Με το φωτογράφο Νίκο Νόου έτυχε να συναντηθούμε από τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα. Σύχναζε στις παρελάσεις, στους αγωνιστικούς χώρους και στα γήπεδα της Σάμου, ένα χώρο που εμείς οι έφηβοι-μαθητές θεωρούσαμε φυσικό περιβάλλον μας. Η παρουσία του ήταν διακριτική, πάντα ήταν άνθρωπος ευγενικός. Την ώρα της εργασίας του φρόντιζε να δουλεύει ευσυνείδητα και αθόρυβα. Δεν προκαλούσε ούτε επιδίωκε πελατειακές σχέσεις, δεν επιζητούσε την προβολή, τις συναλλαγές με την εξουσία. Αντίθετα, όπως διαπιστώσαμε με τα χρόνια, η ζωή του ήταν ταυτισμένη με τις διεκδικήσεις, την κουλτούρα, την ποίηση και τις τέχνες. Στην ποιητική του συλλογή Πορεία (1981) μπορεί κανείς να διαπιστώσει την ποιότητα, τις ευαισθησίες και το περιεχόμενο του ανθρώπου ποιητή, που καταπιάνεται, γράφοντας σε ελεύθερο κυρίως στίχο, με την ειρήνη, την ελευθερία, την αυτοθυσία, την αγωνιστικότητα, την ευσέβεια, την ανθρωπιά, την ελπίδα, την επικοινωνία, τον αγνό έρωτα.
Παραθέτουμε μερικά σχετικά αποσπάσματα ενδεικτικά και του ποιητικού τρόπου του Νίκου Νόου:

ήθελα να 'μουνα / ένα άτομο υδρογόνου / σε ειρηνικό αντιδραστήρα / να διασπαστώ / και να φωτίσω...
είμαι ένας ελεύθερος / σκοπευτής / που τραγουδώ / μες στο σκοτάδι την ελπίδα
αυτό το καλοκαίρι / είχε ένα ήλιο ματωμένο / μια ξιφολόγχη / στη ραχοκοκαλιά
όμως η σιωπή ανάμεσά μας / είναι τρόπος επικοινωνίας
μπορεί ένα παράθυρο / να 'ναι κάτι παραπάνω / απ' ένα παράθυρο; / μπορεί / να είναι έξαφνα / ένα φωτεινό ρήγμα / στη νύχτα
στη δίνη μιας ανύποπτης / πόλης / περιμένω / τον ερχομό μιας κατακλυσμιαίας βροχής / να δροσίσω τα χείλη μου
τις άγριες νύχτες / του χειμώνα / διπλώναμε /κουβάρι τ' όνειρο/να κρατήσουμε στη ζωή / [...] /τις φυματικές ελπίδες
βγάζαμε δίσκο την καρδιά μας / για μια δαχτυλήθρα αγάπη.

Ο Νίκος Νόου πέτυχε ό,τι ήταν ιδιαίτερα δύσκολο κατά τη μετεμφυλιακή περίοδο για έναν ελεύθερο επαγγελματία με "ανατρεπτικές" πεποιθήσεις: να γίνει αγαπητός και αποδεκτός από το σύνολο της σαμιακής κοινωνίας χωρίς να κάνει εκπτώσεις ή να παραβιάζει τα πιστεύω για τα οποία αγωνίστηκε και αγωνίζεται μέχρι σήμερα αξιοπρεπώς. Η συμβολή του στον πολιτισμό και την ιστορία της Σάμου εμπλουτίζεται με την παρούσα έκδοση του φωτογραφικού του λευκώματος.

Η φωτογραφία μπορεί να μην είναι εκφραστικό μέσον όπως η ποίηση και η ζωγραφική, εμπεριέχει ωστόσο όλα τα απαραίτητα στοιχεία που την ανάγουν σε τέχνη , και διατηρεί άρρηκτες συγγένειες και με τις δυο προηγούμενες καλές τέχνες. Γι' αυτό η έκδοση του λευκώματος του Νίκου Νόου Τριάντα πέντε χρόνια με το φακό της επικαιρότητας είναι κυρίως έκδοση καλλιτεχνική που παράλληλα επιχειρεί να μας μεταφέρει αναλλοίωτη την "πραγματικότητα" του φωτογράφου χωρίς παραμορφώσεις. Απλά, άμεσα και επικοινωνιακά.

Ο φωτογραφικός λόγος του Νίκου Νόου αποτυπώνει στο λεύκωμά του με ρεαλισμό, ακόμη και όταν είναι έκδηλος κάποιος υφέρπων ρομαντισμός, τα καθέκαστα της 35ετίας 1960-1995 στη Σάμο, το χώρο που έδρασε επαγγελματικά. Το σπουδαίο στην περίπτωσή του είναι πως μέσα από αυτό το λόγο έχουμε τη δυνατότητα να εκτιμήσουμε διάφορες υποκειμενικές και αντικειμενικές παραμέτρους του φωτογράφου και του ιστορικού πεδίου που κινήθηκε, παίρνοντας υπόψη τα γενικά μειονεκτήματα της φωτογραφίας, δηλαδή τη συγχώνευση των τριών διαστάσεων σε δύο, το πάγωμα του χρόνου, τον αποκλεισμό της διάρκειας και την αδυναμία απεικόνισης του περιεχομένου των πραγμάτων, αλλά και τους περιορισμούς που όριζαν ο χρόνος, ο τόπος και ΟΙ άνθρωποι Απομακρύνοντας ή συνεκτιμώντας αυτές τις παραμέτρους, νομίζουμε ότι έχουμε στη διάθεσή μας ένα εικονιστικό ντοκουμέντο απολύτως χρήσιμο για την περιήγησή μας στη συγκεκριμένη περίοδο της σαμιακής ιστορίας, γιατί οι φωτογραφίες του λευκώματος αποτελούν αυθεντικά σχόλια της πραγματικότητας έστω και με τα γενικά μειονεκτήματα της φωτογραφίας που αναφέραμε.

Η οπτική του Νίκου Νόου ως φωτογράφου είναι ξεκάθαρη: εκείνος, η ζωή, η ιδεολογία του, η Σάμος και οι άνθρωποί της. Το διακρίνουμε μέσα στο λεύκωμα. Αλλού εμφανίζεται ως φυσιολάτρης, αλλού πολιτικοποιημένος, αλλού ποιητής και αλλού μαχητής. Και παντού αληθινός.

Η φωτογραφική του αναφορά σε πρόσωπα και πράγματα διαφέρει από εκείνη των ομοτέχνων του της ίδιας εποχής στο νησί. Είναι πιο ανθρωποκεντρικός, πιο ρεαλιστής. Ο φακός του δείχνει πολύ συχνά την αγωνιστικότητα που έχει κρυμμένη στον ήπιων τόνων χαρακτήρα του. Δείχνει ενδιαφέρον για τα πολιτικά δρώμενα, για τον πολιτισμό, για τις συλλογικές κινητοποιήσεις στην προσπάθεια των εργαζόμενων πολιτών να αναβαθμιστεί η ζωή τους και να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας τους. Η ματιά του είναι διεισδυτική. Η . αντίθεση και η διαμαρτυρία του κατά κανόνα εκφράζονται με τρόπο ειρωνικό. Η αγωνία του για τον κόσμο που φεύγει και τη φύση που δέχεται ανίκανη να αντιδράσει στην επιδρομή των ανθρώπων διακρίνεται από τις πρώτες του κιόλας ασπρόμαυρε ς λήψεις

Ο Νίκος Νόου φωτογραφίζει την επιφάνεια αλλά ενδιαφέρεται πρωτίστως για το άγνωστο στοιχείο που κρύβεται πίσω της. Είναι βέβαιο πως η ανάγνωση των φωτογραφιών θα οδηγήσει την περιήγησή μας σε υποθέσεις και προβληματισμούς για θέματα αισθητικής αλλά και για θέματα τοπικής και γενικής ιστορίας που, ενώ, οι μεγαλύτεροι, τη ζήσαμε και συμμετείχαμε σ' αυτήν, υπήρξαν στιγμές που ορισμένες πτυχές της μας ξέφυγαν και "με το φακό της επικαιρότητας" του φωτογράφου Νόου τις αναπλάθουμε ζωντανές προσθέτοντας τα προσωπικά μας βιώματα και εκτιμήσεις.

Στο λεύκωμα συναντούμε το Νίκο Νόου να φωτογραφίζεται με συναγωνιστές, άλλοτε στο μνημόσυνο για τα θύματα της Καστανιάς άλλοτε δίπλα σε συνθήματα για την εργατική Πρωτομαγιά στην Τουρκία, άλλοτε σε κινητοποιήσεις, ή σε πρωτoβoυλίες για την προστασία του περιβάλλοντος. Το λεύκωμα δείχνει καταφανώς στα φωτογραφικά ντοκουμέντα και στα μικρά κείμενα που τα συνοδεύουν για ποια πράγματα αγωνίστηκε στη ζωή του και πώς προσπάθησε να συνδυάσει το επάγγελμα του φωτογράφου με ιδεολογία του. Οι χιλιάδες φωτογραφίες του, που φυλάσσονται αταξινόμητες προς το παρόν στα ΓΑΚ νομού Σάμου, επιβεβαιώνουν το ενδιαφέρον του φωτογράφου για τις άστοχες παρεμβάσεις του ανθρώπου στη φύση και στο συνάνθρωπο, και μιλούν με τον πιο εύγλωττο τρόπο για το πρόσωπο που βρίσκεται πίσω από τη φωτογραφική μηχανή.

Η κατάταξη των περιεχομένων του λευκώματος είναι κλασική: ο τόπος και οι άνθρωποι. Ο τόπος παρουσιάζεται ως φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και οι άνθρωποι μέσα στο πλαίσιο των τυποποιημένων και των ελεύθερων δραστηριοτήτων τους. Όπως είναι φυσικό η κατάταξη είναι ταυτόχρονα και συμβατική. Τίποτε δεν μπορεί να υπάρξει από μόνο του, ούτε ο τόπος χωρίς τους ανθρώπους ούτε οι άνθρωποι δίχως το περιβάλλον τους. Οι αλληλεπιδράσεις αυτές συχνά οδηγούν την ταξινόμησή μας σε σύγχυση που αίρεται μόνο από την αίσθηση της ολιστικής αντίληψης του κόσμου.

Οι επιμέρους ενότητες διαμορφώθηκαν σύμφωνα με το διαθέσιμο υλικό, τις επιθυμίες του φωτογράφου, και τα εξέχοντα γεγονότα που σημάδεψαν την τριακονταπενταετία κατά την οποία έγιναν οι φωτογραφίσεις και συγκεντρώθηκε το υλικό.

Είναι πιθανό να διερωτηθεί κανείς για ορισμένες επιλογές μας στην κατάταξη του υλικού. Γιατί, για παράδειγμα, στην ενότητα "χωριά και οικισμοί" δεν υπάρχουν φωτογραφίες από τη Χώρα ή τους Mυτιληνιούς, από τους Πάνω Αρβανίτες ή τον Παγώνδα ή γιατί στην ενότητα "φυσικές καλλονές και τοπία" απουσιάζουν αρκετές ομορφιές από
την ορεινή και παραθαλάσσια Σάμο. Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι στο λεύκωμα αυτό ο Νίκος Νόου ανθολογείται άρα δεν εξαντλείται, όπως επίσης και ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να μην είχαμε στη διάθεσή μας φωτογραφικό υλικό από σημαντικές ενότητες της φύσης και της ζωής στη Σάμο. Είναι αυτονόητο όμως πως ένα φωτογραφικό αρχείο δεν δημιουργείται με τρόπο λογιστικό, προέχουν άλλες προτεραιότητες πιο υποκειμενικές που έχουν να κάμουν με τις γνωριμίες, τις συμπάθειες, τις αποστάσεις, τον οικείο χώρο. Ίσως ο Νόου να μην επισκεπτόταν τους Μυτιληνιούς ή τον Παγώνδα, επειδή εκεί υπήρχαν άλλοι συνάδελφοί του φωτογράφοι που κάλυπταν τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και θεωρούσε αντιδεοντολογικό να επικαλύπτει θέματα και επαγγελματικούς χώρους που "ανήκαν" σε άλλους φωτογράφους. Ένας πρόσθετος λόγος είναι η δυσκολία στις μετακινήσεις από περιοχή σε περιοχή. Ενώ σήμερα για ένα φωτογράφο που εδρεύει στην πόλη της Σάμου η φωτογράφηση του Μαραθοκάμπου είναι υπόθεση δυο τριών ωρών, το 1960 ή 1970 η ίδια φωτογράφηση χρειαζόταν ολόκληρα 24ωρα, αφού οι συγκοινωνίες δεν ευνοούσαν τις μετακινήσεις αυθημερόν, οι δρόμοι ήταν σε κακή κατάσταση και τα ιδιωτικά μέσα μετακίνησης ελάχιστα, προνόμιο των πολύ ευκατάστατων.

Το υλικό λοιπόν που επεξεργαστήκαμε έχει τις δυνατότητες που ο ίδιος σε ανύποπτο χρόνο είχε δημιουργήσει και διαθέτει αποκλειστικά τα στοιχεία που ήθελε να διακρίνει και να αναδείξει πέρα από το γεγονός ότι η φωτογραφία ήταν για εκείνον και προϊόν βιοπορισμού.

Γενικά νομίζουμε ότι το λεύκωμα Τριάντα πέντε χρόνια με το φακό της επικαιρότητας εκτός από το αυτονόητο, την αισθητική απόλαυση, καλύπτει πολλές άλλες ανάγκες και στόχους: προβάλλει το έργο ενός αξιόλογου Σαμιώτη φωτογράφου, καταγράφει εικονιστικά μια συγκεκριμένη περίοδο της μεταπολεμικής και προ-τουριστικής κατά κύριο λόγο Σάμου, γνωστοποιεί στο ευρύτερο κοινό αντιπροσωπευτικές εικόνες από τη ζωή και τη φύση του νησιού, και δίνει τη δυνατότητα στους ειδικούς να λάβουν υπόψη τους και νέα στοιχεία για την περίοδο που αναφέρονται οι φωτογραφίες.