Welcome to eyploia.aigaio-net.gr!

     On Line Πλοία
Για να δείτε τα πλοία
On line στο Αιγαίο
πατήστε εδώ.

     Ανακοίνωση
 ΥΠΟΓΡΑΨΤΕ
Για να σωθεί η Σαντορίνη
και το Αιγαίο από
την τοξική βόμβα βυθού
Sea Diamond

 SIGN the PETITION
and help protect Santorini
and the Aegean Sea
from toxic dangers
 


     Κατηγορίες
?γρια Ζωή
Αεροδρόμια Λιμάνια
Αιολικά Πάρκα
Αλιεία
Ανανεώσιμες Π. Ε.
Απόβλητα
Απορ/τα-Ανακύκλωση
Απόψεις-Ιδέες
Βιοτοποι/βιοπ/λότητα
?γρια Ανάπτυξη
Βιώσιμη Ανάπτυξη
Δάση
Διάνοιξεις Δρόμων
Διατροφή
Διάφορα
Δίκτυο
Εκδηλώσεις-Ενημέρωση
Ενέργεια
Έρωτας και Αιγαίο
Θάλασσα-Ακτές
Κεραίες
Κλίμα
Κοινωνία Πολιτών
Κτηνοτροφία
Κυνήγι
Μ.Μ.Ε.
Νερό
Οικολογική Γεωργία
Παραδοσιακοί Οικισμοί
Περιβάλλον
Πολιτισμός
Ρύπανση
Συγκοινωνία
Τουρισμός
Φίλοι των ζώων
Φυσικοί Πόροι
Χωροταξία

     Νησιά


     Επιλογές
·Θέματα
·Αρχείο ?ρθρων

·1ο Τεύχος
·2ο Τεύχος
·3ο Τεύχος
·4ο Τεύχος
·5ο Τεύχος
·6ο Τεύχος
·7ο Τεύχος
·8ο Τεύχος
·9ο Τεύχος
·10ο Τεύχος
·11ο Τεύχος
·12ο Τεύχος
·13ο Τεύχος
·14ο Τεύχος
·15ο Τεύχος
·16ο Τεύχος
·17ο Τεύχος
·18ο Τεύχος
·19ο Τεύχος
·20ο Τεύχος
·21ο Τεύχος
·22ο Τεύχος

     Who's Online
Υπάρχουν επί του παρόντος 10 Επισκέπτης(ες) και 0 Μέλος(η) που είναι συνδεδεμένος(οι)

Είσαστε ανώνυμος χρήστης. Μπορείτε να εγγραφείτε πατώντας εδώ

     Search



     Έπαθλο

Το περιοδικό της Πελοποννήσου


 Χωροταξία: Κατασκευή και στατική ανάλυση της ξηρολιθιάς, του Γ. Ασπρά

?νδροςΓιάννης Ασπράς,  κτιριακή γλυπτική  εκπρόσωπος του «ΑΙΓΕΑ», Σύλλογο Προστασίας Φυσικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς της νήσου ?νδρου.

Η ?νδρος βρίσκεται, για όσους δεν είναι από την Ελλάδα, στο βόρειο μέρος του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων, μεταξύ Εύβοιας κ της  νήσου Τήνου. Καλύπτεται από συνεχόμενες οροσειρές, με απότομες πλαγιές χωρίς πεδιάδες. Μόνο φαράγγια, ρεματιές κ κοιλάδες με άφθονα νερά υπάρχουν.
 Νησί που το ριζικό του είναι ζυμωμένο με θάλασσα κ πέτρα. Ο μαρμαρυγιακός σχιστόλιθος επικρατεί από άκρη σε άκρη στο νησί. Πέτρωμα που άφησε το τοπίο να χαράξει στον ψυχισμό των κατοίκων την ανείπωτη τέχνη, μαζί με τη φτώχεια και την ανέχεια. Την φτώχεια όπου η τέχνη της ξερολιθιάς βρήκε κόρφο να θηλάσει αυτό το κάτι καινούργιο που γεννιότανε.
 Ο έρωτας του ανθρώπου προς την πέτρα σημείο αναφοράς της ύπαρξης του.
 Χρόνια τώρα οδοιπορώ παρατηρώντας γενικώς την ?νδρο, από μεγάλη αγάπη για την προσωπικότητα της και από μια ασίγαστη επιθυμία να κατανοήσω το πάθος, το τόσο ερωτικό πέτρας κ ανθρώπου. Ότι, από την ένωση αυτή, προέκυψαν τα θαυμαστά αρχιτεκτονήματα (κτίσματα) της ξερολιθιάς, μάντρες, αιμασιές (ή παραβολές ή αναβαθμοί ή πεζούλες), αλώνια, αγροτικές κατοικίες, κονάκια, πατητήρια κλπ.
 Δρόμοι λαξευτοί σχεδόν στους βράχους, τόσο λειτουργικοί, ειδικές ξερολιθιές για τις ρεματιές, τόσες δεκαετίες να στέκουν στις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες, επιτελώντας στο ακέραιο το έργο για το οποίο κατασκευάστηκαν.
 Φανταστικός ο πλούτος της ποικιλίας της μάντρας στο νησί αυτό.
 Εδώ ας σταθούμε λίγο :
 Πριν καιρό είχα στα χέρια μου την έκδοση του οίκου «ΜΕΛΙΣΣΑ» για την ?νδρο, καθώς και το δημοσίευμα της Αρχαιολογικής Εταιρείας του έτους 1967 «ΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟΝ ΕΙΣ ΑΝΑΣΤ. ΟΡΛΑΝΔΟ», γραμμένο υπό Γεωργ. Α. Μέγα με τίτλο «ΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΥ», σελίς 84 του Τόμου Δ. Επίσης το βιβλίο «ΠΑΛΙΑ ΑΝΔΡΙΩΤΙΚΑ ΣΠΙΤΙΑ» του Γιάννη Λυγίζου, Εκδοτικός Οίκος Ι. ΣΙΔΕΡΗ, 1983, σελίς 324.
 Προσπάθησα να κατανοήσω την ερμηνεία που δίνουν οι συγγραφείς για τον τρόπο σκέψης και κατασκευής των περίφημων πέτρινων φρακτών με τον δομικό τρόπο της ξηρολιθιάς (μάντρες) που ορίζουν τις αγροτικές τους εκτάσεις, τα βοσκοτόπια τους, καθώς και τους λιθόστρωτους δρόμους από χωριό σε χωριό, από κονάκι σε κονάκι ή σε χωράφι ή σε ξωκλήσι κλπ.
 Αναφέρουν λοιπόν για τις μεγάλες επίπεδες πέτρες που τοποθετούνται όρθιες κατά διαστήματα στην ξερολιθιά της μάντρας, τα λεγόμενα στήματα, πως με τον τρόπο αυτό εξοικονομούν υλικό κ χρόνο κατασκευής.
 Θέλω να τονίσω εδώ πως οι απόψεις αυτές είναι κατά τη γνώμη μου αβάσιμες, στερούμενες τεκμηρίωσης, που διαψεύδονται από την απλή παρατήρηση, αλλά και από παραπέρα θεωρίες που διέπουν τα κτίσματα.
 Αφού η ΄Ανδρος στην μεγαλύτερη σύσταση του εδάφους της είναι πετρώδης, όπου αφθονεί ο μαρμαρυγιακός σχιστόλιθος, θα ήταν μάλλον άτοπο να ασπασθώ αυτή τη θεωρία της οικονομίας υλικού που καταλάμβανε το στήμα στη μάντρα.
 Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά τις ξερολιθιές που σχηματίζουν τις αιμασιές, θα δούμε πως δεν έχουμε πουθενά στήματα και πως ακόμα σε τρέχοντα μέτρα οι ξηρολιθιές των αιμασιών είναι κατά πολύ πολλαπλάσιες εκείνων των μαντρών.  
 Γιατί να μην υπάρχει κι εδώ το πνεύμα οικονομίας του υλικού ;
 Γιατί να μην υπάρχουν στήματα ;
 Σίγουρα κάτι άλλο συμβαίνει εδώ.
Όσον αφορά το χρόνο κατασκευής, ότι δηλαδή κερδίζουν χρόνο με το να τοποθετούν στήματα αντί να καλύπτουν με ξηρολιθιά το χώρο που καταλαμβάνουν τα στήματα, το θεωρώ επίσης αβάσιμο για τον εξής λόγο :
Οι αποστάσεις που τοποθετούνται τα στήματα ποικίλουν από 0,50 εκ. ή και λιγότερο, έως 1,5-2 μ ή και περισσότερο, σπανίως.
 Από περιέργεια έσκαψα με τα εργαλεία της δουλειάς μου σε πολλά και διαφορετικά σημεία στο νησί όπου εδράζονται τα στήματα, έως ότου βρω την άκρη της βάσης τους και διαπίστωσα πως δεν είναι απλά τοποθετημένα, αλλά πακτωμένα δηλ.  βυθισμένα βαθειά στο έδαφος, ενώ στο βραχώδες σχιστολιθικό όσο επέτρεπε η σκληρότης της συνοχής της μάζας του βραχώδους.
 Το ίδιο συνέβαινε και σε εδάφη επικλινή και απότομα έως δύσβατα.
 Στα τελευταία είδη εδαφών, το στήμα εβυθίζετο όσο ήταν δυνατόν, όμως και στις δύο πλευρές του στήματος, τοποθετούσαν πέτρες σαν σφήνες για να στηθούν όρθια από μόνα τους (ίσταμαι, ίστημι, στήνω, στήμα).
 Αυτό το είδος της στερέωσης των στημάτων (δηλ. με τη χρήση σφηνών) το συνάντησα στις ξερολιθιές που οριοθετούν δρόμους, είτε γιατί βρήκαν συμπαγές βραχώδες, είτε γιατί σε πολλές περιπτώσεις γινόταν θεμελίωση του δρόμου με μπάζωμα, για να καλυφθούν μεγάλες κοιλότητες του εδάφους.  Το μπάζωμα γινόταν με τη χρήση τοίχου ξηρολιθιάς, χωρίς στήματα φυσικά. Το στήμα το τοποθετούσαν πάνω από τον τοίχο του μπαζώματος.
 Το ίδιο συνέβαινε και στις δυόροφες μάντρες, καθώς επίσης και στο μπάζωμα αιμασιών στα όρια των αγρών τους, όπου δηλαδή συνευρίσκοντο ξηρολιθιά μπαζώματος αγρού, με ξηρολιθιά μάντρας μετά στημάτων.
 Φανταστείτε λοιπόν τι οικονομία χρόνου έκαναν οι παλαιοί κτίστες, αφού έπρεπε πρώτα να βγάλουν από το πέτρωμα αυτές τις τεράστιες πέτρες, που σε πολλές περιπτώσεις ζύγιζαν 500 kgr ή και τόνο ακόμα, χρησιμοποιώντας λοστούς κ σφήνες.
 Στη συνέχεια, να τις μεταφέρουν στο σημείο κατασκευής της μάντρας, να σκάψουν βαθειά στο έδαφος με τα εργαλεία της εποχής, βρέχοντας ίσως το έδαφος για να μαλακώσει.
 Για ένα πρακτικό άνθρωπο θα ήταν πιο εύκολο να συγκεντρώσει πέτρες που αφθονούσαν τριγύρω του και να καλύψει το κενό που καταλαμβάνει το στήμα.
 Τι τελικά συνέβαινε στα χωράφια που δεν ήσαν βραχώδη, που όμως έπρεπε να γίνουν ξερολιθιές μάντρες ; Γιατί τόσος κόπος να μεταφέρουν και κει αυτούς τους τεράστιους λίθους για στήματα ;
 Γιατί θα έπρεπε να γίνουν και κει μάντρες ξηρολιθιάς με στήματα, κατά τον ίδιο τρόπο ;
 Πολύς ο χρόνος για όλα αυτά.
 Τον καιρό που διδασκόμουν το μάθημα της τέχνης και ειδικώτερα εκείνο των ανθρώπινων κατασκευών ανά τον κόσμο ήταν σαφές πως όλα τα ανθρώπινα κτίσματα ακολουθούν κάποιες κατηγορίες σοβαρών λόγων στους οποίους υπακουούν και σχηματίζουν ομάδες. Υπέρτατοι λόγοι, αξιώματα θα έλεγα. Αναφέρομαι σ’ αυτά αρχίζοντας από το τελευταίο:
• Το κτίσμα πρέπει να είναι αισθητικά ωραίο
• Να είναι λειτουργικό, δηλαδή να εξυπηρετεί τον αρχικό σκοπό της δημιουργίας του
• Να είναι στερεό

Χωρίς το τελευταίο αξίωμα λογικά παύουν να ισχύουν τα δύο πρώτα, δηλαδή παύει να υπάρχει το κτίσμα. Έτσι δι αυτού του αξιώματος διαιωνίζονται όλα τα κτίσματα των προγόνων, όλων των λαών, δηλαδή του πολιτισμού.
 Δεν συνάντησα ποτέ μελετώντας, κτίσματα που να υπακούουν σε λόγους οικονομίας υλικού ή εξοικονόμηση χρόνου κατασκευής.
 Γιατί θα πρέπει Ανδριώτες τεχνίτες να εξαιρεθούν του κανόνα ;
 Με τον τρόπο αυτό πιστεύω πως λειτούργησε και στην ?νδρο ο τρόπος κατασκευής ξηρολιθιών για τους δρόμους και τους φράκτες.
 Δέος καταλαμβάνει τον οδοιπόρο παρατηρητή βλέποντας πάνω στα διάραχα (απότομες πλαγιές) τις μάντρες να κρέμονται κυριολεκτικά όσο απόκρημνη κι αν είναι η πλαγιά με τα στήματα να φαντάζουν σαν ασπίδες Βυζαντινών πολεμιστών, χωρίς ο χρόνος να ζηλεύει την υπαρξή τους.
 Δεν συζήτησαν καν τον τόσο κόπο και ιδρώτα τους αυτοί οι παλαιοί Ανδριώτες, γιατί απλώς έτσι έπρεπε να κατασκευασθούν, στερεά και αυτά τα στήματα ήσαν οι κολώνες της κατασκευής τους, γιατί χωρίς αυτές το κτίσμα τους θα κατέρεε, επειδή είναι στημένο μέσα στο χώρο, χωρίς υποστήριξη, βαλλόμενο όλο το χρόνο από κυκλαδίτες ανέμους και βροχές που δεν συγχωρούν λάθη ή παραλείψεις.
 Αν κάποιο κομμάτι καταστρεφόταν, η καταστροφή σταματούσε στο αμέσως επόμενο στήμα.
 Σε αρκετά σημεία του νησιού όπου οι μάντρες έχουν καταρεύσει είτε από ζώα που ανεβοκατεβαίνουν κάνοντας τα περασιές, είτε από τον άνθρωπο κυρίως, τα μόνα κομμάτια που παραμένουν όρθια είναι τα πακτωμένα στήματα, αποδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό το ορθό της σκέψης.
 Υποθέτω πως η σειρά εργασιών για την κατασκευή μιας μάντρας θα ήταν η ακόλουθη :
Πρώτα τοποθετούσαν βαθειά στο έδαφος τα στήματα πολλές φορές κατά το ¼ ή 1/5 του ύψους τους ή έστω σε ικανό βάθος, ώστε να στέκει από μόνο του στέρεα, οριοθετώντας έτσι το βοσκοτόπι, ή τη χάραξη των δρόμων. Κατόπιν θα γέμιζαν τα μεταξύ των στημάτων κενά με τις σχιστολιθικές πέτρες βάζοντας ταυτόχρονα και τις πλαγιαστές πλάκες κατά την πλατιά τους πλευρά κάθετα στα στήματα.
 Μεγάλη η σημασία αυτών των πλαγιαστών πλακών για 2 λόγους :
α. Πλαισίωναν και πρόσθεταν παραπάνω στήριξη νεύρωσης στο στήμα αφού σε πολλές περιπτώσεις οι δύο πρώτες πλάκες εκατέρωθεν των στενών πλευρών στη βάση του στήματος, πακτωνόταν στο έδαφος σχηματίζοντας ισχυρότατη κολώνα σε σχήμα Η.
Β. Σχημάτιζαν το μεταξύ των στημάτων κενό, κάτι σαν κουτί, ώστε να χωρέσουν οι μικρότερες πέτρες και να συγκρατηθούν, που με άλλο τρόπο δεν ήταν δυνατόν να περιορισθούν σε χώρο χωρίς πλευρική κάλυψη.

Εδώ θα ανοίξω μία παρένθεση με ένα σκεπτικό :
Ποιά η πρωτογενής ιδέα της δημιουργίας της ξερολιθιάς της μάντρας κατ’αυτό τον τρόπο ;
Τι ήταν, ίσως, αυτό που οδήγησε τους Ανδριώτες αγρότες ώστε να σκεφθούν έτσι ;
Από τις αρχές του 13ου αιώνα και εντεύθεν αρχίζει η προσπάθεια των πρώτων αγροτών να δαμάσουν τα βραχώδη εδάφη της ?νδρου.
Πολλές πέτρες λοιπόν, μικρές μεγάλες, διάσπαρτες. Με τη δημιουργία των παραβολών προέκυπταν κι άλλες. Μεγάλο πρόβλημα. Που θα πάνε όλες αυτές οι πέτρες ; Μήπως σε άμορφους σωρούς ; χωρίς πρακτική κ λειτουργικότητα ; Όμως πρέπει να καθαρισθεί ο αγρός, για να γίνει καλλιεργήσιμος. Με κάθε θυσία. Εκεί ήταν ταγμένοι να ζήσουν. Διαφορετικά δεν υπάρχει επιβίωσις.
Πρώτα σήκωμα παραβολών για περιβόλια. Οι καλές σχιστολιθικές πέτρες δομούνται σωστά, στέρεα, μια σωστή δηλαδή ξηρολιθιά, λειτουργική. Μετά οριοθέτηση του αγρού. Οι καλύτερες πέτρες όμως έχουν χρησιμοποιηθεί στις ξερολιθιές των παραβολών. Αν μείνουν άλλες χρησιμοποιούνται και στις μάντρες. Όμως όλα εκείναι τα θραύσματα, τα ψιλολόγια, κοινώς ή σαβούρα κατά κάποιο τρόπο, που θα πάνε ;
Μα μόνο στα σφηνοειδή κουτιά των ξερολιθιών της μάντρας. Εκεί μέσα συγκρατούνται, αλλά είναι ασταθή, άρα παράγουν έργο. Είναι η σχετική ρευστότητα της σφηνοειδούς δόμησης με πέτρες που ασκούν δυνάμεις λόγω του μικρού όγκου των, κοινώς τάσεις διάλυσης.
Τα κουτιά αυτά είχαν πάντα ή σχεδόν πάντα για να μη φανώ απόλυτος, σφηνοειδές σχήμα, κι αν αυτό δεν προέκυπτε λόγω της μορφολογίας του στήματος, τότε το δημιουργούσαν οι τεχνίτες αγρότες με το να τοποθετούν τις πλάγιες πέτρες κλιμακωτά.
Με τον τρόπο αυτό η ρευστή ή σχεδόν ρευστή ξερολιθιά έσπρωχνε με αμφότερες δυνάμεις προς τα άκρα τις πλάγιες πλάκες.
Αυτές με τη σειρά τους τα στήματα ανά ζεύγος, και προς τα πλάγια, και προς τα κάτω, τόσο σε απλές όσο και σε μεγαλειώδεις κατασκευές, αφού στις περιπτώσεις αυτές οι πλάγιες πλάκες αγκάλιαζαν το στήμα πανταχόθεν (κάτι σαν στέψη) και κυριολεκτικά γινόταν ασφυκτική στήριξη, προκαλώντας το επιθυμητό αποτέλεσμα δηλαδή τη στερεή κατασκευή.
Τελικά όλο το μήκος της μάντρας, στρωνόταν στο πάνω μέρος με βαριές πέτρες, που με το βάρος τους συγκρατούσαν τη ρευστή δόμηση της ξερολιθιάς.
Αν ανέβαιναν για κάποιο λόγο ζώα, η δόμηση προστατευόταν σίγουρα.
Η ξηρολιθιά με στήματα ήταν μόνο για κατασκευές στο χώρο.
 Οδοιπορώντας συνάντησα παραβολές μόνο σαν δείγμα, δίχως ενιαία ξηρολιθιά, δηλαδή με στήματα, σαν να επρόκειτο για μάντρα οριοθέτησης.
 Αυτό συνέβει είτε διότι, υπήρξε λανθασμένη επιλογή είδους ξηρολιθιάς, είτε διότι επρόκειτο για μπαζωμένο αγρό που τον συγκράτησε η μάντρα με στήματα.
 Το αποτέλεσμα υπήρξε τραγικό. Το χώμα συν τω χρόνω έσπρωχνε την καθετότητα των στημάτων και της ρευστής ξηρολιθιάς και ως ήταν φυσικό προξένησε θραύση και καταστροφή (παραβίαση του αξιώματος στερεό).

(φωτ.11) Δυόροφες  μάντρες ξηρολιθιάς με στήματα.
Ελλείψει μεγάλων στημάτων για κατασκευή υψηλών μαντρών, το πρόβλημα ελύνετο με την δυόροφη κατασκευή, με τους ίδιους κανόνες στερεότητα κ λειτουργικότητα.

(φωτ. 12) Μάντρες ξηρολιθιάς με όρθιες πλάκες, πάνω από τις μεγάλες πέτρες στερέωσης. Πραγματικά σαν ραχιαίο πλάτης δεινοσαύρου Ιουράσιου περιόδου.
Τεχνική ειδική αλλά όχι διαδεδομένη, για να εμποδίζει τα ζώα του κοπαδιού να περάσουν στο γειτονικό βοσκοτόπι.
Για τον ίδιο λόγο σε άλλα μέρη τοποθετούσαν αγκάθια πετρωμένα στη ράχη της ξηρολιθιάς. Τεχνική κι αυτή όχι διαδεδομένη.

(φωτ. 13) Μάντρες ρεματιάς
Μάντρα με ξηρολιθιά κάθετης δόμησης.
Μάντρες ειδικές για τα πρανή των ρεματιών εδώ για πρώτη φορά συναντούμε αυτού του είδους τηξηρολιθιά, όπου από τη θεμελίωση ως το υψηλότερο σημείο που μπορούσε να φθάσει το νερό στη διάρκεια του χειμώνα, έκτιζαν καθέτως την πέτρα.
Με τον τρόπο αυτό, κατά τη γνώμη μου αφενός το νερό κατέτρωγε την πέτρα καθέτως, δηλ. (κατά το σόκορο) αντί παράλληλα, όπου η διάβρωση και η αποφλοίωση στη συνέχεια θα κατέστρεφε την ξηρολιθιά.
(προσπαθήστε να κόψετε κάποιο ξύλο καθέτως με το μαχαίρι, σε σύγκριση με το παράλληλο), αφετέρου η σφηνοειδής κάθετη δόμηση με το υπερκείμενο βάρος των παράλληλων οριζόντιων λίθων έκανε την ξηρολιθιά στέρεη.
Τα αραιά κάθετα στοιχεία καθιστούσαν το κτίσμα ακόμη πιο στερεό.

(φωτ. 14) Η υπέροχη αισθητική των ξηρολιθιών γενικά στην κυκλαδική και ιδιαίτερα στην ανδριώτικη αγροτική λαϊκή αρχιτεκτονική την χωρίς ψεγάδι κ ασχήμια, συμπληρώνει το τρίτο αξίωμα από το τρίπτυχο που ορίζει και χαρακτηρίζει το αρχιτεκτόνημα.
Το παγκόσμιο
Το συμπαντικό
Το αέναο περιβάλλον

Το τοπίο είναι ένα από τα 3 αξιώματα του τρίπτυχου που επηρρεάζει το έργο του ανθρώπου
1) το υλικό
2) κλιματολογικές συνθήκες
3) το τοπίο, το τόσο παρεξηγημένο και ευάλωτο,
πλάθει και διαμορφώνει τον ψυχισμό του αγρότη καλλλιτέχνη, τις περισσότερες φορές χωρίς να το συνειδητοποιεί, αργά-αργά μα σταθερά, ώστε να δημιουργηθεί το υπέροχο χειροποίητο ανάγλυφο της άνδρου, μοναδικό στον κυκλαδικό χώρο και πέρα από αυτόν, σε ποικιλότητα, πλούτο και ποσότητα κατασκευών.

 Αυτές οι Κυκλαδικές κατασκευές είναι λογικά αδύνατον να καταρρεύσουν χωρίς την επέμβαση του ανθρώπου και αφού το υλικό χαρακτηρίζει και κωδικοποιεί το είδος του κτίσματος σε άλλες περιοχές της Ελλάδος στην Κρήτη ή στη Μάνη οι τυχόν ξερολιθιές τους στο χώρο, καταρρέουν με τον καιρό από μόνες τους γιατί η φύση των πετρωμάτων δεν επέτρεψε την εξόρυξη μεγάλων πλακών (στημάτων):
 Οι ξηρολιθιές στις παραβολές των αγρών δεν είχαν ανάγκη των στημάτων καθ΄όσον το χώμα που είναι πίσω από την κατασκευή συγκρατεί και κάνει στέρεο το κτίσμα, συγχρόνως δε και με τη σχετική κλίση της ξηρολιθιάς, ώστε να επέρχεται η ισορροπία των δυνάμεων.
 Όλα αυτά τα έργα είναι θαυμαστά γλυπτά της ευαισθησίας και της έμφυτης αισθητικής των απλών ανθρώπων, που όλα τα στοιχεία της φύσεως ανεξαιρέτως σεβάστηκαν, παρ’όλο που τα πολέμησαν γιατί έτσι είναι ταγμένα, μένοντας κατάπληκτα από την αντοχή των κτισμάτων και το κουράγιο των παλαιών Ανδριωτών που έδειξαν ότι είχαν ψυχή κ αίμα στις φλέβες τους. Δάμασαν βουνά και απόκρημνες ράχες, μαζεύοντας σπυρί-σπυρί το χώμα στήνοντας τις παραβολές τους, ώστε να γίνει καλλιεργήσιμη γη και η πιο μικρή πλαγιά, ή βοσκοτόπι για τα ζωντανά τους.

Οι πλαγιές της ?νδρου, με τα αμέτρητα σκαλιά (αιμασιές ή μασιές), μαζί με την πλούσια ποικιλία δόμησης της πέτρας, δημιουργεί το μοναδικό χειροποίητο ανάγλυφο στον ελλαδικό χώρο, δίδοντας έτσι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ξηρολιθιάς συνταιριάζοντας τα τοιουτοτρόπως με το τοπίο.
Σεπτός σεβασμός για οτιδήποτε την αγκαλιάζει και μοναδική ευαισθησία στον τρόπο με τον οποίο υπάρχουν στο κοντινό και στο ευρύτερο περιβάλλον, αποτελούσες έτσι τον πανάρχαιο κρίκο μιας οικολογικής αλυσίδας.
Η χειροποίητη ξηρολιθιά της ?νδρου είναι μια αρχέγονη, μπορεί να πει κανείς, μορφή αγροτικής φιλοσοφίας, που καταφέρνει να επιλύει ριζικά καλύπτοντας πλήρως το πρωτόγονο συναίσθημα της επιβίωσης σε δύσκολους χρόνους κατά τον 13-14 αιώνα.
Παρ’όλο που δημιουργήθηκε σαν μέσο επιβίωσης είναι τελικά ένα έργο τέχνης γεμάτο έμπνευση κ ευαισθησία.

 Κι ενώ η φύση και οι δυνάμεις της σεβάστηκαν τα έργα αυτά, δεν συνέβη το ίδιο και με τους νεώτερους κατοίκους του νησιού, όπου χωρίς ντροπή και ψυχή γκρεμίζουν όποιο κτίσμα βρίσκεται μπροστά τους.
 Η ευθύνη στην καταστροφή αυτή που συντελείται στο νησί βαρύνει πιο πολύ την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπου οι εκάστοτε Δήμαρχοι θέτουν συχνά πρωτίστως τα ιδιοτελή τους συμφέροντα, χωρίς συναίσθημα και τιμή για τους παλαιούς.
 Χωρίς υπερβολή αυτοχρίζονται Υπουργοί Πολιτισμού και κρίνουν τι θα γκρεμίσουν και τι όχι.
 Ούτε σχεδιασμοί περιβάλλοντος, ούτε έλεγχος των αρμοδίων Υπουργείων, της Περιφέρειας ή της Νομαρχίας, και καθενός υπευθύνου.
 Ευχή κάνω για τη δημιουργία κατά κάποιο τρόπο Μουσείου Εθνικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην ?νδρο και ιδιαίτερα στην περιοχή του Δήμου Κορθίου ως το στενό της Τήνου, από όπου έχει αντληθεί όλο σχεδόν το υλικό της σημερινής παρουσίασης.
 Ο σύλλογος «ΑΙΓΕΑΣ» με τη σημερινή συνεδρία, περιμένει πολλά από σας καθώς και από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, για την Προστασία αυτών των Πολιτιστικών Κληρονομιών από τις άστοχες ενέργειες του εν λόγω Δήμου.



Σημείωση 2ο Τεύχος



 
     Συσχετιζόμενοι Σύνδεσμοι
· Περισσότερα για ?νδρος
· Νέα administrator


Πιο δημοφιλής είδηση για ?νδρος:
?νδρος - Τήνος – Μύκονος. Νησιά της... εξορίας!


     Article Rating
Average Score: 4.85
Αριθμός Ψήφων: 14


Please take a second and vote for this article:

Excellent
Very Good
Good
Regular
Bad


     Επιλογές

 Εκτύπωση αρχικής σελίδας Εκτύπωση αρχικής σελίδας


Associated Topics

?νδρος

"Κατασκευή και στατική ανάλυση της ξηρολιθιάς, του Γ. Ασπρά" | Κωδικός Εισόδου / Δημιουργία Λογαριασμού | 0 Παρατηρήσεις
Οι παρατηρήσεις είναι ιδιοκτησία του αποστολέα. Δεν ευθυνόμαστε για το περιεχόμενο τους.

Δεν επιτρέπεται η αποστολή σχολίων για τους Ανώνυμους Χρήστες. Παρακαλώ γραφτείτε πρώτα στην υπηρεσία.




PHP-Nuke Copyright © 2004 by Francisco Burzi. This is free software, and you may redistribute it under the GPL. PHP-Nuke comes with absolutely no warranty, for details, see the license.
Παραγωγή Σελίδας: 0.04 Δευτερόλεπτα