1.Μέσω ποιάς εμπειρίας (τοπικής, διεθνούς) και ποιών διαδικασιών φθάσατε στην ίδρυση του Παρατηρητηρίου;

Το έναυσμα για την ευαισθητοποίηση πολιτών και φορέων της Ρόδου -και της Δωδεκανήσου γενικότερα- ήταν η πρόθεση της Κυβέρνησης της Τουρκίας να εγκαταστήσει πυρηνικούς αντιδραστήρες στα απέναντι παράλια (?κκουγιου). Το γεγονός αυτό κινητοποίησε τη δεκαετία του ΄90 πολλούς φορείς και την Αυτοδιοίκηση. Κορυφαία στιγμή ήταν η διοργάνωση από την Ν.Α. Δωδεκανήσου τον Ιούλιο 1999 Διεθνούς Συμποσίου για μιά Μεσόγειο ελεύθερη από πυρηνικά και τους κινδύνους από την εγκατάσταση πυρηνικού εργοστασίου στο ?κκουγιου, με τη συμμετοχή επιστημόνων και εκπροσώπων οργανώσεων από Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρο, Καναδά, Ιταλία, Αυστραλία.Η κινητοποίηση αυτή σε συνδυασμό βέβαια με την μεγάλη αντίδραση η οποία υπήρξε και στην Τουρκία γι αυτό το θέμα, οδήγησε στην αναστολή τον Ιούλιο 2000 του προγράμματος με απόφαση της Κυβέρνησης Ετσεβίτ. Αργότερα επανήλθε το θέμα από την Κυβέρνηση Ερντογάν και άρχισαν πάλι οι αντιδράσεις σε Τουρκία και Ελλάδα. Την ίδια περίοδο υπήρχαν και οι αντιδράσεις για τους παλιούς πυρηνικούς αντιδραστήρες στο Κοζλοντούι της Βουλγαρίας. Μετά η πρόθεση της Βουλγαρικής Κυβέρνησης να ξεκινήσει νέο Πυρηνοηλεκτρικό Σταθμό στο Μπέλενε. Από την άλλη μεριά: Τα όπλα με απεμπλουτισμένο ουράνιο που χρησιμοποιήθηκαν στους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας, τα πυρηνικά όπλα του Ισραήλ, στη γειτονιά μας. Αλλά και τα σχέδια διεστραμμένων εγκεφάλων για παραγωγή νέας γενιάς πυρηνικών όπλων, που έκαναν ακόμα και πρώην γεράκια των ΗΠΑ να κατηγορούν τη χώρα τους οτι ωθεί τον Κόσμο σε πυρηνική καταστροφή. Όλες αυτές οι εμπειρίες δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την δημιουργία ενός φορέα που θα ασχολείται σταθερά με το πρόβλημα της πυρηνικής απειλής. Συμμετέχοντας, την προηγούμενη περίοδο, ως εκλεγμένος αντιπρόσωπος της Δωδεκανήσου στην Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ, κατέθεσα το Δεκέμβρη του 2004 την πρόταση -η οποία έγινε αποδεκτή- για την ίδρυση και λειτουργία Παρατηρητηρίου με έδρα τη Ρόδο. Έτσι γεννήθηκε το Αντιπυρηνικό Παρατηρητήριο Μεσογείου. ____________________________________________________________________________________________

2. Η πρωτοβουλία αυτή υποστηρίζεται από την τοπική κοινωνία και από διάφορους φορείς του νησιού (πολιτικούς, οικονομικούς, συνδικαλιστικούς, κλπ);

Η πρωτοβουλία από την πρώτη στιγμή υποστηρίχθηκε από την Αυτοδιοίκηση (Νομαρχιακή και Τοπική) και πολλούς φορείς του νησιού. Δεν είναι τυχαίο οτι μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα μαζέψαμε 8.000 υπογραφές πολιτών κάτω από την "'Εκκληση της Ρόδου" κείμενο που προέκυψε από τη Διεθνή Συνάντηση για την αποτροπή εγκατάστασης νέων πυρηνικών αντιδραστήρων (Ρόδος Μάϊος 2005). Αλλά και η πολύ καλή συμμετοχή σε όλες τις εκδηλώσεις που διοργανώνουμε, δείχνουν οτι είμαστε σε καλό δρόμο. Φυσικά υπάρχουν περιθώρια για να γίνουν πολύ περισσότερα πράγματα. Κάτι τέτοιο δεν εξαρτάται όμως μόνο από μας. Το πρόβλημα της πυρηνικής απειλής αφορά όλους και η αποτελεσματική αντιμετώπισή του απαιτεί την μέγιστη δυνατή κινητοποίηση. ____________________________________________________________________________________________

3. Ποιές είναι οι μέχρι σήμερα δραστηριότητες του Παρατηρητηρίου και τι προγράμματα έχετε για το μέλλον;

Στα μόλις 2 χρόνια της λειτουργίας του το ΑΠΜ έχει στο ενεργητικό του 2 Διεθνή Συμπόσια με τη συμμετοχή οργανώσεων και επιστημόνων από 8 χώρες της Ευρώπης και τις ΗΠΑ. Το Μάϊο του 2006 οργάνωσε σε συνεργασία με την ΚΕΔΚΕ, την ΕΝΑΕ, τη Ν.Α. Δωδεκανήσου, την ΤΕΔΚ, το Δήμο Ροδίων και το ΤΕΕ το 1ο Διεθνές Αντιπυρηνικό Φεστιβάλ Ρόδου. Αρκετές ενημερωτικές εκστρατείες και εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν αυτό το διάστημα. Και κυρίως, οι ιδιαίτερα πολλές παρεμβάσεις σε όλα τα σημαντικά κέντρα λήψης αποφάσεων, από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Κυβέρνηση, τις πολιτικές δυνάμεις, τους φορείς Αυτοδιοίκησης, τις μεγάλες Τριτοβάθμιες Οργανώσεις, δεν αφήσαμε -στην κυριολεξία- κανένα χωρίς να παρέμβουμε για την ανάγκη ανάληψης πολιτικών πρωτοβουλιών που θα στοχεύουν στην εξάλειψη της πυρηνικής απειλής. Ένας σημαντικός αριθμός ερωτήσεων και αναφορών έχει κατατεθεί στη Βουλή και την Ευρωβουλή για θέματα που έχουν προκύψει από τη δράση του ΑΠΜ. Σε ότι αφορά τις επόμενες δράσεις μας: -Ετοιμαζόμαστε για το 2ο Διεθνές Αντιπυρηνικό Φεστιβάλ Ρόδου, που θα διεξαχθεί την εβδομάδα 24-30 Σεπτεμβρίου. Κορυφαία εκδήλωση θα είναι ασφαλώς η υπογραφή Πρωτοκόλλου Συνεργασίας μεταξύ ΜΚΟ της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής για την αντιμετώπιση της πυρηνικής απειλής. Στόχος μας η διεκδίκηση της μετατροπής της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής σε Ζώνη Ειρήνης Ελεύθερη από Πυρηνικά. -Παράλληλα περιμένουμε την αξιολόγηση των προτάσεων προγραμμάτων που έχουμε καταθέσει στο Υπουργείο Απασχόλησης για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας και προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. -Φέτος για πρώτη φορά το ΑΠΜ θα συμμετέχει με εκπροσώπους του σε δύο πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες στο εξωτερικό: Το ΑΠΜ θα βρίσκεται μαζί με πολλές άλλες ΜΚΟ απ΄ όλο τον Κόσμο στην έδρα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) στη Γενεύη (26-4-2007) για την διεκδίκηση τροποποίησης της απαράδεκτης Συμφωνίας μεταξύ της ΠΟΥ και της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, που ισχύει από το 1959 και η οποία επιβάλλει έλεγχο και περιορισμούς στις έρευνες και τις στατιστικές για τις επιπτώσεις της πυρηνικής ενέργειας στην Υγεία. Επίσης το ΑΠΜ, μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών διαπίστευσης από τον ΟΗΕ, θα πάρει μέρος με εκπρόσωπό του στην προπαρασκευαστική επιτροπή για τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων που θα πραγματοποιηθεί ¨το 1ο δεκαήμερο του Μαΐου στη Βιέννη. Για όλες τις δραστηριότητες που αναπτύσσουμε φροντίζουμε να ενημερώνουμε τους πολίτες μέσα από τον Τύπο -γραπτό και ηλεκτρονικό- και φυσικά μέσα από το διαδίκτυο. ____________________________________________________________________________________________

4. Οι υποστηρικτές της χρήσης για "καλούς σκοπούς" της πυρηνικής ενέργειας τελευταία, λόγω των διαπιστωμένων από σωρεία επιστημόνων κλιματικών αλλαγών, έχουν μετατραπεί σε "οικολόγους" και θέλουν να σώσουν τον πλανήτη από την υπερθέρμανση. Τι τους απαντάτε;

Πρόσφατα με αφορμή το πρόγραμμα ITER οργανώσαμε στη Ρόδο μιά ενημερωτική εκδήλωση με ομιλητή τον καθηγητή Πυρηνικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ Θανάση Γεράνιο. Από τα πολλά άκρως αποκαλυπτικά αυτής της εκδήλωσης, που κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον ενός ασυνήθιστα -για το θέμα- πυκνού ακροατηρίου, κρατάω μια φράση του κ Γεράνιου "Μου κάνει εντύπωση -είπε σε κάποια στιγμή- που ορισμένοι αυτοαποκαλούμενοι μάλιστα οικολόγοι, υπερασπίζονται την πυρηνική ενέργεια. Θα έπρεπε κάτι να έχουν μάθει όταν βλέπουν πυρηνικούς φυσικούς να υπερασπίζονται τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας". ____________________________________________________________________________________________

5. Αναφερθήκατε στο Πρόγραμμα ITER. Πρόσφατα προκλήθηκε μεγάλος ντόρος για το Πρόγραμμα αυτό: κολοσσιαίες επενδύσεις, προβλεπόμενοι μακροχρόνιοι πειραματισμοί μέχρι την επίτευξη πρακτικών αποτελεσμάτων, διαβεβαιώσεις παραγωγής "καθαρής ενέργειας", μεγάλη υποστήριξη από ΜΜΕ. Ποιές είναι οι θέσεις σας σχετικά με αυτό το Πρόγραμμα;

Το Αντιπυρηνικό Παρατηρητήριο Μεσογείου παρακολουθεί από καιρό τις εξελίξεις για το πρόγραμμα ITER. Δεν είναι δογματικά αντίθετο με την προώθηση της έρευνας σε αυτό το επίπεδο. Δεν συμμερίζεται ωστόσο το κλίμα ευφορίας που καλλιεργήθηκε από ορισμένες πλευρές. Διατυπώνει τις αντιρρήσεις και τις επιφυλάξεις του, επιφυλάξεις που διατυπώνονται ακόμα και από τους ένθερμους υποστηρικτές της προσπάθειας αυτής.

- Το πρόγραμμα αυτό, το οποίο προωθείται σε καθαρά ερευνητικό επίπεδο, θα μπορέσει, κατά τους πλέον αισιόδοξους, να οδηγήσει στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικούς αντιδραστήρες σύντηξης το 2050, εφ΄όσον λυθούν όλα τα εξαιρετικά δυσεπίλυτα επιστημονικά-ερευνητικά προβλήματα. Επομένως είναι σίγουρο οτι δεν δίνει λύσεις στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, για το οποίο χρειάζονται άμεσα και επείγοντα μέτρα σε πλανητικό επίπεδο.

- Εμφανίζεται το πρόγραμμα αυτό να μην έχει τα μειονεκτήματα που έχουν οι γνωστοί αντιδραστήρες σχάσης. Αυτό είναι εν μέρει σωστό σε θεωρητικό επίπεδο, όμως δεν συμμεριζόμαστε την άποψη που εμφανίζει τη σύντηξη τελείως αθώα. Ιδιαίτερα για το θέμα της κλιματικής αλλαγής, ο αντιδραστήρας σύντηξης αναμένεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις λόγω συμβολής του στην υπερθέρμανση του Πλανήτη.

- Είναι προκλητικό το γεγονός οτι διατίθενται υπέρογκα κονδύλια για την έρευνα σε ένα αμφιλεγόμενης αποτελεσματικότητας και εφαρμοσιμότητας πρόγραμμα, ενώ ταυτόχρονα δεν διατίθενται ανάλογα κονδύλια για την προώθηση της έρευνας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες είναι οι μόνες, που αποδεδειγμένα μπορούν να επιλύσουν τόσο το πρόβλημα των ενεργειακών αναγκών όσο και το αδιαμφισβήτητο και φλέγον πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών. Ιδιαίτερης σημασίας επίσης είναι και το γεγονός οτι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δημιουργούν πολλές νέες θέσεις εργασίας.

- Το κίνητρο για τη σκανδαλώδη προτίμηση στην έρευνα για τα πυρηνικά ειναι προφανές, καθώς δημιουργεί τις συνθήκες της απόλυτης ενεργειακής (επομένως και πολιτικής) εξάρτησης από τους κατέχοντες τη σχετική τεχνογνωσία, σε αντίθεση με τις μικρότερες και αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) που ευνοούν την ενεργειακή (επομένως και πολιτική) ανεξαρτησία.

- Οι κίνδυνοι από τις υπερσυγκεντρωμένες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, όπως είναι οι πυρηνικοί σταθμοί είναι εξαιρετικά μεγάλοι όπως απέδειξε και το πρόσφατο black out που βύθισε στο σκοτάδι τη μισή Ευρώπη. Κι ας μην ξεχνάμε σε αυτές τις περιπτώσεις την απειλή μιάς δολιοφθοράς ή ενός τυφλού χτυπήματος με απρόβλεπτες συνέπειες για όλο τον πλανήτη.

- Σε καμμιά περίπτωση δεν μπορεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα να λειτουργήσει ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ για τις ολέθριες επιπτώσεις που έχουν οι ήδη λειτουργούντες αντιδραστήρες και για τις απειλές που έρχονται από τη φιλοδοξία γειτονικών κρατών (Τουρκία, Βουλγαρία, Ιράν, εσχάτως και Αίγυπτος) να εγκαταστήσουν νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες σχάσης. ____________________________________________________________________________________________

6. Πώς μπορεί κάποιος που ενδιαφέρεται να έρθει σε επαφή μαζί σας;

Ο πιό απλός τρόπος για επικοινωνία με το ΑΠΜ είναι μέσα από την ιστοσελίδα του http://www.manw.org/. Εκεί μπορεί να βρεί κανείς και όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την λειτουργία και δράση του.