Στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας προβλέπεται το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με την είσοδο α) Προμηθευτών - παραγωγών ρεύματος και β) Κατασκευαστών εργοστασίων. Στην πρώτη κατηγορία υπάγονται «οι μεγάλοι παραγωγοί-πωλητές ηλεκτρικής ενέργειας» όπως: η Δ.Ε.Η., ο Κοπελούζος, η ΤΕΡΝΑ, ο Βαρδινογιάνης καιibedrola, η Ελληνική Τεχνοδομική, o Μυτιληναίος, ο Λάτσης ΕΛΠΕ κ.α.

Στη δεύτερη κατηγορία εκείνη της κατασκευής εντάσσονται κοινοπραξίες οικοδομικών και ηλεκτρομηχανολογικών έργων που κατασκευάζουν εργοστάσια για λογαριασμό των εταιρειών παραγωγής και εκμετάλλευσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Με βάση το νόμο για την απελευθέρωση της αγοράς του ηλεκτρισμού επέρχονται οι εξής αλλαγές:
* Από την 1η Ιουλίου του 2007 οι οικιακοί καταναλωτές θα έχουν δικαίωμα επιλογής προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας, όπως συμβαίνει σήμερα στις τηλεπικοινωνίες.
* Δίνονται κίνητρα για επενδύσεις από τους ιδιώτες με βασικότερο το διαγωνισμό του ΔΕΣΜΗΕ (Διαχειριστής Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας).
* Επίκειται η χορήγηση αδειών παραγωγής στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, με εξαίρεση τα απομονωμένα μικροδίκτυα, και η χορήγηση αδειών για την κατασκευή απευθείας γραμμών ηλεκτρισμού.
* Γίνεται υποχρεωτικός ο διαχωρισμός των επι μέρους δραστηριοτήτων μεταφοράς, διανομής, και της προμήθειας σε επιλέγοντες και σε μη επιλέγοντες πελάτες.
* Ενσωματώνεται στον κώδικα προμήθειας σε πελάτες η υποχρέωση των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας για την παροχή υπηρεσιών κοινής ωφελείας και την προστασία των καταναλωτών.

Οι πρώτες αντιδράσεις προήλθαν από τους συνδικαλιστές της Δ.Ε.Η, οι οποίοι ξεκαθάρισαν ότι είναι πολύ βαρύ το κόστος της απελευθέρωσης της αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας για την Δ.Ε.Η, γνωρίζοντας τα πράγματα από μέσα. Σε συνέντευξη τύπου, η ηγεσία της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ τόνισε μεταξύ άλλων ότι το κόστος της απελευθέρωσης, έφθασε τα 325 εκατ. ευρώ το 2006, από 70 εκατ. ευρώ το 2005, δηλαδή αυξήθηκε κατά 364%.

Τα ποσά αυτά, ζημιώνουν τόσο την Δ.Ε.Η όσο και τους καταναλωτές, τους οποίους επιβαρύνουν μέσω των αυξήσεων στα τιμολόγια.

Σύμφωνα με την ΓΕΝΟΠ, η ζημιά για τη ΔΕΗ προκύπτει από τον τρόπο υπολογισμού της «χονδρικής» ή οριακής τιμής του συστήματος, η οποία είναι η τιμή με την οποία αγοράζει το ρεύμα από τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Με το νέο σύστημα, όλες οι μονάδες, δηλαδή η ΔΕΗ και η μόνη για την ώρα ιδιωτική, αυτή των ΕΛΠΕ της Θεσσαλονίκης, πωλούν το ρεύμα τους στον ΔΕΣΜΗΕ. Με βάση τις προσφορές τους και τις ανάγκες ηλεκτρισμού της χώρας, διαμορφώνεται σε ωριαία βάση η λεγόμενη «Οριακή Τιμή του Συστήματος». Μετά η ΔΕΗ αγοράζει το ρεύμα από τον ΔΕΣΜΗΕ για να τον πουλήσει στους καταναλωτές, σε τιμές που καθορίζονται από την κυβέρνηση μέσω του υπουργού Ανάπτυξης για τα τιμολόγια του ρεύματος.

Με τον τρόπο αυτό το Νοέμβριο του 2006, η ΔΕΗ αγόραζε το ρεύμα από τον ΔΕΣΜΗΕ προς 77 ευρώ / μεγαβατώρα και το πωλούσε στους πελάτες της, στην υψηλή τάση ( βιομηχανίες) προς 45 ευρώ /μεγαβατώρα. Χαμηλότερα δηλαδή κατά 41,5 %. Έτσι η αγορά αντί ν' ανοίξει στον ανταγωνισμό, κλείνει, αφού η ΔΕΗ προμηθεύει το σύνολο σχεδόν των καταναλωτών, με ζημιά που υπερβαίνει τα 65 εκατ. ευρώ το χρόνο, ποσό που ωφελούνται αντίστοιχα οι ιδιώτες προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας.

Με τις παρεμβάσεις και τις αποφάσεις της κυβέρνησης, φτιάχνεται μια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας με μοναδικό προμηθευτεί τη ΔΕΗ και μοναδικό αγοραστή το ΔΕΣΜΗΕ, που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια τη ΔΕΗ σε οικονομικό αδιέξοδο, επ' ωφελεία των ανταγωνιστών της και επιζήμια για τους καταναλωτές που θα πληρώνουν τις συνεχείς ανατιμήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος, που θα ζητά η ΔΕΗ για να καλύψει αυτές τις ζημιές.

Η εξέλιξη αυτή, που είναι συνέπεια πολιτικών επιλογών, χρησιμοποιείται σήμερα σαν επιχείρημα για το κομμάτιασμα και την πώληση τμημάτων της ΔΕΗ, με το αιτιολογικό ότι ατή τη στιγμή κανένας βιομηχανικός ή επιλέγων καταναλωτής δεν έχει εναλλακτικό προμηθευτή. Οι διαδικασίες αυτές, οδηγούν την ΔΕΗ σε διάλυση και πλήρη ιδιωτικοποίησή της. Διευκολύνεται έτσι τα σχέδια των ανταγωνιστών της ΔΕΗ, να επιβάλλουν τους δικούς τους όρους, στη διαδικασία απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που αντικειμενικά αντίκεινται στα συμφέροντα της ΔΕΗ, των εργαζομένων σε αυτήν και των καταναλωτών.

Με την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην αγορά ηλεκτρικού ρεύματος προκύπτει ότι, η πάλαι ποτέ κραταιά ΔΕΗ, μετά τις διοικητικές κρίσεις και τις αλλεπάλληλες αποχωρήσεις των κορυφαίων στελεχών της (Νέζης, Παλαιοκρασάς, Μανιατάκης, Κυριακόπουλος ), δεν κατάφερε στα τρία πρώτα χρόνια της σημερινής κυβέρνησης να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες αγοράς. Μάλιστα, εκτός των διοικητικών προβλημάτων, οι συνδικαλιστές της επιχείρησης κατηγορούν ανοιχτά την ΡΑΕ και το Υπ.Ανάπτυξης για τη δραματική συρρίκνωση της κερδοφορίας, η οποία όπως υποστηρίζουν οφείλεται στο μηχανισμό υπολογισμού της τιμής του ρεύματος που παράγεται ή εισάγεται στο σύστημα από τους ιδιώτες και τους εμπόρους. Και για τον λόγο αυτό προβλέπεται ότι η κυβέρνηση θα κάνει δεκτό το πάγιο αίτημα της ΔΕΗ για αύξηση στα τιμολόγια της επιχείρησης, εις βάρος βεβαίως των καταναλωτών.