του Παπα-Γιάννη Οικονομίδη

Πάλεψε χρόνια για να αποκαλυφθεί το σκάνδαλο του Ασωπού, όπου οι βιομηχανίες συνεχώς δηλητηριάζουν ανενόχλητες το νερό των κατοίκων των Οινοφύτων. Οι τελευταίες χημικές αναλύσεις τον επιβεβαίωσαν. Δεν νιώθει δικαιωμένος. Ελπίζει όμως ότι τώρα θα αλλάξει επιτέλους κάτι.

Όπως τα Οινόφυτα δεν είναι μια συνηθισμένη περιοχή, έτσι και ο παπα-Γιάννης Οικονομίδης δεν είναι ένας συνηθισμένος παπάς. Όταν πριν από αρκετά χρόνια υποψιάστηκε ότι οι βιομήχανοι, με την ανεύθυνη πρακτική της απόρριψης των ανεπεξέργαστων αποβλήτων τους στον Ασωπό. δηλητηριάζουν το νερό που πίνουν οι κάτοικοι, μεταξύ αυτών ο ίδιος, η γυναίκα του και ο νεογέννητος τότε γιος του (σήμερα έχει τρία παιδιά), αποφάσισε να δράσει. Σε συνεργασία με τον κ. Θανάση Παντελόγλου, χημικό μηχανικό και πρωτεργάτη της αποκάλυψης του σκανδάλου του Ασωπού, ίδρυσαν το Ινστιτούτο Αειφόρου Ανάπτυξης και Πολιτισμού και ξεκίνησαν αγώνα κινητοποίησης των κατοίκων και των αρμόδιων υπηρεσιών.

Γεννηθήκατε στα Οινόφυτα;

Όχι Είμαι εδώ από την Πέμπτη Δημοτικού. Ο πατέρας μου δούλευε σε μια μεγάλη βιομηχανία χαλκού. Είχε πάρει και ένα οικόπεδο στο Δήλεσι και έτσι μεταφερθήκαμε όλοι μαζί εδώ.

?ρα γνωρίζετε τη βιομηχανία της περιοχής εκ των έσω.

Βέβαια. Θυμάμαι που του πήγαινα φαγητό στη δουλειά με το ποδήλατο.
Τότε έμπαινα στο εργοστάσιο και με έπιανε δέος. Ήταν όλοι κατάμαυροι
 απ' το φούμο.

Πώς βλέπει ο πατέρας σας σήμερα αυτό που κάνετε;

Πολύ θετικά. Ξέρει άλλωστε από πρώτο χέρι πώς λειτουργούν οι βιομηχανίες. Ηλεκτρολόγος ήταν. Μέσα στην πηγή του κακού.

Τι σας έκανε να ασχοληθείτε με το θέμα της ρύπανσης του νερού;

Πριν από αρκετά χρόνια, οι σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων της περιοχής είχαν οργανώσει μια ημερίδα με θέμα Παιδί και Περιβάλλον, στην οποία είχε μιλήσει ο Θανάσης Παντελόγλου, τον οποίο ακόμα δεν γνώριζα προσωπικά.
Θυμάμαι, είχα μια πολύ δύσκολη μέρα και κυριολεκτικά σύρθηκα για να πάω, Ήθελα όμως να ακούσω τι θα έλεγε, Πράγματι μας παρουσίασε το πρόβλημα και απηύθυνε μια πρόσκληση-πρόκληση: Ελάτε να δουλέψουμε για το θέμα. Τσίμπησα, ανταποκρίθηκα. Ούτως ή άλλως, θεωρούσα ότι ο φάκελος «περιβάλλον» πρέπει να μπει στις δραστηριότητές μου, το θεωρούσα επαγγελματική υποχρέωση. Αλλά ένιωθα και μια βαθιά ανησυχία για την οικογένεια που έφτιαχνα. Τότε είχα ήδη ένα παιδί ενός έτους, στο οποίο δυστυχώς έδινα γάλα με νερό της βρύσης.

Εκτός από αυτό, με είχε ενοχλήσει πολύ που έβλεπα τον τόπο γύρω μου να ασχημαίνει, να γίνεται επικίνδυνος.  Ένα δυσάρεστο συναίσθημα άρχισε να με κυριεύει. Έτσι ξεκίνησα, Αρχίσαμε να βρισκόμαστε τακτικά με τον Θανάση. Για ένα μεγάλο διάστημα, έπαιρνα μαθήματα δίπλα του. Συζητούσαμε, γνώριζα τα πράγματα, πηγαίναμε στο ποτάμι, βλέπαμε την υποβάθμιση. Έπειτα, φτιάξαμε το Ινστιτούτο Τοπικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, ένα νομικό εργαλείο για να μπορούμε να κάνουμε τις ενέργειές μας πιο οργανωμένα. Ώσπου έσκασαν οι αναλύσεις του νερού.

Αυτό έγινε για πρώτη φορά το  2004. Έως τότε ποια ήταν η ανταπόκριση του κόσμου στα Οινόφυτα;

Είχαν προηγηθεί επισκέψεις σε σπίτια. Μία φορά την εβδομάδα μαζεύαμε  ανθρώπους της γειτονιάς να συζητήσουμε. Όλοι αναγνώριζαν το πρόβλημα, αλλά ήταν ακόμα νωρίς να δεχθούν την πληροφορία, Ήταν σαν τον σπόρο που πέφτει και θέλει χρόνο να φυτρώσει. Κανείς δεν ξεβολευόταν, κανείς δεν τσακωνόταν με την τεμπέλικη αδιαφορία του, όλοι άκουγαν, κουνούσαν το κεφάλι, «ναι, να κάνουμε κάτι», έλεγαν, αλλά μέχρι εκεί. Επί τέσσερα-πέντε χρόνια βλέπαμε την αδιαφορία να νικά τις προσπάθειές μας. Αυτό τουλάχιστον φαινόταν. Γιατί τελικά δεν ήταν έτσι. Ουσιαστικά, αυτό που κάναμε, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, ήταν να συσσωρεύουμε ξύλα σε μια στοίβα με πολλή υπομονή και κόπο. Ήρθαν μετά οι αναλύσεις του 2004 και μπήκε η φωτιά. Με τα στοιχεία του Γενικού Χημείου του Κράτους μπορούσαμε να λέμε πια ανοιχτά ότι οι ουσίες που ανιχνεύονται στο νερό είναι βιομηχανικής προέλευσης. Ήταν το πρώτο χειροπιαστό στοιχείο που είχαμε. Βγάλαμε ένα έντυπο που κυκλοφόρησε παντού, πήγαμε στους αρμόδιους, ενεργοποιήθηκαν οι Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων και ξεκίνησε έτσι ένας χαρτοπόλεμος με τις υπηρεσίες. Έβλεπες σιγά σιγά τον κόσμο να αρχίζει να συνειδητοποιεί και να καταλαβαίνει Δεν ήμασταν πλέον οι μόνοι που πίναμε από εμφιαλωμένο.

Ποια ήταν η ανταπόκριση των αρχών;

Καμία. Παρ' ότι επί μήνες έστελνα κάθε βδομάδα από μία επώνυμη καταγγελία για ρύπανση από βιομηχανίες, δεν κουνιόταν φύλλο. Έχω επικοινωνήσει τηλεφωνικά δεκάδες φορές μαζί τους. Μέχρι που έφτασαν να μου πουν να σταματήσω να ασχολούμαι με τα εργοστάσια, να ασχοληθώ με τα δάση. «Και τα δάση είναι σοβαρό θέμα», μου είπαν, «γιατί δεν ασχολείσαι με αυτά;». Ήταν σαφές ότι εμποδιζόταν με κάθε τρόπο η προσπάθειά μου.

Ως κληρικός της περιοχής, ωστόσο, ήρθατε αντιμέτωπος με τμήμα του ποιμνίου σας...

Μέχρι και αγιασμούς είχα κάνει σε κάποια εργοστάσια. Είχα κάνει αυτό το λάθος... (γελάει) Λόγω αυτής της ιστορίας, έχω συναντηθεί πολλές φορές με βιομήχανους. Στην αρχή υπήρχε μια αμηχανία, στη συνέχεια επιθετικότητα. Δεν οδηγεί όμως πουθενά αυτό. Και εκείνοι έχουν πρόβλημα με την Πολιτεία. Τους έχει δοθεί η ευκαιρία να παρανομούν και να ρυπαίνουν το ποτάμι. Είναι πεταμένοι, βλέπετε, σε μια περιοχή που δεν έχει καμία υποδομή. Και να θέλεις να είσαι νόμιμος στα Οινόφυτα, δεν μπορείς. Δεν υπάρχουν σχέδια πόλης, δεν υπάρχει τίποτα. Το κράτος σε αναγκάζει να παρανομείς. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ευθύνη τους είναι λιγότερη, απλώς τη μοιράζονται με την Πολιτεία. Θα μπορούσαν να πιέσουν για μια οργανωμένη βιομηχανική περιοχή. Κάποιοι είναι κράτος εν κράτει.

Θέλετε  να κλείσουν τα εργοστάσια;
Όχι, το λέω σε κάθε ευκαιρία. Δεν μας ενδιαφέρει να κλείσουν
τα εργοστάσια ούτε να χάσει ο κόσμος τις δουλειές του. Απλώς να λειτουργήσουν καθαρά, να είναι κόσμημα για την περιοχή μας και έτσι να εξασφαλίσουμε υγεία και δουλειά και για τη γενιά. τη δικιά μου και για τη γενιά των παιδιών μου. Αυτός είναι ο στόχος. Δεν έχουμε εχθρό τη βιομηχανία. Κάθε άλλο. Αναγνωρίζω ότι το ράσο που φοράω είναι βαμμένο μαύρο Και ότι το ύφασμα έχει βαφτεί κατά πάσα πιθανότητα σε κάποιο φινιριστήριο στα Οινόφυτα. Είναι αδιανόητο όμως το χρώμα αυτό να φτάνει και στο ποτήρι μου.

Επιμέλεια Νίκος Ντάσιος
-------------------------------------------
(πηγή: ΡΗΞΗ 17 Νοεμβρίου 2007)