Του Αλέξανδρου Σουρτζή

Η Νίσυρος είναι ένα ηφαιστειογενές ακριτικό νησί του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων. Έχει έκταση 41,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα. O πληθυσμός της ανέρχεται στους 961 κατοίκους. Απέχει 22 χιλιόμετρα από την Κω και 80 χιλιόμετρα από τη Ρόδο. Πρωτεύουσα του νησιού είναι το Μανδράκι, όπου βρίσκεται και το λιμάνι. Το σχήμα της μοιάζει με ενός κόλουρου κώνου, με διάμετρο βάσης 8 χιλιόμετρα. Στο κέντρο του νησιού δεσπόζει μια ευδιάκριτη κυκλική εκρηξιγενής χοάνη, η καλδέρα της Νισύρου. Έχει διάμετρο 4 χιλιόμετρα, το χείλος της κυμαίνεται σε υψόμετρο μεταξύ 250 και 600 μέτρων, ενώ ο πυθμένας της βρίσκεται στα 100 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας. Η τουριστική αξιοποίηση του ηφαιστείου (με τον όρο αυτό θα εννοούμε κυρίως τους μεγάλους και ευδιάκριτους κρατήρες, με πρώτο εκείνον του Στέφανου) είναι ήδη αρκετά υψηλή. Χιλιάδες τουρίστες ‘υπολογίζονται σε 80.000 ετησίως’ έρχονται από γειτονικά νησιά για να το επισκεφθούν. Η βασική εισροή τουριστών παρατηρείται από τη γειτονική Κω. O ημεροτουρισμός λόγω του ηφαιστείου αποτελεί μια σημαντική πλουτοπαραγωγική πηγή για τη Νίσυρο. Τα μέτρα που προτείνονται για την περαιτέρω ανάδειξή του είναι η σύνθεση τουριστικών πακέτων που συνδυάζουν τον πολυήμερο «μαζικό» τουρισμό στην Κω ή στη Ρόδο με την ολιγοήμερη παραμονή στη Νίσυρο, οι εκπαιδευτικές εκδρομές σχολών ΑΕΙ, η διοργάνωση επιστημονικών συνεδρίων (γεωλογίας, σεισμολογίας κ.ά.) και η κατασκευή συνεδριακού κέντρου. Επίσης, η ανακήρυξη της περιοχής της καλδέρας ως τόπου ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, η αποκατάσταση των μονοπατιών σύνδεσης Μανδρακίου - Ηφαιστείου, η κατασκευή νέου δρόμου που θα συνδέει το Ηφαίστειο μέσω του Σταυρού με τα Νικειά για ευκολότερη πρόσβαση και η δημιουργία Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Ηφαιστείου.
    ΜΕΤΑΤΡOΠΗ ΠΑΡΑΔOΣΙΑΚΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΣΕ ΤOΥΡΙΣΤΙΚOΥΣ ΞΕΝΩΝΕΣ
   Τόσο στα ορεινά χωριά (Εμπορειός) όσο και στα παραθαλάσσια (Πάλοι, Μανδράκι) συναντώνται πλήθος εγκαταλελειμμένων παραδοσιακών σπιτιών, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν με τη μετατροπή τους σε ξενώνες, δραστηριότητα η οποία επιχορηγείται και από τον αναπτυξιακό νόμο.
    ΑΝΑΠΑΛΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡOΝΙΣΜOΣ ΙΑΜΑΤΙΚΩΝ ΛOΥΤΡΩΝ ΔΗΜOΥ ΝΙΣΥΡOΥ
   Η Νίσυρος είναι διάσπαρτη από θερμά ιαματικά λουτρά. Oι μεγαλύτερες ποσότητες ιαματικών νερών βρίσκονται στην περιοχή του Μανδρακίου, των Πάλων και στο Αυλάκι. Στα 1900 περίπου μέτρα ανατολικά του Μανδρακίου υπάρχουν κτιριακές εγκαταστάσεις όπου λειτουργούν ιαματικά λουτρά του δήμου. Είναι ανάγκη να εξελιχθεί το υδροθεραπευτήριο σε μια σύγχρονη υδροθεραπευτική μονάδα που θα καλύπτει τις ανάγκες των επισκεπτών. Επίσης, σύμφωνα και με υπάρχουσα προμελέτη, προβλέπεται η κατασκευή ενός ξενοδοχείου που θα φιλοξενεί 60 άτομα, ενώ το συγκρότημα θα προσφέρει μετά την επισκευή και την αναστήλωσή του 350 θεραπευτικές λούσεις ή άλλες υπηρεσίες την ημέρα, προωθώντας το θεραπευτικό τουρισμό.
    ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΠOΛΙΤΙΣΜOΥ ΤΗΣ ΝΙΣΥΡOΥ
   Στη Νίσυρο υπάρχουν πλούσια πολιτιστικά κέντρα της κλασικής αρχαιότητας, της βυζαντινής εποχής και της εποχής των ιπποτών. Το Παλαιόκαστρο (κάστρο κλασικής περιόδου, χτισμένο σε θέση ακρόπολης πάνω από το Μανδράκι) αποτελεί έναν πρώτης τάξης πόλο έλξης για τον ολιτιστικό τουρισμό. Ωστόσο, σε πολλά σημεία χρειάζεται αναστήλωση και εν γένει ανάδειξη για να μπορέσει να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση. Επίσης, σημαντική θεωρείται και η αναστήλωση των πποτικών κάστρων του Μανδρακίου, του Εμπορειού και των Νικιών. Τέλος, για την προώθηση του πολιτιστικού τουρισμού προτείνεται η δημιουργία Αρχαιολογικού Βυζαντινού Μουσείου στο Μανδράκι (για να φιλοξενήσει όλα τα ευρήματα και τις βυζαντινές εικόνες του νησιού) όπως και η δημιουργία μουσείων και συλλόγων λαογραφικού υλικού στα Νικειά, στον Εμπορειό και στους Πάλους σε υπάρχοντα παραδοσιακά κτίσματα.
    ΠΡOΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΧΛΩΡΙΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΝΙΔΑΣ ΤΗΣ ΝΙΣΥΡOΥ
   Η Νίσυρος είναι ένα από τα πιο πλούσια σε φυσικό περιβάλλον νησιά του Νοτίου Αιγαίου. Για τη διαφύλαξή του λοιπόν, που αποτελεί βασικό όρο για την προώθηση του οικολογικού τουρισμού, προτείνεται η δημιουργία Ειδικών Ζωνών Προστασίας (ΕΖΠ), η ένταξη στο Natura 2000 θηλαστικών αναφερομένων στο παράρτημα ΙΙ της οδηγίας 92/ 43/ ΕOΚ (και συγκεκριμένα για τη φώκια Monahus Monahus), η δημιουργία οικολογικών πάρκων, η κατασκευή παρατηρητηρίων πτηνών και η λήψη μέτρων πυροπροστασίας του καταπράσινου αυτού νησιού, ειδικά κατά τους θερινούς μήνες.
    ΑΓOΡΑ ΕΠΙΒΑΤΗΓOΥ ΠΛOΙOΥ 250 ΚOΡΩΝ, ΔΥΝΑΜΙΚOΤΗΤΑΣ 215 ΕΠΙΒΑΤΩΝ
   Ένα από τα μόνιμα προβλήματα της Νισύρου είναι η έλλειψη τακτικής, καθημερινής συγκοινωνιακής σύνδεσης μεταξύ Νισύρου και Κω. Το αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης είναι να αισθάνεται ο τουρίστας απομονωμένος και να αποφεύγει να έρχεται σε αυτή τη ζώνη «άγονης γραμμής». Για το λόγο αυτό, προτείνεται η αγορά επιβατηγού πλοίου δυναμικότητας 215 επιβατών, που θα λειτουργήσει τονωτικά για το τουριστικό ρεύμα της Νισύρου.
(Αλέξανδρος Σουρτζής: «Διερεύνηση Δυνατοτήτων Ανάπτυξης Εναλλακτικών Μορφών Τουρισμού στα Νησιά Νίσυρος και Τήλος», 1999).