιομηχανίας και των πετρελαιοειδών),
• το μικρό κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων δια θαλάσσης,
• την έλλειψη χωροταξίας,
• την άγνοια περιβαλλοντικών επιπτώσεων

Όλα αυτά είναι ενδεικτικά της ελαφρότητας με την οποία πάρθηκαν οι αποφάσεις εγκατάστασης αυτών των βιομηχανιών. Αργότερα, ακόμα κι όταν οι περιβαλλοντικές συνέπειες αυτής της κατάστασης έγιναν ευρέως γνωστές, εξαιτίας της βαρύτητας που είχαν για την οικονομία η παραγωγή και η απασχόληση στις βιομηχανίες της περιοχής, η κατάσταση αυτή εδραιώθηκε.
 
Σήμερα, που είναι πλέον ορατά τα προβλήματα, αντί η βιομηχανική δραστηριότητα να συρρικνώνεται, και παρά τις σχετικές διαβεβαιώσεις, γίνεται αγώνας για να μην διευρυνθεί: έχουν ήδη αδειοδοτηθεί 2 νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο (Χαλυβουργική - ΔΕΗ με ισχύ 880 MW και ΕΛ.ΠΕ. με ισχύ 390 MW στη γειτονική Νέα Πέραμο) και έχουν ξεκινήσει εργασίες επέκτασης του διυλιστηρίου της ΠΕΤΡΟΛΑ. Επίσης, σχεδιάζεται κατασκευή χωματερής βιομηχανικών αποβλήτων, στο Μελετάνι της Μάνδρας και μετεγκατάσταση των δεξαμενών του Περάματος στο στρατόπεδο Ξηρογιάννη στον Ασπρόπυργο.

Οι παρενέργειες της έντονης αυτής βιομηχανικής δραστηριότητας (αυξημένες εκπομπές ρύπων, διαρροές καυσίμων, μεγάλες ποσότητες τοξικών αποβλήτων, αυξημένες απαιτήσεις σε ενέργεια και νερό) είναι υπεύθυνες για την υποβάθμιση της ατμόσφαιρας, της θάλασσας, του εδάφους, του υπεδάφους και των υπόγειων νερών της περιοχής (ρύπανση της ατμόσφαιρας και της θάλασσας, διάβρωση των ακτών, εκτεταμένες γεωτρήσεις, περαιτέρω  επιβάρυνση από την αποθήκευση των αποβλήτων κλπ). Σε αυτό έρχονται να προστεθούν οι επιπτώσεις που συνεπάγεται αυτό για τη σωματική και ψυχική υγεία των κατοίκων (αναπνευστικά προβλήματα, καρκίνος, ψυχικές διαταραχές).
Παρενθετικά ας σημειωθεί ότι οι συνέπειες δεν μόνο περιβαλλοντικές. Στο Θριάσιο παρατηρείται, επίσης, ένας εκτοπισμός του δημόσιου από το ιδιωτικό στοιχείο. Οι ακτές έχουν παραχωρηθεί ή έχουν καταληφθεί από τις βιομηχανίες και παρακωλύεται η ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών σε αυτές.  Επίσης η σγχώνευση των κρατικών ΕΛ.ΠΕ με την ιδιωτική ΠΕΤΡΟΛΑ αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της διάκρισης δημόσιου/κρατικού/ιδιωτικού συμφέροντος και του τι πρακτικά σημαίνει αυτό για τους πολίτες: Ως εταιρεία του δημοσίου τομέα θα έπρεπε να λάβει υπόψη της την ομόφωνη αντίδραση της τοπικής κοινωνίας και το ΣτΕ. Ως κρατική θα υπόκεινταν στο δημόσιο έλεγχο της Βουλής και ως ιδιωτική, που στην ουσία είναι, επικαλείται τους νόμους εταιρικής διακυβέρνησης κι ανταγωνισμού και αρνείται να παρέχει απαντήσεις και στοιχεία των φακέλων της.

Η λειτουργία επιπλέον βιομηχανικών μονάδων στην περιοχή είναι προφανές ότι θα οδηγήσει την ήδη επιβαρυμένη περιοχή σε αδιέξοδο. Επιπλέον, δεδομένου ότι η λειτουργία της βιομηχανίας συνεισφέρει στην κατανάλωση ενέργειας κατά 30% περίπου επί της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας εγείρεται το ερώτημα αν η χωροθέτηση νέων βιομηχανικών μονάδων, ακόμη κι αν πρόκειται για μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, επιλύει το πρόβλημα εξασφάλισης ενέργειας ή αντίθετα το εντείνει και το ανακυκλώνει.

Οι συνέπειες όμως δεν περιορίζονται ούτε στη γεωγραφική περιοχή του Θριασίου. Οι υποβάθμιση του Θριασίου αφορά ολόκληρη την Αττική. Αφενός γιατί οι ρύποι της Ελευσίνας δεν είναι στάσιμοι αλλά μεταφέρονται, μέσω του αέρα και των νερών, στην ευρύτερη περιοχή του λεκανοπεδίου, όπου εκεί αθροίζονται με τους αστικούς ρύπους και τους ρύπους που προέρχονται από τα βιομηχανικά κέντρα του Λαυρίου, της Βοιωτίας, της Εύβοιας και της Κορινθίας των οποίων επίσης σχεδιάζεται η επέκταση. (στις περιοχές αυτές βρίσκονται σε λειτουργία, μόνο για ηλεκτροπαραγωγή,  5 μονάδες, έχουν αδειοδοτηθεί 9 νέες και σχεδιάζονται 5 ακόμη). Αφετέρου, η υποβάθμιση του Θριασίου αποτελεί ζήτημα της Αττικής γιατί είναι άμεση συνέπεια των δραστηριοτήτων και των συμπεριφορών που εμφανίζονται εντός του αστικού της ιστού.

Το λεκανοπέδιο της Αττικής είναι η πιο ενεργοβόρα περιοχή της χώρας, όχι μόνο λόγω της πληθυσμιακής του διόγκωσης, αλλά και της τεράστιας έκτασής του, σε συνδυασμό με τα διαπλεκόμενα - όχι απαραίτητα με την κακή έννοια - εμπορικά συμφέροντα που επιβάλουν μια έντονη κινητικότητα στο εσωτερικό του η οποία μάλιστα αναπτύσσεται προς όλες τις κατευθύνσεις. Έτσι εκτός από το γεγονός ότι οι κατοικίες, οι επιχειρήσεις και οι δημόσιες υπηρεσίες στεγάζονται σε κτίρια τα οποία απαιτούν τεράστια ποσά ενέργειας για να θερμανθούν και ψυχθούν και τα οποία είναι εφοδιασμένα με ενεργειακά αδηφάγες ηλεκτρικές συσκευές (ενδεικτικά αναφέρω ότι στην οικιακή χρήση καταναλώνεται το 32,6% περίπου της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας), είναι επίσης και διασκορπισμένες σε όλο το εύρος του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταναλώνεται επιπλέον ενέργεια για τη μεταφορά των πολιτών προς αυτά. Η κάλυψη της ανάγκης αυτής, δεδομένης της μη επαρκούς - ικανοποιητικής κάλυψης κι εξυπηρέτησής του από τα μέσα μαζικής μεταφοράς, καλύπτεται ως επί των πλείστον από τη χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου, γεγονός το οποίο βεβαίως διασφαλίζει την βιωσιμότητα των αυτοβιομηχανιών και των πετρελαιοβιομηχανιών, αλλά από την άλλη καταναλώνει μεγάλα ποσά ενέργειας τα οποία ούτε είναι απεριόριστα ούτε έχουν μηδενικό κόστος (όπως είδαμε παραπάνω) και τα οποία θα μπορούσαν να είχαν εξοικονομηθεί διαφορετικά.

Οποιοσδήποτε νοήμων άνθρωπος θα περίμενε ότι δεδομένης της αδιέξοδης αυτής κατάστασης, η οποία δεν εντοπίζεται μόνο από τους πιο ευαισθητοποιημένους αλλά αποτελεί πηγή καθημερινών προβλημάτων του συνόλου του πληθυσμού (π.χ. κυκλοφοριακή συμφόρηση, εύρεση πάρκινγκ), θα υπήρχε μια τάση να αναχαιτισθεί αυτή. Αντίθετα γινόμαστε μάρτυρες του αντίθετου: σχεδιάζονται η χάραξη νέων αυτοκινητόδρομων, επέκταση των ορίων της πόλης προς τα Μεσόγεια, και ευνοϊκές ρυθμίσεις για τη μείωση του κόστους της αγοράς αυτοκινήτων.

Δυστυχώς, όλα αυτά δεν συμβαίνουν τυχαία αλλά είναι προϊόντα της πολιτικής θέσης ότι η ενέργεια είναι ένα μέσο κερδοφορίας και οικονομικού ανταγωνισμού και έτσι η συνεχής κατανάλωσή της δεν αποτελεί πρόβλημα αλλά ευσεβή πόθο. Η απελευθέρωση της αγοράς της ενέργειας είναι απόρροια ακριβώς αυτής της πεποίθησης και σε καμία περίπτωση δεν εγγυάται καλύτερη και φτηνότερη ενέργεια για τον καταναλωτή (αρκεί να ληφθεί υπόψη ότι τα τεράστια πρόστιμα για τους αυξημένες εκπομπές ρύπων που θα μετακυλίσουν στον καταναλωτή). Η πολιτεία και τα οικονομικά συμφέροντα, παραβλέποντας τα τεράστια περιθώρια της εξοικονόμησης ενέργειας και της ορθολογικής αξιοποίησης των ΑΠΕ, επιμένουν σε ένα “αναπτυξιακό” συγκεντρωτικό μοντέλο κι αυτό δεν συμβαίνει από άγνοια αλλά πρόκειται για συνειδητή επιλογή. Η συγκέντρωση της παραγωγής ενέργειας σε τεράστια ενεργειακά κέντρα επιφέρει πολλαπλάσια κέρδη στους λίγους που την διαχειρίζονται κι τους παρέχει επιπλέον πολιτική δύναμη άσκησης πιέσεων (παράδειγμα διακοπής παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη με αφορμή τη διαμάχη με την Ρωσίας-Ουκρανία) σε σχέση με μικρότερες κι ορθολογικότερα κατανεμημένες μονάδες.

Οι επενδύσεις στην ηλεκτροπαραγωγή και η επιβολή ενός καταναλωτικού και ενεργοβόρου τρόπου ζωής έχουν κοινή αφετηρία και θα πρέπει να ιδωθούν κι αντιμετωπιστούν ως ενιαίο πρόβλημα. Τέτοιες αποφάσεις που λαμβάνονται από τα συγκεκριμένα ολιγάριθμα κέντρα υπαγορεύονται από ανάγκες όπως:

• το να φτάσουμε συγκεκριμένους δείκτες ανάπτυξης που δύσκολα, αλλά όχι τυχαία, μπορεί κάποιος να κατανοήσει
• ή και ακόμα να ευχαριστηθούν οι μέτοχοι ενός ενεργειακού ομίλου επειδή με κάποιον παρανοϊκό τρόπο η εξαγγελίες εγκατάστασης νέας μονάδας σε μια περιοχή θα ανεβάσει την αξία της μετοχής τους

Επειδή όμως αυτές οι ανάγκες δεν ταυτίζονται καθόλου με το αίτημα του συνόλου του πληθυσμού για καθαρή και φτηνή ενέργεια και κυρίως για αξιοπρεπή ζωή και με δεδομένο ότι αυτοί που μέχρι τώρα έπαιρναν αυτές τις αποφάσεις, παρόλο που πλαισιώνονταν από επιστημονικού κι οικονομικούς συμβούλους που τις προσυπέγραφαν, μας έχουν οδηγήσει σε μια αδιέξοδη κατάσταση σε θεωρούμε ότι είναι καιρός πλέον οι πολίτες να έχουν λόγο στην παραγωγική διαδικασία και την διαχείριση της ενέργειας και γι' αυτό πρέπει να ανοίξει ένας ουσιαστικός δημόσιος διάλογος έτσι ώστε:

• να αποτυπωθούν οι ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια με γνώμονα τη διασφάλιση της ομαλής κι αξιοπρεπής διεκπεραίωσης όλων των δραστηριοτήτων της κοινωνικής ζωής κι όχι την πραγμάτωση αδηφάγων “αναπτυξιακών” προτύπων
• να διερευνηθούν δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας και τρόποι εφαρμογής τους, το οποίο θα διαφοροποιήσει ριζικά τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας.
• να προβληθεί περαιτέρω η υπάρχουσα σκληρή πραγματικότητα των λιγνιτικών περιοχών και να εφαρμοστεί σχέδιο σταδιακής απεξάρτησης από το λιγνίτη
• να υπάρξει κατηγορηματική απόρριψη της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, σαν εναλλακτικής - πράσινης λύσης
• να αποτραπεί η ανεξέλεγκτη χρήση του φυσικού αερίου και να περιοριστεί η ασύμφορη μετατροπή του σε ηλεκτρική ενέργεια
• να αποφευχθεί η δημιουργία ενός νέου τεράστιου ενεργειακού κέντρου, σαν αυτό που έχει αρχίσει να υλοποιείται στην περιοχή της ανατολικής Στερεάς και της Βοιωτίας
• να αξιοποιηθούν οι ΑΠΕ με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε οι αποφάσεις να παίρνονται με την προϋπόθεση ενός ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού, να συμμετέχουν σε αυτές οι τοπικές κοινωνίες, να μην παραβιάζονται οι αρχές της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης και να είναι προσαρμόσιμες, στο μέγιστο βαθμό, στο φυσικό τοπίο.








Το άρθρο αυτό προέρχεται από eyploia.aigaio-net.gr
old.eyploia.gr

Το URL της ιστορίας αυτής είναι ο εξής
old.eyploia.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=2918