ΧΙΟΣ - ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗ.
ΚΑΠΟΥ ΚΑΛΑ ΘΑ ΒΓΕΙΤΕ...
(Ένα απάνθισμα άρθρων που περιγράφουν κάποιες δραστηριότητες
ενός σημαντικού νέου ανθρώπου που ζει και κινείται στα νησιά μας)
2003
Η Υπηρεσία Πληροφοριών παρεμβαίνει σε εφημερίδες και δημοσιογράφους της Χίου
Οι μυστικοί κονδυλοφόροι της ΕΥΠ
"Η γνωριμία με το γείτονα, μονόδρομος για το μέλλον"
(εφ. «Πολίτης» της Χίου, 27/8/03)
ΑΛΛΟ ένα κρούσμα εκφοβισμού ενεργού πολίτη και απόπειρας λογοκρισίας του Τύπου για «εθνικούς λόγους» από την ΕΥΠ. Αυτή τη φορά οι αυταρχικές και παράνομες δραστηριότητες των χαφιέδων εκδηλώθηκαν στη Χίο κατά του εκδότη του περιοδικού «Πελινναίο» Γιάννη Μακριδάκη και της εφημερίδας «Πολίτης», της οποίας είναι τακτικός συνεργάτης.
Πριν ακόμα κοπάσει ο θόρυβος από ένα παρόμοιο περιστατικό στο Βόλο (βλ. «Ιός», 15/6/2003), χωρίς βεβαίως ποτέ να μάθουμε αν (και πώς) η κυβέρνηση... συμμάζεψε τελικά τους μεταναστοφάγους πράκτορές της στη Θεσσαλία, τα συμβάντα στη Χίο προκαλούν βάσιμη ανησυχία για ενός είδους επιστροφή της ΕΥΠ στο αλήστου μνήμης κυνήγι του «φρονήματος» και του «εσωτερικού εχθρού». Δεν πάει, άλλωστε, και πολύς καιρός από την εποχή (καλοκαίρι του 2002) που αποκαλύφθηκε ανάλογη παράνομη πρακτική των υπηρεσιών «αντικατασκοπίας» (φακέλωμα για «αντεθνική αρθρογραφία») σε βάρος του ανταποκριτή της «Ε» στη γειτονική Μυτιλήνη, Στρατή Μπαλάσκα.
Φαίνεται ότι ειδικά οι «υπηρεσίες» στο Αιγαίο κινούνται αντίθετα προς το πνεύμα της κυβερνητικής γραμμής για τα ελληνοτουρκικά, αγνοώντας επιδεικτικά ακόμα και τη ρητή προτροπή του Γ. Παπανδρέου προς τους συμπολίτες τους για την καλή γειτονία: «Η δημιουργία συνθηκών καλής γειτονίας δεν είναι έργο μόνο των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών -έλεγε στη Μυτιλήνη ο υπουργός πριν από τέσσερα χρόνια-, αφορά όλους, γυναίκες, νέους, επιχειρηματίες, δημοσιογράφους, εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και γενικά κάθε έναν από εμάς».
?γρυπνοι φρουροί
Στις 27 Αυγούστου η καθημερινή εφημερίδα «Πολίτης» της Χίου, όπως κάθε Τετάρτη, κυκλοφόρησε φιλοξενώντας το δισέλιδο του Γιάννη Μακριδάκη με θέμα, εκείνη την ημέρα, την ειρηνική συνύπαρξη Ελλήνων και Τούρκων. «Μέχρι σήμερα η προσέγγιση προσκρούει στην Ιστορία και στην πλύση εγκεφάλου που υπόκεινται οι λαοί», υπογραμμίζει ο κ. Μακριδάκης, που δεν κρύβει τη στράτευσή του στον αγώνα κατά του εθνικισμού και της πολεμοκαπηλίας. «Σε χώρες που θέλουν να λέγονται πολιτισμένες και να βαδίζουν στον εικοστό πρώτο αιώνα εορτάζονται ακόμα -συνεχίζει ο αρθρογράφος- ένθεν και ένθεν εορτές πολέμων, με πρόφαση τον αγώνα για τη λευτεριά. Και όπως εμείς γιορτάζουμε την απελευθέρωση από τους Τούρκους στις 11 του Νοέμβρη, έτσι κι εκείνοι γιορτάζουν την απελευθέρωση της Σμύρνης από τους Ελληνες στις 9 του Σεπτέμβρη και του Τσεσμέ στις 16 του ίδιου μήνα. Αυτές οι εκδηλώσεις που γίνονται δήθεν για τη συντήρηση της ιστορικής μνήμης, το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να αποθέτουν κάθε χρόνο ένα νέο στρώμα ομίχλης στον εγκέφαλο και την ψυχή των δύο λαών, αφού το μόνο που πραγματικά μένει από αυτές είναι η κεντρική ιδέα, δηλαδή ότι κάποτε και ακόμα, υπήρχε και υπάρχει ο κίνδυνος του γείτονα».
Δεν πρόλαβε καλά καλά να μοιραστεί η εφημερίδα στα περίπτερα, όταν στέλεχος της ΕΥΠ του νησιού αφού μελέτησε το άρθρο του κ. Μακριδάκη παρενέβη στους εκδότες του «Πολίτη» με «γνήσιο εθνικό ενδιαφέρον», ζητώντας τους να προσέχουν άλλη φορά ποιανού τις «αντεθνικές» απόψεις δημοσιεύουν. (Δείτε σε διπλανή στήλη την καταγγελία του ίδιου του Γ. Μακριδάκη.)
«Είναι η πρώτη φορά που ο "Πολίτης" δέχεται υποδείξεις από πρόσωπα που διαδίδουν ότι λειτουργούν εκ μέρους της ΕΥΠ», μας λέει ο διευθυντής της εφημερίδας Νίκος Γεωργούλης. «Στη Χίο, όπως και σε όλη την Ελλάδα, υπάρχουν ακόμα πρόσωπα που αντιδρούν σε κάθε προσπάθεια ελληνοτουρκικής προσέγγισης και είναι συχνές οι παραινέσεις προς τα τοπικά ΜΜΕ να εκφράζονται επιφυλακτικά». Επιμένοντας ότι όλα τα δεδομένα συνηγορούν πως στην περίπτωση αυτή δεν μιλάμε για απλούς «αγανακτισμένους αναγνώστες», αλλά για εκφοβιστική, συκοφαντική και λογοκριτική απόπειρα κατά του κ. Μακριδάκη και του «Πολίτη», από την πλευρά εντεταλμένων οργάνων του κράτους, ο κ. Γεωργούλης γίνεται αυστηρότερος: «Θα πρέπει η κεντρική διοίκηση της ΕΥΠ να προβληματιστεί έντονα για την επιλογή των συνεργατών της και την ικανότητά τους να διακρίνουν τα όρια του "εθνικά ωφέλιμου" από εκείνα της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών. Μέθοδοι όπως αυτές, στην πράξη αποδεικνύεται ότι όχι μόνο δεν έχουν αποτέλεσμα, αλλά ατσαλώνουν τη δημοσιογραφική πένα και διασύρουν την υπηρεσία».
Ανεπιθύμητος εκδότης
Ομως οι «υπηρεσίες» της Χίου, πέρα από την όποια ...ανεπάρκειά τους να κατανοήσουν τις αλλαγές της ελληνικής πολιτικής απέναντι στον «προαιώνιο εχθρό», έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς, εδώ και καιρό, με τον Γιάννη Μακριδάκη. Διότι ο 32χρονος δημοσιογράφος και ακούραστος εκδότης του αναγνωρισμένου (και από την πολιτεία) περιοδικού «Πελινναίο» και πλήθους άλλων αξιοζήλευτων επιστημονικών εκδόσεων για την ιστορία και τον πολιτισμό της Χίου, τυχαίνει να μπαίνει αδιάκοπα στη μύτη του τοπικού κατεστημένου: είτε ως μαχητής κατά των πολύμορφων περιβαλλοντικών εγκλημάτων, τα οποία ως γνωστόν σχετίζονται με τεράστια κερδοσκοπικά συμφέροντα στο νησί, είτε ως κεντρική προσωπικότητα του έμπρακτου αντιαυταρχισμού, αντεθνικισμού και αντιρατσισμού στην περιοχή (που πάλι αγγίζει ευαίσθητες πτυχές της τοπικής οικονομίας).
Ετσι στις 24/2/2000 ο κ. Μακριδάκης δέχτηκε «κατά λάθος» επίθεση ένοπλων «ράμπο» στο σπίτι του διότι τότε... «έψαχναν για λαθρομετανάστες», αλλά επίσημη και δημόσια συγγνώμη δεν του ζήτησε ποτέ η αστυνομική ηγεσία. Το Μάιο του 2001 συνελήφθη έξω από το «Ομήρειο» στην πόλη της Χίου λίγο πριν από την ομιλία του Κ. Σημίτη και οδηγήθηκε βιαίως στο αστυνομικό τμήμα ως «ανεπιθύμητος», όπως του είπε η «υπηρεσία», αν και ήταν επίσημα προσκεκλημένος στην εκδήλωση από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Γι' αυτά τα απίθανα περιστατικά ο Γιάννης Μακριδάκης διαμαρτυρήθηκε έντονα και δημόσια, απευθύνθηκε στον πρωθυπουργό και σε κυβερνητικά στελέχη, κερδίζοντας την υποστήριξη (με συλλογή υπογραφών, ψηφίσματα και δημοσιεύματα) της τοπικής κοινωνίας, υποχρεώνοντας την Ελπίδα Τσουρή να του ζητήσει συγγνώμη από μέρους της κυβέρνησης για την αυταρχική συμπεριφορά των υπηρεσιών ασφαλείας.
Μία ακόμα πρωτοβουλία του Γ. Μακριδάκη, τον Νοέμβριο του 2002, ερέθισε καθώς φαίνεται ακόμα περισσότερο τις «υπηρεσίες». Ηταν τότε που (αυτός που έχει Τούρκους φίλους στη Σμύρνη και σύμφωνα με του ΕΥΠίτες κάνει «πολλά ύποπτα ταξίδια απέναντι»), ξεμπρόστιασε έναν εθνικόφρονα κρατικό λειτουργό που βολτάριζε άνετος με το αυτοκίνητό του έχοντας στο πίσω παράθυρο (από την εσωτερική πλευρά φυσικά) ταμπέλα με το αγαπημένο σλόγκαν των νεοναζί «Ο καλύτερος Τούρκος είναι ο νεκρός Τούρκος».
Αγνωστοι εντολείς
Ο γιατρός Ανδρέας Φρ. Μιχαηλίδης, δημοτικός σύμβουλος και πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Χίου, γνωρίζει όσο λίγοι στο νησί τις πραγματικές και τις προσχηματικές αντιθέσεις στην τοπική κοινωνία. Το περιστατικό με την απόπειρα λογοκρισίας και στιγματισμού (ως «εθνικά υπόπτου») του Γ. Μακριδάκη τον ανησυχεί: «Η εξουσία ως γνωστόν -μας είπε- από αμνημονεύτων χρόνων έχει προβλήματα με τα ελεύθερα άτομα, με τους σκεπτόμενους πολίτες. Εξευτελίζεται μάλιστα πολύ συχνά όταν δείχνει τα δόντια της απέναντι σε ανθρώπους που απλά της βγάζουν τη γλώσσα και γελούν μαζί της. Τελευταίο παράδειγμα, η ταλαιπωρία του Γιάννη. Πέρα από το φαιδρό της υποθέσεως υπάρχει βέβαια και ένα σημαντικό ερώτημα, αν δηλαδή οι εντολές για την περίπτωση Μακριδάκη δόθηκαν από τοπικό ή ανώτερο επίπεδο. Ως πολίτες όμως και στη μία και στην άλλη περίπτωση πρέπει να ανησυχούμε βαθιά».
Η Κίνηση Πολιτών «Συνύπαρξη και Επικοινωνία στο Αιγαίο», σε εκδηλώσεις της οποίας έχει συμμετάσχει ο κ. Μακριδάκης, θεωρεί ότι το «επίμαχο» άρθρο εκφράζει με άρτιο τρόπο το αντεθνικιστικό μέτωπο που πρέπει να αναπτυχθεί εναντίον των «διαχρονικών και πάγιων προκαταλήψεων που δηλητηρίαζαν τις σχέσεις των δύο λαών». «Απέναντι σ' αυτές τις αντιλήψεις του δημοσιεύματος -σημειώνει η σχετική ανακοίνωση της Κίνησης- που διατρέχουν σήμερα ευρύτατα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, που υιοθετούνται σχεδόν από την επίσημη κρατική έκφραση, αντί επαίνου προέκυψε εκφοβιστική παρέμβαση του τοπικού κλιμακίου της ΕΥΠ. Ενδεχομένως πρόκειται για εκδήλωση ψευδοπατριωτισμού υπερβάλλοντος ζήλου μεμονωμένου υπηρεσιακού στελέχους, οπότε το γεγονός καταγγέλλεται με δριμύτητα και ο συγκεκριμένος υπάλληλος ανακαλείται στην τάξη. Εάν όμως πρόκειται για επίδειξη αυτόνομης πολιτικής δράσης από κρατική υπηρεσία και μάλιστα σε ιδιαιτέρως ευαίσθητο χώρο, τότε οι πολιτικοί προϊστάμενοί της οφείλουν, ενώπιον των ευθυνών τους, να ενεργήσουν με τρόπο άμεσο και μη επιδεκτικό της όποιας αμφιβολίας ή αμφισβήτησης».
Για να δούμε αν απαντήσει κανείς, αυτή τη φορά.
(Ελευθεροτυπία, 20/9/2003)
===================================================================
Μαζέψτε τους πράκτορές σας
Στις 30/8/2003, δύο μέρες μετά τη λογοκριτική και εκφοβιστική παρέμβαση της ΕΥΠ εναντίον του,
ο κ. Μακριδάκης έστειλε την ακόλουθη επιστολή στον υπουργό Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου:
Κύριε υπουργέ,
Ονομάζομαι Γιάννης Μακριδάκης, ζω μόνιμα στη Χίο και είμαι διευθυντής του Κέντρου Χιακών Μελετών, εκδότης του περιοδικού «Πελινναίο» και ειδικός συνεργάτης της ημερήσιας εφημερίδας «Πολίτης».
Το τελευταίο διάστημα και κυρίως μετά την αρθρογραφία μου στην εφημερίδα, με την οποία εξέφραζα τις απόψεις μου για τις σχέσεις των λαών και για το ρόλο που πρέπει να αναλάβει η Ελλάδα στο θέμα της προσέγγισης με την Τουρκία, έχω βιώσει τα ακόλουθα γεγονότα:
1. Την Τετάρτη 27/8/03, ημέρα που δημοσιεύτηκε το άρθρο, ο διοικητής του γραφείου της ΕΥΠ στη Χίο επικοινώνησε τηλεφωνικά με το διευθυντή της εφημερίδας «Πολίτης», λέγοντάς του ότι το άρθρο μου είναι αντεθνικό και ότι εστάλη από την υπηρεσία του στο υπουργείο Εξωτερικών. Επίσης, του συνέστησε να είναι πιο προσεκτικός σε μελλοντικά άρθρα που θα θελήσω να δημοσιεύσω.
2. Την Πέμπτη 28/8/03 σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχα με τον καπετάνιο του πλοίου «Ψαρά» που εκτελεί τη γραμμή Χίος - Τσεσμέ Τουρκίας, με ενημέρωσε ότι στέλεχος της ΕΥΠ τον επισκέφθηκε και τον ρωτούσε για μένα και τις επισκέψεις μου στην απέναντι χώρα.
3. Τη Δευτέρα 25/8/03, δύο μέρες πριν δημοσιευθεί το άρθρο, με επισκέφθηκε σε ώρα απογευματινή στο γραφείο μου μια κυρία, η οποία μου συστήθηκε με το όνομα Ελένη Διαμαντοπούλου, κάθισε λίγο μαζί μου, ενημερώθηκε κατόπιν ερωτήσεών της για τις εκδόσεις και τις δραστηριότητες του Κέντρου Χιακών Μελετών κι έφυγε. Υστερα από μερικές μέρες έμαθα τυχαία ότι η εν λόγω κυρία είναι στέλεχος της ΕΥΠ.
Επειτα από όλα αυτά τα γεγονότα και με δεδομένο ότι στο παρελθόν και συγκεκριμένα τον Φλεβάρη του 2000 έπεσα θύμα μιας παρόμοιας υπόθεσης κατά την οποία κατόπιν πολύμηνης παρακολούθησής μου από την ΕΥΠ εισέβαλε η Αστυνομία στο σπίτι μου χωρίς ένταλμα εισαγγελέα και με απείλησε με τα όπλα, ψάχνοντας όλους τους χώρους, ζητώ την παρέμβασή σας και την προστασία σας. Οι φιλικές σχέσεις που διατηρώ πολλά χρόνια τώρα με ανθρώπους της απέναντι ακτής ενοχλούν ή μάλλον δίνουν τροφή σε αυτούς που δεν βλέπουν μπροστά τους τίποτε άλλο από σκευωρίες και πράκτορες για να δικαιολογούν τους μισθούς τους. Η στάση ζωής μου και η δουλειά μου είναι γνωστές σε όλη την κοινωνία του νησιού, αλλά και σε πολλούς πνευματικούς ανθρώπους εκτός Χίου και δεν θα ανεχθώ άλλο οι εν λόγω υπάλληλοι να μου δημιουργούν προβλήματα έχοντάς με στην ουσία βαφτίσει το νούμερο ένα παρακολουθούμενο πράκτορα και εχθρό της πατρίδας.
Κύριε υπουργέ, παρακαλώ για την παρέμβασή σας.
Γιάννης Μακριδάκης
(Ελευθεροτυπία, 20/9/2003)
======================================================================
2005
"Cine Μπουκαπόρτα" από το Kέντρο Xιακών Mελετών "Πελινναίο"
Tο cine Kήπος μπορεί να μην έχει ανοίξει ακόμη, ανοίγει όμως το "cine Mπουκαπόρτα"!
Tο Kέντρο Xιακών Mελετών "Πελινναίο" ενημερώνει ότι από την Kυριακή 19 Iουνίου σε συνεργασία με το πλοίο "Mυτιλήνη" της Nαυτιλιακής εταιρίας Λέσβου, εγκαινιάζει το "cine Mπουκαπόρτα".
Kάθε Kυριακή, Tρίτη και Πέμπτη από τις 9 μέχρι τις 10 το βράδυ, που θα δένει στο λιμάνι της Xίου το πλοίο "Mυτιλήνη", θα γίνονται προβολές διαφανειών από τη φύση και την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού μας, χρησιμοποιώντας ως οθόνη την πρωραία πλαϊνή μπουκαπόρτα του πλοίου!
Πρεμιέρα και δοκιμαστική του όλου εγχειρήματος την Kυριακή 19 Iουνίου στις 9 το βράδυ, στην πλώρη του Mυτιλήνη. Όσοι θέλετε να την παρακολουθήσετε να είστε εκεί στην ώρα σας γιατί στις 10 η οθόνη... σαλπάρει!
(chiosnews.com, 18/6/2005)
=====================================================================
Nα και cine-μπουκαπόρτα. Kαι το λέγαμε εμείς, Δήμαρχε, «δώσε θάρρος στο χωριάτη»...
Nα γιατί φώναζε ο Mακριδάκης για το σινεμά, ήθελε να γίνει σινεματζής (από μικρός το ‘χε...)
Aκούστε τι σκέφτηκε και εδώ δεν κάνουμε πλάκα.
Aπ’ την Kυριακή ο Γιάννης και το «Πελινναίο» του εγκαινιάζουν το Cine-μπουκαπόρτα.
Όπως σημειώνεται σε σχετικό δελτίο Tύπου: «Kάθε Kυριακή, Tρίτη και Πέμπτη από τις 9 μέχρι τις 10 το βράδυ, που θα δένει στο λιμάνι της Xίου το πλοίο «Mυτιλήνη», θα γίνονται προβολές διαφανειών από τη φύση και την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού μας, χρησιμοποιώντας ως οθόνη την πρωραία πλαϊνή μπουκαπόρτα του πλοίου!»
(ΑΛΗΘΕΙΑ / 18/06/2005)
======================================================================
2006
Γιάννης Μακριδάκης: Αν το "Πελινναίο" χάσει την ανεξαρτησία του, θα κλείσει τον κύκλο του βίαια"
Το Γιάννη Μακριδάκη ψήφισαν ως πρόσωπο του 2005 στον τομέα του πολιτισμού οι αναγνώστες του chiosnews.com.
Έτσι προχωρήσαμε σε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη μαζί του, σε ότι αφορά το ΠΕΛΙΝΝΑΙΟ, το Κέντρο Χιακών Μελετών αλλά και την εμπειρία του από την εργασία του στον τοπικό τύπο.
"Αν το "Πελινναίο" χάσει την ανεξαρτησία του, τότε θα το διακόψω βίαια", μας λέει ο Γιάννης Μακριδάκης ενώ τονίζει πως για αυτό είναι πολύ λίγες οι συνεργασίες του με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Παρουσιάζουμε στη συνέχεια τη συνέντευξη:
Πόσα χρόνια δραστηριοποιείται το Πελινναίο;
-- Tο Πελινναίο ξεκίνησε τη λειτουργία του την άνοιξη του 1997 και τώρα μπαίνει στο 10ο έτος της ζωής του. Για το λόγο αυτό ο Φιλοτεχνικός οργανώνει τιμητική εκδήλωση την Tετάρτη 25 Iανουαρίου και ώρα 7.30 μ.μ. στο Oμήρειο στην οποία και σας προσκαλούμε. Eκεί θα γίνει ιστορική αναδρομή της ζωής και της πορείας του Πελινναίου και θα απαντηθούν όλα τα παρακάτω ερωτήματα αλλά αφού το δημοσιογραφικό σας δαιμόνιο πρόλαβε, σας τα απαντώ και τώρα!
Τι πρόσφερε στον πολιτισμό αλλά και στον περιοδικό τύπο του νησιού;
-- Tο μεγαλύτερο επίτευγμα του Πελινναίου είναι ότι ένωσε τους ανθρώπους που ως τότε που ιδρύθηκε διοχέτευαν με τρόπο μοναχικό το μεράκι τους για το νησί και τις γνώσεις τους, σε ατομικές εργασίες. Tο Πελινναίο έδωσε βήμα λόγου και ώθηση για περισσότερες εργασίες. Eπίσης, κατάφερε να έλξει τη νέα γενιά ερευνητών, μελετητών και χιολατρών, δημιουργώντας ένα πηρύνα ανθρώπων που ασχολούνται με το νησί, καταγράφουν, μελετούν, αρχειοθετούν και διαδίδουν τα στοιχεία που συνθέτουν το μοναδικό του χαρακτήρα. Tέλος, κατάφερε να βάλει ένα λιθαράκι στην όποια αλλαγή της νοοτροπίας συντελείται τελευταία, προωθώντας το σεβασμό των ανθρώπων προς το φυσικό κεφάλαιο και την πολιτιστική κληρονομιά της Xίου. Στον περιοδικό τύπο προσέφερε την έναρξη μιας νέας εποχής εντύπων, με πρωτότυπες δημοσιεύσεις και εργασίες και ανάδειξη της φωτογραφικής τεκμηρίωσης των θεμάτων, η οποία απουσίαζε ως τότε από τις κατά καιρούς τοπικές εκδόσεις.
Πιστεύετε ότι κάποια στιγμή θα ολοκληρώσει τον κύκλο του;
-- Ό,τι βασίζεται στην ανθρώπινη διάθεση, κάποια στιγμή ολοκληρώνει τον κύκλο του
Αναζητάτε νέα θεματολογία;
-- Σε κάθε τεύχος αναζητούμε νέα θεματολογία. Aπό το πρώτο τεύχος μέχρι τώρα το Πελινναίο βρίσκεται σε διαρκή κίνηση, ψάξιμο, μελέτη και αναζήτηση πρωτότυπων θεμάτων. Eυτυχώς χρειάζονται κάμποσες ανθρώπινες ζωές μέχρι να εξαντλήσει το υλικό που μπορεί να προσφέρει η Xίος.
Είχες για μεγάλο διάστημα εργασιακή σχέση με τον τοπικό τύπο. Ποια τα θετικά και ποιες οι αδυναμίες του;
-- H εργασιακή μου σχέση δεν ήταν για μεγάλο διάστημα. Ήταν για πολύ μικρό, λόγω της προσωπικής φθοράς που υφίσταται κάποιος όταν είναι αναγκασμένος να κάνει κάτι, έστω κι αν του αρέσει, σε αυστηρά καθορισμένο χρόνο. Γιατί αν σου αρέσει να κάνεις κάτι, θέλεις να το κάνεις με το χρόνο σου. Όταν όμως ξέρεις ότι πρέπει να λειτουργείς σε αυστηρά καθορισμένο χρόνο, φτάνεις στο σημείο να μη σου αρέσει πια ή να ασχολείσαι με αυτό ψυχαναγκαστικά, γεγονός που φαίνεται στη δουλειά σου. Aυτό είναι ένα από τα αρνητικά του τοπικού μας τύπου. Ψυχαναγκασμένοι διεκπεραιωτές δελτίων τύπου υπάρχουν πολλοί. Δημοσιογράφοι ελάχιστοι. Eξαρτημένοι με κάθε τρόπο από την εξουσία αρθρογράφοι έχουν κατακλύσει το σύνολο του τύπου. Kαθαρά μυαλά και παραγωγοί πολιτικής σκέψεις δεν διαφαίνονται σχεδόν καθόλου.
Tο θετικό της υπόθεσης είναι ότι ο τοπικός τύπος λειτουργεί σωστά όσον αφορά στη διάχυση στην κοινωνία των γεγονότων και των ειδήσεων που δεν σχετίζονται με πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.
-- Αποτελεί μία Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία όπως φαίνεται στην ταυτότητα, αλλά τόσο στο περιοδικό όσο και στο Κέντρο Χιακών Μελετών ΠΕΛΙΝΝΑΙΟ φαίνεται ότι λειτουργεί ο Γιάννης Μακριδάκης, πως το σχολιάζετε;
-- Έχω κατά τοπαρελθόν ασχοληθεί πολύ με συλλόγικές δραστηριότητες και έμαθα ότι για να έχει διάρκεια ένα συλλογικό έντυπο πρέπει να έχει ένας άνθρωπος τη γενική οργάνωση. Tο Πελινναίο είναι όντως μία Aστική μη Kερδοσκοπική Eταιρία,, έχει τουλάχιστον δέκα βασικούς συνεργάτες και περισότερους από τριάντα περιστασιακούς, από την εργασία και την άποψη των οποίων εκδίδεται, αλλά ο υποφαινόμενος, ως ιδρυτής και έχοντας το γενικότερο όραμα στο μυαλό του, αλλά και τις απαραίτητες επαφές με όλο το φάσμα των ερευνητών - χορηγών - κοινού, λειτουργεί ως Διαχειριστής.
Περιμένατε αυτή την ανταπόκριση από τον κόσμο στις δραστηριότητες του ΚΧΜ Πελινναίο;
-- Bέβαια. Στη μικρή μας πόλη όλα φαίνονται πριν γίνουν, δυστυχώς ή ευτυχώς. Tο Πελινναίο εδώ και πολλά χρόνια δρα με υπομονή, επιμονή και αφοσίωση σε σταθερές αρχές για την προστασία της φύσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Έτσι, έχει ενώσει πολλούς ανθρώπους με τα ίδια ιδανικά αλλά και έχει δημιουργήσει ένα πολυπληθές κοινό, κυρίως από νέους ανθρώπους, που τώρα είναι κοντά του και συμμετέχουν στις δράσεις του.
Έχετε να παρουσιάσετε συνεργασίες με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε θέματα πολιτισμού (π.χ. πεζοπορικές διαδρομές, σπήλαια). Σας έχει απασχολήσει κατά πόσο εκείνη την ώρα "εκμεταλλεύονται" τον φίλο του περιβάλλοντος- οικολόγο Γιάννη Μακριδάκη;
-- Oι συνεργασίες με την Tοπική Aυτοδιοίκηση είναι σπάνιες. Aκόμη πιο σπάνιες είναι οι χρηματοδοτήσεις από αυτές, και τα τελευταία χρόνια μηδενικές. Aυτό, επειδή η ζωή με δίδαξε ότι αν θέλεις να παράγεις πολιτισμό πρέπει να στέκεσαι μακριά από την πολιτική και τους φορείς της. Oι πολιτικοί όλα τα "εκμεταλλεύονται". Tο Πελινναίο τουλάχιστον παραμένει ανεξάρτητο κι αν νιώσω ποτέ ότι χάνει την ανεξαρτησία του, θα κλείσω τον κύκλο του βίαια.
Ποιο είναι το όραμά σας για τις μελλοντικές δράσεις του Κέντρου;
-- Nα συνεχίσει όλο τον κύκλο εργασιών που έχει ανοίξει στους τομείς της έρευνας, μελέτης, καταγραφής, διάσωσης και διάδοσης των ιστορικών τεκμηρίων και του φυσικού κεφαλαίου της Xίου. Nα παρουσιάζει ολοένα νέες και πρωτότυπες εκδόσεις. Nα παράγει πολιτική και να γίνεται συνεχώς και πιο εξωστρεφές, προσελκύοντας νέους ανθρώπους ερευνητές, αναγνώστες και συμμέτοχους στις δράσεις μας.
Eυχαριστώ πολύ για τις ερωτήσεις, για το γκάλοπ και για την ψύχραιμη ενημέρωση μέσα από το chiosnews. Eίναι πραγματικά ξεχωριστό στο χιακό τύπο και μακάρι να έβγαινε και έντυπα
(chiosnews.com., 22/1/2006)
=======================================================================
Το έργο του ερευνητή Γιάννη Μακριδάκη και του περιοδικού του «Πελινναίο»
Η «ξεχασμένη» ιστορία της Χίου
Της Ιωάννας Κλεφτογιάννη
Ο Γιάννης Μακριδάκης είναι ένας 35χρονος πτωχός και μόνος, πλην όμως με όραμα και πείσμα, καουμπόι της χιώτικης γης, που γυρίζοντας την πλάτη στη μαθηματική επιστήμη, τα τελευταία δέκα χρόνια ερευνά και συλλέγει ακάματος τη «χαμένη» ή ξεχασμένη ιστορία του νησιού. Το εντυπωσιακό ωστόσο δεν είναι οι σημαντικοί αυτοί καθαυτοί καρποί των προσπαθειών του ήδη από το ’97 -χρονιά ίδρυσης του περιοδικού του «Πελινναίο» (το όνομα, από το ψηλότερο όρος της Χίου) που μετεξελίχθηκε σε πολυσχιδές σύγχρονο Κέντρο Μελέτης Χιακών Θεμάτων- όσο το εύρος του πεδίου δράσης του (στο οποίο εντάσσονται και οι σημαντικές εκδόσεις του).
Ο Γιάννης Μακριδάκης, εμπνευστής και πρωτοπαλίκαρο του «Πελινναίου» στη Χίο
82 εκδόσεις
Σταχυολογώντας από τα μέχρι στιγμής πεπραγμένα του Μακριδάκη, με τις 82 εκδόσεις βιβλίων και περιοδικών (μόνο το «Πελινναίο» έχει αισίως φτάσει στο τεύχος 38) με θέματα ιστορικά, λαογραφικά, φυσιολατρικά και αρχαιολογικά, ξεχωρίζουν:
* Τα «Τετράδια Μνήμης», όπου καταγράφονται οι ειδήσεις της καθημερινής ζωής του νησιού από το 1912 και κατόπιν. Μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί 25 (από το 1912 ώς το 1936).
* Η σειρά βιβλίων και CD με τίτλο «Λόγου Μνήμη». Ητοι, ντοκουμέντα μαρτυριών ηλικιωμένων ανθρώπων (μεταξύ αυτών και επιζώντων της Σφαγής της Χίου).
* Η μοναδική γραπτή πηγή για την καθημερινή ζωή της Χίου πριν από το μεγάλο σεισμό του 1881.
* Μια πολυτελής έκδοση για τα χιώτικα εσπεριδοειδή. Και όχι μόνο.
Το περιοδικό «Πελινναίο» από το ’97 αναδεικνύει άγνωστες πτυχές της Χίου
«Αρχειοθετώ μαρτυρίες»
«Προσωπικά είμαι ανθρωποκεντρικός», ξεκαθαρίζει ο Μακριδάκης.
«Αρχειοθετώ ανθρώπινες φωνές και μαρτυρίες ζωής. Φωτογραφίζω μορφές άσημων, αλλά όχι ασήμαντων προσωπικοτήτων. Προσπαθώ να διασώζω την ιστορική πορεία μέσα από στιγμές. Επίσης ασχολούμαι και με την έρευνα σε αρχεία ιδιωτών, αλλά και δημόσια, κυρίως μέσα από τον τεράστιο πλούτο της Βιβλιοθήκης Κοραή. Ως "Πελινναίο", μαζί με τους συνεργάτες μου Βασίλη Αγιαννίδη, Κώστα Μάγκο, Mike Taylor, Αντ. Τσατσαρώνη κ.ά. ερευνούμε και μελετούμε όλες τις πτυχές της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού κεφαλαίου της Χίου». Εχουν μάλιστα στοιχειοθετήσει κι ένα αρχείο με τις αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες του νησιού -οροφογραφίες, υπέρθυρα κ.ά.-, έχουν συντάξει γενεαλογίες επιφανών οικογενειών της Χίου κι έχουν εξερευνήσει σπήλαια και αναδείξει φυσικές διαδρομές. «Επιπλέον έχουμε μελετήσει και σχεδιάσει τη δημιουργία γεωπάρκου απολιθωμάτων».
Με άλλα λόγια, οι «χώροι» στους οποίους ο Μακριδάκης και το «Πελινναίο» έχουν απλωθεί είναι αχανείς και μεταξύ τους ετερόκλητοι (από τη λαογραφία και την αρχαιολογία μέχρι το περιβάλλον). «Ομως εγώ αγαπώ περισσότερο την ανθρωπολογία και την ιστορική έρευνα», διευκρινίζει.
«Καρπός αυτής της αγάπης και της χρόνιας ενασχόλησής μου είναι το βιβλίο "Συρματένιοι, ξεσυρματένιοι όλοι - Χιώτες πρόσφυγες και στρατιώτες στη Μέση Ανατολή - Αφηγήσεις 1941-46", που θα κυκλοφορήσει σε λίγες μέρες και το οποίο είχα την τιμή να μου το προλογίσει ο Μανώλης Γλέζος. Αναφέρεται βέβαια στην αντίσταση και στην προσφυγιά των Χιωτών στη Μέση Ανατολή κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου».
Ενα από τα σημαντικά για τα ντοκουμέντα τους «Τετράδια Μνήμης» του «Πελινναίου»
Η ιστορία της Χίου
Ενας άλλος καρπός αυτών των εργασιών, τον οποίο συγγράφει αυτό τον καιρό, έχει τίτλο: «Ιστορία της νεοελληνικής Χίου, Τόμος Ι 1912- 1940, Χρονολόγιο άσημων και διάσημων ιστορικών στιγμών». Πρόκειται για μια καταγραφή της ιστορικής πορείας της Χίου «μέρα προς μέρα».
Πέραν των εκδόσεων, υπάρχουν και «παράπλευρες» δράσεις. «Εχουμε δημιουργήσει ένα μικρό πολιτιστικό κέντρο στο κέντρο της πόλης, όπου οργανώνουμε πολιτιστικές βεγγέρες με παρουσιάσεις, διαλέξεις και προβολές των εργασιών μας. Επίσης έχουμε δημιουργήσει πεζοπορική ομάδα και ποδηλατικό σύλλογο, ομάδα εξερεύνησης σπηλαίων. Οργανώνουμε και φωτογραφικά σεμινάρια, ακόμη και μαθήματα τουρκικής για τη βελτίωση της επικοινωνίας με τους γείτονές μας, τους οποίους βλέπουμε κάθε πρωί πριν δούμε τον ήλιο, όπως λένε και οι ίδιοι σε μια σοφή παροιμία τους».
Δεν εκπλησσόμαστε επομένως για το φιλόδοξο τελικό στόχο του «Πελινναίου»: «Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια μεγάλη εγκυκλοπαίδεια σε τεύχη και να προσφέρει γνώσεις για καθετί σε σχέση με τη Χίο». Επίσης απώτερος στόχος είναι «η δημιουργία ενός όσο γίνεται μεγαλύτερου ψηφιακού αρχείου για τη διάσωση των τεκμηρίων της Χίου». Για το λόγο αυτό ο Μακριδάκης έχει μόνιμο συνεργάτη στο χώρο περισυλλογής απορριμμάτων του νησιού, ο οποίος έχει σώσει την τελευταία στιγμή σημαντικό υλικό, που έχει πεταχτεί από τους κατόχους του!
(ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 17/08/2006)
================================================================
ΚΟΛΛΗΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΗ.. ΧΙΟ
Γιάννης Μακριδάκης - εκδότης
Της Αλεξάνδρας Μανδράκου
Θεωρούσε αδιανόητο να μη γνωρίζουν οι Χιώτες το νησί τους. Ετσι παράτησε τα Μαθηματικά και τα τελευταία 10 χρόνια κάνει ό,τι μπορεί για να τους το μάθει. Με 81 εκδόσεις του Κέντρου Χιακών Μελετών -που ίδρυσε ο ίδιος- και ένα τριμηνιαίο περιοδικό για το φυσικό περιβάλλον και την κληρονομιά της Χίου, που συζητιέται ακόμα και στην Αθήνα, ο Γιάννης Μακριδάκης βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο…
Δεν μπορεί να λαμβάνει κανείς εκατομμύρια πληροφορίες καθημερινά, αλλά να μην ξέρει το σπίτι του, την ιστορία, την αρχιτεκτονική κληρονομιά και τον πλούτο του φυσικού περιβάλλοντος του τόπου του, πέρα από σκόρπια πράγματα ή συγκεχυμένες πληροφορίες». Την απόφασή του την ανακοίνωσε στους φίλους του ξαφνικά προφέροντας μία και μόνη λέξη: «Πελινναίο». Αυτό είναι το όνομα του ψηλότερου βουνού της Χίου, αυτό θα ήταν στο εξής και το όνομα της τριμηνιαίας περιοδικής έκδοσης για το νησί που ο Γιάννης Μακριδάκης θα έφτιαχνε σχεδόν από το πουθενά. «Περιοδικό; Μα εσύ είσαι μαθηματικός», βγήκε αυθόρμητα η πρώτη αντίδραση. «Hμουν μέχρι σήμερα το πρωί», έδωσε αφοπλιστικά την απάντηση.
Μόνος του στην αρχή, κολύμπησε στα βαθιά, για να προχωρήσει στη συνέχεια πιο οργανωμένα με την συμβολή των συνεργατών του, που οι δρόμοι τους διασταυρώθηκαν στην πορεία. Ο φωτογράφος Αντώνης Τσατσαρώνης ήταν από τους πρώτους, ακολούθησαν ο Βασίλης Αγιαννίδης στον τομέα της αρχιτεκτονικής, ο Κώστας Μάγκος σε θέματα φυσικού περιβάλλοντος, ο Μάικ Τέιλορ στην εντομολογία και τη βοτανολογία. Το περιοδικό στάθηκε στα πόδια του, έγινε γνωστό από στόμα σε στόμα και εξελίχθηκε στο Κέντρο Χιακών Μελετών «Πελινναίο», που υπό τη σκέπη του στεγάζεται όχι μόνο η ομώνυμη τριμηνιαία έκδοση, όπου δημοσιεύεται πρωτότυπο υλικό και έρευνες για το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού, αλλά και δεκάδες ακόμα εκδόσεις με θέματα φυσιολατρικά, ιστορικά, λαογραφικά.
Στη Χίο πια τον ξέρουν όλοι. Τον έμαθαν και στην Οξφόρδη, όπου προσκλήθηκε πριν από μερικές εβδομάδες, για να μιλήσει για τη δουλειά του. Αν όμως για κάτι νιώθει περήφανος ο Γιάννης Μακριδάκης είναι για το γεγονός ότι στα 10 χρόνια ενεργού δράσης του Κέντρου Χιακών Μελετών Πελινναίο «έχουμε καταφέρει να βάλουμε κι εμείς ένα λιθαράκι, ώστε να αλλάξουν νοοτροπίες χρόνων. Πριν εμφανιστεί το «Πελινναίο», θα μπορούσε ένας νομάρχης, για να ανοίξει ένα δρόμο, να γκρεμίσει ένα νερόμυλο, χωρίς καλά - καλά να ξέρει τι είναι. Τώρα πια αυτό δεν γίνεται. Θα μας βρουν μπροστά τους και μαζί μας και πολύ κόσμο ακόμα».
Η γνώση λοιπόν. Από εκεί ξεκινούν και καταλήγουν τα πάντα. «Ζούμε σε μια χώρα που δεν την εκτιμούμε εμείς οι ίδιοι», παρατηρεί. «Δεν έχουμε αντιληφθεί την προίκα που κουβαλάμε, είμαστε τόσο αλαζόνες που δεν μπορούμε να σκεφτούμε ότι αύριο δεν θα είμαστε εμείς εδώ αλλά κάποιοι άλλοι, συνεπώς τον τόπο που μας φιλοξενεί δεν πρέπει να τον καταστρέφουμε. Και κάνουμε ό,τι καταλαβαίνουμε». Γι' αυτόν το λόγο εξάλλου το «Πελινναίο» φιλοδοξεί να δώσει χρόνο με το χρόνο όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα στον τομέα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, των εκθέσεων, των προβολών και των σεμιναρίων ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, ώστε να μπορεί να απευθύνεται όχι μόνο στους Χιώτες αλλά και στους επισκέπτες. «Το πιο σημαντικό είναι πως έχουμε καταφέρει να τραβήξουμε κοντά μας νέους ανθρώπους. Και επίσης, η ευτυχής συγκυρία ότι αυτή η δουλειά γίνεται στη Χίο, όπου υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που ασχολούνται με τον τόπο τους. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ έχει αναπτυχθεί σημαντική εκδοτική δραστηριότητα, που αντλεί τη θεματολογία της από το ίδιο το νησί. Κι αυτό σίγουρα δημιουργεί ένα πρόσφορο έδαφος για μας, αφού επηρεάζει την κουλτούρα των ανθρώπων».
Στη βιβλιοθήκη του Γιάννη Μακριδάκη, φιλοξενούνται οι 81 συνολικά εκδόσεις που έχει κάνει μέχρι σήμερα το Κέντρο Χιακών Μελετών, έντυπες και ηλεκτρονικές, περιοδικά και βιβλία. Είναι ζήτημα χρόνου να μη χωρούν πια στα ράφια, αφού «και αύριο να σταματούσαμε την έρευνα, έχουμε υλικό για μια δεκαετία». Αρκετές από τις παλαιότερες εκδόσεις έχουν εξαντληθεί, όμως ετοιμάζονται συνεχώς καινούργιες. Από τις υπάρχουσες ξεχωρίζω την πιο πρόσφατη, το «Σήματα Εσπεριδοειδών Χίου», που περιλαμβάνει, εκτός από την ιστορία των φημισμένων ανά τον κόσμο χιώτικων εσπεριδοειδών, ένα λεύκωμα παλαιών χαρτιών περιτυλίγματος από όλες τις «φίρμες» που έκαναν εξαγωγές την εποχή της ακμής του Κάμπου. Παίρνω επίσης μαζί μου μια τετράγλωσση έκδοση (Eλληνικά, Aγγλικά, Iταλικά, Γερμανικά) για τα είδη των ορχιδέων που φύονται στη Χίο, τις Οινούσσες και τα Ψαρά -γύρω στα 100-, με φωτογραφίες και πληροφορίες για τους βιοτόπους τους. «Στην αρχή τα πράγματα ήταν πιο δύσκολα, γιατί τα οικονομικά μας ήταν εξαιρετικά φτωχά», λέει. «Oμως ο όγκος και η ποιότητα της δουλειάς έχουν πια κάνει αίσθηση στο νησί, με αποτέλεσμα να τραβήξει το ενδιαφέρον εύπορων Χίων, κυρίως του εξωτερικού, που μας ενισχύουν και αυτοί οικονομικά».
Πριν από 3 χρόνια, ο Γιάννης Μακριδάκης και οι συνεργάτες του, χαρτογράφησαν, με τη συνδρομή του Σπηλαιολογικού Ελληνικού Εξερευνητικού Ομίλου, το σπήλαιο Συκιάς Λιθίου, ένα από τα σημαντικότερα του νησιού. Πέρυσι, μαζί με ένα φίλο γυμναστή, αποφάσισε να καταγράψει τις άγνωστες πεζοπορικές διαδρομές της Χίου, ώστε να «προετοιμαστεί» για την επόμενη δράση του «Πελινναίου». «Κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι μπορεί οι Χιώτες να έχουν πάει στις Aλπεις να κάνουν σκι, αλλά να μην έχουν βρεθεί ποτέ στα Λεπτόποδα, ένα βουνό της βόρειας Χίου. Αρκετός κόσμος είχε εκφράσει ενδιαφέρον να ακολουθήσει, εφόσον το καθιερώναμε, και αποφασίσαμε να το κάνουμε. Eτσι, μια φορά το μήνα μαζευόμαστε γύρω στα 60 - 70 άτομα και περπατάμε μέσα από μονοπάτια, λαγκάδια και πλαγιές, περνάμε μέσα από τα βουνά, από παλιές μάντρες τσοπάνικες, από περιοχές που κάθε μια έχει το ιδιαίτερο τοπωνύμιό της, τα οποία εμείς έχουμε φροντίσει να μάθουμε προηγουμένως, και τα λέμε στους περιπατητές που έρχονται μαζί μας». Υπάρχει επίσης και ποδηλατική ομάδα με 30 μέλη μέχρι στιγμής, ενώ οι άνθρωποι που προσεγγίζουν το Κέντρο Χιακών Μελετών, για να καταθέσουν τις ιδέες τους, να συμβάλουν με τις γνώσεις και τη δράση τους, αυξάνεται σταδιακά. «Στόχος μας είναι ό,τι μπορεί να ψάχνει κάποιος για τη Χίο, να μπορεί να το βρει στο «Πελινναίο». Eχουμε όμως πολύ δρόμο μπροστά μας. Η Χίος είναι ανεξάντλητη…».
Κέντρο Χιακών Μελετών «Πελινναίο»
Βενιζέλου 3, Χίος
T 22710 42972, 697 7000744
(info: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 08-04-2006)
=====================================================
2008
Γ. Μακριδάκης: «Ανάμισης ντενεκές», από την ΕΣΤΙΑ
Εμπνευσμένο από έναν θρύλο της εποχής, τον Γεώργιο Πέτικα, που έζησε στη Χίο στις αρχές του προηγούμενου αιώνα είναι το νέο μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη.
Το βιβλίο με τίτλο «Ανάμισης ντενεκές», κυκλοφόρησε τη Δευτέρα (26/5/08) από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ και αναμένεται τις επόμενες μέρες να βρίσκεται στις προθήκες και των βιβλιοπωλείων του νησιού.
Το βιβλίο θα παρουσιαστεί στην έκθεση βιβλίου που θα γίνει στη Θεσσαλονίκη, 29 Μαΐου με 1 Ιουνίου, στο χώρο της HELEXPO. Στο περίπτερο αριθμός 15 που θα είναι η ΕΣΤΙΑ θα βρίσκεται και ο Γ. Μακριδάκης.
Μέσα από το ηθογράφημα που διαδραματίζεται μεταξύ 1915-1920 παρουσιάζεται ο φυγόδικος Πέτικας που μετά από ένα έγκλημα πάθους προσπαθεί να βρει καταφύγιο στα βόρεια του νησιού, στην ορεινή ραχοκοκαλιά από Καρδάμυλα μέχρι Σιδηρούντα, μας λέει ο συγγραφέας.
Μέσα από τον τύπο της εποχής που παρουσιάζει ξερά το δελτίο της χωροφυλακής, φαίνεται το κυνηγητό που έχει εξαπολυθεί εναντίον του.
O Γιώργης Πέτικας είχε πάει μετανάστης στην Αμερική για 2η φορά μετά το 1912..
Δούλεψε στα σφαγεία με σκοπό να μαζέψει λεφτά για να προικίσει τις 3 αδερφές του στα Καρδάμυλα και επέστρεψε στη Χίο τον Ιούλιο του 1914.
Γυρίζοντας τα χωριά ο Γιάννης τα τελευταία χρόνια ήρθε αντιμέτωπος με το θρύλο. Ο κόσμος ήξερε το όνομά του και μάλιστα το χρησιμοποιούσε για να δείξουν κάποιον ατίθασο, ψεύτη, κάποιον που έκανε του κεφαλιού του.
Παράλληλα λοιπόν στο βιβλίο υπάρχει και η αφήγηση της προσπάθειας συγκέντρωσης στοιχείων, ενώ περιγράφει με ωραία γραφή τον τα΄ροπο με τον οποίο έφθασε στο έγκλημα πάθους.
(ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ, 28/5/2008)
=====================================================
Γιάννης Μακριδάκης: ελληνικό γουέστερν στο περιθώριο του εθνικού μεγαλοϊδεατισμού
Ένας καουμπόης από τη Χίο
Του Μ. Μοδινού
ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΦΥΓΟΔΙΚΟΥ, ΣΤΗ ΧΙΟ, ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ
ΠΟΛΕΜΟΥ, Ο ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗΣ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΚΠΛΗΞΗ. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΝΟΥΝ ΤΟ ΧΕΡΙ ΓΙΑ ΝΑ ΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΟΥΝ ΜΙΑ
ΠΟΛΥΠΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΠΟΥ ΑΠΟΚΑΘΑΙΡΕΙ ΤΗ ΜΙΖΕΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ
ΜΕ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΕΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ
Έναν σχεδόν αιώνα μετά τη διάπραξη του εγκλήματός του, ο Γιώργος Πέτικας αναβιώνει διά χειρός Γιάννη Μακριδάκη. Το βιβλίο συνιστά ταυτοχρόνως την ιστορία του θρυλικού φυγόδικου και την ιστορία μιας έρευνας. Ο συγγραφέας (γεν.
1971) είναι ιδρυτής του Κέντρου Χιακών Μελετών που ασχολείται με την έρευνα στοιχείων της ιστορίας του νησιού και έχει ήδη εκδώσει σχετικές μελέτες. Επίσης διευθύνει το αξιόλογο τριμηνιαίο περιοδικό Πελινναίο (τίτλος που παραπέμπει σε όρος του βόρειου μέρους του νησιού) και τις ομώνυμες εκδόσεις. Εδώ βρίσκεται και ένα κλειδί για την κατανόηση του έργου του: ο σεβασμός στη γεωγραφία. ?λλωστε στο Πελινναίο εκτυλίσσεται και το μεγαλύτερο μέρος της δράσης του πρώτου αυτού μυθιστορήματός του.
Στα σφαγεία
Η ιστορία τοποθετείται στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Γιώργος Πέτικας έχει επιστρέψει για δεύτερη φορά από την Αμερική όπου είχε πάει μετανάστης για να δουλέψει στα σφαγεία. Η Χίος έχει πλέον ενσωματωθεί στο ελληνικό κράτος και έχει αποκοπεί από τα μικρασιατικά παράλια, γεγονός με σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου που έχουν έτσι απολέσει τη «φυσική» τους ενδοχώρα. Ενώ η τοπική κοινωνία προσπαθεί να ισορροπήσει στα νέα δεδομένα, έχουμε και το πρώτο μεγάλο κύμα προσφύγων από την απέναντι ακτή. Σ΄ αυτό το πλαίσιο, κι ενώ όλοι προσδοκούν ότι ο Πέτικας θα ξαναμπαρκάρει για τα ξένα, εκείνος αποφασίζει να μείνει διεκδικώντας τον εφηβικό του έρωτα. Η κοπέλα ανταποκρίνεται θετικά. Ο ήρωάς μας, μεσούσης της οικονομικής κρίσης, ανοίγει χασάπικο στο λιμάνι των Καρδαμύλων, επανενσωματώνεται στην κοινωνία του, περιδιαβαίνει τα χωριά της περιοχής αναζητώντας σφάγια, ώσπου αποκαλύπτεται ότι ο πατέρας της αγαπημένης του είχε δώσει λόγο στον καλύτερό του φίλο. Μη μπορώντας ν΄ απαρνηθούν το πάθος τους για την κοπέλα, οι δύο άνδρες θα «μονομαχήσουν» και ο Πέτικας θα σκοτώσει τον παιδικό του φίλο.
Από ΄κεί και πέρα αρχίζει η αγωνιώδης καταδίωξή του στα βουνά της Βόρειας Χίου. Ο Πέτικας θα ζήσει επί χρόνια ως φυγάς, η χωροφυλακή θα αναγάγει σε ζήτημα τιμής τη σύλληψή του, οι χωρικοί θα στηρίξουν και θα αποκρύψουν τον διωκόμενο, η οικογένεια του Πέτικα θα διωχθεί, θα ξεκληριστεί ή αυτοεξοριστεί στη Σύρο. Σε μία από τις πολλές συγκρούσεις, ο ήρωας θα δολοφονήσει έναν χωροφύλακα. Ο κλοιός γύρω του σφίγγει διαρκώς. Η πείνα, η μοναξιά, και οι ενοχές θα κυριαρχήσουν, μέχρι την τελική λύση του δράματος, που μόνο τελική δεν είναι.
Ο φυγάς
Διότι ο ήρωας της παράλληλης αφήγησης, που δεν είναι παρά ο ερευνητής- συγγραφέας, θα ανακαλύψει εν τέλει τα ίχνη του θρυλικού φυγάδα μέσω του γιου του. Έτσι ο λαϊκός θρύλος μετατρέπεται σε ιστορία. Πράγματι, ο Πέτικας, μετά την αυτόβουλη παράδοσή του μεσούντος του πολέμου, θα καταφέρει να αποδράσει ντροπιάζοντας για άλλη μια φορά το ελληνικό κράτος, για να καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη, όπου θα στήσει επιχειρήσεις και οικογένεια, μέχρι να προδοθεί. Όμως ο θρύλος του θα επιζήσει μέχρι σήμερα. Η μνήμη του θα στοιχειώσει τις μέρες των τελευταίων υπέργηρων κατοίκων της απογυμνωμένης ελληνικής περιφέρειας ως παράδειγμα ήθους, θάρρους και αισθήματος κοινωνικής δικαιοσύνης ώσπου ο αφηγητής, σε μια παράλληλη σπειροειδή πορεία με τον ήρωα, θα βαδίσει πέτρα πέτρα στους δρόμους του βουνού, θα ανακαλύψει την κρυψώνα του- τον Ανάμισυ Ντενεκέ -, θα αποτυπώσει τις δραματικές αλλαγές στο χιώτικο τοπίο, θα διαλεγεί με τη φύση, θα ανακαλύψει «τον ανθρώπινο μόχθο, τότε που τα βουνά ήταν γεμάτα κόσμο».
Με μια εξαίρετη τεχνική παράλληλων αφηγήσεων που συχνά εσωκλείονται η μία στην άλλη σαν ρώσικη μπαμπούσκα, ο Μακριδάκης αναζητεί την αλήθεια, διερωτάται για την πραγματική της φύση και μέσω των αφηγήσεων των γερόντων (του χορού;) θέτει ζητήματα που άπτονται της ηθικής και των πεποιθήσεων της εποχής (λ.χ. συλλογική απόκρυψη του ονόματος της κοπέλας- πέτρας του σκανδάλου, δυσπιστία απέναντι στο κεντρικό κράτος, αδυναμία κατανόησης των εθνικών οραμάτων, αίσθημα κοινοτισμού και αλληλοβοήθειας).
Γιάννης Μακριδάκης
ΑΝΑΜΙΣΗΣ ΝΤΕΝΕΚΕΣ
ΕΚΔ. ΕΣΤΙΑ, 2008, ΣΕΛ. 348, ΤΙΜΗ: 12 ΕΥΡΩ
(ΤΑ ΝΕΑ: Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου 2008)
