Ζήσαμε και φέτος την πύρινη λαίλαπα στο νησί μας. Και γράφτηκε, σωστά, πως η πυτιούσα νήσος δεν αντέχει άλλες παρόμοιες καταστροφές. Δυστυχώς, το πρόβλημα δεν είναι μόνο χιώτικο. Πριν ακόμη καλοσβήσουν τ' αποκαΐδια που άφησαν στη χώρα οι πυρκαγιές του καλοκαιριού, από τον Γράμμο ως την Αττική κι από την Κεφαλονιά ή τη Χίο ως την Κρήτη, ήρθαν οι επόμενες φωτιές που κατέκαψαν την Πελοπόννησο, την Εύβοια και, ξανά, την Αττική, την Αιτωλοακαρνανία, την Ξάνθη, τη Ροδόπη. Πάνω από πενήντα νεκρούς άφησε αυτό το δεύτερο κύμα της καταστροφής, πολλές δεκάδες τραυματίες και εκατοντάδες ξεσπιτωμένες και κατεστραμμένες οικογένειες. Και, το κυριότερο, έγινε στάχτη ένα κομμάτι από το μέλλον των παιδιών και των εγγονών μας.
Υπάρχουν άραγε πολιτικές ευθύνες γι' αυτόν το χαμό; Είναι νοητό να διαλύεται ο κρατικός μηχανισμός μπροστά σ' έναν προαναγγελθέντα χαλασμό, να χάνεται κάθε συντονισμός των υπηρεσιών, να οδηγούνται να καούν οι πανικόβλητοι κάτοικοι που εγκατέλειψαν τα σπίτια και τους τόπους τους; Είναι νοητό ν' αντιμετωπίζεται το κακό δίχως κεντρική ευθύνη των μηχανισμών; Είναι νοητό να υποκαθιστούν το κράτος και να υπονομεύουν τον όποιον σχεδιασμό των επιχειρήσεων οι κατά τόπους πολιτικοί παράγοντες, που δεν έχουν άλλη μέριμνα από το να φανεί προεκλογικά το όνομά τους;
Στις προηγούμενες μεγάλες φωτιές, ο πρωθυπουργός, κλείνοντας το μάτι στους οικοπεδοφάγους μπας και πάρει την ψήφο τους για το άρθρο 24, έριχνε τις ευθύνες στην αλλαγή του κλίματος. Σήμερα, αμήχανος, μιλά για εμπρησμούς. Και στις δύο όμως περιπτώσεις το μόνο που κάνει είναι να νίπτει τας χείρας του. Διότι, αν φταίνε το κλίμα και οι εμπρηστές, τότε οι κυβερνήσεις δεν έχουν ευθύνη. Ωστόσο, τόσο τα δεδομένα του κλίματος όσο και τα συμφέροντα των εμπρηστών τα γνωρίζουμε ήδη από καιρό.
Αν φταίνε οι εμπρηστές, τότε η εμμονή της Νέας Δημοκρατίας στην αναθεώρηση του άρθρου 24 (στο ψαλίδισμα δηλαδή των ήδη κουτσουρεμένων συνταγματικών εγγυήσεων για την προστασία των δασών) και στη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων τους δείχνει τον δρόμο. Ο δαυλός στο έμβλημα τού μέχρι προχθές κυβερνώντος κόμματος μπορεί να έχει, δηλαδή, και δεύτερη ανάγνωση.
Αν πάλι φταίνε οι κλιματικές αλλαγές, τότε τι έκανε το κράτος για την πρόληψη των συνεπειών; Όταν περιμένει η πολιτεία το σεισμό δεν τον αντιμετωπίζει με λιτανείες και φυλακτά αλλά με μέτρα, θεσμούς, νόμους, μέσα, ανθρώπινο δυναμικό και πόρους. Έτσι, όταν η πολιτεία περιμένει τις πυρκαγιές, είναι έγκλημα να περιορίζεται η κυβέρνηση σε ευχολόγια ή καταγγελίες. Μέτρα χρειάζονται, θεσμοί, νόμοι, μέσα, ανθρώπινο δυναμικό και πόροι.
Τι έφτιαξαν οι κυβερνώντες προς αυτήν την κατεύθυνση; Απολύτως τίποτα. Τι έκανε ο πρωθυπουργός που κλαίει και οδύρεται μπροστά στις τηλεοράσεις; Πολλά σε πράξεις, ακόμα πιο πολλά σε συγγνωστές παραλείψεις. Ο πλούσιος απολογισμός της διακυβέρνησής του είναι οι ανύπαρκτες αντιπυρικές ζώνες, η εγκατάλειψη των δασών, οι χιλιάδες των ανοικτών χωματερών, τα αυθαίρετα που φύτρωσαν στα δάση, η υποβάθμιση των καχεκτικών δασικών και πυροσβεστικών υπηρεσιών που κληρονόμησε. Η κυβέρνηση έχει την ευθύνη για τις φωτιές κι όχι το κλίμα, οι εμπρηστές ή «οι προηγούμενοι που έκαναν τα ίδια έκαναν και χειρότερα».
Η πραγματικότητα είναι δραματική. Το ανθρώπινο δυναμικό που ρίχνεται στη μάχη της φωτιάς είναι αριθμητικά ανεπαρκέστατο, ανεκπαίδευτο στην πλειονότητά του και δίχως να διαθέτει τα στοιχειώδη μέσα. Χρειάζεται ο πολλαπλασιασμός των πόρων, των μέσων και του προσωπικού για την προστασία των δασών. Η πολιτική επιλογή όμως είναι να παραγγέλνουμε και να αγοράζουμε φάντομ και γιουροφάιτερ και υπερσύγχρονα άρματα μάχης κι όχι πυροσβεστικά οχήματα και αεροπλάνα. Πολιτική επιλογή είναι οι ανεκπαίδευτοι εποχικοί δασοπυροσβέστες αντί μιας στρατηγικής έργων μακράς πνοής, πρόσληψης και εκπαίδευσης μόνιμου προσωπικού και εξασφάλισης των αναγκαίων υποδομών για την προστασία των δασών.
Είναι αλήθεια ότι ζούμε μια ραγδαία και δραματική αλλαγή των κλιματολογικών δεδομένων σε ολόκληρο τον πλανήτη. Είναι αλήθεια ότι φέτος, όπως και πέρσι και πρόπερσι, όπως και του χρόνου και του παράχρονου, η ξηρασία και η παρατεταμένη ζέστη των καλοκαιριών είναι δεδομένη. Οι δραματικές αλλαγές των τελευταίων ετών στο κλίμα, έργο ανθρώπου κι όχι έργο Θεού κι εκείνες, επιβάλλουν άλλες προτεραιότητες από εκείνες στις οποίες είχαμε μάθει τα χρόνια τα παλιά. Δε χρειάζεται διδακτορικό στη δασολογία για να ξέρει κανείς ότι οι φωτιές είναι περισσότερο από αναμενόμενες στα αφυδατωμένα δάση των κωνοφόρων. Κι αν είναι αναμενόμενες, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία ούτε για την ανοχή στα συμφέροντα των εμπρηστών ούτε, κυρίως, για τις παραλείψεις του κράτους στα αναγκαία έργα και τις υποδομές για την πρόληψη ή, έστω, για την αντιμετώπισή τους.
Οι φωτιές και τα καταστροφικά τους αποτελέσματα δεν μπορεί να ορίζονται ως θεομηνία. Πρόκειται, πριν απ' όλα, για φαινόμενα κατ' εξοχήν πολιτικά. Και, υπό το βάρος των νεκρών και των ανείπωτων καταστροφών, πρέπει να αποτελέσουν κεντρικό θέμα των προεκλογικών συζητήσεων. Είτε βρεθεί τρόπος να μετατεθούν χρονικά οι εκλογές όπως υπαινίχθηκε (επισημαίνοντας και τις θεσμικές δυσκολίες) ο Αλέκος Αλαβάνος είτε, καθώς έχει προαποφασιστεί, πάμε στις κάλπες στις 16 Σεπτεμβρίου με τα μαύρα περιβραχιόνια του πένθους.

----------------------------------------
(πηγή: ΑΛΗΘΕΙΑ, 29/08/2007)