Ηπια ανάπτυξη αιολικών πάρκων στα νησιά, ακόμη και μετά τη διασύνδεσή τους με το ηπειρωτικό σύστημα της χώρας, συστήνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.

Τα μεγέθη αυτά αντιστοιχούν στη μέγιστη ζήτηση που έχει καταγραφεί, και η οποία αυξάνεται σε ποσοστό 5-7% κάθε χρόνο.

Οπως δε επισημαίνει στην «Ε» ο πρόεδρος της ΡΑΕ, καθηγητής Μιχάλης Καραμανής, με τη θέση αυτή επιδιώκεται αφ' ενός να μην προκληθούν προβλήματα ανεξέλεγκτης ανάπτυξης αιολικών σταθμών και έτσι να διαφυλαχθεί το ευαίσθητο περιβάλλον και ο χαρακτήρας των νησιών. Αφ' ετέρου δε, επιτυγχάνεται η συμβολή των νησιών, κατά το μέρος που τους αναλογεί, στην επίτευξη των στόχων της χώρας για μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών στο ενεργειακό ισοζύγιο.

Με τα δεδομένα αυτά και εφόσον η πρόταση της ΡΑΕ αποκτήσει δεσμευτικό χαρακτήρα, σε κάθε διασυνδεμένο νησί, θα μπορούν να εγκατασταθούν αιολικά πάρκα, των οποίων η ισχύς αντιστοιχεί με την υψηλότερη ζήτηση που διαμορφώνεται κάθε χρόνο.

Η διασύνδεση

Σε ό,τι αφορά στο φλέγον θέμα της διασύνδεσης των νησιών, ΡΑΕ και ΔΕΣΜΗΕ ανέθεσαν σχετική μελέτη στο ΕΜΠ, η οποία θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου. Ωστόσο από τα πρώτα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί, προκύπτει ότι η διασύνδεση όλων των νησιών, ακόμη και των μεγάλων, όπως Ρόδος και Κρήτη είναι εφικτή, ενώ το συνολικό κόστος υπολογίζεται σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ.

Για τα μικρότερα νησιά, η διασύνδεσή τους θα σημάνει ότι θα τεθούν σε ψυχρή εφεδρεία οι μονάδες που σήμερα τα ηλεκτροδοτούν, ενώ σε Κρήτη και Ρόδο θα μείνουν σε λειτουργία ορισμένες από τις μονάδες της ΔΕΗ.

Από το όλο πρόγραμμα, σε φάση υλοποίησης βρίσκεται μόνο η διασύνδεση των Κυκλάδων, η οποία έχει ανατεθεί στη ΔΕΗ. Αυτή προβλέπει την πόντιση καλωδίου που θα τροφοδοτήσει με ηλεκτρισμό τα νησιά Σύρο, Μύκονο, Νάξο και Πάρο, καθώς και άλλα μικρότερα νησιά που ήδη συνδέονται με την Πάρο.

Το συγκεκριμένο έργο, προϋπολογισμού περίπου 250 εκατομμυρίων ευρώ, εκτελείται από τη ΔΕΗ και βρίσκεται στη φάση σύνταξης των περιβαλλοντικών μελετών. Η ΡΑΕ υπολογίζει ότι η ολοκλήρωσή του θα γίνει το αργότερο το 2010.

Οσο για το πρόγραμμα σύνδεσης και των υπόλοιπων νησιών, αυτή εντάσσεται σε μία περίοδο 15-20 χρόνων.

(πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 15/06/2007) _____________________________________________________________________________

Η ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΦΕΡΟΥΣΑΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ
της "Εύπλοιας"

Είναι -ως φαίνεται- αναγκαίο να επανερχόμαστε και να επαναλαμβάνουμε την πάγια θέση των οικολογικών οργανώσεων των Κυκλάδων και του Αιγαίου που αφορούν τις προσπάθειες της ΔΕΗ για διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα διανομής (βλέπε Λαύριο). Όσο για το τι εννοεί η ΡΑΕ όταν αναφέρεται σε "μικρά αιολικά πάρκα στα νησιά", πρέπει να υπενθυμίσουμε τις εγκρίσεις που έχει ήδη δώσει "ων ουκ έστι τέλος και αριθμός".  Βλέπε:http://eyploia.aigaio-net.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=309

Οι κάτοικοι των νησιών θα αντιδράσουν, γιατί η σύνδεση με υποθαλάσσιο καλώδιο στο κεντρικό δίκτυο και η δυνατότητα της ΧΩΡΙΣ ΟΡΙΑ κατανάλωσης ενέργειας αποτελούν παραβίαση της Αρχής της Φέρουσας Ικανότητας και θα οδηγήσουν στην αποσταθεροποίηση και καταστροφή των μικρών νησιών...

" Αρχή της Φερούσης Ικανότητος"
Υπό την στενήν επιστημονική της έννοια, φέρουσα ικανότης είναι ο αριθμός των ειδών ή μονάδων είδους που μπορούν να συντηρηθούν επ΄ άπειρο από ένα οικοσύστημα χωρίς υποβάθμισή του. Η ιδέα που εγκλείει ο ορισμός αυτός, δηλ. η πεπερασμένη χωρητικότης και αντοχή των οικοσυστημάτων, έχει προδήλως γενικώτερη αξία και γι΄ αυτό λαμβάνεται ως θεμελιώδες κριτήριο για την διασφάλιση της επιθυμητής ισορροπίας τόσον των οικοσυστημάτων όσον και των ανθρωπογενών συστημάτων, πράγμα που αποτελεί και άλλο μέτρο της βιωσιμότητός των.

" Με το ευρύτερο, λοιπόν, περιεχόμενό της η αρχή της φερούσης ικανότητος λέγει ότι η κατασκευή και διαχείριση των ανθρωπογενών συστημάτων δεν πρέπει να παραβιάζη την φέρουσα ικανότητα αυτών των ιδίων και των οικοσυστημάτων (χερσαίων, υδατίνων, θαλασσίων), που επηρεάζονται απ΄ αυτά. Διότι, όλα τα ανθρωπογενή συστήματα κατασκευάζονται και εξελίσσονται αναλώμασι των οικοσυστημάτων. Λόγω της εγγενούς προσαρμοστικότητος αμφοτέρων, η ισόρροπος συνύπαρξη και συνεξέλιξή των είναι κατ΄ αρχήν δυνατή. Έτσι, λ.χ. τα ανθρωπογενή συστήματα του αγροτικού πολιτισμού ελειτούργησαν σταθερά επί πολλές χιλιετίες. Αλλά η φέρουσα ικανότης είναι το απαραβίαστο όριο αναπτύξεως των ανθρωπογενών συστημάτων. Πέραν αυτού δεν υπάρχει ανάπτυξη, αλλά αποσταθεροποίηση και εντροπία, πρώτα του οικοσυστήματος και ύστερα του ανθρωπογενούς συστήματος.

'' Σκοπός της βιωσίμου αναπτύξεως είναι η συνεξέλιξη ανθρωπογενών συστημάτων και οικοσυστημάτων. Για να επιτευχθή ο σκοπός αυτός πρέπει τα συστήματα αυτά να διατηρούν την ισορροπία των. Τούτο θεωρείται ως εφικτό, διότι η ισορροπία αυτή είναι δυναμική και έχει «ελαστικότητα» (resilience), δηλ. την τάση να επανέρχεται μετά την αρχική διατάραξη. Κατά συνέπειαν, παρέχει περιθώρια αμοιβαίων προσαρμογών κατά την διαδικασία της διαρκούς αλλαγής. Η παραβίαση, όμως, του ορίου της φερούσης ικανότητός των αποσταθεροποιεί τα συστήματα γιατί συνεπάγεται μη αναστρέψιμες εξελίξεις. Τοιουτοτρόπως το όριον αυτό είναι «κατώφλιον» (threshold), πέραν του οποίου δεν υπάρχει δυνατότης επανόδου, αλλά αναπόδραστη καταστροφή".

Από τα ανωτέρω καταφαίνεται η τεράστια σημασία της φερούσης ικανότητας που έχει μέχρι τώρα αγνοηθή από τα υπερτροφικά βιομηχανικά συστήματα με αποτέλεσμα την συνεχιζόμενη οικολογική κρίση. Ο σεβασμός της αρχής πρακτικώς σημαίνει:
α) την διάκριση συνήθων και ευαισθήτων οικοσυστημάτων που είναι δεκτικά ηπίας μόνον αναπτύξεως (βλ. και εβδόμη αρχή),
β) την υποχρέωση θεσμοθετήσεως μέτρων και μεθόδων μετρήσεως της φερούσης ικανότητος των ανθρωπογενών συστημάτων, που έχουν ροπήν προς υπερτροφική ανάπτυξη, ως λ.χ. του αριθμού και επιτρεπτού μεγέθους οικισμών, του αριθμού των αυτοκινήτων ή των τουριστών σε ευαίσθητα οικοσυστήματα (ακτές, μικρά νησιά κ.ο.κ.),
γ) την αρχή της σταθερής καταστάσεως για τα φυσικά συστήματα ατμοσφαίρας, υδροσφαίρας και λιθοσφαίρας, ως προς τα στοιχεία των οποίων δέον να ισχύουν ορθές τιμές. Αυτό, άλλωστε, είναι και το κύριο πρόβλημα της ρυπάνσεως.

Την αρχή της φερούσης ικανότητος, που εθέσπισε ρητώς η Αρχή (6) της Διακηρύξεως της Στοκχόλμης και δέχονται εμμέσως και οι κείμενες διατάξεις που αναφέρονται αορίστως στην βιολογική ισορροπία, αναγνώρισε για πρώτη φορά ρητώς το Ε΄ Τμήμα του Σ.τ.Ε. ως εφαρμοστέαν κατά την ίδρυση οικισμών ραγδαίως εξαπλουμένων εις βάρος της υπαίθρου εξ αιτίας της αχαλίνωτης κερδοσκοπίας γης και απουσίας χωροταξικών σχεδίων. Το Δικαστήριο διέγνωσε ορθώς ότι η αλόγιστη οικιστική ανάπτυξη αποτελεί την κυριώτερη απειλή του περιβάλλοντος. Έκρινε δε ότι η ίδρυση των οικισμών αυτών είναι επιτρεπτή μόνον εντός ευρυτέρου σχεδιασμού σε επίπεδον τουλάχιστον νομού, αφού λαμβάνεται υπ΄ όψιν η φέρουσα ικανότης του όλου οικιστικού ιστού και των οικείων οικοσυστημάτων καθώς επίσης και της χωροταξικής εν γένει διατάξεως της περιοχής (Π.Ε. 246, 586/ 1992).

Αλλά και η διαδεδομένη πλέον τάση μεγεθύνσεως των ξενοδοχειακών μονάδων χάριν κερδοφόρου τουρισμού ηνάγκασε το Ε΄ Τμήμα να θέση για πρώτη φορά ζήτημα βιωσίμου τουρισμού, αξιώνοντας «την ορθολογική κατανομή της τουριστικής δραστηριότητος στον ελλαδικό χώρο ....χωρίς υπέρβαση των ορίων κορεσμού κάθε περιοχής ..αναλόγως της ευπαθείας και των χαρακτηριστικών της», «λαμβανομένης υπ΄ όψει της ικανότητας κάθε περιοχής για την φιλοξενία τουριστών» και εξεταζομένων του μεγέθους, μορφής, διαρρυθμίσεως και εν γένει προσαρμογής του ξενοδοχείου στον περιβάλλοντα χώρο (Σ.Ε. 50/1993). Υπεραμυνόμενο, επίσης, του βιωσίμου αστικού περιβάλλοντος (βλ. κατωτέρω και Δεκάτη Αρχή) το Ε΄ Τμήμα έθεσε φραγμούς στην εκμετάλλευση του θεσμού μεταφοράς συντελεστού δομήσεως, απαγορεύοντας την υπέρβαση του συντελεστού οικιστικής πυκνότητος της περιοχής υποδοχής, αμέσως ή εμμέσως συναγομένου, και αξιώνοντας όπως η μεταφορά μη θίγη τον «άριστο» για την περιοχήν αυτή συντελεστή δομήσεως.

(Π.Ε. 441/ 1991). _____________________________________________________________________________

Δικαστικές Αποφάσεις
ΟΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΕΚΥΨΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΙΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ ΚΑΙ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΜΕ ΤΟ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Παρατίθεται εν συντοµία το σύνολο των δικαστικών αποφάσεων, οι οποίες έχουν εκδοθεί έως σήµερα και αφορούν έργα διασύνδεσης των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα.

Αποφάσεις του ΣτΕ για ακύρωση Προέγκρισης Χωροθέτησης (Π.Χ.) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Π.Ο.), με σκεπτικό που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση και δεν μπορούν να το αγνοούν όσοι επανέρχονται σε ένα θέμα που για τους νησιώτες θεωρείται λήξαν.
Απόφαση 2805/1997 Ε’ τµήµατος του ΣτΕ για ακύρωση εξ ολοκλήρου της Π.Χ. 4978/2.10.1995.
Το σκεπτικό της απόφασης συνοψίζεται στα εξής:
Για την προστασία του περιβάλλοντος (άρθρα 106 και 24 Συντάγµατος και άρθρα 2 και 130Ρ Συνθήκης Maastriht) επιβάλλεται η κατασκευή µόνο έργων βιώσιµων-φιλικών προς το περιβάλλον και όχι µόνο µε τεχνικοοικονοµικά κριτήρια.
Επιτρέπεται η κατασκευή µόνον ήπιων έργων στα ευπαθή οικοσυστήµατα
Οι ακτές και τα µικρά νησιά είναι ευπαθή οικοσυστήµατα.
Απαιτείται σεβασµός της φέρουσας ικανότητας των µικρών νήσων και αποκλεισµός των τεχνολογιών που απειλούν την ισορροπία των ευπαθών οικοσυστηµάτων τους.
Επιδιώκεται περιορισµός της ανάπτυξης των νήσων στην ικανότητα των τοπικών ενεργειακών πηγών και ιδίως των ΑΠΕ µε δίκτυο Χ.Τ. έως και Μ.Τ.
Το δίκτυο Υ.Τ. αποτελεί υποδοµή για την άγρια τουριστική και οικιστική ανάπτυξη µιας µικρής νήσου και είναι απειλή για το οικοσύστηµά της.
Τα νησιά ?νδρος, Τήνος, Σύρος και Μύκονος χαρακτηρίζονται ως ευπαθή οικοσυστήµατα µε πολιτισµικό κεφάλαιο που θα πρέπει να διαφυλαχθεί.
Η άγρια τουριστική και οικιστική ανάπτυξη των νήσων αυτών, η οποία έχει ήδη επέλθει, θα πρέπει να περιοριστεί και συνεπώς να µην επιτραπεί η κατασκευή δικτύου Υ.Τ. που ευνοεί την ανάπτυξη αυτή.
Η κατασκευή πυλώνων συνιστά βάναυση προσβολή του Κυκλαδίτικου τοπίου και των ιδιαίτερων πολιτιστικών στοιχείων, τα οποία προστατεύονται µε το άρθρο 24 του Συντάγµατος. ___________________________________________________________________________ Αποφάσεις 2939/2000 και 2940/2000 της ολοµέλειας του ΣτΕ για ακύρωση µόνο για τις νήσους Μύκονο και Σύρο αντίστοιχα των Π.Ο. 70875/17.9.1999

Το σκεπτικό των αποφάσεων συνοψίζεται στα εξής:
Επαναλαµβάνει το σκεπτικό της απόφασης 2805/1997 του Ε’ Τµήµατος ΣτΕ περί προστασίας των ευπαθών οικοσυστηµάτων όπως αυτών των µικρών νήσων.
Διαπιστώνει παραβίαση του δεδικασµένου διότι πρόκειται για τους ίδιους διάδικους και επιπλέον υιοθετείται από τη Διοίκηση της ΔΕΗ το ίδιο τεχνικό έργο, παρά τις αιτιάσεις για αδυναµία κάλυψης των αναγκών µε ήπιες µορφές ενέργειας και ανάπτυξης των τοπικών σταθµών.
Ο Πρόεδρος και 11 Σύµβουλοι (από σύνολο 27 Συµβούλων και δύο Παρέδρων) διαφώνησαν µε τον λόγο περί παραβίασης του δεδικασµένου, διότι κατά την ερµηνεία που έδωσαν στην απόφαση του ΣτΕ, επιβάλλονταν στη Διοίκηση της ΔΕΗ να αποκλείσει το ίδιο τεχνικό έργο µόνο εάν διαπιστώσει ότι µπορούν να αντιµετωπισθούν οι ανάγκες µε ηπιότερες παρεµβάσεις.
Υποστήριξαν δε ότι η ερµηνεία αυτή επιβάλλεται διότι αλλιώς θα συνιστούσε κρίση επί ζητήµατος τεχνικής και όχι διοικητικής φύσης.
Η ακύρωση περιορίστηκε στις νήσους Μύκονο και Σύρο επειδή µόνο για αυτές είχαν έννοµο συµφέρον οι αιτούντες. Με την κρίση αυτή διαφώνησαν 5 µέλη του δικαστηρίου, τα οποία έκριναν ότι θα έπρεπε οι Π.Ο. να ακυρωθούν εξ’ ολοκλήρου όπως συνέβη µε την 2805/1997.