Χίος - Ο τουρισμός της αφυδάτωσης
Ημερομηνία Wednesday, February 22 @ 22:25:36 UTC
Θέμα Χίος


Μια καθημερινή ελληνική ιστορία. Κάτοικοι ενός αιγαιοπελαγίτικου νησιού βρέθηκαν (μετά την Τουρκοκρατία) να κατέχουν νόμιμα περιοχές δασικές «κάλλους απαράμιλλου». Οι τότε νομάρχες είχαν φροντίσει να χαρακτηρίσουν αμετάκλητα τις περιοχές αυτές ως δασικές. Ας σημειωθεί εδώ ότι οι συγκεκριμένες περιοχές μεταξύ άλλων «φροντίζουν» την ποιότητα και την ποσότητα του σημαντικότερου δημόσιου αγαθού των κατοίκων: του νερού! Μετά από αλλεπάλληλες «τυχαίες» πυρκαγιές καταστράφηκαν τα δέντρα και η βλάστηση σε μεγάλο τμήμα αυτών των εκτάσεων και όπως ήταν φυσικό κηρύχτηκαν αναδασωτέες. Εδώ, όμως, ξυπνάει το ελληνικό επιχειρηματικό δαιμόνιο.

Δασικά οικόπεδα
Στη Χίο, λοιπόν, δύο επιχειρηματικοί όμιλοι, του κ. Π. Τσάκου -εφοπλιστή γνωστού για τη δραστηριότητά του στο Ιράκ την εποχή του εμπάργκο πετρελαίου (*) αλλά και της μεγάλης του δραστηριότητας σε ζητήματα διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού- και του κ. Σ. Βίου (εργολαβικός όμιλος) αποφασίζουν να αγοράσουν μεταξύ άλλων και αυτές τις δασικές περιοχές στον Κορακάρη. Το κόστος είναι πολύ μικρό, τι μπορεί να κάνει άλλωστε κάποιος ένα δάσος; Να όμως που είκοσι μόλις μέρες μετά από την αγορά αυτή, με πολύ γρήγορες διαδικασίες δασικών και νομαρχιακών φορέων, το δάσος αποχαρακτηρίζεται (ΦΕΚ 6/3/2001, βλ. Γ. Βότση, «Ελευθεροτυπία», 4/3/2002). Η αγοραπωλησία είχε κρατηθεί μυστική και έγινε γνωστή αφού ολοκληρώθηκε ο αποχαρακτηρισμός. Το ότι το ελληνικό Σύνταγμα ρητά απαγορεύει τέτοιες μεταβολές δασικών περιοχών είναι μια μικρή λεπτομέρεια. Από τότε οι κάτοικοι, κινήσεις πολιτών, κόμματα αλλά και ο συγχωρεμένος νομάρχης Γ. Καλουτάς επιχείρησαν να πετύχουν την ανάκληση των αποφάσεων αποχαρακτηρισμού και την κατ' αυτούς παράνομη πώληση των δασικών εκτάσεων. Ο αγώνας τους δεν τελεσφόρησε και το 2005 η κυβέρνηση (υπ. Εσωτερικών) νομιμοποίησε τα συμβόλαια αγοράς της περιοχής Κορακάρη (17/08/05).
Η τελευταία δικαστική πράξη παίχτηκε στις 7/12/2005 με τη συνεκδίκαση δύο αγωγών (η μία για την ακυρότητα του συμβολαίου πώλησης δεδομένου ότι δεν έφερε την υπογραφή του νομάρχη και η άλλη σχετικά με το χαρακτηρισμό της περιοχής σαν αγροτικής και όχι απλά βραχώδες έδαφος, οπότε και δεν χρειάζονται ειδικοί όροι για την οικοδόμηση). Εκκρεμεί όμως ακόμα η απόφαση για τον αποχαρακτηρισμό του Κορακάρη τόσο από τη δευτεροβάθμια Επιτροπή της Περιφέρειας όσο και από το ΣτΕ.

Ο υδράργυρος
Οι επίμαχες περιοχές βρίσκονται στον μοναδικό πνεύμονα πρασίνου πάνω από την πόλη της Χίου και μέσα στην υδατολεκάνη του νησιού. Είναι η λοφοσειρά του Κορακάρη με το τεράστιο γεωλογικό ενδιαφέρον και τα πετρώματα ηλικίας 430 εκ. χρόνων έτοιμα να σαρωθούν από τις μπουλντόζες των επενδυτών για να εγκατασταθούν οι πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες, οι βίλες, τα γήπεδα γκολφ και οι πισίνες. Το έγκλημα κατά της φύσης παίρνει πιο τραγικές διαστάσεις, διότι αφορά και την υγεία των κατοίκων με τρόπο άμεσο.
Το νερό της Χίου περιέχει ποσότητες υδραργύρου και μάλιστα σύμφωνα με μία τελευταία έκθεση της διεύθυνσης υγείας Χίου σε κάποιες γεωτρήσεις (17/11/05) η περιεκτικότητα του σφραγισμένου δείγματος περιείχε 2,2 mg/lt περισσότερο από το ανώτερο επιτρεπτό που είναι 1mg/lt. Οπως ενημερώνουν χρόνια τώρα τους κατοίκους και τις κινήσεις τους οι επιστήμονες (Δημόκριτος, ΕΜΠ, Πολυτεχνείο Κρήτης κλπ.) ο υδράργυρος πέρα από το ότι κάνει το νερό μη πόσιμο, μέσω των άλλων χρήσεων (πλύσιμο, άρδευση) εισχωρεί στη διατροφική αλυσίδα απ' το έδαφος και μολύνει τα πάντα. Η μορφολογία του εδάφους, η αλόγιστη χρήση των γεωτρήσεων, η μόλυνση από χωματερές και η βιομηχανική ρύπανση είναι παράγοντες που μολύνουν το νερό με υδράργυρο. Η υδατολεκάνη του Κορακάρη έπρεπε να προστατεύεται ως κόρη οφθαλμού, δεδομένου ότι το 60% του νερού προέρχεται από κει και μέσα στη δεκαετία του 1980 με την υπερεκμετάλλευση του νερού υποβαθμίστηκε η ποιότητά του με αποτέλεσμα να περιέχει υδράργυρο και σε πολλές γεωτρήσεις να είναι πλέον υφάλμυρο, δηλαδή ακατάλληλο. Οπως αναφέρει ο καθηγητής Ε. Πισσίας, δεν πρέπει να αναπτυχθεί οικιστικά ένα τέτοιο μέρος και οι γεωτρήσεις οφείλουν να γίνονται προσεκτικά και όχι σε μεγάλα βάθη. Ηδη το γεγονός της ύπαρξης χωματερής δίπλα επιβαρύνει πολύ την ποιότητα του νερού. Τα τουριστικά μοντέλα της Β. Ευρώπης με τις πισίνες και τα γήπεδα γκολφ δεν κάνουν για τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά όταν γνωρίζουμε ότι τόσο το πράσινο όσο και το νερό ανά κάτοικο είναι εκατοντάδες φορές λιγότερο από εκείνο της Ευρώπης. Αλλά και η χαμηλή βλάστηση αυτών των νησιώτικων περιοχών με το βαθύ τους ρίζωμα εμπλουτίζουν και καθαρίζουν τα νερά. Ακόμα και σκέτο χώμα δίνει στη γη δυνατότητα να αναπνέει, τονίζει ο κ. Πισσίας.
Με παράξενους τρόπους οι τιμές αυτές του υδραργύρου ανεβοκατεβαίνουν. Οι νομαρχιακές και δημοτικές αρχές αλλά και η υπηρεσία ύδρευσης της Χίου από τη μια διαβεβαιώνουν ότι ο υδράργυρος μειώνεται κι από την άλλη ασχολούνται με μηνύσεις στα ΜΜΕ που τολμούν να μιλούν για το ακατάλληλο νερό «βλάπτοντας τον τουρισμό». Το 2002, με την παρέμβαση της τότε υφυπουργού υγείας Ελπίδας Τσουρή ολοκληρώθηκε η μελέτη που ερευνά σε βάθος το πρόβλημα της ύπαρξης υδραργύρου στο νερό της Χίου και όπως προκύπτει από την έρευνα «μετρήθηκαν μεγάλες συγκεντρώσεις υδραργύρου, πάνω από το επιτρεπόμενο όριο σε μεγάλο αριθμό γεωτρήσεων. Επίσης υπογραμμίζεται ότι η υδροφορία του Κορακάρη βρίσκεται σε καθεστώς υπερεκμετάλλευσης και έχει υποστεί έντονη υφαλμύρωση». Ο Κορακάρης, με λίγα λόγια, κατά τους επιστήμονες αποτελεί αφενός τον βασικό υδροδότη της Χίου αλλά και χάρη στο δάσος και το έδαφος την κύρια πηγή εμπλουτισμού του νερού.
Οι κάτοικοι («Πολίτες για το νερό») προσέφυγαν στο Συνήγορο του Πολίτη ο οποίος πρότεινε σειρά από επείγοντα μέτρα. Φυσικά ως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις δεν έγινε τίποτα. Οπως αναφέρει η τεχνική έκθεση του κ. Θ. Παυλίδη «αν οικοπεδοποιηθεί μέρος του Κορακάρη και συγκεκριμένα η αποχαρακτηρισμένη έκταση θα συμβούν τα εξής: Θα μειωθεί η διηθούμενη ποσότητα από 78% στο 5-12%. Η κατανάλωση για τους χώρους που θα κτιστούν θα αυξηθεί τόσο πολύ που η παρακράτηση του νερού θα μειωθεί στο 18-22% και οι απαιτήσεις για γκαζόν και άλλα υδρόφυλλα είδη θα απαιτήσουν το 250 mm/έτος από το συνολικό ύψος της βροχής. Ο έντονα διηθητός χώρος του Κορακάρη θα καταναλώνει νερό περισσότερο από εκείνο της πόλης. Ο νέος κατοικημένος χώρος θα δράσει σαν εστία ρύπανσης-υποβάθμισης του Κορακάρη. Θα "εξουθενωθούν" σταδιακά όλοι οι υπόγειοι υδροφορείς του κάμπου και η υφαλμύρυνση θα αυξηθεί δραματικά. Θα μεγιστοποιηθεί ο πλημμυρικός κίνδυνος και θα αποσταθεροποιηθεί η λειτουργία των χειμάρρων».
Οπως μας πληροφορούν στα συμπεράσματα της αναλυτικής μελέτης τους οι κ. Ν. Κατσίρης και Π. Μαρίνος καθηγητές του ΕΜΠ, «απαιτείται συνεχής εποπτεία των μέτρων προστασίας των γεωτρήσεων και ταχτική χλωρίωση. Προτείνονται παθητικά μέτρα αντιμετώπισης, τα οποία θα στηρίζονται στη μείωση του ρυθμού εκμετάλλευσης της υδροφορίας με περιορισμό των αντλήσεων». Ηδη όπως μας πληροφορεί η «Καθημερινή» (19/10/05) «προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο οδηγείται η Ελλάδα λόγω του μη προσδιορισμού των περιοχών των λεκανών απορροής των υδάτων». Στην περίπτωση της Χίου, δυστυχώς χάρη στις «φροντίδες» των αρχών όχι μόνο δεν διαφυλάσσεται αλλά ετοιμάζεται να χτιστεί ακριβώς αυτή η υδατολεκάνη του νησιού. Οπως μας ενημέρωσαν οι «Πολίτες για το νερό», «μετά από χρόνια σιωπής για τον υδράργυρο που μας δηλητηριάζει ένας αντιεισαγγελέας ο Στ. Καραμάνης παραπέμπει σε δίκη τον δήμαρχο και τον πρόεδρο της ΔΕΥΑΧ γιατί δίνουν στους δημότες νερό επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Ειδικότερα κατηγορούνται οι Μιχ. Φυτούσης του Χριστοφόρου και Μ. Μεννής του Γεωργίου, ότι στη Χίο στους κατωτέρω αναφερόμενους χρόνους, με περισσότερες από μία πράξεις που συνιστούν εξακολούθηση του ίδιου εγκλήματος, αρμόδιοι όντες κατά το νόμο για την παροχή καθαρού πόσιμου ύδατος στους πολίτες, ως πρόεδρος της ΔΕΥΑΧ ο πρώτος και ως δήμαρχος Χίου ο δεύτερος, παρέλειψαν να λάβουν τα αναγκαία προς τούτο μέτρα και να πραγματοποιήσουν τα απαραίτητα έργα υποδομής προς επίτευξη του προαναφερόμενου στόχου, με αποτέλεσμα να διαπιστωθεί ότι το παρεχόμενο στους δημότες Χίου νερό δεν είναι κατάλληλο για κατανάλωση και η χρήση του μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην υγεία».

Το Φράγμα στον Κορακάρη
Αυτή η περιοχή βρίσκεται σε πολύ σεισμογενές έδαφος (πάνω στο ρήγμα του 1981) και ήδη υπάρχουν πολύ σοβαρές αντιρρήσεις και για το μεγάλο φράγμα που επίσης πρόκειται να κατασκευαστεί (εταιρείες Τσάκου και Βίου) και που ενώ το 1932 όταν για πρώτη φορά εξαγγέλθηκε για να αρδεύσει τις γύρω περιοχές του κάμπου ήταν ίσως αναγκαίο, τώρα όμως υπάρχει τόσο μεγάλη οικιστική ανάπτυξη που το κάνει πολύ επικίνδυνο. Πέρα από τη συζήτηση για την αναγκαιότητα τέτοιων μεγάλων φραγμάτων (3.000 κ.μ. νερού) είναι αδιανόητο να προχωρούν οι κατασκευές αυτές χωρίς νέες μελέτες, πάνω σε ρήγματα, δίπλα σε χωματερές και κυρίως πάνω από τα σπίτια των κατοίκων. Εχει και αρχαιολογικό χώρο κοντά αλλά αυτό εδώ ακούγεται σαν το «άλλο με τον Τοτό», δεδομένου ότι ούτε η υγεία των κατοίκων, ούτε το μολυσμένο νερό, ούτε το δάσος εμποδίζουν τις μπουλντόζες της «ανάπτυξης». Σιγά μη τις εμποδίσει το ΚΑΣ!

(*) Βλ. σχετικά την έρευνα του Νικόλα Λεοντόπουλου στη «Γαλέρα», τ. 2 και 3.
 
(Ελευθεροτυπία, 17/12/2005) http://www.iospress.gr/      



4ο Τεύχος



Το άρθρο αυτό προέρχεται από eyploia.aigaio-net.gr
old.eyploia.gr

Το URL της ιστορίας αυτής είναι ο εξής
old.eyploia.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=152