Oχι, δεν πρόκειται για κάποια φαντασίωση, ούτε για κάποιο νέο παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας. Eτσι ονειρεύονται την πόλη τους οι δήμοι που ανήκουν στην ένωση πόλεων «Citt‡ Slow», που θα μπορούσε να μεταφραστεί σαν «πόλεις της βραδύτητας». Πρόκειται για την αδελφή οργάνωση του κινήματος «Slow Food», σε ένα πιο συνολικό επίπεδο. Στην πραγματικότητα πρόκειται για την επιδίωξη να δημιουργηθούν πόλεις της ποιότητας, πόλεις με αργούς ρυθμούς, ανθρώπινους.

Aρχή από την Iταλία

Η πρώτη συνάντηση της «Oμοσπονδίας πόλεων για μια καλύτερη ζωή - Citt‡ Slow» έγινε τον Oκτώβριο του 1999 στο Oρβιέτο της Iταλίας, με τη συμμετοχή 30 δήμων της γειτονικής χώρας, από την Tοσκάνη, την Oύμπρια και το Tσιάντι. Στην πορεία το δίκτυο μεγάλωσε και ώς ένα βαθμό διεθνοποιήθηκε, με τη συμμετοχή 63 πόλεων σε όλο τον κόσμο, ενώ και δύο δήμοι από την Eλλάδα, της Yδρας και του Kαστελλόριζου, παρακολουθούν την προσπάθεια.

Tο δίκτυο των «αργών πόλεων» προωθεί την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και της ταυτότητας κάθε πόλης, ως μια απάντηση στην ισοπεδωτική λειτουργία της παγκοσμιοποίησης, που τείνει να διαμορφώσει έναν ομογενοποιημένο και εμπορευματοποιημένο τρόπο ζωής. Σύμφωνα με τις αρχές του δικτύου, για να ενταχθεί ένας δήμος σε αυτό πρέπει να υλοποιήσει συγκεκριμένες πολιτικές, που προωθούν: Tην περιβαλλοντική προστασία, την ανάπτυξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της πόλης και των γύρω περιοχών, την επαναξιοποίηση των παλιών κτιρίων, την τεχνολογία που αναπτύσσει την ποιότητα του περιβάλλοντος και του αστικού ιστού, την παραγωγή τροφίμων με παραδοσιακό τρόπο και φιλικό προς το περιβάλλον, τον αποκλεισμό κυκλοφορίας (εμπορίας και καλλιέργειας) μεταλλαγμένων προϊόντων, τη διάσωση της αυτόχθονης παραγωγής και των τοπικών χειροτεχνιών, τη φιλοξενία και την άρση των όποιων εμποδίων στην απόλαυση της ομορφιάς της πόλης απ’ όλους και την εκπαίδευση των μαθητών –αλλά και όλων των πολιτών– στις αρχές του… Slow κινήματος.

O Στέφανο Kιμίτσι, δήμαρχος του Oρβιέτο, τονίζει σε μια συνέντευξή του στο αμερικανικό περιοδικό «Mother Jones», ότι επιδιώκουμε «να αναπτύξουμε την ποιότητα ζωής, την παραδοσιακή τοπική διατροφή, να διαμορφώσουμε ένα φιλόξενο μέρος. Πρόσφατα κλείσαμε όλο το ιστορικό κέντρο για τα αυτοκίνητα. Eτσι αποφύγαμε το μποτιλιάρισμα, τη μόλυνση και το θόρυβο». O Σ. Kιμίτσι ρωτήθηκε για το εάν το Slow μπορεί να περάσει και πέραν του Aτλαντικού. Δεν το απέκλεισε καθόλου, αλλά έσπευσε να τονίσει: «Ο αμερικανικός τρόπος ζωής είναι για τα μάτια ενός Iταλού τόσο καταναλωτικός: αγόρασε, αγόρασε, αγόρασε! Yπάρχουν όμως και πράγματα που δεν μπορείς να αγοράσεις: η ηρεμία, η ομορφιά ενός τοπίου, η φιλία, η καλοσύνη. Στο Oρβιέτο, για παράδειγμα, μπορείς να νοσηλευτείς στο νοσοκομείο, ακόμα κι αν δεν έχεις να πληρώσεις».

Bιώσιμη ανάπτυξη

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κατηγόρησαν τις συγκεκριμένες πόλεις για προγονολατρεία και νεολουδισμό, για άρνηση της τεχνολογικής εξέλιξης. Ο Πάουλο Σατουρνίνι, δήμαρχος του Γκρέβε, απαντά: «Δεν είμαστε όμηροι του παρελθόντος ούτε ζούμε στον 19ο αιώνα. Θέλουμε κι εμείς την πρόοδο, αλλά προσπαθούμε να παντρέψουμε την παράδοση με τις καλύτερες τεχνολογικές καινοτομίες». «Επενδύουμε σε τεχνολογίες που προστατεύουν και δεν πληγώνουν το περιβάλλον. Ενδιαφερόμαστε για μια βιώσιμη ανάπτυξη», συμπληρώνει ο δήμαρχος του Oρβιέτο.

Tο σίγουρο είναι ότι η κίνηση των συγκεκριμένων πόλεων εκφράζει μια γενικότερη ανάγκη και τάση του σύγχρονου ανθρώπου. Δεν πρόκειται για ελιτισμό ούτε κυρίως για τουριστική ατραξιόν, αν και αυτοί οι παράγοντες μπορεί να μη λείπουν…

Aλήθεια, δεν αποτελεί ένα αξιόλογο παράδειγμα και για αρκετές ελληνικές πόλεις και μικρούς δήμους; Πόσοι για παράδειγμα απ’ όσους έχουν επισκεφτεί την Yδρα ή το Kαστελλόριζο, όπου τα αυτοκίνητα και η ηχορρύπανση έχουν εξοριστεί, δεν ένιωσαν πιο κοντά στα ανθρώπινα μέτρα; Για μια σειρά λόγους δεν μπορούν όλες οι πόλεις της Eλλάδας να γίνουν «αργές πόλεις», άσχετα αν η υποτιθέμενη ταχύτητά τους συνήθως τρώει τα μούτρα της στο πρώτο μποτιλιάρισμα. Mπορούν όμως τουλάχιστον να αξιοποιήσουν πολλά στοιχεία, ώστε να πάψουν να αυτοκτονούν…

(ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 1.1.2005)

......................................................................................................................................

Σερφάροντας στα κύματα της οικολογίας: Πόλεις Χωρίς Αυτοκίνητα

Στις 22 Σεπτεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Πόλεων Χωρίς Αυτοκίνητα. Συνήθως καμιά πόλη στην Ελλάδα δεν παίρνει σοβαρές πρωτοβουλίες τη συγκεκριμένη ημέρα, αντίθετα με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, όπου η ημέρα θεωρείται ως ευκαιρία για προβληματισμό, νέες προτάσεις και νέα μέτρα. Στα καθ’ ημάς, η τυραννία του αυτοκινήτου καταδυναστεύει τις πόλεις και τους ελεύθερους χώρους, χωρίς κανείς υπεύθυνος της Αυτοδιοίκησης να προθυμοποιείται να πάρει μέτρα. Είναι κοινοτοπία να αναφέρουμε ότι τα συμφέροντα που στηρίζουν τη χρήση και την επέκταση της χρήσης του αυτοκινήτου είναι τεράστια. Αν όμως θέλουμε να βάλουμε τον άνθρωπο πάνω από τα κέρδη, τότε θα πρέπει να προωθηθούν αλλαγές που αναπόφευκτα θα επηρεάσουν συμφέροντα, μικρά και μεγάλα.
Καλή περιήγηση
Στρατής Αιγαιοπελαγίτης

http://www.mobilityweek-europe.org/
http://www.22september.org/
Οι επίσημες σελίδες για την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας (16–22 Σεπτεμβρίου φέτος), οι εκδηλώσεις της οποίας κορυφώνονται με την Παγκόσμια Ημέρα Πόλεων Χωρίς Αυτοκίνητα (Car Free Day) και τα προγράμματα «Στην πόλη, χωρίς το αυτοκίνητό μου». Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν δραστηριότητες και μέτρα για την ευαισθητοποίηση του κοινού και την ενθάρρυνση αλλαγής νοοτροπίας συμπεριφοράς, με στόχο τη βελτίωση των αστικών μετακινήσεων και την προστασία του περιβάλλοντος. Ο συντονισμός βασίζεται στη συνεργασία μεταξύ μιας κεντρικής κοινοπραξίας (Eurocities, Energie-Cites, Climate Alliance) και των εθνικών συντονιστών (αντιπρόσωποι εθνικών Υπουργείων και υπηρεσιών, Ευρωπαϊκών και Διεθνών Ενώσεων και Οργανισμών), με την πολιτική υποστήριξη (και χρηματοδότηση) της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η κεντρική θεματολογία της φετινής Εβδομάδας εστιάζει στην «κλιματική αλλαγή».

Πέρυσι, από την Ελλάδα συμμετείχε μόνο το Κιλκίς, οργανώνοντας εκδηλώσεις με τη συμμετοχή σχολείων σε δύο δρόμους (Πλάτωνος και Περικλέους). Οι εκδηλώσεις, ωστόσο, πραγματοποιήθηκαν δυο μήνες πριν την επίσημη ημερομηνία, στις 21 Ιουνίου! Υποστηρικτικές ενέργειες για την Εβδομάδα Κινητικότητας οργανώθηκαν στην Αθήνα (από το Υπουργείο Μεταφορών), στη Θεσσαλονίκη (από το Σ.Α.Σ.Θ.) και στο Βόλο (Δήμος). Για φέτος δεν βρήκαμε να προγραμματίζεται κάποια δραστηριότητα…

www.modus.gr/site1/gr/000F4240/Data/96-62-EOK.doc
Το ελληνικό κείμενο της Οδηγίας 96/62/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Σεπτεμβρίου 1996 «για την εκτίμηση και τη διαχείριση της ποιότητας του αέρα του περιβάλλοντος», για την υποστήριξη της εφαρμογής της οποίας καθιερώθηκε και η Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητα, το 2000.

www.phileleftheros.com.cy/main/main.asp?gid=137&issuenum=16508
Περσινό απολογιστικό άρθρο για την Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο, στην κυπριακή εφημερίδα Φιλελεύθερος. Η ευαισθησία των ευρωπαϊκών πόλεων ήταν μεγάλη, αφού κάθε χρόνο πεθαίνουν στην Ευρώπη 45.000 άτομα από τροχαία δυστυχήματα ενώ άλλοι 60.000 θάνατοι προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση, με τα παιδιά να αποτελούν την πιο ευάλωτη ομάδα. Αντίθετα, η Ελλάδα είχε υποτονική συμμετοχή ενώ από την Κύπρο δεν συμμετείχε κανένας φορέας.

www.ecoplan.org/carfreeday/cf_index.htm
Η σελίδα της παγκόσμιας σύμπραξης των πρωτοβουλιών για Ημέρες Χωρίς Αυτοκίνητα. Με ολοκληρωμένη αναφορά στην ιστορία του κινήματος και έξυπνες ιδέες για συμμετοχή στις εκδηλώσεις.

http://www.itwmc.gov.uk/
In Town Without My Car. Η βρετανική συμμετοχή στις εκδηλώσεις.

http://www.carfree.com/
Ιστοσελίδα για το βιβλίο “Carfree Cities” (Πόλεις χωρίς αυτοκίνητα). Η εισαγωγή παρέχεται και στα ελληνικά: www.carfree.com/translate/greek.html. Επίσης, παρέχονται πληροφορίες για τη Βενετία, τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή πόλη χωρίς αυτοκίνητα: www.carfree.com/ven/

http://www.worldcarfree.net/
Παγκόσμιο δίκτυο για την απελευθέρωση από τα αυτοκίνητα.

http://www.carbusters.org/
Το περιοδικό Car Busters («Διώκτες Αυτοκινήτων», κατά το Ghost Busters!).

http://www.roadalert.org.uk/
Δίκτυο ακτιβιστικών οργανώσεων για την αντίδραση σε προγράμματα κατασκευής δρόμων της βρετανικής κυβέρνησης.

http://www.ihatedriving.com/
I hate driving! Εναλλακτικές λύσεις μετακίνησης για απογοητευμένους οδηγούς του Los Angeles!

http://www.pezh.gr/
Κίνηση για την Προστασία των Δικαιωμάτων των Πεζών, με έδρα την Αθήνα. Η Κίνηση διαπιστώνει μεγάλη αύξηση της μηχανοκίνητης κυκλοφορίας τα τελευταία χρόνια, για την εξυπηρέτηση της οποίας έχουν διατεθεί τεράστια ποσά και εξαγγέλλονται καθημερινά με υπερηφάνεια καινούργια έργα. Αντιθέτως, τα προβλήματα που δημιούργησε αυτή στους πεζούς έχουν αντιμετωπιστεί μέχρι σήμερα από τους αρμόδιους με πρωτοφανή αδιαφορία και έχουν οδηγήσει την Αθήνα να είναι η πιο εχθρική για τους πεζούς πρωτεύουσα της Ευρώπης.

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
http://ecology-salonika.org/lib/?p=221