Η ανάμειξη ανόμοιων θεμάτων δεν οφείλεται ασφαλώς μόνο στη γενική περί τα θέματα σύγχυση, την άγνοια ή ελλιπή γνώση πολλών εξ εκείνων που επαγγελματικώς ασχολούνται στα μέσα ενημερώσεως, έντυπα και ηλεκτρονικά, με τα ζητήματα της Εκκλησίας· οφείλεται και σε μία προσπάθεια υποβαθμίσεως του κύρους της Εκκλησίας και συνταυτίσεώς της με κατώτερες και πάντως υποτιμητικές για τους σκοπούς της επιδιώξεις.

Είναι, λοιπόν, όλως απαραίτητο να ξεκαθαριστούν, κατ' ανάγκην σε πολύ αδρές γραμμές, ορισμένα πράγματα.

Η Εκκλησία ανέκαθεν, ήδη από τους πρώτους αιώνες από την ίδρυσή της, διέθετε περιουσία. Και η περιουσία αυτή της ήταν απαραίτητη για την επιτέλεση των σκοπών της.

Η εκκλησιαστική γενικώς και ειδικότερα η μοναστηριακή περιουσία επεκτάθηκε ιδίως κατά τη βυζαντινή περίοδο. Σε αυτό συνετέλεσαν περισσότεροι παράγοντες, μεταξύ των οποίων ασφαλώς καταλέγονται ο σωστός καταμερισμός της εργασίας, η από ενωρίς καθιερωμένη απαγόρευση εκποιήσεως της ακίνητης ιδίως περιουσίας, η επανεπένδυση μέρους των εσόδων στην απόκτηση νέας, ακίνητης ιδίως περιουσίας και η χρηστή διαχείριση. Ασφαλώς στην επαύξηση της περιουσίας σοβαρώς συνέβαλαν και οι δωρεές, των βυζαντινών αυτοκρατόρων και των πιστών, αλλά, εμμέσως, και οι φορολογικές απαλλαγές, που πολλές φορές έφθαναν μέχρι πλήρους φορολογικής ατέλειας.

Την περιουσία αυτή η Εκκλησία τη χρησιμοποίησε επί αιώνες προς όφελος όχι μόνο των πιστών της, αλλά του κοινωνικού συνόλου. Υπήρξαν εποχές που συνολικώς την κοινωνική πρόνοια και ευποιία ασκούσε η Εκκλησία με τα πάσης φύσεως αγαθοεργά καταστήματά της, όπως άλλωστε, ιδίως σε τοπικό επίπεδο, σε μεγάλο βαθμό ακόμη συμβαίνει σε πολλές περιοχές της χώρας μας.

Την περιουσία της λοιπόν αυτή η Εκκλησία οφείλει να τη διαχειρίζεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποδίδει. Και αυτό έκανε ή τουλάχιστον επιχειρούσε να κάνει πάντοτε, και στο παρελθόν.

Οπως λοιπόν ως τώρα είχε καταθέσεις προθεσμιακές, ομόλογα ή μετοχές σε Τράπεζες και δεν φύλασσε τα μετρητά της στο σεντούκι της, έτσι και σήμερα, όταν αναδιαμορφώνεται το όλο επενδυτικό περιβάλλον όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά διεθνώς, οι αρμόδιοι της Εκκλησίας έχουν όχι απλώς το δικαίωμα, αλλά και την υποχρέωση να συζητούν και να προτείνουν τρόπους για την καλύτερη επένδυση της εκκλησιαστικής περιουσίας.

Βεβαίως εκείνο που υποχρεούται επίσης να εξασφαλίσει η διοικούσα Εκκλησία είναι ότι τα πρόσωπα που θα καταλάβουν τις θέσεις-κλειδιά στην Οικονομική της Υπηρεσία θα είναι τα κατάλληλα και θα έχουν την έξωθεν καλή μαρτυρία και ότι οι διαδικασίες που θα ακολουθούνται θα είναι διαφανείς και ανά πάσα στιγμή ελέγξιμες από την ανώτατη εκκλησιαστική αρχή, το σώμα της Ιεραρχίας.

Η Εκκλησία δεν πρόκειται λοιπόν να μετοχοποιηθεί και να μπει στο Χρηματιστήριο... σαν να ήταν μια εμπορική εταιρεία, όπως τεχνηέντως αφήνουν μερικοί να εννοηθεί προκειμένου να αυξήσουν την κυκλοφορία των εντύπων τους ή την ακροαματικότητα και τηλεθέαση των σταθμών τους.

Η Εκκλησία απλώς πρέπει να σχεδιάσει τη στρατηγική που θα ακολουθήσει στη διαχείριση της κινητής και ακίνητης περιουσίας της, εν όψει μιας νέας και συνεχώς αναδιαμορφούμενης οικονομικής πραγματικότητας.

Βεβαίως είναι σαφές ότι Εκκλησία με ισχυρή περιουσία, πολλώ μάλλον με οικονομική αυτοτέλεια, σημαίνει, ιδίως στις ημέρες μας, μεγάλη δύναμη, δύναμη η οποία μπορεί να διαδραματίσει ρόλο και να επηρεάσει τις εξελίξεις σε μείζονα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα.

Αν αυτό δεν θέλουν κάποιοι, ας το πουν ευθέως.

*Ο κ. Ι. Μ. Κονιδάρης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

--------------------------------------
(πηγή: Το ΒΗΜΑ, 23/01/2000)