Στις 16 Φεβρουαρίου 2008 συμπληρώνονται 3 χρόνια από την έναρξη ισχύος του Πρωτοκόλλου του Κιότο, μια σημαντική παγκόσμια πρωτοβουλία που όμως έχει ήδη ξεπεραστεί από τις εξελίξεις, αναφέρει η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς. 

Το Πρωτόκολλο προβλέπει τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 5% έως το 2010 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, τη στιγμή που απαιτούνται σημαντικότερες δεσμεύσεις για πιο φιλόδοξες μειώσεις. Η Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) είναι ξεκάθαρη όταν αναφέρει ότι οι ανεπτυγμένες χώρες θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές αεριων θερμοκηπίου κατά 25-40% έως το 2020 αν θέλουμε α) να αποφύγουμε τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και β) να περιορίσουμε την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 2ο C, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Η ανεπάρκεια του Κιότο να επιλύσει το μείζον πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής οδηγεί σε αναθεώρηση των πολιτικών. H Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στις 23 Ιανουαρίου μια δέσμη προτάσεων σχετικά με τη μείωση των εκπομπών από τις ρυπογόνες βιομηχανίες, τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και την περικοπή εκπομπών από τομείς όπως οι μεταφορές, τα κτίρια και τα απορρίμματα. Αυτή η δέσμη προτάσεων (το λεγόμενο ‘ενεργειακό πακέτο’) θα οδηγήσει σε 20% μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη μέχρι το 2020 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Ο στόχος, όμως, θα μπορούσε να είναι πιο φιλόδοξος, και να φτάνει σε μείωση εκπομπών της τάξης του 30-45%. Αυτό θα ήταν σύμφωνο και με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Μάρτιος 2007), αλλά και με την ανάγκη να συγκρατηθεί η αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου. Για τον λόγο αυτόν, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να βελτιώσουν δραστικά τα μέτρα που πρότεινε η Επιτροπή.

Οι τελικές αποφάσεις για το ενεργειακό πακέτο προβλέπεται να ληφθούν μέσα στο χρόνο που διανύουμε, λίγο πριν τη διενέργεια των ευρωεκλογών την άνοιξη του 2009.

«Η 3η επέτειος πρέπει να υπενθυμίσει στους ηγέτες της ΕΕ την ανάγκη λήψης φιλόδοξων μέτρων. Αν η ΕΕ δεν σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και δεν προχωρήσει σε μια νέα ‘ενεργειακή επανάσταση’, τότε η 4η επέτειος του Πρωτοκόλλου το 2009 θα αποτελέσει ορόσημο για τις χαμένες ευκαιρίες του πλανήτη μας» τονίζει ο Αχιλλέας Πληθάρας, Υπεύθυνος εκστρατειών πολιτικής του WWF Ελλάς.

Η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα να αυξήσει τις εκπομπές της κατά 25% έως το 2010, όμως έχει ήδη υπερβεί αυτό τον στόχο και ακόμα δεν φαίνονται στον ορίζοντα τα κατάλληλα μέτρα αναστροφής της κατάστασης. Τη στιγμή που σε Ευρωπαϊκό επίπεδο το WWF προσπαθεί να αναδείξει τη σημασία του ηγετικού ρόλου της ΕΕ στη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή, η Ελλάδα ακόμα αναζητά ένα αξιόπιστο σύστημα καταγραφής των εκπομπών, την κατανομή των δικαιωμάτων εκπομπών στις ρυπογόνες εγκαταστάσεις, και την ενεργειακή πιστοποίηση των κτιρίων.

 «Η Ελλάδα μπορεί μόνο να ωφεληθεί από την έγκαιρη λήψη μέτρων, την έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας και τη δυναμική διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών. Μια επίσημη διαβεβαίωση της Πολιτείας, ότι δεν τίθεται πλέον θέμα εισόδου του λιθάνθρακα στο ενεργειακό ισοζύγιο, θα μας έκανε πραγματικά να ελπίζουμε ότι η Ελλάδα έχει λάβει τα μηνύματα των καιρών» καταλήγει ο Αχιλλέας Πληθάρας.

Περισσότερες πληροφορίες

Δημήτρης Καραβέλλας, Διευθυντής WWF Ελλάς, τηλ. 210 33 14 893, d.karavellas@wwf.gr

Αχιλλέας Πληθάρας, Υπεύθυνος Εκστρατειών Πολιτικής WWF Ελλάς, τηλ. 210 3314893, 6974334442, a.plitharas@wwf.gr

Σημείωση προς συντάκτες

Το Πρωτόκολλο του Κιότο τέθηκε σε ισχύ στις 16 Φεβρουαρίου 2005, ύστερα από την υπογραφή του από τη Ρωσία. Οι Η.Π.Α. αρνούνται συστηματικά να υπογράψουν το Πρωτόκολλο, παρόλο που αποτελούν τον μεγαλύτερο ρυπαντή παγκοσμίως. 

Εν συντομία το Πρωτόκολλο του Κιότο:

·         Εφαρμόζει τη Σύμβαση-Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Αλλαγή του Κλίματος (UNFCCC).

·         Ορίζει δεσμευτικούς στόχους για μειώσεις των αερίων του θερμοκηπίου περίπου 5% κάτω από τα επίπεδα του 1990 μεταξύ 2008-2012.

·         Συμφωνήθηκε στη Συνδιάσκεψη των Μελών της Σύμβασης – Πλαίσιο τον Δεκέμβριο του 1997 στο Κιότο της Ιαπωνίας.

·         Έχει επικυρωθεί συνολικά από 176 κράτη μέχρι σήμερα. Στην ομάδα αυτή συμμετέχουν ανεπτυγμένα  κράτη, των οποίων οι εκπομπές αντιστοιχούν περίπου στο 63,7% των συνολικών εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Δείτε ποιες χώρες έχουν επικυρώσει το Πρωτόκολλο.

Oι βιομηχανικές χώρες δεσμεύονται να μειώσουν, στη διάρκεια της περιόδου 2008-2012, τις εκπομπές των έξι αερίων του θερμοκηπίου (CO2, CH4, N2O, HFCs, PFCs, SF6) τουλάχιστον κατά 5% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.  Κάθε κράτος ανέλαβε διαφορετικό ποσοστό μείωσης εκπομπών στο πλαίσιο του γενικού στόχου. Για να επιτευχθεί ο γενικός στόχος δημιουργήθηκε μια σειρά από «ευέλικτους μηχανισμούς», όπως το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών, ο Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης και η από κοινού Υλοποίηση. Επίσης, κάθε χώρα μπορεί να αφαιρεί από το ποσοστό-στόχο της το CO2 που απορροφάται από τις λεγόμενες «καταβόθρες CO2», όπως είναι τα δάση και η καλλιεργήσιμη γη.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο δεν περιέχει δεσμευτικούς στόχους για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Ωστόσο, παροτρύνονται και αυτές να λάβουν μέτρα για τη μείωση των εκπομπών τους. Αυτό συνάδει με τη συμφωνία ότι οι εκβιομηχανισμένες χώρες, ως η κύρια πηγή του φαινομένου του θερμοκηπίου, θα πρέπει να κάνουν το πρώτο βήμα στον έλεγχο των μειώσεων.

Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί ότι οι εκπομπές της δεν θα αυξηθούν περισσότερο από 25% πάνω από τα επίπεδα του 1990 κατά την περίοδο 2008-2012. Έχουμε υπερβεί αυτό το στόχο μιας και οι εκπομπές της χώρας μας το 2005 έχουν ήδη αυξηθεί κατά 25,4% και  το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών εκτιμά ότι αν συνεχιστεί ο σημερινός ρυθμός αύξησης των εκπομπών, η χώρα μας δεν πρόκειται να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.

Κάτω από τις παρούσες συνθήκες, χωρίς να υιοθετηθούν άλλες πολιτικές και διατηρώντας τις ίδιες πρακτικές συμπεριφοράς των καταναλωτών, η συνολική αύξηση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση µε το έτος βάσης θα είναι +34,7 % το 2010.