eyploia.aigaio-net.gr - Οκτώ περιβαλλοντικές πληγές

της Ντίνας Καρατζίου

«Αδύναμη» να προστατεύσει το περιβάλλον αποδεικνύεται η περιβαλλοντική νομοθεσία στη χώρα μας. Τα πρώτα συμπεράσματα της έκθεσης του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF) αποκαλύπτουν τουλάχιστον 8 προβλήματα που δυσχεραίνουν την εφαρμογή του υπάρχοντος νομικού πλαισίου.

Η έκθεση του WWF θα έχει ολοκληρωθεί στις αρχές Μαΐου. Ωστόσο, η υπεύθυνη περιβαλλοντικών δράσεων της οργάνωσης Θεοδ. Νάντσου, έχει ήδη μια πρώτη τεκμηριωμένη εικόνα που θα αποτελέσει τη «ραχοκοκαλιά» της έκθεσης:
1. Ελλιπής στελέχωση και απουσία μηχανισμών ελέγχου: «Επτά στις δέκα διευθύνσεις Περιβάλλοντος είναι υποστελεχωμένες.
»Ταυτόχρονα, ο μοναδικός μηχανισμός ελέγχου, η περίφημη Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, ενώ βάσει του Π.Δ. 165/2003 πρέπει να έχει προσωπικό 78 άτομα, λειτουργεί μόνο με 33. Πρόκειτα για την υπηρεσία που είναι επιφόρτισμένη με τη διενέργεια ελέγχων για να διαπιστώνει αν τηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι στα έργα και τις δραστηριότητες του ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα».
2. Δαιδαλώδης πολεοδομική νομοθεσία: Στην Ελλάδα εκτιμάται πως υπάρχουν περίπου 1.000.000 αυθαίρετα κτίσματα! Οι τελεσίδικες αποφάσεις κατεδάφισης αυθαιρέτων μόνο στην Αττική έφθαναν τις 10 χιλιάδες.
Το WWF διαπιστώνει ότι η περίπλοκη πολεοδομική νομοθεσία αλλά και το δικαίωμα δόμησης σε περιοχές εκτός σχεδίου αφήνουν εκατοντάδες «παράθυρα» για αυθαίρετη δόμηση.
3. Προβληματική εφαρμογή της νομοθεσίας της Ε.Ε.: Διαπιστώνεται ότι «η ενσωμάτωση των περισσότερων κοινοτικών οδηγιών για το περιβάλλον πραγματοποιείται ύστερα από καταδικαστικές αποφάσεις από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Ακόμα, όμως, και όταν ενσωματωθεί κάποια οδηγία, η εφαρμογή της γίνεται περίπλοκη λόγω της παραπομπής σε μελλοντικές υπουργικές αποφάσεις».
Ακόμη εκκρεμεί (σ.σ.: όπως παραδέχθηκε και ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιάς) η εναρμόνιση με την ελληνική νομοθεσία εννέα κοινοτικών οδηγιών: Αφορούν τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, τις αέριες εκπομπές από μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, τα εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών αέριων ρύπων, την αποτέφρωση αποβλήτων, το όζον στον ατμοσφαιρικό αέρα, τις εκπομπές από μη οδικά οχήματα, τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα, και τέλος την αξιολόγηση και διαχείριση περιβαλλοντικού θορύβου.
4. Ανεπαρκής χρηματοδότηση: «Δεν υπάρχει πρόβλεψη για εθνική χρηματοδότηση δράσεων και υποδομών που θα βελτίωναν την κατάσταση εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Το Ειδικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών & Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ) υποτίθεται πως έχει και περιβαλλοντικό στόχο και εισπράττει τα τέλη από περιβαλλοντικές μελέτες καθώς και τα πρόστιμα από παραβάσεις. Δυστυχώς, όμως, λειτουργεί χωρίς καμία διαφάνεια και κανένας δεν γνωρίζει πώς και σε ποιους διατίθενται χρηματοδοτήσεις».
5. Ελλειψη επιστημονικών δεδομένων. Στην έκθεση διαπιστώνεται ότι «δεν υπάρχει επιστημονική γνώση για την κατάσταση των ειδών και των οικοτόπων που προστατεύονται από τη σχετική οδηγία αλλά και γενικότερα για τη βιοποικιλότητα της Ελλάδας. Το ποσοστό της έκτασης που είναι θεσμικά κατοχυρωμένο από την εθνική νομοθεσία αποτελεί το 1/10 της έκτασης που θα έπρεπε να προστατεύεται!
»Αυτό δυσχεραίνει τη σύνταξη σωστών μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων για έργα και επενδύσεις, αφού υπάρχουν σοβαρότατα κενά που τελικά δημιουργούν πρόβλημα στις υπηρεσίες οι οποίες καλούνται να εφαρμόσουν την ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία».
6. Απουσία κτηματολογίου και δασικών χαρτών: «Το κράτος δεν γνωρίζει ούτε ποιες εκτάσεις είναι δάση, αιγιαλοί ή υγρότοποι, αλλά ούτε και σε ποιους ανήκουν».
7. Μη συμμόρφωση της διοίκησης: Συχνά αγνοούνται από τη διοίκηση οι αποφάσεις των δικαστηρίων. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα σημειώνεται «η μη συμμόρφωση των αρμόδιων ΟΤΑ με τις αποφάσεις κατεδάφισης αυθαιρέτων, τόσο σε προστατευόμενες περιοχές όσο και γενικότερα».
8. Απουσία κεντρικού χωροταξικού σχεδιασμού: «Κλασικά παραδείγματα είναι τα αιολικά πάρκα, όπου οι επενδυτές αποφασίζουν να τα κατασκευάσουν στα τυφλά, χωρίς να γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες της περιοχής αλλά και το καθεστώς προστασίας. Η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού προκαλεί επίσης κραυγαλέα υποβάθμιση του περιβάλλοντος και στον τομέα της οικιστικής ανάπτυξης».
(πηγή: ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 20/02/2005)

4ο Τεύχος