Τα δελφίνια ψάχνουν καταφύγιο
Ημερομηνία Monday, August 27 @ 21:42:01 UTC
Θέμα ?λλη Ελλάδα


ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ χρόνια η Ελλάδα δεν έχει συντάξει κατάλογο καταφυγίων για να σωθούν θαλάσσια είδη που κινδυνεύουν

Τα δελφίνια ψάχνουν καταφύγιο
Του ΦΙΛΗ ΚΑΪΤΑΤΖΗ

Παρά τις υποχρεώσεις της η Ελλάδα έχει καθυστερήσει για πολλά χρόνια τη σύνταξη ενός καταλόγου με θαλάσσια καταφύγια, όπως υποχρεούται, για την προστασία των κητωδών -δελφίνια, φάλαινες, φυσητήρες- στο πλαίσιο της οδηγίας για τους οικοτόπους.

Η οριοθέτηση των περιοχών Natura 2000 στο θαλάσσιο περιβάλλον είναι επιβεβλημένη προκειμένου να προστατευτεί ουσιαστικά η θαλάσσια βιοποικιλότητα. «Χωρίς τη δημιουργία ενός δικτύου υδάτινων καταφυγίων στο οποίο θα αντιπροσωπεύονται όλοι οι σημαντικοί οικότοποι δεν μπορούμε να μιλάμε για ολοκληρωμένη πολιτική στο θαλάσσιο περιβάλλον», τονίζει το ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

«Ο καθορισμός ενός δικτύου θαλάσσιων καταφυγίων θα προστατεύσει τα αποθέματα των ψαριών από την υπεραλίευση, θα αποκαταστήσει τις πληγείσες περιοχές από τη ρύπανση και θα δημιουργήσει ένα καταφύγιο για τη θαλάσσια ζωή της χώρας», δήλωσε η Σοφία Τσενεκλή, υπεύθυνη της εκστρατείας της Greenpeace για το θέμα αυτό.

Από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ η περιβαλλοντική οργάνωση ζητά «να αναγνωρίσει ότι η δημιουργία θαλάσσιων καταφυγίων αποτελεί ουσιαστικό βήμα για υγιείς θάλασσες και θα πρέπει επομένως να περιληφθεί στη στρατηγική για το θαλάσσιο περιβάλλον».

Η ευρωπαϊκή στρατηγική για το θάλασσιο περιβάλλον είναι μια νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία που έχει στόχο να πετύχει μια καλή περιβαλλοντική κατάσταση σε όλες τις ευρωπαϊκές θάλασσες μέχρι το 2021 (βρίσκεται υπό διαδικασία υιοθέτησης).

Τα τελευταία χρόνια, μια σειρά από ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η ρύπανση, η χρήση καταστροφικών μεθόδων αλιείας και η εξαντλητική εκμετάλλευση του θαλάσσιου πλούτου, έχουν δημιουργήσει εφιαλτικές συνθήκες για τους πληθυσμούς των δελφινιών.

Το σύμβολο της Μεσογείου προσπαθεί σήμερα να επιβιώσει μέσα σε ένα περιβάλλον που συνεχώς υποβαθμίζεται. Η εντατική αλιεία έχει οδηγήσει στη μείωση των διαθέσιμων ψαριών και έχει κάνει ανταγωνιστικές τις σχέσεις μεταξύ ψαράδων και δελφινιών. Και οι δύο ανταγωνίζονται πλέον για την εξεύρεση των τελευταίων ψαριών στη Μεσόγειο. Η χρήση απαγορευμένων αλιευτικών εργαλείων, όπως είναι τα παρασυρόμενα αφρόδιχτα, έχει ήδη προκαλέσει τον θάνατο χιλιάδων δελφινιών στη Μεσόγειο.

«Γι' αυτό είναι απαραίτητο το δίκτυο θαλάσσιων καταφυγίων» επισημαίνει η Σοφία Τσενεκλή.

Στην Ελλάδα τα κητώδη που παρατηρούνται συχνότερα είναι:
* Ζωνοδέλφινο - Stenella Coeruleoalba.
* Ζιφιός - Ziphius cavirostris
* Κοινό δελφίνι - Delphinus - delphis
* Ρινοδέλφινο - Tursiops Trucantus
* Σταχτοδέλφινο - Grampus griseus
* Φυσητήρας - Physeter macrocephalus

Οι σημαντικές περιοχές για τα κητώδη στην Ελλάδα, όπως σημειώνει η Greenpeace, είναι:
* ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΑΦΡΟΣ
Η περιοχή στα δυτικά της Ελλάδας, στο Ιόνιο Πέλαγος, είναι σημαντική για τις φάλαινες φυσητήρες αλλά και για τους ζιφιούς και προτείνεται ως θαλάσσιο καταφύγιο από την Greenpeace και το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος». Πρόκειται για μια περιοχή μεγάλου βάθους (περιλαμβάνει το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου, βάθους 5.267 μ.) όπου βρίσκουμε σημαντικά οικοσυστήματα όπως ψυχρές πηγές και υποθαλάσσια όρη. Στις παρακείμενες ελληνικές ακτές υπάρχουν παραλίες ωοτοκίας χελωνών αλλά και μια σειρά από καθορισμένες μικρές προστατευόμενες περιοχές.

**ΚΑΛΑΜΟΣ
Προτάθηκε ως πιλοτικό θαλάσσιο καταφύγιο το 2002 από την ACCOBAMS (Agreement on the Conse-rvation of Cetaceans ot the Black Sea, Mediter-ranean Sea and contiguous Atlantic Area). Η ACCOBAMS είναι μια διεθνής συμφωνία για την προστασία των κητωδών στη Μεσόγειο, της οποίας μέλος είναι και η χώρα μας.

Τα κοινά δελφίνια άρχισαν να μειώνονται δραματικά στην περιοχή αυτή από το 1997 με αποτέλεσμα σήμερα να συναντάμε ελάχιστα άτομα. Η παρουσία ρινοδέλφινων όμως είναι σχετικά σταθερή. Η περιοχή ανήκει στο δίκτυο Natura 2000, όμως μέχρι στιγμής δεν προστατεύεται αφού συνεχίζεται η εντατική αλιεία στην περιοχή, με αποτέλεσμα να μειώνονται συνεχώς τα αποθέματα των ψαριών και κατ' επέκτασιν η τροφή για τα δελφίνια. Στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου δραστηριοποιούνται μέχρι και σήμερα παράνομα ιταλικά αλιευτικά που χρησιμοποιούν αφρόδιχτα. Παρά τις ευρωπαϊκές και διεθνείς απαγορεύσεις, τα αφρόδιχτα συνεχίζουν να σχηματίζουν στη θάλασσα «τείχη του θανάτου» για δελφίνια, φάλαινες, χελώνες και άλλα θαλάσσια είδη.

* ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ
Προτάθηκε πρόσφατα από την επιστημονική ομάδα της ACCOBAMS ως θαλάσσιο καταφύγιο. Ο Αμβρακικός Κόλπος φιλοξενεί περίπου 150 ρινοδέλφινα και αποτελεί σύμφωνα με τους επιστήμονες ένα «φυσικό εργαστήριο» ιδανικό για έρευνα.

Ο Αμβρακικός είναι σημαντικός υγρότοπος και ανήκει στο δίκτυο «Ramsar» από το 1975. Στα νερά του συναντάμε επίσης μεγάλο αριθμό θαλάσσιων χελωνών Caretta Caretta και σπάνια είδη πτηνών.

Στις 28 Νοεμβρίου 2006, ο Αμβρακικός Κόλπος ανακηρύχθηκε Εθνικό Πάρκο με απόφαση του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ. Το παράδοξο όμως είναι ότι από τις απαγορεύσεις που προέκυψαν από τη νέα ιδιότητα του Εθνικού Πάρκου, εξαιρέθηκαν τα έργα και οι δραστηριότητες που είχαν λάβει άδεια στο παρελθόν ανεξάρτητα από τον βαθμό επίδρασής τους στο περιβάλλον.

Ιόνιο Πέλαγος και Κορινθιακός Κόλπος, Σαρωνικός Κόλπος, Δωδεκάνησα, Βόρειο Αιγαίο, Βόρειες Σποράδες είναι περιοχές σημαντικές για το κοινό δελφίνι στη Μεσόγειο, το οποίο κινδυνεύει. Παράγοντες που έχουν οδηγήσει στη μείωση των πληθυσμών του κοινού δελφινιού (Delphinus delphis) στη Μεσόγειο περιλαμβάνουν:
1. Μειωμένη διαθεσιμότητα τροφής εξαιτίας της υπεραλίευσης.
2. Ρύπανση από χημικά και βαρέα μέταλλα με επακόλουθο την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος και της αναπαραγωγικής δυνατότητας.
3. Θνησιμότητα από αλιευτικά εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων και των αφρόδιχτων.
4. Τις κλιματικές αλλαγές και την αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας.
5. Κατά το παρελθόν, σημαντικός παράγοντας θνησιμότητας ήταν η, εκ προθέσεως, θανάτωση των δελφινιών.

* ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ
Προτάθηκε πρόσφατα ως θαλάσσιο καταφύγιο από την Greenpeace.
Στα νερά του Κορινθιακού βρίσκουν καταφύγιο τα τέσσερα είδη δελφινιών που βρίσκουμε στην Ελλάδα, τα κοινά δελφίνια, τα ζωνοδέλφινα, τα σταχτοδέλφινα και τα ρινοδέλφινα. Ιδιαίτερα για το κοινό δελφίνι, ο Κορινθιακός αποτελεί μια από τις σημαντικότερες περιοχές σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Οι πληθυσμοί των κοινών δελφινιών της Μεσογείου έχουν μειωθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες. Το δελφίνι αυτό έχει ήδη εξαφανιστεί από πολλές θαλάσσιες περιοχές της Μεσογείου, με αποτέλεσμα να καταχωριστεί ως απειλούμενο στη λίστα με τα απειλούμενα είδη της IUCN.

Η επιτακτική ανάγκη προστασίας του κοινού δελφινιού οδήγησε την ACCOBAMS να προτείνει το σύνολο του Κορινθιακού Κόλπου ως περιοχή προστασίας του. Επιπλέον, ο Κορινθιακός αποτελεί σημαντική περιοχή για τον πληθυσμό των ρινοδέλφινων.

Εκκληση για προστασία του Κορινθιακού Κόλπου ως καταφυγίου των κοινών δελφινιών από την ACCOBAMS απευθύνει και το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος», το οποίο τονίζει τη σπουδαιότητα του ανατολικού τμήματος του Κορινθιακού για την προστασία των κοινών δελφινιών, των ζωνοδέλφινων και των σταχτοδέλφινων. Σύμφωνα με έρευνες του Ινστιτούτου, τα τρία παραπάνω είδη δελφινιών σχετίζονται μεταξύ τους και σχηματίζουν μεικτά κοπάδια στα νερά του Κορινθιακού. Το φαινόμενο αυτό είναι μοναδικό μιας και δεν παρατηρείται πουθενά αλλού στον κόσμο.

Τα δελφίνια ειδικά υπήρξαν είδος ξεχωριστό για τους ανθρώπους.

Δεν είναι τυχαίο ότι αποτέλεσαν σύμβολο πολλών πολιτισμών. Ιδιαίτερα στη Μεσόγειο δεκάδες μύθοι αναφέρονται στα «πανέξυπνα» θηλαστικά και στις σχέσεις τους με τους θνητούς και τους θεούς.

Στην αρχαιότητα τα δελφίνια θεωρούνταν τα ιερά ζώα του Απόλλωνα και του Ποσειδώνα. Σήμερα τους φερόμαστε σαν... ζώα.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 04/08/2007





Το άρθρο αυτό προέρχεται από eyploia.aigaio-net.gr
old.eyploia.gr

Το URL της ιστορίας αυτής είναι ο εξής
old.eyploia.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=1091