Κύριε Υπουργέ,
Είμεθα μια ομάδα νέων επιστημόνων και μελετητών που σαν μηχανικοί εργαζόμαστε στον νομό Κυκλάδων και θέλουμε να σας ενημερώσουμε γραπτώς αυτή τη φορά, πάνω στα προβλήματα αναπτύξεως και προστασίας των νησιών αυτών όπως τα ζούμε καθημερινά στον τόπο της εργασίας μας.

Κύριε Υπουργέ,
Η οικιστική αλλά και η εν γένει ανάπτυξη των Κυκλάδων χωρίς αμφιβολία είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του Ελληνικού χώρου.
Τούτο δε διότι
1. Συνεχώς καταστρέφονται οι παραδοσιακοί τους οικισμοί ως αποτέλεσμα της παντελούς έλλειψης οιασδήποτε μορφής αρχιτεκτονικού ελέγχου, τόσο στο στάδιο της μελέτης έργων ανοικοδομήσεως, όσο και στο στάδιο εφαρμογής των διαφόρων μελετών. Το τελευταίο έχει ως συνέπεια και οι λίγες σωστές μελέτες ποιότητας που γίνονται να καταστρατηγούνται καθ’ οδόν.
2. Η επέκταση των παραδοσιακών οικισμών και η δημιουργία νέων γίνεται τυχαία και διάσπαρτη χωρίς να υπάρχει χωροταξικός σχεδιασμός και χωρίς να υπάρχουν τα αναγκαία έργα υποδομής.
3. Πολλά δημόσια έργα στον νομό Κυκλάδων είναι εντελώς απροσάρμοστα με τον ευρύτερο χώρο που τα περιβάλλει και κατασκευάζονται με υλικά πολλές φορές ξένα προς το Κυκλαδικό τοπίο.
Πέρα όλων των ανωτέρω είναι σαφές, και τούτο σας αφορά άμεσα, τα τελευταία δύο χρόνια έχουν επικρατήσει γενικότερες και ειδικές συνθήκες στα οικιστικά θέματα των Κυκλάδων που κατά την γνώμη μας έχουν επιταχύνει σημαντικά και επιδεινώσει την προαναφερθείσα κατάσταση.
Ως αιτίες διαπιστώσαμε:
1. Τη μεγάλη αύξηση της τιμής της γης που σαν αποτέλεσμα έχει την προσπάθεια του καθενός να εκμεταλλευθεί την δικιά του ιδιοκτησία αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στον γείτονα του, στο κοινωνικό σύνολο και στα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της περιοχής και του τόπου μας.
2. Την βραδυπορία της δημόσιας διοίκησης να κατευθύνει έγκαιρα την ιδιωτική πρωτοβουλία (που αποτελείται κατά πλειοψηφία από απλούς ανθρώπους) προς μια οικιστική και τουριστική ανάπτυξη.
3. Τη γραφειοκρατική καθυστέρηση εις την έκδοση οικοδομικών αδειών η οποία εντάθηκε από την γνωστή «σύγκρουση» αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Δημοσίων έργων και που δικαιολογημένα προκάλεσε την αγανάκτηση των μελετητών μηχανικών και του Κυκλαδικού λαού.
4. Τέλος, βασική αιτία της επιδεινώσεως που αναφέραμε προηγουμένως, πιστεύουμε ότι είναι όχι μόνον η μη ικανότης της Διοικήσεως γενικά, να προγραμματίσει και να ελέγξει μια σωστή ανάπτυξη των Κυκλάδων αλλά κυρίως η εκμετάλλευση της ανικανότητας αυτής από ανθρώπους που ανέκαθεν επεδίωκαν το πρόσκαιρο κέρδος, αδιαφορούσαν για προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, αντιδρούσαν στην βελτίωση ποιότητος της ζωής μας και έφεραν πάντα εμπόδια για ένα μακρόπνοο σχεδιασμό κυρίως των πόλεων και των χωριών μας, δια λόγους συμφέροντος και στείρας πολιτικής.
Δυστυχώς για τις Κυκλάδες οι άνθρωποι αυτοί επέτυχαν τους στόχους τους, προσωρινά ελπίζουμε, χρησιμοποιώντας την επιρροή στην Διοίκηση πολιτικής προσωπικότητας του νομού, η οποία υπεισερχόμενη αναρμοδίως εις το έργο των τεχνικών, μεθόδευσε την κατ’ ουσία ανύπαρκτη «σύγκρουση» αρμοδιοτήτων των δύο Υπουργείων (για το χρονικό της σύγκρουσης αυτής έχουμε διαφυλάξει με σχολαστικότητα κάθε σχετικό κείμενο) και έφτασε εις το σημείο να στρέψη εγγράφως τον Κυκλαδικό λαό εναντίον φορέων αυτής της ίδιας της Διοίκησης την οποίαν εκπροσωπεί. Τα προβλήματα έτσι των Κυκλάδων αντί να μειώνονται ή να λύνονται, μεγαλώνουν συνεχώς και χειροτερεύουν.
Είναι βέβαιο ότι τα νησιά μας χωρίς να είναι εις θέσιν να διασώσουν την ιδιομορφία τους και την αρχιτεκτονική ομορφιά τους και να αναπτυχθούν σωστά και προγραμματισμένα, σύντομα θα καταστραφούν σαν τουριστικού τουλάχιστον τόποι. Και εδώ βέβαια υπάρχει ευθύνη, ευθύνη όλων μας είτε είμεθα δημόσιοι λειτουργοί είτε απλοί πολίτες

Κύριε Υπουργέ,
Γνωρίζεται ίσως καλύτερα από εμάς ότι τον Δεκέμβριο του 1977 σαν συνέπεια της «σύγκρουσης» αρμοδιοτήτων που αναφέραμε καταργήθηκε ο αρχιτεκτονικός έλεγχος της αρχαιολογικής Υπηρεσίας στις Κυκλάδες. Εδώ είμαστε σε θέση από την προσωπική μας πείρα να σας διαβεβαιώσουμε ότι ταυτόχρονα καταργήθηκε και κάθε μορφή αρχιτεκτονικού ελέγχου στον νομό Κυκλάδων.
Πολλά άτομα άσχετα με τον τεχνικό κόσμο εκμεταλλευόμενα την έλλειψη αρχιτεκτονικού ελέγχου ασχολούνται με την έκδοση οικοδομικών αδειών, με αποτέλεσμα το επάγγελμα του «μελετητή οικοδομικών έργων» στις Κυκλάδες να έχει ουσιαστικά αντικατασταθεί με αυτό του «διεκπεραιωτή οικοδομικών αδειών».
Χίλιες οικοδομικές άδειες έχουν εκδοθεί την περίοδο αυτή χωρίς κανένα αρχιτεκτονικό έλεγχο, αριθμός ικανός από μόνος του να προκαλέσει ανεπανόρθωτες καταστροφές στους παραδοσιακούς οικισμούς των Κυκλάδων (έχουμε και εδώ στην διάθεση σας φωτογραφικό αρχείο καταστροφών τέτοιας έκτασης που είναι απορίας άξιο πως υπάρχουν ακόμη αξιόλογα πράγματα να σωθούν στα νησιά μας). Η αδιαφορία των υπευθύνων είναι τέτοια που αγγίζει τα όρια της παραφροσύνης.
Τριόροφα μεγαθήρια πλάι σε μικρές εκκλησίες, τουριστικά δωμάτια – φυλακές πλάι σε θαυμάσιες ακρογιαλιές και τόσα άλλα.
Έχοντας πλήρη επίγνωση και γνώση των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η Διοίκηση γενικά προκειμένου να λυθούν τα προβλήματα που αναφέραμε και πιστεύοντας ότι η προστασία της ιστορίας μας, στους χώρους που έζησαν και δημιούργησαν οι γονείς μας, ξεφεύγει από στενά πλαίσια και αποτελεί πρωταρχικό καθήκον όλων μας, θέλουμε να σας εκφράσουμε συγκεκριμένες προτάσεις εις ότι αφορά τα οικιστικά προβλήματα των Κυκλάδων ελπίζοντας ότι θα σας είναι χρήσιμες στο έργο σας και θα βοηθήσουν να αρθή το δύσκολο σημερινό αδιέξοδο.
Οι προτάσεις αυτές έχουν ως ακολούθως:

Α. ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ
1. ?μεση εκπόνηση γενικού διατάγματος για ολόκληρο τον Κυκλαδικό χώρο. (Οικοδομικός Κανονισμός Κυκλάδων).
2. Εκπόνησις ειδικών διαταγμάτων και σχεδίων ορίων οικισμών και ζωνών χρήσεων αυτών προτού καταστούν άχρηστες χρονικά οι ληφθείσες προσφάτως αεροφωτογραφίες. Προτεραιότητα να έχουν οι οικισμοί με τον ταχύτερο ρυθμό οικιστικής ανάπτυξης.
3. ?μεσος καθορισμός ζωνών προστασίας θέας των παραδοσιακών οικισμών και θέσπισης προσωρινών περιορισμών δομήσεως για περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, μέχρις ότου να ρυθμιστή οριστικά το θέμα, από τα ειδικά για κάθε οικισμό και νήσο διατάγματα.
4. Αρχιτεκτονικός έλεγχος των μελετών ανεγέρσεως και προσθηκών νέων οικοδομών και προσαρμογή τους στον περιβάλλοντα χώρο και τον υπάρχοντα παραδοσιακό οικισμό.
Οι προσθήκες και επισκευές παλαιών κτιρίων εις τους πυρήνες των παραδοσιακών οικισμών να ελέγχονται από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Η αρχιτεκτονική επιτροπή πιστεύουμε ότι πρέπει κατ’ αρχήν να αποτελείται από δύο αρχιτέκτονες της Διευθύνσεως Παραδοσιακών Οικισμών, οι οποίοι να πηγαίνουν τέσσερις μέρες τον μήνα στη Σύρο και να ενεργούν αποκλειστικά και μόνον αρχιτεκτονικό έλεγχο των οικοδομικών αδειών.
Η λύσις αυτή εξασφαλίζει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα:
α) Ο έλεγχος να γίνεται ανεπηρέαστα από τοπικές συνθήκες.
β) Να επιτυγχάνεται ταυτόχρονα η ενημέρωση των αρχιτεκτονικών της Διευθύνσεως Παραδοσιακών Οικισμών στα προβλήματα του Κυκλαδικού χώρου, μια ενημέρωσις απαραίτητη για την εκπόνηση των ειδικών διαταγμάτων των οικισμών.
Τα μεγαλύτερα σε όγκο έργα, παρεκκλίσεις εκτός σχεδίου, κλπ., να ελέγχονται από την πενταμελή αρχιτεκτονική επιτροπή.
5. Ο έλεγχος εφαρμογής πιστεύουμε ότι πρέπει επίσης να γίνεται κατά περιοδικά διαστήματα (μια φορά το δίμηνο) σε όλες τις οικοδομές και όχι περιπτωσιακά και κατόπιν καταγγελιών ή αιτήσεων αυτοψίας όπως γίνεται σήμερα.
6. Δικαιολογητικά υποβολής:
Εκτός των μέχρι τούδε ζητουμένων δικαιολογητικών και σχεδίων να απαιτούνται επί προσθέτως.
Α) Αντίγραφον του τοπογραφικού του συμβολαίου και στην περίπτωση που δεν υπάρχει τοπογραφικό διάγραμμα βάση του οποίου έγιναν τα συμβόλαια να ζητείται διορθωτική πράξη του συμβολαίου με νέον τοπογραφικό για οικοδομές μεγαλύτερες των τριακοσίων (300)Μ3.
Β) Ενημερωτικές φωτογραφίες από 3 διαφορετικές πλευρές.
Γ) Προοπτικά ή φωτογραφίες μακετών για οικοδομές μεγαλύτερες των 500 Μ3.
Δ) Τεχνική έκθεσις του μελετητού εις την οποίαν να αναφέρεται εις την προσπάθεια που κατέβαλε για την προσαρμογή του κτιρίου στον χώρο
7. Να συσταθή επιτροπή περιβάλλοντος για να ελέγχη και να προσαρμόζη τις μελέτες των δημοσίων και ιδιωτικών έργων υποδομής εις τον ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο.

Β. Υπουργείον Πολιτισμού και Επιστημών Διεύθυνσις Πολιτιστικών Υποθέσεων
1. ?μεση καταγραφή όλων των παλαιών κτιρίων και των διατηρητέων μνημείων εις τους πυρήνες των παραδοσιακών οικισμών και οριοθέτηση αυτών βάσει ειδικών αεροφωτογραφιών με κλίμακα 1:200.
Εδώ θα θέλαμε να συτήσουμε στους αρμοδίους του Υπ. Πολιτισμό να’ ρθουν σε επαφή με την Έδρα φωτογραμμετρίας του Ε.Μ.Π. η οποία διαθέτει εξοπλισμμόν κατάλληλον για την λήψιν αεροφωτογραφιών χαμηλού ύψους (Μηχανή HASSELBLED συνεχούς λήψεως) που θα τους επιτρέψη εκτός των άλλων να προβούν εις απευθείας εκτιμήσεις των κτιρίων (παλαιότητα δώματο κλπ.).
2. Χαρακτηρισμός της πολιτιστικής και αισθητικής αξίας όλων των κτιρίων και καθορισμός βαθμού προστασίας αυτών.
3. Εκπόνησις ειδικών διαταγμάτων βάσει των οποίων θα καθορίζονται οι όροι και οι περιορισμοί που θα πρέπει να ακολουθηθούν ανάλογα με τον βαθμό προστασίας των κτιρίων.
4. Τεκμηριώσις των κατά τόπους μορφολογικών σχεδίων (είδη κουφωμάτων, υλικών, στηθαίων κλπ.).
5. Ο Αρχιτεκτονικός έλεγχος πρέπει να γίνεται μόνο για επισκευές και προσθήκες επί παλαιών κτιρίων εις τους πυρήνες των οικισμών ή εκτός αυτών. Ο έλεγχος πρέπει να επεκταθή κατ’ αρχήν και σε περιοχές ζωνών προστασίας θέας των οικισμών μέχρι καθορισμού των ζωνών αυτών.
Το έργον του αρχιτεκτονικού ελέγχου πιστεύουμε ότι πρέπει να αναλάβει κατ’ αρχήν η Εφορία Κλασσικών Αρχαιοτήτων Ν. Κυκλάδων, η οποία γνωρίζει τον χώρο και διαθέτει την απαιτούμενη πείρα.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι η Εφορία Κυκλάδων πρέπει να αφαιθή μόνη εις το έργο της αυτό χωρίς καμία γραφειοκρατική παρεμβολή της κεντρικής υπηρεσίας του Υπ.. Πολιτισμού, παρεμβολή η οποία εις το παρελθόν ήταν και η βασική αιτία των μεγάλων καθυστερήσεων εις την έκδοση των οικοδομικών αδειών.
Μόνο μετά το πέρας των εργασιών καταγραφής οριοθετήσεως, χαρακτηρισμού βαθμών προστασίας των κτιρίων και της εκδόσεως των σχετικών διαταγμάτων, να γίνη η μεταβίβαση της αρμοδιότητος του αρχιτεκτονικού ελέγχου από την εφορία Κυκλάδων εις την Δ /σιν Πολιτιστικών Υποθέσεων.
Με τον τρόπο αυτό πιστεύουμε ότι επιτυγχάνεται καταμερισμός εργασίας τελείως απαραίτητος κατά την δύσκολη αυτή περίοδο και επίσης δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια ομαλή μεταβίβαση αρμοδιοτήτων.
6. Για απλές επισκευές παλαιών κτιρίων και υπό την προϋπόθεση ότι θα χρησιμοποιούνται παραδοσιακά υλικά (τράβες, καλάμια, κλπ.), οι άδειες να χορηγούνται απευθείας από τους αρχιτέκτονες της Εφορίας Κυκλάδων, χωρίς να απαιτείται επιπροσθέτως πολεοδομική άδεια.
7. Ο έλεγχος εφαρμογής πρέπει να έχει προληπτική σκοπιμότητα και δεν είναι δυνατόν να είναι περιοδικός όπως εις την Υπηρεσία Οικισμού, αλλά πρέπει να βρίσκεται επί τόπου καθ’ όλην την διάρκεια των εργασιών. Προς το σκοπό αυτόν κρίνονται κατάλληλοι οι φύλακες αρχαιοτήτων υπό την εποπτεία των αρχιτεκτονικών και αρχαιολόγων των Εφοριών. Πιστεύουμε ότι και μετά την μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων στην Διεύθυνση Πολιτιστικών Υποθέσεων, οι φύλακες πρέπει να συνεχίσουν τον έλεγχο σε συνεργασία με την Διεύθυνση.
Τέλος για να προληφθούν έστω και την τελευταία στιγμή ανεπανόρθωτες καταστροφές προείνεται η επανεξέτασις όλων των αδειών που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα μετά την κατάργηση του ελέγχου και να ανακληθούν και να προσαρμοσθούν εκείνες που προσβάλουν υπερμέτρως το τοπίο και την θέα των οικισμών.
Ελπίζουμε το υπόμνημα μας αυτό θα τύχη ειδικής προσοχής και μελέτης εκ μέρους όλων των ενδιαφερομένων.

Μετά τιμής

ΤΣΕΜΑΝΗΣ ΝΙΚΟΣ
ΤΣΟΥΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΚΑΡΑΚΟΥΛΙΔΗΣ ΙΩΑΚΕΙΜ
ΕΡΜΗΛΙΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ
ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ
ΠΕΤΡΙΔΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ
ΜΑΡΙΑ ΜΑΛΑΚΟΥ - ΖΑΜΠΟΥΝΗ

πηγή: ?νθρωπος και Χώρος
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
Τεύχος 12 , Νοέμβριος - Δεκέμβριος 1978

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
... 30 χρόνια μετά!

Κύριε Υπουργέ,

Σε συνέχεια της επιστολής που σας είχαν αποστείλει συνάδελφοι και συντοπίτες το έτος 1975 και χιλιάδων άλλων επιστολών που πιθανά να σας έχουν αποσταλεί από τότε έως σήμερα, θα ήθελα να σας παραθέσω την άποψή μου που αφορά την προστασία και ανάπτυξη του νησιών μας.

Κύριε Υπουργέ,

Σήμερα θα λέγαμε ότι τα προβλήματα του Ελληνικού χώρου είναι πολλά και σημαντικά. Ανάμεσα σε αυτά το πρόβλημα ανάπτυξης των Κυκλάδων αξίζει ιδιαίτερης προσοχής. Και τούτο γιατί:

Α) Στην σημερινή εικόνα των νησιών μας είναι ευδιάκριτη η στενή σχέση του ανθρώπου με τον τόπο του, από την προϊστορία έως σήμερα. Αποτελούν δε ανθρωπογενή περιβάλλοντα ιδιαίτερα εύθραυστα λόγω κλίμακας, υλικών και πληθώρας φυσικών και πολιτισμικών γεωγραφικών στοιχείων.

Β)  Αποτελούν περιοχές με έντονο τοπικό χαρακτήρα, που παρά τις πιέσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής και της νέας κοινωνικοπολιτικής  πραγματικότητας, εξακολουθούν να διατηρούν ζωντανές παραδόσεις, έθιμα, ανθρώπινες σχέσεις και άλλα άυλα στοιχεία του Ελληνικού πολιτισμού. Ας μην ξεχνάμε ότι η εικόνα τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εθνική μας ταυτότητα, και πέραν ίσως του Αρχαιοελληνικού πολιτισμού, είναι αυτή που έχει συνδεθεί σε παγκόσμιο επίπεδο όσο τίποτα άλλο με την Ελλάδα.

Γ) Αποτελούν περιοχές ευαίσθητες σε φαινόμενα πτώχευσης, ερημοποίησης, απομόνωσης και γενικά παρακμής λόγω μεγέθους αλλά και φυσικής απομόνωσης από την ηπειρωτική χώρα.

Δ) Αποτελούν περιοχές οι οποίες υποδέχονται μεγάλο τμήμα του τουριστικού προϊόντος και συνακόλουθα δέχονται εξαιρετικές πιέσεις για ανάπτυξη, αναβάθμιση των υποδομών και γενικά για εκσυγχρονισμό.

Είναι πράγματι αξιοπερίεργο πως τόσοι πολιτικοί και τόσες Κυβερνήσεις που έχουν περάσει από την Διοίκηση αυτής της Χώρας δεν έχουν ακόμη καταφέρει να αξιολογήσουν την δυναμική των νησιών ως πολιτισμικό, φυσικό και οικονομικό πόρο και να οργανώσουν με ορθολογικά μέσα και μεθοδολογία το σχεδιασμό της ανάπτυξης και μετάβασης στο μέλλον.

Αντιθέτως, η εικόνα των νησιών μας σήμερα χαρακτηρίζεται από πλήρη αναρχία, έλλειψη αισθητικής και περιβαλλοντικής ευαισθησίας, βίαιες παρεμβάσεις στο τοπίο και το φυσικό περιβάλλον, απαξίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Κυρίως όμως χαρακτηρίζεται από την ‘κτιζοφρένεια’, την απόλυτη αποθέωση του μπετόν και της ασφάλτου.

Φυσικά αυτή η κατάσταση δεν δημιουργήθηκε σήμερα ή χτες. Εδώ και δεκαετίες πολίτες και επιστήμονες φωνάζουν, επισημαίνουν και μάχονται για ένα σωστότερο σχεδιασμό του μέλλοντος, προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος. Και τι μ’αυτό;

Τα νησιά μας αντί για χώροι ζωής και δημιουργίας έχουν μετατραπεί με χυδαίο τρόπο σε καταναλωτικό αγαθό μιας χρήσης. Τα πάντα πωλούνται, τα πάντα κτίζονται, τα πάντα ενοικιάζονται. Ρέματα, παραλίες, βουνοκορφές, δάση, βραχοσηνίδες... και πάμε παραπέρα.

Φυσικά αυτό δεν μας πειράζει. Εμείς οι Έλληνες είμαστε καλόβολος λαός. Έχουμε μάθει να ζούμε όπου μας βάλετε. Σε αισχρές μεγαλουπόλεις, σε κουτιά τσιμέντου όπου ο μόνος ορίζοντας που αντικρίζουμε είναι η μπουγάδα του απέναντι ή στην καλύτερη το δώμα με τις σαπισμένες κεραίες και τους ηλιακούς. Όχι δεν παραπονιόμαστε γι’αυτό. Η διαστροφή είναι τόσο μεγάλη που το θεωρούμε δεδομένο και απαραίτητο να καταστρέφουμε το περιβάλλον. Είναι πρόοδος να γυρνάμε την πλάτη στην ιστορία του τόπου μας και να συμβιβαζόμαστε με την έλλειψη ποιότητας στη καθημερινή μας ζωή. Και σαν να μην έφτανε αυτό μας μάθατε όλοι εσείς οι πολιτικοί ότι οικονομικά η προστασία και ανάδειξη των τοπικών χαρακτηριστικών των νησιών μας θεωρείται ‘χασούρα’ και άσκοπη σπατάληση δημοσίου χρήματος.

Αδιαμφισβήτητα οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες στα νησιά μας έχουν αλλάξει και η επιστροφή σε πρακτικές, επαγγέλματα και συνθήκες διαβίωσης του παρελθόντος έχουν οριστικά ξεπεραστεί από την εποχή. Η ανάγκη για ανάπτυξη, οι νέες χρήσεις που έχουν εισχωρήσει στις τοπικές κοινωνίες δημιουργούν ρήξεις και αντικρουόμενα συμφέροντα. Η σύγκρουση αυτή σε συνδυασμό με το ανεπαρκές ή/και ξεπερασμένο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο ανάπτυξης και προστασίας, τον ελλιπή έλεγχο, την έλλειψη πολιτικής θέλησης και την αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος να μορφώσει ενεργούς και ευαισθητοποιημένους πολίτες, οδηγούν συνεχώς σε αυτοκαταστροφικά φαινόμενα.

Αλήθεια κύριε Υπουργέ, σε πόσα χρόνια υπολογίζεται να επέλθει κορεσμός των νησιών μας; Θα πρέπει να ήμαστε ευχαριστημένοι που οι μελλοντικές γενιές θα ζήσουν σε έναν τόπο πολύ φτωχότερο, σε έναν τόπο χωρίς φυσικό άκτιστο τοπίο, έναν τόπο χωρίς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που βρήκαμε εμείς;

Και τι θα γίνει όταν ο ?γγλος και ο Γερμανός πάψουν να έρχονται στην Ελλάδα γιατί πλέον το ‘all inclusive’ συγκρότημα που θα τους προσφέρουμε θα μπορούν να το βρουν σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου; Τι θα απογίνουν οι νησιώτες που ζουν από τον τουρισμό; Μήπως αντί να αντιγράφουμε ξεπερασμένα και αποτυχημένα μοντέλα άλλων χωρών θα ήταν καλό να κάτσουμε και να δημιουργήσουμε μια ολοκληρωμένη στρατηγική ανάπτυξης με όραμα, γνώση, ευαισθησία, φαντασία, ανιδιοτέλεια και κυρίως πολιτικό θάρρος και θέληση;

Η απάντηση νομίζω ότι είναι φανερή. Η ανάγκη ενός σχεδίου διαχείρισης του θησαυρού αυτού που έχουμε στα χέρια μας είναι επιτακτική πριν ο θησαυρός γίνει κάρβουνο. 

Ελπίζω το υπόμνημα μου αυτό να τύχη ειδικής προσοχής και μελέτης εκ μέρους όλων των ενδιαφερομένων.

Μετά τιμής

ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ
Αρχιτέκτων