ΤΟ Δ΄  ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΚΩΜΙΑΚΗ
«Η ΝΑΞΟΣ ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ»
κατέδειξε την ξεχωριστή σημασία του για τη Νάξο
*ενδιαφέρουσες οι επιστημονικές ανακοινώσεις
για το αρχαίο λιμάνι του Απόλλωνα

του φιλόλογου και πρώην βουλευτή Νίκου Ι. Λεβογιάννη

 Από τις 4-7 Σεπτεμβρίου έγινε στην Κωμιακή το Δ΄  επιστημονικό συνέδριο «Η Νάξος διά μέσου των αιώνων». Για 4η χρονιά επιβεβαιώθηκε η τεράστια σημασία που έχει για το νησί μας ο θεσμός αυτός, που καθιερώθηκε όχι ως ένα κλειστό ως συνήθως επιστημονικό συνέδριο, αλλά ως ένας θεσμός που τον αγκαλιάζουν οι τοπικές κοινωνίες των χωριών, όπου πάντα διοργανώνεται και τον κάνουν δική τους υπόθεση. 

      Αυτό συνέβη και στην Κωμιακή. Οι κάτοικοι του χωριού αγκάλιασαν το συνέδριο, το παρακολούθησαν όλες τις μέρες, πρόσφεραν την γνωστή φιλοξενία τους στους συνέδρους και τους επισκέπτες, οι επιστήμονές τους ανέδειξαν τα μνημεία, την ιστορία και γενικά τον πολιτισμό της Κωμιακής, οργάνωσαν έκθεση με βιβλία και έντυπα για την Κωμιακή, με ανέκδοτα έγγραφα, με παλιές εφημερίδες, με φωτογραφίες.

      Το συνέδριο αυτό αποτέλεσε ιδιαίτερα για την Κωμιακή ένα σπουδαίο σταθμό, γιατί μέσα από επιστημονικές ανακοινώσεις αναδείχτηκαν πολλές και άγνωστες πτυχές της ιστορίας και του λαϊκού πολιτισμού της περιοχής και φυσικά το πανέμορφο αυτό χωριό προβλήθηκε σε ένα πλατύ κοινό.

      Ξεχωριστής σημασίας όμως είναι οι επιστημονικές ανακοινώσεις των καθηγητών της αρχαιολογίας στο Παν/μιο Αθηνών Γεωργίας Κοκκορού-Αλευρά και Βασιλείου Λαμπρινουδάκη, οι οποίοι μίλησαν για το αρχαίο λατομείο του Απόλλωνα και ανέδειξαν για πρώτη φορά την τεράστια σημασία του, τα πολυάριθμα σημαντικά ευρήματα που βρίσκονται στον απέραντο χώρο που καταλαμβάνει, την αρχαία επιγραφή, τα ερείπια του ιερού, τα απομεινάρια των εργαστηρίων κ.λπ.  Ιδιαίτερη όμως σημασία απέδωσαν οι δυο καθηγητές στην ύπαρξη εκεί του αρχαίου μόλου και του αρχαίου λιμανιού από το οποίο φορτώνονταν κατά την αρχαιότητα στα πλοία οι μαρμάρινοι όγκοι και οι ημίεργοι κούροι, για να μεταφερθούν στη Δήλο και σε άλλα μέρη του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

      Στο συνέδριο της Κωμιακής έγιναν γύρω στις 80 ανακοινώσεις από τις 100 που προβλεπόταν στο πρόγραμμα. Μίλησαν πάνω από 10 Πανεπιστημιακοί, αρκετοί Ναξιώτες επιστήμονες, αλλά και επιστήμονες από το εξωτερικό. Από τις εισηγήσεις αυτές αναδείχτηκαν πολλές άγνωστες πτυχές της ιστορίας και του πανάρχαιου πολιτισμού της Νάξου. Πολλοί νέοι μαθητές και φοιτητές επίσης είχαν τη δυνατότητα να δείξουν το ερευνητικό τους ταλέντο.. Η πιο μικρή σύνεδρος ήταν η μαθήτρια του δημοτικού σχολείου Κωμιακής Κυριακή Αντ. Χωριανοπούλου που με γλαφυρό τρόπο μίλησε με θέμα: πώς έγραψα το πρώτο μου διήγημα. Η Κυριακή είχε πάρει μέρος σε διαγωνισμό διηγήματος του δήμου Δρυμαλίας πτιν δυο χρόνια με το διήγημά της «γνωριμία με ένα μνημείο».

      Αλλά και η φωνή των απλών ανθρώπων βρήκε βήμα στο συνέδριο, για να ακουστεί η αγωνία τους για τη φύση που καταστρέφεται, για την χλωρίδα και την πανίδα που εξαφανίζονται. Οι αγωνιώδεις εκκλήσεις της ναξιώτικης χλωρίδας διά στόματος του Γιάννη Φλ. Μπαρδάνη συγκλόνισαν και προβλημάτισαν.

      Το ίδιο συνέβη και με τον μαθητή Λυκείου Στέλιο Βερύκοκο από το Φιλώτι, ο οποίος με δραματικό τρόπο περιέγραψε την ολοσχερή καταστροφή του περιβάλλοντος στις εξοχές του Φιλωτιού. Ο Στέλιος μίλησε με πόνο για τις πανάρχαιες ποικιλίες των οπωροφόρων δέντρων που χάνονται, για τα άγρια δέντρα που εξαφανίζονται, για την αντελόνικια συκιά, για τους ντρύδες, για μια φύση που εκεί φαίνεται πως έχει οριστικά χαθεί.

      Η οργάνωση ενός τόσο μεγάλου θεσμού αναμφισβήτητα είναι δύσκολη, όταν μάλιστα γίνεται στα χωριά. Αλλά οφείλουμε να επισημάνουμε ότι και στον τομέα αυτό όλα ήταν προσεγμένα και μελετημένα. Αυτό οφείλεται κυρίως στην γραμματέα της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου Κατερίνα Σιδερή, που ήταν η ψυχή του συνεδρίου, αλλά και στον πρόεδρο του τοπικού συμβουλίου της Κωμιακής Μιχάλη Μυλωνά και στις γυναίκες της Κωμιακής, που οργάνωσαν τη φιλοξενία των συνέδρων και των επισκεπτών.

      Συμπερασματικά μπορούμε να τονίσουμε ότι και αυτό το συνέδριο στην …μακρινή για πολλούς…πρωτευουσιάνους της πεδινής Νάξου Κωμιακή είχε εντυπωσιακή μαζικότητα, αγκαλιάστηκε από τους κατοίκους της Κωμιακής και των γύρω χωριών και αυτό αποτελεί το μεγαλύτερο κέρδος.

      Συνήθως στα επιστημονικά συνέδρια μαζεύονται οι επιστήμονες και τα λένε μεταξύ τους και τελικά σημασία έχει ο τόμος των πρακτικών. Εδώ συμβαίνει το αντίθετο. Τον μεν τόμο θα τον διαβάσουν οι επιστήμονες, το συνέδριο όμως το παρακολούθησε ο λαός της Νάξου και της περιοχής.

      Δυστυχώς τα τοπικά ΜΜΕ δεν παρακολούθησαν το συνέδριο και αυτό είναι σοβαρότατη παράλειψή τους, ίσως και οι διοργανωτές του συνεδρίου δεν πρόσεξαν όσο έπρεπε αυτό το ζήτημα.

      Ο εμπνευστής και διοργανωτής αυτού του θεσμού, ο καθηγητής του Παν/μίου κ. Γιάννης Κ. Προμπονάς σίγουρα αισθάνεται την απέραντη χαρά που νιώθει κάθε δημιουργός, όταν βλέπει το έργο του να γιγαντώνεται, αλλά κυρίως να αγκαλιάζεται από τον λαό.

      Για τη συνέχεια όμως ενός τόσο μεγάλου θεσμού, μιας τόσο σπουδαίας διοργάνωσης, επιβάλλεται να υπάρξει από δω και πέρα μελέτη και σοβαρή προσπάθεια όλων των ναξιωτών, ώστε να μην γίνει αυτός παρελθόν όταν ο Γιάννης Προμπονάς αποσυρθεί. Πρέπει κατά τη γνώμη μας, με πρωτοβουλία του ίδιου του Προμπονά, να δημιουργηθεί ένας επιστημονικός φορέας από πρόσωπα που ο ίδιος θα επιλέξει, ένας φορέας που θα διέπεται από συγκεκριμένους κανόνες που οι ίδιοι θα  θεσπίσουν και, παραμένοντας ο ίδιος ο ιδρυτής του ισόβιος Πρόεδρος του φορέα, να προχωρήσει ακόμη περισσότερο στο μέλλον με τη σιγουριά της συνέχειας.