Αξιοποιώντας την εμπειρία του παρελθόντος, διαμορφώνουμε ένα βιώσιμο μέλλον: Αξίζει να αναλογιστούμε, λοιπόν, τι παρέδωσαν οι προηγούμενες γενιές στις σημερινές για να πάρουμε μαθήματα για το πως πρέπει να συμπεριφερθούμε και τι θα παραδώσουμε και εμείς στα παιδιά μας. Κύριο μέλημα μας θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη των σημερινών νησιωτικών κοινωνιών να μην υποθηκεύσει, να μην καταστρέψει το μέλλον των παιδιών μας. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι πολιτικές αλλά και οι καθημερινές πρακτικές πρέπει να διασφαλίζουν ότι διατηρούμε αυτό τον μοναδικό πλούτο και για το μέλλον – δεν τον σπαταλάμε απερίσκεπτα και κοντόφθαλμα, προσαρμόζουμε τις ανθρώπινες παρεμβάσεις σας στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις οικολογικές και πολιτισμικές αντοχές (φέρουσα ικανότητα), αντιμετωπίζουμε κριτικά και αξιολογούμε συνεχώς με ουσιαστικό διάλογο μέσα στις νησιωτικές κοινωνίες την πορεία και το μοντέλο ανάπτυξης είτε ως αποτέλεσμα τοπικών είτε κεντρικών πολιτικών κι επιλογών. Στις πρακτικές που ακολούθησαν οι προηγούμενες γενιές υπάρχουν απαντήσεις και για την προστασία του κλίματος και την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών: κτίρια ενεργειακά αποτελεσματικά, σοφή διαχείριση νερών, προστασία της γης από την ερημοποίηση, αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας...

Να μην υπονομεύσουμε το μέλλον των παιδιών μας: Σήμερα, όμως, τα νησιά των Κυκλάδων βρίσκονται μπροστά σε σημαντικά προβλήματα όπως:
- Έντονη, συχνά ανεξέλεγκτη αστικοποίηση της παράκτιας ζώνης αλλά και του εσωτερικού των νησιών, αυξανόμενη πίεση για μαζική οικοδόμηση των νησιών, που πολλές φορές οδηγούν σε φαινόμενα παρανομίας και διαφθοράς ή σε πίεση στην κεντρική εξουσία για να νομοθετήσει καταστροφικές για τις νησιωτικές κοινωνίες πολιτικές (π.χ. σχέδιο χωροταξικού για τουριστική ανάπτυξη, μαζική επέλαση κατασκευαστικών εταιρειών για δόμηση παραθεριστικών κατοικιών που εκμεταλλεύονται παραθυράκια της νομοθεσίας),
- απουσία ξεκάθαρου καθορισμού χρήσεων γης στα νησιά, που έχει ως αποτέλεσμα τα νησιά να έχουν μετατραπεί σε ένα απέραντο οικόπεδο, όπου η γη πωλείται αλλά και φορολογείται σε απίστευτα υψηλές τιμές και οι επόμενες γενιές θα έχουν τεράστιες δυσκολίες να διατηρήσουν τη γη για αγροτικές χρήσεις ή απλώς χωρίς δόμηση,
- τεράστια πίεση πάνω στις φυσικές περιοχές, λόγω της κυριαρχίας της αντίληψης ότι τα πάντα μπορούν και πρέπει να χτιστούν (νόμιμα ή παράνομα), οι δρόμοι μπορεί να πηγαίνουν παντού ή ότι οι φυσικές περιοχές αποτελούν εμπόδιο και όχι ευκαιρία για την ευημερία των τοπικών κοινωνιών
- ανταγωνισμός μεταξύ τουριστικής ανάπτυξης και άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων, αφού εξαιτίας του κυρίαρχου μοντέλο ανάπτυξης είναι δύσκολη η συνέχιση των αγροτικών δραστηριοτήτων, η απεξάρτηση από το πετρέλαιο, η βιώσιμη διαχείριση του αγροτικού τοπίου και των φυσικών περιοχών, η διαφοροποίηση των εισοδημάτων αλλά και της υλικής ευημερίας των νησιωτών – χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο ιδιαίτερο περιβάλλον των Κυκλάδων απουσιάζουν μορφές οργανωμένου οικο-τουρισμού και αγροτουρισμού, ενώ ελάχιστα είναι τα παραδείγματα σύνδεσης του τουρισμού με την τοπική κουζίνα και τα τοπικά προϊόντα, την ίδια στιγμή που οι εισαγωγές προϊόντων αυξάνονται ραγδαία,
- ανεξέλεγκτη απόρριψη και καύση των αποβλήτων κάθε είδους που προκαλούν σημαντική ρύπανση της ατμόσφαιρας και της τροφικής αλυσίδας, υποσκάπτουν την υγεία και απειλούν μακροχρόνια τους φυσικούς πόρους των νησιών (γη και νερά) αλλά και τα προϊόντα τους (ιδιαίτερα τα ζωικά),
- υπεραλίευση, συνεχιζόμενη ρύπανση των θαλασσών, περιορισμός λόγω τουρισμού των σημαντικών περιοχών που συνδέονταν με την αναπαραγωγή των ψαριών (λιβάδια Ποσειδωνίας, κλειστές περιοχές – κόλποι, ύφαλοι κα) που υποβαθμίζουν την θαλάσσια βιοποικιλότητα και θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση των νησιωτικών κοινωνιών,
- απουσία πολιτικής εξοικονόμησης ενέργειας και απεξάρτησης από το πετρέλαιο, αλλά και ουσιαστικού διαλόγου στις τοπικές κοινωνίες για την προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, βιοκαυσίμων και καθαρών τεχνολογιών,
- ευκαιριακή πολιτική για τα νερά και απουσία μιας συγκροτημένης πολιτικής εξοικονόμησης και διαχείρισης της ζήτησης νερού καθώς και συλλογής του βρόχινου νερού, ως των κύριων πηγών προμήθειας νερού,
- κατασκευή (ή προσπάθεια κατασκευής) τεχνικών έργων με σημαντικές επιπτώσεις στη φυσιογνωμία αλλά και το περιβάλλον των νησιών χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος με τις τοπικές κοινωνίες,
- απουσία εφαρμογών βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής που να στηρίζεται στην υπάρχουσα εμπειρία αλλά και σε σύγχρονες γνώσεις.

ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΗΣΙΑ

Βασικές μεταρρυθμίσεις που επιδιώκουν οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ
Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ υποστηρίζουν για τις Κυκλάδες μια διαφορετική πολιτική, που θα βασίζεται σε πέντε σημαντικές μεταρρυθμίσεις:
• Ενδυνάμωση και στήριξη της στροφής προς την οικολογική και κοινωνική βιωσιμότητα των νησιών (απέναντι στην μονοδιάστατη οικονομική μεγέθυνση) λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη προστασίας του κλίματος αλλά και προσαρμογής στα δεδομένα που δημιουργεί η ραγδαία ανατροπή των δεδομένων του κλίματος και στις Κυκλάδες
• Νέα προσέγγιση που αντιμετωπίζει τα νησιά των Κυκλάδων ως ένα αλληλεξαρτώμενο και συνεργαζόμενο δίκτυο οικοσυστημάτων, οικονομιών και κοινωνιών. Όλες οι πολιτικές και οι υποδομές προσαρμόζονται σε αυτή τη λογική.
• Επεξεργασία, μέσα από δομημένο και ουσιαστικό διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες, μιας εξειδικευμένης νησιωτικής πολιτικής βιωσιμότητας που θα διαπερνά και θα προσαρμόζει όλες τις επιμέρους πολιτικές στις ανάγκες και τις δυνατότητες-οικολογικές αντοχές των νησιών (πολιτικές γεωργίας, κτηνοτροφίας, αλιείας, περιβάλλοντος, μεταφορών, ανάπτυξης ανθρώπινου κεφαλαίου, υγείας, εκπαίδευσης, κοινωνικής πολιτικής, οικονομίας και οικονομικών, ενέργειας, πολεοδομίας και χωροταξίας).
• Ουσιαστική αποκέντρωση στη λήψη αποφάσεων και διάθεση επαρκών πόρων, με ταυτόχρονη προώθηση μιας πιο συμμετοχικής δημοκρατίας και μοντέλου διακυβέρνησης στις Κυκλάδες (αλλά και σε κεντρικό επίπεδο).
• Προώθηση μιας συνεκτικής, ενιαίας πολιτικής για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση του θαλάσσιου πλούτου, της παράκτιας ζώνης, των φυσικών περιοχών, του δομημένου περιβάλλοντος και του αγροτικού τοπίου.

Προτάσεις για επιμέρους πολιτικές

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν για επιμέρους πολιτικές:
Για μια Αλιεία με μέλλον
• Ενίσχυση της βιώσιμης παράκτιας αλιείας κι άμεση κατάργηση των συρόμενων εργαλείων βυθού, της χρήσης χημικών και εκρηκτικών, διχτυών με μικρό άνοιγμα ματιών.
• Διασφάλιση πρόσθετων εισοδημάτων για τους παράκτιους ψαράδες (φύλαξη φυσικών θαλάσσιων περιοχών και θαλάσσιων πάρκων, περιβαλλοντικές ξεναγήσεις). Θέσπιση αυστηρών προδιαγραφών για τον έλεγχο των επιπέδων ρύπανσης και μόλυνσης ψαριών και οστρακοειδών, ουσιαστικός έλεγχος στη λειτουργία των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας.
• Χρονική επέκταση της απαγόρευσης αλιείας λόγω ωοτοκίας ψαριών.
• Δημιουργία δικτύου θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών (θαλάσσια καταφύγια) στις Κυκλάδες για φυσική αναπαραγωγή των θαλάσσιων ειδών και φυσικό επανεμπλουτισμό της θάλασσας, οικολογικές ξεναγήσεις και εκπαίδευση σε θέματα θαλάσσιας βιοποικιλότητας.

Για την προστασία της θάλασσας και των ακτών
Η διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και η διατήρηση του πλούτου των ακτών είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας μας συνολικά και όχι μόνο των νησιωτικών και παράκτιων περιοχών.
Υποστηρίζουμε την προώθηση μιας συνεκτικής, ενιαίας πολιτικής για τη διαχείριση, προστασία και βιώσιμη διαχείριση του θαλάσσιου πλούτου και της παράκτιας ζώνης, με κύριους άξονες:
• Την αντιστροφή της μείωσης της θαλάσσιας βιοποικιλότητας μέχρι το 2010, μέσα από την προστασία και διατήρηση των φυσικών θαλάσσιων περιοχών, που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη βιοποικιλότητα και τον φυσικό επανεμπλουτισμό των θαλάσσιων περιοχών, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, τους ψαράδες, ΜΚΟ και ερευνητικά κέντρα.
• Την προσαρμογή κάθε προγραμματιζόμενης παρέμβασης στη θαλάσσια και παράκτια ζώνη στα όρια που θέτουν οι οικολογικές αντοχές των συστημάτων.
• Καθιέρωση συγκεκριμένων διαδρομών για τα δεξαμενόπλοια και ανάπτυξη του συστήματος διαχείρισης της κίνησης των πλοίων, ούτως ώστε να μην διέρχονται από οικολογικά και οικονομικά ευαίσθητες περιοχές.
• Την κατάργηση (το αργότερο μέχρι το 2010) της άμεσης ή έμμεσης απόρριψης στην θάλασσα επικίνδυνων χημικών, ανεπεξέργαστων λυμάτων και κάθε είδους αποβλήτων από οικισμούς, σκάφη και εγκαταστάσεις.
• Την ολοκλήρωση μέχρι το 2010 και τη σωστή λειτουργία κατάλληλων μονάδων επεξεργασίας λυμάτων σε όλους τους οικισμούς με ισοδύναμο πληθυσμό πάνω από 500 κατοίκους, με προώθηση και φυσικών συστημάτων επεξεργασίας.
• Τον έλεγχο όλων των πλοίων που ελλιμενίζονται ή διέρχονται από τα νερά μας.
• Δημιουργία καταλόγου σκαφών, τα οποία δεν ανταποκρίνονται πλέον στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές και στα οποία θα απαγορεύεται ο ελλιμενισμός και η διέλευση από τα νερά μας.
• Προώθηση ολοκληρωμένης πολιτικής και προδιαγραφών για τις μηχανές και τα καύσιμα των σκαφών, ιδιαίτερα των επιβατηγών, με στόχο τον περιορισμό της αέριας και κάθε άλλης μορφής ρύπανσης, που προκαλείται από τα σκάφη, ιδιαίτερα σε λιμάνια και νησιωτικές περιοχές, προωθώντας την ανάπτυξη «καθαρών σκαφών».
• Εφαρμογή των κανονισμών για τη λειτουργία υποδομών παραλαβής αποβλήτων από τα μεγαλύτερα και μικρότερα σκάφη σε όλα τα λιμάνια και μαρίνες της χώρας, καθώς και πλωτές μονάδες παραλαβής πετρελαιοειδών σε σημαντικά περάσματα εμπορικών σκαφών.
• Υιοθέτηση Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και Ελέγχου από τα σημαντικά λιμάνια των Κυκλάδων.

Για τη διαχείριση φυσικών περιοχών
Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ θεωρούμε αναγκαία τη διαμόρφωση μιας σειράς ολοκληρωμένων πολιτικών για την ανάπτυξη και εφαρμογή ολοκληρωμένων διαχειριστικών σχεδίων των περιοχών προστασίας της βιοποικιλότητας των νησιών:
• Ένταξη των προστατευόμενων περιοχών σε ένα ολοκληρωμένο χωροταξικό σχεδιασμό, θεσμοθετημένο και δεσμευτικό στην εφαρμογή του.
• Συντονισμένη διαχείριση, επαρκή φύλαξη και χρηματοδοτικό καθεστώς, που δεν θα οδηγεί στην παραμέληση των διαχειριστικών και επιστημονικών λειτουργιών.
• Ανάπτυξη οικονομικών και άλλων δραστηριοτήτων, που θα είναι συμβατές με την προστασία του περιβάλλοντος και θα δώσουν ζωή στις κοινωνίες που ζουν κοντά σε προστατευόμενες περιοχές. Εναρμόνιση των πολιτικών για τομείς όπως η αλιεία, η γεωργία, η κτηνοτροφία, ο τουρισμός ή οι μεταφορές, με τις απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.
• Προτεραιότητα στην προστασία των τοπικών ποικιλιών σπόρων, φυτών και ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον. Πολιτικές περιορισμού των συνειδητών ή αθέλητων εισαγωγών από ξενικά είδη χλωρίδας και πανίδας, που υποβαθμίζουν την τοπική βιοποικιλότητα.
• Πολιτικές διάσωσης των απειλούμενων ειδών, με προτεραιότητα στην προστασία των οικοτόπων τους και στη συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες των αντίστοιχων περιοχών.

Για τις χρήσεις γης στις Κυκλάδες:
Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ απαιτούν καίριες αλλαγές στην πολιτική χρήσεων γης στις Κυκλάδες:
• Θεσμοθετημένο Χωροταξικό Σχεδιασμό, στοχεύοντας στην προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων με ιδιαίτερη έμφαση στα νησιά που δέχονται μαζικές πιέσεις για να μετατραπούν σε ευρωπαϊκά οικόπεδα μαζικής παραθεριστικής κατοικίας.
• ?μεση κατάρτιση του Δασολογίου κατά προτεραιότητα του Εθνικού Κτηματολογίου, ιδιαίτερα σε περιοχές που βρίσκονται υπό κτηματογράφηση
• ?ρση της δυνατότητας δόμησης εκτός σχεδίου, με νομοθετικό πλαίσιο σαφούς ανάθεσης σχετικής εκτελεστικής εφαρμογής του Νόμου στις Περιφέρειες με σύγχρονη τεχνική υποστήριξη και διαμόρφωση των πολεοδομικών σχεδίων λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές ανάγκες των κατοίκων των νησιών.
• Προστασία του αιγιαλού και της παραλίας στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης. Εξασφάλιση της προσβασιμότητάς τους και διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα τους.
• Διαμόρφωση ζωνών χρήσεων γης ώστε να αποσαφηνίζεται ποια γη είναι γεωργική, οικιστική, τουριστική, φυσική-προστατευόμενη, και ανάπτυξη των κατάλληλων οικονομικών και φορολογικών εργαλείων. Για παράδειγμα, η γη που βρίσκεται μέσα σε γεωργικές ζώνες ή σε περιοχές που εντάσσονται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Φυσικών Προστατευόμενων Περιοχών δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται από την εφορία ως οικόπεδα και να φορολογούνται με βάση την αντικειμενική αξία των πιο τουριστικών περιοχών.

Για μια βιώσιμη οικονομία
• Ουσιαστική στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις Κυκλάδες μέσω του ΕΣΠΑ- Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς 2007-2013, του αναπτυξιακού νόμου και του φορολογικού συστήματος.
• Στήριξη της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας ως καθοριστικών παραγόντων στην κατεύθυνση προστασίας του αγροτικού και νησιωτικού περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, της οικολογικής ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας, μέσα από καθιέρωση αγορών βιολογικών προϊόντων, ενίσχυση του οικολογικού τουρισμού, της συμβολή τους στη συγκράτηση του πληθυσμού και στα μικρά νησιά.
• Απλούστευση της διαδικασίας επιδότησης και συνδυασμός με κατάλληλη εκπαίδευση του/της αγρότη/τισσας.
• Προώθηση προγραμμάτων μείωσης κι ανακύκλωσης των απορριμμάτων καθώς και κομποστοποίησης οργανικών υλικών (από δημοτικά απορρίμματα και υπολείμματα καλλιεργειών).
• Ενίσχυση μορφών οικο- και αγροτουρισμού, γενικότερα μοντέλων τουρισμού που αφενός συνδέουν τον τουρισμό με άλλες δραστηριότητες (παραγωγή τοπικών προϊόντων, μεταποίηση κα), ενισχύοντάς τις αντί να τις υπονομεύουν, και αφετέρου συμβάλλουν στην προστασία και διατήρηση του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου αντί να τον καταναλώνουν και να τον υποβαθμίζουν.
• Αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από την κατανάλωση ενέργειας, νερού, φυσικών πόρων. Η αρχή «όλο και καλύτερα με όλο και λιγότερη σπατάλη (ενέργειας, νερού, φυσικών πόρων)» πρέπει να βρει την αντιστοίχησή της στο χώρο των Κυκλάδων, μέσα και από κατάλληλες οικονομικές και τεχνολογικές εφαρμογές.

Για την Ενίσχυση των μικρών νησιών, της υπαίθρου και της μικρής παραγωγής
Η ανάπτυξη συνεργασιών και συνεργειών με τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ, τις οργανώσεις καταναλωτών, την επιστημονική κοινότητα, τη Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και τους βιοπαραγωγούς μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη σχεδίων αειφορίας για κάθε νησί και συνολικά για τις Κυκλάδες. Προτείνουμε:
• Παροχή κινήτρων για τη διασύνδεση της αγροτικής οικονομίας με άλλες παραγωγικές δραστηριότητες, όπως η αγροτική μεταποίηση ή ο αγροτουρισμός. Δημιουργία ανεξάρτητων δικτύων παραγωγής-διανομής- κατανάλωσης.
• Ενίσχυση για κάθε παιδί σε οικογένειες που μένουν σε νησιά και χωριά μικρού πληθυσμού.

Εναλλακτικό μοντέλο τουρισμού
Θέλουμε μια οικονομία που να μην εξαρτάται αποκλειστικά από τον τουρισμό. Η τουριστική - ξενοδοχειακή ανάπτυξη πρέπει να είναι ήπια, εναρμονισμένη με το κυκλαδίτικο περιβάλλον και τις οικολογικές αντοχές του ευαίσθητου νησιωτικού οικοσυστήματος.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ στις Κυκλάδες είμαστε αντίθετοι:
• σε ένα ισοπεδωτικό τουριστικό μοντέλο, που βασίζεται σε μεγάλα τουριστικά σχέδια (π.χ. κήποι με γκαζόν, γκολφ, τεράστια συγκροτήματα κα), που συχνά στηρίζονται σε μεγάλες επιδοτήσεις από τον αναπτυξιακό νόμο, υπονομεύουν φυσικούς πόρους, προϋποθέτουν τον αποχαρακτηρισμό εκτάσεων και δε συνδέονται με την τοπική βιώσιμη παραγωγή κι ανάπτυξη,
• σε σχέδια οικοπεδοποίησης των δασών και των δασικών εκτάσεων, των βραχονησίδων, του αιγιαλού και της παραλίας στη λογική της "τουριστικής ή άλλης ανάπτυξης",
• σε κάθε προσπάθεια προσαρμογής των ειδικών χωροταξικών σχεδίων και του θεσμικού πλαισίου για τον τουρισμό και την παράκτια ζώνη στις ανάγκες επενδυτικών σχεδίων και στη μετατροπή ολόκληρων τμημάτων της ελληνικής υπαίθρου και των νησιών σε παραθεριστικά συγκροτήματα, με ένα είδος τουρισμού που αντί να αποτελεί ευκαιρία βιώσιμης ανάπτυξης της περιφέρειας και των νησιών μετατρέπεται σε μάστιγα.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν μια σειρά αλλαγών για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη στις Κυκλάδες:
- Προσδιορισμός σε κάθε περιοχή της οικολογικής αντοχής ή της φέρουσας ικανότητας (αντοχές του δεδομένου φυσικού και ανθρωπογενούς οικοσυστήματος, διαθέσιμοι φυσικοί πόροι, συστήματα διαχείρισης, ανθρώπινοι πόροι, υποδομές αντιμετώπισης προβλημάτων που προκύπτουν, όπως διαχείρισης αποβλήτων, υπάρχουσα παραγωγική κατάσταση, σχέση δομημένου - αδόμητου χώρου, υπάρχοντα σχεδία πολεοδομικά - χωροταξικά κ.ά.)
- Στροφή του τουριστικού μοντέλου σε μορφές που συμβάλλουν στην γενικότερη βιωσιμότητα μιας περιοχής, καθώς θα είναι συμβατές με την κλίμακα της περιοχής, δεν θα ανατρέπουν τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και δεν θα υποβαθμίζουν την πολύπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπινου και κοινωνικού κεφαλαίου (π.χ. αγροτουρισμός και οικοτουρισμός). Σύνδεση του τουρισμού με τις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες κάθε περιοχής, ώστε να συμβάλλει στην ενίσχυση της ζήτησης για τοπικά προϊόντα.
- Ενσωμάτωση των αρχών της αειφορίας στη στρατηγική και τις πρακτικές της ανάπτυξης του τουριστικού τομέα σε όλες τις μορφές του, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
- Ειδικά επεξεργασμένα σχέδια και σαφώς προσδιορισμένοι κανόνες σε ό,τι αφορά τις μορφές τουρισμού για τις περιοχές αυξημένης οικολογικής προστασίας, υγροβιότοπους, θαλάσσια πάρκα, περιοχές NATURA,, ενώ θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για την ανάληψη δραστηριοτήτων, που δεν ξεπερνούν τις οικολογικές αντοχές και είναι συμβατές με τα μέτρα προστασίας.
- Διαφάνεια και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τουριστικές εγκαταστάσεις που ξεπερνούν το συνηθισμένο μικρό μέγεθος. Οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την ίδρυση ή επέκταση μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων, πρέπει να περιλαμβάνουν και την προοπτική της μη ίδρυσης ή επέκτασης, εφόσον οι επιδράσεις μπορεί να είναι σημαντικές λόγω μεγέθους ή ανταγωνιστικής χρήσης των φυσικών πόρων σε μια περιοχή.
- Τα προγράμματα "τουριστικής κατοικίας" να στραφούν, κυρίως στην αναβίωση εγκαταλειμμένων παραδοσιακών οικισμών και κτιρίων, σε συνδυασμό με την υπόλοιπη τοπική οικονομία.
- Ιδιαίτερη φροντίδα για το δομημένο ιστορικό περιβάλλον, θα βοηθούσε στην προστασία γνώριμων αισθητικών, λειτουργικών και τεχνολογικών χαρακτηριστικών του παρελθόντος, την αξιολόγηση της ταυτότητας των πολιτών και την γνωριμία της ιστορίας.

Νέες πολιτικές κινήτρων-αντικινήτρων
Σε ό,τι αφορά την πολιτική οικονομικών κινήτρων στον τουριστικό τομέα, προτείνουμε επιχορηγήσεις και οικονομικά κίνητρα για (α) επενδύσεις ΜΟΝΟ σε μη κορεσμένες περιοχές, (β) εκσυγχρονισμό εγκαταστάσεων με φιλικές προς το περιβάλλον τεχνικές και μεθόδους, (γ) στήριξη μικρών και μεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων και προώθηση ήπιων μορφών τουρισμού (δ) αποκατάσταση και ανάδειξη παραδοσιακών οικισμών και διατηρητέων κτιρίων και κάστρων, διατήρηση και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς και των φυσικών τοπίων, αποζημιώσεων ιδιοκτησιών σε φυσικές προστατευόμενες περιοχές κ.λ.π.

Μορατόριουμ για μεγάλα έργα που υλοποιούνται χωρίς διάλογο
Υποστηρίζουμε προσωρινή διακοπή όλων των έργων για μαρίνες και υπερβολικά μεγάλα λιμάνια, ώστε να συζητηθούν από μηδενική βάση και με ολοκληρωμένο τρόπο (οφέλη-επιπτώσεις) και να ληφθούν αποφάσεις μετά από ουσιαστικό διάλογο και τεκμηριωμένη κριτική.
Επιβολή αυστηρού θεσμικού πλαισίου για την ανέγερση τουριστικών εγκαταστάσεων, με την απαίτηση εκπόνησης ουσιαστικών μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την τήρηση περιβαλλοντικών όρων. Κανένα αντίστοιχο έργο δεν θα γίνεται στο μέλλον αν δεν έχει αξιολογηθεί ως αναγκαίο στο πλαίσιο μιας Ολοκληρωμένης Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Αποτίμησης για τις Κυκλάδες.

Ευαισθητοποίηση πολιτών κι επισκεπτών – συνεργασία φορέων
- Ευαισθητοποίηση του κοινού, του προσωπικού και των στελεχών του τουριστικού τομέα, των ταξιδιωτικών γραφείων αλλά και των επισκεπτών σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, εξοικονόμησης νερού κι ενέργειας.
- Προώθηση και εξειδικευμένη προβολή των ήπιων μορφών τουρισμού (οικολογικού, πολιτιστικού, αγροτικού, καταδυτικού) σε φυσικές διαδρομές, μονοπάτια και καταφύγια αντί για τουριστική προβολή που απευθύνεται στο μοντέλο ήλιος - θάλασσα. Παράλληλα με την προβολή, θα πρέπει να υπάρχει δέσμευση για έργα διατήρησης και προστασίας, αντί καταστροφής αυτού του πλούτου στο όνομα της ανάπτυξης, της διάνοιξης δρόμων, της κατασκευής λιμανιών και μαρινών.
- Συντονισμός δράσεων κυβερνητικών φορέων, τοπικής αυτοδιοίκησης και μη κυβερνητικών οργανώσεων για την προώθηση της βιωσιμότητας στα νησιά.

ΝΕΕΣ ΑΞΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ – ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ στις Κυκλάδες υποστηρίζουμε την ανάδειξη μίας νέας κατηγορίας δικαιωμάτων αλλά και υποχρεώσεων των πολιτών που κατοικούν ή επισκέπτονται τα νησιά, που συνδέονται με το περιβάλλον και ιδιαίτερα με δημόσια αγαθά, όπως το νερό, ο αέρας και το έδαφος.
Υποστηρίζουμε την ανάδειξη και διάδοση των πολιτιστικών αξιών της ελληνικής φύσης και των νησιωτικών περιοχών, που πρέπει να διατηρηθεί και για τις μέλλουσες γενιές.
• Αγωνιζόμαστε για τη διαμόρφωση και εφαρμογή μίας σύγχρονης και αποτελεσματικής νομοθεσίας για το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον στο νηισωτικό χώρο
• Επιδιώκουμε αναγνώριση και ενίσχυση του ρόλου των περιβαλλοντικών οργανώσεων, με όρους διαφάνειας και διαφύλαξης της ανεξαρτησίας τους.

Για τη βιώσιμη διαχείριση του νερού
Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ θεωρούν θέμα προτεραιότητας στις Κυκλάδες την υποστήριξη πρακτικών και πολιτικών που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση νερού, αξιοποιώντας την υπάρχουσα εμπειρία καλών πρακτικών που έδειχνε υπευθυνότητα και σοφία. Υποστηρίζουμε:
• Έμφαση σε πολιτικές εξοικονόμησης του νερού (αλλαγές σε υδραυλικά συστήματα, έλεγχος δικτύων, υποχρέωση συστημάτων εξοικονόμησης νερού σε τουριστικές εγκαταστάσεις) με παράλληλη ευαισθητοποίηση των πολιτών.
• Αναβίωση παραδοσιακών και υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών αξιοποίησης του βρόχινου νερού. Δημιουργία διπλών δικτύων σε όλα τα νησιά: ένα δίκτυο για πόσιμο νερό και ένα για νερό δεύτερων χρήσεων.
• Συνδυασμός των βιολογικών καθαρισμών με δεύτερες χρήσεις για το καθαρισμένο νερό (ανακύκλωση νερού).
• Ανάπτυξη πολιτικών, ώστε να αυξηθεί η πρόσβαση σε καλής ποιότητας πόσιμο νερό για όλους τους νησιώτες μέχρι το 2015.

Για την αντιμετώπιση των απορριμμάτων
Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ αντιτίθενται στην καύση ή την ανεπεξέργαστη ταφή των αποβλήτων. Προτείνουν ως στόχο τη μείωση των απορριμμάτων προς ταφή κατά 40% μέχρι το 2010 σε όλα τα νησιά των Κυκλάδων με την πρόληψη, μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίησή τους και μηδενική ταφή απορριμμάτων το 2020.
Στην κατεύθυνση αυτή οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν για τις Κυκλάδες:
• Διαμόρφωση σε κάθε νησί, μέσα από ουσιαστικό διάλογο, ενός Ολοκληρωμένου Σχεδίου Εναλλακτικής Διαχείρισης των απορριμμάτων με ιεράρχηση στόχων, χρονοδιάγραμμα, εργαλεία εφαρμογής και συγκεκριμένους ποσοτικούς δεσμευτικούς στόχους με βασικούς άξονες τη μείωση των σκουπιδιών, την ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή και την κομποστοποίηση (λιπασματοποίηση) των οργανικών. Τα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης των διαφόρων κατηγοριών απορριμμάτων πρέπει να εξειδικεύσουν και να στηρίξουν οικονομικά την ανάπτυξη παρόμοιων προγραμμάτων στα νησιά.
• Εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης με κάδους σε όλα τα νησιά για χωριστή συλλογή: (α) χαρτιού, χαρτονιού, (β) πλαστικών (γ) υπόλοιπων υλικών συσκευασίας μετάλλων, γυαλιού, (δ) οργανικών υλικών (αποφάγια, κλαδέματα) και (ε) υπολειμμάτων.
• Οργάνωση προγραμμάτων κομποστοποίησης στον κήπο ή σε επίπεδο νησιού, με υποχρεωτική συμμετοχή των τουριστικών επιχειρήσεων, εστιατορίων κα.
• Πολιτική στήριξη και αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμμάτων εναλλακτικής διαχείρισης για τις άλλες κατηγορίες ειδικών αποβλήτων (ελαστικά, ορυκτέλαια και συσκευασίες τους, οχήματα, μπάζα, μπαταρίες, συσσωρευτές και ηλεκτρικά - ηλεκτρονικά είδη) με βάση την "ευθύνη του παραγωγού" για ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός προϊόντος.
• Εφαρμογή προγράμματος για χωριστή συλλογή των μαγειρικών λαδιών, σε πρώτη φάση από καταστήματα φαγητού και ξενοδοχεία για παραγωγή βιοκαυσίμων. Χρήση βιοκαυσίμων από τα οχήματα των ΟΤΑ και άλλα δημόσια οχήματα.

Για την προστασία του κλίματος – εξοικονόμηση ενέργειας- ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Ο κίνδυνος καταστροφικών αλλαγών στο κλίμα είναι σήμερα η μεγαλύτερη απειλή για τον πλανήτη και το ανθρώπινο είδος. Είναι επιτακτική η ανάγκη λήψης ριζικών μέτρων σε διεθνές, εθνικό και ατομικό επίπεδο, που θα εξασφαλίσει την αποτροπή των αλλαγών αυτών. Πρέπει, πλέον, να θέτουμε το ερώτημα ποια ενέργεια, πόση ενέργεια και με ποιον τρόπο καταναλώνουμε, αλλά και να επανεξετάσουμε τις ανάγκες που «πρέπει» να εξυπηρετήσουμε. Όραμά μας είναι μια κοινωνία, στην οποία η κατανάλωση ενέργειας θα περιοριστεί σε επίπεδα συμβατά με τη βιωσιμότητα και η παραγωγή της θα γίνεται από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ), το κοντινότερο δυνατόν στο σημείο χρήσης της.
• Αλλαγή πολεοδομικών κανονισμών και παράλληλη τεχνική και οικονομική υποστήριξη, ώστε σταδιακά από το 2010 όλα τα νεόδμητα κτήρια στις Κυκλάδες να παράγουν τουλάχιστον όση ενέργεια καταναλώνουν (μέσα από την αξιοποίηση της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, την αναβαθμισμένη θερμική συμπεριφορά των κτιρίων, την αξιοποίηση της ηλιακής και γεωθερμικής ενέργειας για θέρμανση - δροσισμό, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών ή μικρών αιολικών συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής).
• Προγράμματα ενημέρωσης - ευαισθητοποίησης του κοινού για την σημαντικότητα και επιτακτικότητα της κλιματικής αλλαγής στη μέγιστη δυνατή κλίμακα, με κριτήρια «κοινωνίας σε εμπόλεμη κατάσταση» και με έμφαση στα σχολεία.
• Εκστρατείες ενημέρωσης κοινού και φορέων για τις δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά και για τις πραγματικές διαστάσεις του ζητήματος εγκατάστασης ανεμογεννητριών. Ενθαρρύνουμε την προώθηση, μετά από διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες, αιολικών πάρκων που να αντιστοιχεί στις αντοχές κάθε νησιού, την ανάπτυξη αφενός αυτοδυναμίας μέσω των ΑΠΕ για κάθε νησί αλλά και τη διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο που θα λαμβάνει υπόψη όμως και θα σέβεται το νησιωτικό περιβάλλον (υπογειοποίηση δικτύων). Ενθαρρύνουμε την προώθηση σχεδίων για ΑΠΕ μέσα από δημοτικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς, ώστε να πετύχουμε μέσα από αποκεντρωμένα συστήματα μείωση της κατανάλωσης λιγνίτη και πετρελαιοειδών για την παραγωγή ενέργειας.
• Συγκεκριμένες δράσεις οικονομικής - τεχνικής υποστήριξης για την εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών και αιολικών συστημάτων καθώς και εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό τομέα και τα κτίρια. Εφαρμογή προγραμμάτων σύγχρονης αξιοποίησης της βιομάζας.