eyploia.aigaio-net.gr - Οι πύργοι της Σίφνου

OI ΠΥΡΓΟΙ ΤΗΣ ΣΙΦΝΟΥ

«Θέ μου, τι μπλε ξόδεψες για να μη βλέπουμε το πρόσωπό σου»
Οδυσσέας Ελύτης, Μαρία Νεφέλη

Καθείς εφ ω ετάχθη, λοιπόν, γι' αυτό ολίγα περί της τετάρτης στη σειρά νήσου, όταν κανείς πετάει VFR με αεροπλάνο ή ελικόπτερο ή πάει διά θαλάσσης
με φουσκωτό και δε θέλει να χαθεί. Υπονοούμενο εδώ, αφού, ναι, μετέβημεν αεροπορικώς και δη δι' ελικοπτέρου, το οποίο ευγενώς προσεφέρθη από παλαιόν φίλον του περιοδικού.
Βορείως της Μακρονήσου, λοιπόν, νοτιοδυτικά της Κέας, βορείως της Κύθνου, ομοίως της Σερίφου και ιδού η νήσος από τον αέρα με το Αιγαίο να αφρίζει με οχτώ και εννέα μποφόρ, τα οποία ουδόλως επηρέασαν την πετομηχανή μας.
H συνέχεια ήταν εξίσου εντυπωσιακή. Όχι τόσο λόγω του συνδυασμού γαλάζιου και λευκού (που πραγματικά δεν «αντέχεται») όσο λόγω της σύντομης γνωριμίας μας με τη δουλειά ενός ανθρώπου, που ο οίκος ανοχής που αποκαλείται «ελληνικό κράτος» θα έπρεπε να έχει κάνει πρεσβευτή της Ελλάδας στον πλανήτη― και ομιλώ για τον Ευάγγελο Παντάζογλου, μηχανικό αεροσκαφών της Ολυμπιακής Αεροπορίας επί της (καλής) εποχής του Αριστοτέλη Ωνάση και ιστορικό της Σίφνου par excellence.
Μαζί με τον αυστραλό καθηγητή της Αρχαιολογίας Νόρμαν Αστον έχει γυρίσει κάθε γωνιά της Σίφνου και έχει καταγράψει σε ένα βιβλίο που εξέδωσε με
δικά του χρήματα τους 51 από τους 55 πύργους που χτίστηκαν στα ελληνιστικά χρόνια (από τον 6ο μέχρι τον 3ο π.Χ. αιώνα). Σ' αυτό το θαυμάσιο βιβλίο
(μπορείτε να το παραγγείλετε στο 0284-31691), οι Αστον/Παντάζογλου παρουσιάζουν τα εκπληκτικά μνημεία, με τρόπο πλήρη, από κάθε πλευρά, ακόμα
και με αεροφωτογραφίες που τραβήχτηκαν το 1987 από ελικόπτερο της Ολυμπιακής.
Γιατί χτίστηκαν τόσο πολλοί πύργοι στο σχετικά μικρό αυτό νησί; Ας δούμε τι λένε οι συγγραφείς...
«...Δεν μπορούμε να δώσουμε μια μόνη και απλή απάντηση, αν λάβουμε υπόψη ότι η χρονολόγηση κατασκευής των πύργων καλύπτει το μεγάλο διάστημα των τριακοσίων χρόνων. Οι αρχαιότεροι, που χτίστηκαν στα τέλη του έκτου π.Χ. αιώνα, βρίσκονται κοντά σε χώρους αρχαίων ορυχείων. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με τα ευρήματα θραυσμάτων αρχαίων αγγείων, στηρίζει έντονα την άποψη οτι οι πύργοι χτίστηκαν αμέσως μετά την περιβόητη επιδρομή των Σαμίων εξόριστων στη Σίφνο, περίπου το 525 π.Χ. όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος στο έργο του Ιστορίαι'. Συνεπώς ήταν οι πύργοι παρατητήρια, προορισμένοι να στέλνουν σήματα στις αρχαίες ακροπόλεις σε περίπτωση πιθανού κινδύνου από τη θάλασσα. Στην επόμενη φάση κατασκευής των πύργων, κατά τη διάρκεια του 5ου π.Χ. αιώνα, το δίκτυο των πύργων αναπτύχθηκε και το σύστημα ανταλλαγής σημάτων, που απλώθηκε σε όλο το νησί, είχε πλέον τη δυνατότητα όχι μόνο να στέλνει και να λαμβάνει μηνύματα από και προς τις ακροπόλεις, αλλά και να διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ των πύργων. H κύρια μέθοδος σηματοδότησης θα πρέπει να ήταν με καπνό και φωτιά, όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης (5ος π.Χ. αιώνας) στο έργο του Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου', ο Αινείας ο Τακτικός (4ος π.Χ. αιώνας) στο έργο Πώς να επιβιώνεις σε Πολιορκία' και ο Πολύβιος (2ος π.Χ. αιώνας), στο έργο του Ιστορίαι'.... Το γεγονός ότι ένα εκτεταμένο δίκτυο θεωρήθηκε αναγκαίο από τους Σίφνιους του 5ου π.Χ. αιώνα, συνδέεται άμεσα με την ανάγκη μεγαλύτερης προστασίας της παραγωγής πολυτίμων μετάλλων του νησιού, δεδομένου ότι την εποχή εκείνη η επικίνδυνη πόλωση μεταξύ Αθηναίων-Σπαρτιατών και των αντίστοιχων συμμάχων τους, ένεκα της αντιπαράθεσης των ιμπεριαλιστικών πόθων αμφοτέρων στο Αιγαίο.... Στο τρίτο στάδιο κατασκευής των πύργων, είναι σημαντικό το γεγονός ότι εκτίζοντο στην κορυφή ρεματιών, σε θέσεις που θα ήταν ιδεώδεις για επιτόπιο καταφύγιο σε περίπτωση που θα γινόταν αποβίβαση εισβολέων....»
Δεν είναι όμως μόνο οι 160 σελίδες του βιβλίου που κάνουν τον Ευάγγελο Παντάζογλου ξεχωριστό. Στο όμορφο σπίτι του, στις Καμάρες, είχαμε την
ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την πιο όμορφη παρουσίαση της Σίφνου (αλλά και της Ελλάδας που θα έπρεπε ΟΛΟΙ μας να ξέρουμε): ένα «σλάιντ σόου» με εκπληκτικές φωτογραφίες και μουσική που, αν η παραλυσία δεν έδερνε το «κράτος» και αν τα κυκλώματα των αρπάγων δεν ελυμαίνοντο τον E.O.T. και τις άλλες υπηρεσίες, θα έπρεπε να κάνει το γύρο του κόσμου, για να δουν οι κρυόκωλοι στα Παρίσια, στα Λονδίνα, στα Μόναχα και στις Βρυξέλλες, τι θα πει Ελλάδα.
Φύγαμε από το σπίτι του ευγενούς, και η πίστη μας ότι υπάρχει μια άλλη Ελλάδα ενισχύθηκε. Μια Ελλάδα που δε ζει μόνο στη Σίφνο, αλλά και στα άλλα
νησιά του Αιγαίου και, ίσως, και του Ιόνιου (που ο υπογράφων δεν έχει ακόμα καταφέρει να επισκεφθεί, με εξαίρεση την Κέρκυρα, κι αυτό λόγω των αγώνων μιας παλιάς εποχής). Μια Ελλάδα που αντιστέκεται στις πόλεις, στα χωριά, στα πανεπιστήμια, ακόμα και στους ...δρόμους! Το ερώτημα είναι ποια από τις δύο Ελλάδες θα φτάσει πρώτη στο τέρμα. H Ελλάδα της σκατόφατσας ή εκείνη που συνδυάζει το αρχαίο και το σύγχρονο κάλλος;
.................................................................................
ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ
Kώστας Καβαθάς
------------------------------------------------------------------------------------------------
http://library.techlink.gr/4t/article-main.asp?mag=1&issue=64&article=1262