O πανηγυρικός χορός των συμφερόντων

Aπό το περιοδικό της Πελοποννήσου ΕΠΑΘΛΟ, τεύχος 49, Μάρτιος-Απρίλιος 2006
e-mail: epathlo@otenet.gr

Ο χωροταξικός σχεδιασμός, συγκεκριμένα η έλλειψή του, αποτελεί πλέον το τελευταίο μεγάλο αγκάθι για τις ανεμογεννήτριες. Όπως είναι γνωστό, αντικείμενο του χωροταξικού σχεδιασμού είναι, ο καθορισμός των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων και των χρήσεων γης στο χώρο αλλά και στο χρόνο. Προκειμένου να καταπολεμηθεί η άναρχη ανάπτυξη, η ανάμιξη ασύμβατων χρήσεων και η καταστροφή του περιβάλλοντος, το Σύνταγμα του 1975 επιτάσσει ότι πρέπει εκ των προτέρων να σχεδιαστεί από το κράτος σε ποιες ακριβώς περιοχές θα γίνει οικιστική ανάπτυξη, που θα είναι βιομηχανική ζώνη, που θα είναι η γεωργική γη, που θα γίνουν συγκοινωνιακά έργα, ποιες περιοχές θα προστατευθούν από άποψη φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος, ποιες θα αναπτυχθούν τουριστικά και σε τι βαθμό κλπ.

Μέχρι τώρα ο έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων ασκείται από τα δύο Ανώτατα Δικαστήρια της Χώρας, τον ?ρειο Πάγο και το Συμβούλιο της Επικρατείας. Το φθινόπωρο του 2004, το Ε' Τμήμα του ΣτΕ με «απόφαση-Βόμβα», όπως την χαρακτήρισε οικονομική εφημερίδα, ακύρωσε την απόφαση αδειοδότησης της Περιφέρειας Πελοποννήσου για την εγκατάσταση Αιολικού Πάρκου, λόγω ακριβώς της έλλειψης Χωροταξικού Σχεδιασμού στην ευρύτερη περιοχή, κατόπιν προσφυγής της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λακωνίας και του Εξωραϊστικού Συλλόγου Ελληνικού Μονεμβασίας.
Η απόφαση αυτή δημιούργησε νομολογία και έθεσε μετέωρες σχεδόν όλες τις επενδύσεις για την εγκατάσταση αιολικών «πάρκων» ανά την Ελλάδα.

Όμως η δυνατότητα προσφυγής της τοπικής κοινωνίας στο ΣτΕ, θα αποτελέσει σύντομα παρελθόν, αφού ετοιμάζονται μεγάλες ανατροπές.
Αν έχετε αναρωτηθεί γιατί αυξήθηκαν τον τελευταίο καιρό με ραγδαίους ρυθμούς οι «στρατιές» αιτήσεων στη Ρ.Α.Ε από ιδιώτες και μεγάλους ξένους ομίλους από τον χώρο της ενέργειας  για εγκατάσταση αιολικών πάρκων που φτάνουν πλέον τα παράλογα 12.8 GW (!), η απάντηση είναι μάλλον απλή:  Με την αναθεώρηση του συντάγματος, που ανακοινώθηκε πρόσφατα από τον πρωθυπουργό, καθώς και με το νέο Θεσμικό και Αδειοδοτικό πλαίσιο για την παραγωγή Ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και το Ειδικό Χωροταξικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ που ετοιμάζεται πυρετωδώς από το ΥΠΑΝ, και που βρίσκονται όλα σε άμεση συνάρτηση, η κυβέρνηση επιχειρεί τόσο την υποβάθμιση του ΣτΕ, που  αποτελεί τον τελευταίο πρόπυργο υπεράσπισης του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών, όσο και να καταστήσει νόμιμες τις σχεδιαζόμενες καταστροφικές επεμβάσεις στα δάση και στο φυσικό περιβάλλον, οι οποίες υπό το ισχύον Σύνταγμα είναι ανεπίτρεπτες.

Το ΣτΕ σχεδιάζεται να υποβαθμιστεί από την ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου ενώ στο νέο νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ θεσπίζονται μέτρα «για την προστασία του κλίματος και της ατμόσφαιρας» και  «για την προώθηση κατά προτεραιότητα σε σχέση με τις τοπικές επιπτώσεις» των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που τροποποιούν «ενοχλητικά» σημεία του νόμου 2742/1999,  ο οποίος ορίζει μέχρι σήμερα ότι άδεια εγκατάστασης χορηγείται μόνο εφόσον έχει προηγηθεί η σύνταξη των Ειδικών ή Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης ή ο χαρακτηρισμός της περιοχής ως περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων.

Για να πάρετε μια γεύση για το τι πρόκειται να γίνει σας παραθέτουμε το εξής απόσπασμα από το Προσχέδιο Νόμου:

1. «Σε περιπτώσεις ήδη θεσμοθετημένων Περιφερειακών Πλαισίων, ρυθμιστικών σχεδίων, γενικών πολεοδομικών σχεδίων, ζωνών οικιστικού ελέγχου ή άλλων σχεδίων χρήσεων γης, το περιεχόμενο των οποίων δεν καλύπτει επαρκώς η έρχεται σε αντίθεση με τις κατεύθυνσης του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Α.Π.Ε., οι σχετικές ρυθμίσεις συναξιολογούνται κατά τη διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε.»

2. «Για τις περιοχές εκτός σχεδίου πόλεως, οικισμών προ του 1923 και οικισμών με πληθυσμό μέχρι και 2.000 κατοίκους, η εγκατάσταση έργων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. επιτρέπεται, κατ' αρχήν, όπου δεν υπάρχει ρητή απαγόρευση χωροθέτησή τους με βάση το υφιστάμενο καθεστώς.»

Σημειώνουμε ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις σε έργα παραγωγής ενέργειας από Α.Π.Ε. χαρακτηρίζονται ως δημόσιας ωφέλειας και η εγκατάστασή τους σε δασικές εκτάσεις επιτρέπεται από τον νόμο 2941/2001. Οι δασικές εκτάσεις αναμένεται να αποτελέσουν και αυτές αντικείμενο χωροταξικού σχεδιασμού, αν και σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα καμία άλλη χρήση δεν είναι επιτρεπτή για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις παρά μόνον να υπάρχουν εσαεί ως δάση.

Καλή μας (Επαν)Ανάσταση!