Ρωσικό ενδιαφέρον στη Βουλγαρία
«Τώρα πια οι άνθρωποι του πυρηνικού κράτους, ξέροντας ότι οι καρκίνοι θα κάνουν δεκαετίες ολόκληρες για να φανούν, ενεργούν με τη βεβαιότητα ότι κανείς δεν θα τους ζητήσει ευθύνες, όσο είναι ζωντανοί».

ΝΙΚΟΣ ΡΑΠΤΗΣ
«Ο εφιάλτης των πυρηνικών»

Η ρωσική ρουλέτα με το φυσικό αέριο δεν έληξε ακόμη. Αφού η Ευρώπη υποβλήθηκε σε «σκοτσέζικο ντους» (με την επίδειξη του Πούτιν ότι μπορεί να της προκαλέσει ενεργειακή κρίση ανά πάσα στιγμή) κι αφού μια περίπλοκη συμφωνία τερμάτισε την κρίση με την Ουκρανία, ήρθε η σειρά της Βουλγαρίας. Η γειτονική μας χώρα υφίσταται τώρα τη ρωσική πίεση, μ' έναν τρόπο, μάλιστα, που μας αφορά άμεσα και περνάει «στα ψιλά», απαρατήρητος, ως μη όφειλε.

Παρ' ότι δεσμεύεται από συμφωνία ώς το 2010, ο ρωσικός ενεργειακός γίγαντας Γκασπρόμ ζητεί ήδη επαναδιαπραγμάτευση. Οχι τόσο για να επιβάλει υψηλότερες τιμές στο φυσικό αέριο, όσο γιατί ενδιαφέρεται να αναλάβει, μαζί με άλλες ρωσικές επιχειρήσεις, την κατασκευή του νέου βουλγαρικού Πυρηνικού Ηλεκτρικού Σταθμού στο Μπέλενε (κάπου 300 χιλιόμετρα από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα).

Η περιπέτεια με τον επικινδύνως προβληματικό ΠΗΣ στο Κοζλοντούι (βραδυφλεγής πυρηνική βόμβα στα Βαλκάνια έχει χαρακτηρισθεί) δεν έχει λήξει οριστικά, αφού δύο από τους έξι σταθμούς υπολειτουργούν ακόμη, κι απτόητη η βουλγαρική ηγεσία προχωρεί σε νέο πυρηνικό πρόγραμμα.

Είκοσι χρόνια, έτσι, μετά τη φρίκη του Τσέρνομπιλ, με τον απροσδιόριστο και πάντως τρομακτικό αριθμό θυμάτων (και στη χώρα μας), να την η πυρηνική απειλή να προβάλλει πάλι από βορρά - και πλησιέστερα.

Η προπαγανδιστική μυθοπλασία υπέρ της «ειρηνικής» χρήσης της πυρηνικής ενέργειας (ότι τάχα είναι η πλέον ασφαλής, περιβαλλοντικά «καθαρή» και φθηνή -η διεθνής εμπειρία μισού αιώνα έχει καταρρίψει και τους τρεις μύθους) δεν είχε ποτέ, ευτυχώς, δεκτικό ακροατήριο στην Ελλάδα, παρ' ότι δεν λείπουν κι εδώ οι προπαγανδιστές, που πληθαίνουν σε κάθε ενεργειακή κρίση. Και δεν είχε, κυρίως, διότι η υψηλή σεισμογένεια της περιοχής μας (Βαλκάνια και Τουρκία) πολλαπλασιάζει την επικινδυνότητα και υπερδιπλασιάζει το κόστος -την καθιστά, άρα, απαγορευτική. (Αξίζει να θυμίσουμε, παρενθετικά, τον τραγέλαφο πριν από 30 χρόνια: πασχίζοντας ο Κων. Καραμανλής να πετύχει την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ παζάρευε τα πάντα με τους Ευρωπαίους ηγέτες. Ο Ζισκάρ Ντ' Εστέν επέμενε να μας πλασάρει ένα πυρηνικό εργοστάσιο. Η «Πεσινέ» στο άρπα-κόλλα επέλεξε δέκα τοποθεσίες σαν τις καταλληλότερες για την εγκατάστασή του. Μία απ' αυτές ήταν στον Κορινθιακό, οι Αλκυονίδες Νήσοι, τα επιλεγόμενα Καλάνησα, όπου και το επίκεντρο του καταστροφικού σεισμού στην Αθήνα, το 1981!...).

Αλλά, όπως τραγικά κατέδειξαν το Τσέρνομπιλ και η αμερικανοΝΑΤΟϊκή επιδρομή στη Γιουγκοσλαβία, τα σύνορα δεν μας διασφαλίζουν από τη φονική ραδιενέργεια. Είτε από πολεμικά όπλα προέρχεται είτε από «ειρηνικά» εργοστάσια. Ορθάνοιχτες οι πόρτες μας, συνεπώς, για τους κινδύνους που περικλείουν τα προγράμματα της Βουλγαρίας και της Τουρκίας για χρήση της πυρηνικής ενέργειας.

Η Ρουμανία αντέδρασε ήδη στη σχεδιαζόμενη εγκατάσταση του Πυρηνικού Ηλεκτρικού Σταθμού στο Μπέλενε. Το ίδιο προσανατολίζεται να κάνει και η Π.Γ. Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η Ελλάδα;

Την ανάγκη για έντονη ελληνική αντίδραση επισημαίνει ο συντονιστής του Αντιπυρηνικού Παρατηρητηρίου Μεσογείου, Θαν. Αναπολιτάνος, με την ακόλουθη τεκμηριωμένη επιστολή του (4-1-2006) προς τον υπουργό Εξωτερικών Π. Μολυβιάτη (κοινοποιήθηκε επίσης στην πρόεδρο της Βουλής, τους αρχηγούς των κομμάτων, τον ΥΠΕΧΩΔΕ και τον Επίτροπο Περιβάλλοντος):

«Κύριε Υπουργέ,

Οπως ασφαλώς γνωρίζετε η γειτονική Δημοκρατία της Βουλγαρίας έχει ξεκινήσει ένα νέο πρόγραμμα κατασκευής πυρηνικών αντιδραστήρων στο Μπέλενε.

Το Αντιπυρηνικό Παρατηρητήριο Μεσογείου πιστεύει ότι το πρόγραμμα αυτό, όπως και κάθε άλλο (προθέσεις της Τουρκίας για κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων) εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για ολόκληρη την περιοχή. Η πυρηνική ενέργεια έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι έχει υψηλή επικινδυνότητα και δεν είναι καθόλου οικονομική. Δεν έχει βρεθεί εξάλλου αξιόπιστη λύση για τη φύλαξη των πυρηνικών αποβλήτων που παραμένουν ενεργά και επικίνδυνα για εκατοντάδες χρόνια. Στα παραπάνω έχει προστεθεί ένα ακόμη πρόβλημα: ο κίνδυνος δολιοφθοράς ή τρομοκρατικού χτυπήματος.

»Σχετικά με τους πρόσθετους κινδύνους για την περιοχή μας, σας γνωρίζουμε ότι πρόσφατα (7-11-2005) έγινε στην Αθήνα κοινή συνεδρίαση του WEC (World Energy Council), του ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας) και του ΣΕΒ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών) για θέματα Ενέργειας. Από τα πρακτικά αυτής της συνάντησης προκύπτει ότι "η Πυρηνική Ενέργεια, ειδικά για τις χώρες της Νοτίου Βαλκανικής και της Τουρκίας, είναι εξαιρετικά αντιοικονομική και ασύμφορη σε σχέση με τις λοιπές συμβατικές πηγές ενέργειας. Η άποψη αυτή επιβεβαιώθηκε από τη συζήτηση και τα πεπραγμένα της πρόσφατης (14 Μαρτίου 2005) ημερίδας που οργάνωσε η ΒΕΑ (British Energy Association) στο Λονδίνο. Τα συναφή σχετικά συμπεράσματα ήταν ότι τα τρέχοντα βελτιστοποιημένα σχέδια Πυρηνικών Ηλεκτρικών Σταθμών (ΠΗΣ) για τυποποιημένες μονάδες της τάξεως των 1.500 MW εκάστη με κόστη κατασκευής τάξης μεγέθους 2.000 ευρώ ανά εγκατεστημένο KW έχουν οριακή πρόβλεψη για σεισμική επιτάχυνση ασφαλούς κρατήσεως (Safe Shutdown Earthquake) στη βάση έδρασης του ΠΗΣ, που δεν ξεπερνά τα 0,4 g σε αντίθεση με τις απαιτήσεις της περιοχής (Νότια Βαλκάνια, Τουρκία), που είναι κατ' ελάχιστον 0,75 g. Πάνω από τα 0,4 g απαιτείται ολική και ριζική επανασχεδίαση με άδηλο κόστος κατασκευής (κόστος δηλαδή που όχι απλά θα υπερβεί το προαναφερθέν, αλλά δεν μπορεί καν να εκτιμηθεί πού θα φτάσει αυτή τη στιγμή). Τα κόστη αυτά πολλαπλασιάζονται εάν συνυπολογιστεί το κόστος αποξήλωσης (Decommissioning) και ειδικότερα το κόστος ασφαλούς αποθήκευσης των πυρηνικών αποβλήτων υψηλής ραδιενέργειας (ασφαλής αποθήκευση για τουλάχιστον 300 χρόνια, μέχρις ότου επανέλθουν στα επίπεδα των εκλύσεων φυσικής ραδιενέργειας), πράγμα που για τα σεισμοτεκτονικά δεδομένα της περιοχής είναι και τεχνικά κυριολεκτικά ανέφικτο".

»Κύριε Υπουργέ,

Υστερα από τα παραπάνω απευθυνόμαστε σε σας και σας ζητάμε να παρέμβετε άμεσα στο πρόγραμμα κατασκευής ΠΗΣ στο Μπέλενε της Βουλγαρίας για την Εκτίμηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σε διασυνοριακό επίπεδο, σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση ESPOO, που έχουν επικυρώσει Ελλάδα και Βουλγαρία. Η Συνθήκη ορίζει ότι για έργα, τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικές διασυνοριακές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από κοινού με τις επηρεαζόμενες χώρες. Για το ίδιο θέμα έχουν παρέμβει η Ρουμανία και η ΠΓΔΜ.

»Η παρέμβαση αυτή είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία, καθώς στη Διεθνή Συνάντηση για την αποτροπή εγκατάστασης νέων πυρηνικών αντιδραστήρων (Ρόδος, Μάιος 2005) διατυπώθηκαν καταγγελίες ότι οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του συγκεκριμένου προγράμματος είναι ανεπαρκείς και διάτρητες.

»Επιπρόσθετα πιστεύουμε -και δεν θα κουραστούμε να το επαναλαμβάνουμε- ότι πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες από την Ελληνική Πολιτεία σε διεθνές επίπεδο για την αποτροπή εγκατάστασης νέων πυρηνικών αντιδραστήρων σε όλο τον πλανήτη. Ελπίζουμε και ευχόμαστε οι πρωτοβουλίες αυτές να αναληφθούν αυτή τη χρονιά, που κλείνουν είκοσι ακριβώς χρόνια από τη μεγάλη καταστροφή του Τσέρνομπιλ. Είναι οφειλόμενη τιμή στα πάνω από 1,5 δισ. ανθρώπινα θύματα της πυρηνικής βιομηχανικής δραστηριότητας. Είναι χρέος προς τη σημερινή και τις επόμενες γενιές».

Παραείναι εφιαλτικό για να ακούγεται αληθινό, αυτό το νούμερο με το 1,5 δισ. ανθρώπινα θύματα -από την ώς τώρα πολεμική και «ειρηνική» χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Επιμένει, ωστόσο, και η Μαρία Αρβανίτη - Σωτηροπούλου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ιατρικής Εταιρείας κατά της Πυρηνικής και Βιοχημικής Απειλής (τμήμα της βραβευμένης με Νόμπελ διεθνούς οργάνωσης). Αυτές οι εκτιμήσεις, λέει, για τις συνολικές βλάβες σε ανθρώπους από τη ραδιενέργεια έγιναν από Αμερικανούς και Ρώσους επιστήμονες και ανακοινώθηκαν μετά την επιδρομή στη Γιουγκοσλαβία. Κι άντε τώρα να ευχηθείς «καλή χρονιά» στον αναγνώστη -με το βρόχο, έτσι κι αλλιώς, στο λαιμό από μια ζοφερή καθημερινότητα...

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/01/2006