Οι βραχονησίδες δεν πωλούνται... του Μιχαήλ Δεκλερή
Ημερομηνία Wednesday, May 23 @ 13:06:26 UTC
Θέμα Νησιά


Αντίθετος στην ύπαρξη ιδιωτικού χαρακτήρα νησιών είναι ο επίτιμος αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας και πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος κ. Μιχ. Δεκλερής και επισημαίνει: "Πέρασε η εποχή του 1950 οπότε όλα επωλούντο, σήμερα πρέπει η ανάπτυξη να είναι ισορροπημένη και βιώσιμη. Οι νησίδες αυτές διαφέρουν από τα χαρακτηριζόμενα ως μικρά νησιά. Είναι μικροσκοπικά και απομονωμένα βιοσυστήματα. Θεωρούνται εξαιρετικώς ευαίσθητα οικοσυστήματα. Και κατά τη διακήρυξη του Ρίο (1992) και κατά την Ατζέντα 21 θεωρούνται ευαίσθητα. Αν αποσταθεροποιηθούν επέρχεται η καταστροφή τους.  Οι νησίδες αυτές δεν ανέχονται την ανθρώπινη παρουσία. Δεν μπορεί να γίνει σε αυτές τίποτα. Αυτό το επιχείρημα επικαλεστήκαμε και στην περίπτωση της νήσου Πατρόκλου. Για τη συγκεκριμένη νησίδα μάλιστα, υπάρχει ρητή κρίση του δικαστηρίου. Ασχέτως των προθέσεων και των ευσεβών πόθων, δεν μπορεί να γίνει απολύτως τίποτε στον Πάτροκλο''.

''Οι μικρές νησίδες, μπορούν να προστατευθούν από ειδικό νόμο για την προστασία των μικρών νησιών και ιδίως των νησίδων, που είναι αξιοθαύμαστα θαλάσσια οικοσυστήματα. Εμείς, σαν Επιμελητήριο Περιβάλλοντος μάλιστα έχουμε προσφερθεί αφιλοκερδώς να καταρτίσουμε τον νόμο. Προβλέπονται όλα στο άρθρο 24 του Συντάγματος. Υπάρχουν ακόμη δύο λόγοι που δεν πρέπει να πωλούνται οι νησίδες αυτές: και είναι εθνικοί και ιδιοκτησιακοί. Πολλές νησίδες παρουσιάζουν προβλήματα που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια. Πρέπει οπωσδήποτε να αποκλεισθεί η ξένη ιδιοκτησία. Όσον αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των νησιών, εμφανίζονται άνθρωποι από το πουθενά και λένε "είναι δικό μου το νησί". Πολλές φορές είναι προϊόν αυθαιρέτου καταχρήσεως. Πρέπει να ερωτηθούν αυτοί από πού βρήκαν τους τίτλους ιδιοκτησίας. Εγώ το αμφισβητώ αυτό. Οι νησίδες αποτελούν δημόσια κτήση. Δεν είναι αντικείμενο κερδοσκοπίας. Πρέπει να τύχει πλήρους εφαρμογής η εγκύκλιος 109867/5231/06.12.2000 του Υπ. Γεωργίας που αφορά την έκταση των ιδρυόμενων στα νησιά καταφυγίων σύμφωνα με την οποία:  Όλα τα νησιά μέχρι 10.000 στρ (ερημονησίδες, βραχονησίδες κλπ) θα πρέπει να κηρυχθούν καταφύγια άγριας ζωής εξ ολοκλήρου". 

Το WWF και η Ορνιθολογική Εταιρεία που έχουν μελετήσει τη σπουδαιότητα των νησίδων, κατέχουν πληθώρα στοιχείων που αποδεικνύουν ότι οι βραχονησίδες είναι πολύ σημαντικές για την ορνιθοπανίδα της Ελλάδας καθώς και για τα απολιθώματα ασπόνδυλων που έχουν και ιδιαίτερα των χερσαίων μαλακίων. Στο Αιγαίο πέλαγος, υπάρχουν πολλές σημαντικές περιοχές για τα πουλιά που είναι κηρυγμένες Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) υπό τις επιταγές της Οδηγίας 79/409ΕΟΚ για τα Πουλιά. Ο θαλάσσιος χώρος του Αιγαίου περιλαμβάνει εκατοντάδες μικρές ακατοίκητες νησίδες που αποτελούν σημαντικούς χώρους αναπαραγωγής πληθώρας ειδών πουλιών, και είναι μεταναστευτικά περάσματα (stepping stones) ενώ διαθέτουν και πολύ σημαντική βιοποικιλότητα. Επιπλέον στα ίδια πελάγη βρίσκονται 16 Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) που έχουν κηρυχθεί υπό τις επιταγές της Οδηγίας 92/43ΕΟΚ για τους Οικοτόπους και περιλαμβάνουν πολυάριθμες ακατοίκητες νησίδες. 
Επίσης τα ερημονήσια έχουν τεράστια αισθητική αξία γιατί εκεί οι ανθρωπογενείς επιδράσεις είναι πολύ περιορισμένες, υπάρχουν πολλά σπάνια και ενδημικά είδη φυτών και ζώων και οι περιοχές στο σύνολό τους έχουν μεγάλη αισθητική αξία και μεγάλη ποικιλότητα τύπων οικοτόπων, με καλή αντιπροσωπευτικότητα και για να διατηρηθούν θα πρέπει να προστατευτούν.

Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (ΣΠΠ), αποτελούν ένα διεθνές δίκτυο περιοχών που είναι ζωτικές για την διατήρηση παγκοσμίως απειλούμενων ειδών, ενδημικών ειδών ή ειδών πουλιών που εξαρτώνται από τους συγκεκριμένους βιοτόπους για την επιβίωσή τους. Το δίκτυο αυτό φιλοδοξεί να εξασφαλίσει στα πουλιά κατάλληλους τόπους για αναπαραγωγή, διαχείμαση, ή στάση κατά μήκος των μεταναστευτικών διαδρόμων. Οι περιοχές αυτές έχουν αναγνωριστεί με βάση καθαρά επιστημονικά κριτήρια και στην Ελλάδα υπάρχουν 196.
Το να γνωρίζουμε πού βρίσκονται αυτές οι περιοχές και ποια είναι η αξία τους σε σχέση με τα είδη πουλιών που φιλοξενούν είναι το πρώτο βήμα για να συμμετάσχουμε στη διατήρησή τους.
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία συμμετέχει στο πρόγραμμα αναγνώρισης, καταγραφής, και παρακολούθησης των ΣΠΠ στην Ελλάδα με στόχο την προώθηση των κατάλληλων μέτρων διατήρησης σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Το Πρόγραμμα των ΣΠΠ της ΕΟΕ είναι μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος του BirdLife International (Important Bird Areas/ IBAs), μια παγκόσμια πρωτοβουλία που στοχεύει στην καταγραφή και προστασία όλων των περιοχών που είναι ζωτικές για την διατήρηση των πουλιών του πλανήτη.

Ήδη το υπουργείο Αιγαίου έχει απαγορεύσει από το 2002 οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα σε 185 νησίδες ή βραχονησίδες.
Συνολικά έχουν χαρτογραφηθεί 717 βραχονησίδες οι οποίες ελέγχθηκαν με τα στοιχεία της βάσης δεδομένων της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Ναυτικού η οποία συμπεριλαμβάνει συνολικά 1552 βραχονησίδες.

.......................................................................................

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΒΡΑΧΟΝΗΣΙΔΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ: Νήσος Κτυπονήσι, Νήσοι Κυρά Παναγιά/Γιούρα/Πιπέρι/Σκάντζουρα (Βόρειες Σποράδες), Βορειοδυτική Σκύρος και νησίδες Αγίου Φωκά
Νησίδα Μούρτος, Νήσος Ξηρονήσι, Βραχονησίδες Νήσου Λήμνου, Νησίδες Τοκμάκια, Αντιψαρά, Νησίδα Βενέτικο, Νησιωτικό σύμπλεγμα Φούρνων, Ανθρωποφάγος, Νησίδα Μαράθι, Νησίδα ?γιος Μηνάς
...........................................................................................

Νησίδα Πάτροκλος, Νησίδα Φαλκονέρα, νησίδες Πρασούδα και Λαγκούβαρδος

...........................................................................................

ΚΥΚΛΑΔΕΣ: Γαυροπούλα, νήσος Πλανήτης, Αντίμηλος, Πολύαιγος, βραχονησίδες Κτένια, νησάκι Αγ. Ευστάθιος, Αντίπαρος, νησίδα Βιόκαστρο, Νησίδες Χριστιανά
............................................................................................


ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ: Νησίδες και βραχονησίδες Βορείων Δωδεκανήσων, νησίδες Βόρεια και νότια Πάτμος, Τέλενδος, Καλόλιμνος και νησίδες, Κίναρος, Λέβιθα και βραχονησίδες, Αστυπάλαια γύρω νησίδες, Νήσος Σύρνα και γύρω νησίδες, Νίσυρος νησίδες, Σύμη γειτονικές νησίδες, Χάλκη νησίδες
Νήσος Σαρία, Νησίδες Καρπάθιου Πελάγους, Νήσοι Γραμβούσες και Ποντικονήσι, Νησίδα ?γιοι Θεόδωροι,
...........................................................................................

ΚΡΗΤΗ: Νήσοι Γαύδος και Γαυδοπούλα, Νήσος Δία, Νήσοι Διονυσιάδες, Νησίδες Καβάλλοι, Σπιναλόγκα, νήσος Φωτιά, Ελαφόνησος, Νήσος Κουφονήσι

.......................................................................................

ΒΡΑΧΟΝΗΣΙΔΕΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ:
Γεωγραφικό Μήκος: 26o 54 23 Γεωγραφικό Πλάτος: 37o 07 07
Διοικητική Περιφέρεια: Νότιο Αιγαίο Νομός: Δωδεκανήσου
Περιγραφή: Η περιοχή περιλαμβάνει 15 μικρές νησίδες (βραχονησίδες) που ανήκουν στον Νομό Δωδεκανήσου. Οι μεγαλύτερες κατά φθίνουσα τάξη μεγέθους είναι οι: Αγαθονήσι (όπου απαντά και η υψηλότερη κορυφή όλης της περιοχής, 210 m), Tέλενδος, Πιγανούσα και Φράγκος. Οι μικρότερες βραχονησίδες είναι οι: Γλάρος, Λιάδι, Κάππαρη, Ψαθονήσι, Αγριελούσα, οι τρεις βραχονησίδες κοντά στη Λέρο και οι δύο βραχονησίδες Επάνω, δυτικά της Τέλενδου. Πρέπει να σημειωθεί ότι η περιοχή δεν περιλαμβάνει καθόλου θαλάσσια έκταση. Ωστόσο, τα όριά της θα πρέπει να διευρυνθούν προκειμένου να περιληφθούν και τα λιβάδια ποσειδώνιας. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι εξαιτίας της μεγάλης απόστασης των νησιών, το κέντρο της περιοχής βρίσκεται έξω από τα όριά της. Η γεωλογική κατατομή των βραχονησίδων είναι μάλλον ομοιόμορφη με χαμηλού βαθμού μεταμορφωμένα πετρώματα και ασβεστόλιθους. Μόνο δύο από τις νησίδες που περιλαμβάνονται στην περιοχή κατοικούνται: το Αγαθονήσι και η Τέλενδος. Ωστόσο, σε πολλές από αυτές είναι εμφανή τα σημάδια της ανθρώπινης επίδρασης όπως καλλιέργειες (Αγαθονήσι, Τέλενδος), και βόσκηση από ζώα (Πιγανούσα, Γλάρος, Πίττα, Αγαθονήσι, Φράγκος, Κάππαρη, Αγριελούσα, Ψαθονήσι και Τέλενδος).
Τύποι Οικοτόπων: Απόκρημνες βραχώδεις ακτές με βλάστηση στη Μεσόγειο (με ενδημικά Limonium spp.), Υψηλοί θαμνώνες με Juniperus phoenicea, Χαμηλές διαπλάσεις με Euphorbia κοντά σε απόκρημνες βραχώδεις ακτές, Φρύγανα Sarcopoterium spinosum, Ασβεστολιθικά βράχια του Αιγαίου.
Είδη ζώων: Monachus monachus.
Σπουδαιότητα: Η περιοχή χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακή βιοποικιλότητα. Οι βραχονησίδες βρίσκονται πάνω σε έναν σημαντικό μεταναστευτικό δρόμο για τα πουλιά. Η οικολογική τους αξία αυξάνει από την παρουσία μοναδικών, σπάνιων ή και απειλούμενων, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ειδών. Η καθεμία χαρακτηρίζεται από τη δική της ξεχωριστή χλωρίδα και βλάστηση όσον αφορά στη χλωριδική σύνθεση, στα κυρίαρχα είδη και στη φυτοκάλυψη. Πρέπει να σημειωθεί ότι μερικά είδη που προτιμούν κυρίως τις μικρές νησίδες και μάλιστα θεωρούνται "αποκλειστικά των μικρών νησίδων" (π.χ. Anthemis scopulorum, Helichrysum orientale κ.ά.) έχουν βρεθεί και στις μικρότερες βραχονησίδες της περιοχής. Τέλος, στην περιοχή απαντούν σπάνια και ενδημικά είδη όπως η Asperula tourneforii.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ:http://www.minenv.gr/1/12/121/12103/hellenic_spa/g4210013.html


ΚΑΣΟΝΗΣΙΑ
Γεωγραφικό Μήκος: 26o 55
Γεωγραφικό Πλάτος: 35o 24
Διοικητική Περιφέρεια: Νότιο Αιγαίο
Νομός:     Δωδεκανήσου
Η περιοχή βρίσκεται στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Κρήτης, ανάμεσα στα νησιά Κρήτη και Κάρπαθο. Περιλαμβάνει το νησί της Κάσου, τα τριγύρω μικρά νησιά και βραχονησίδες και τη θαλάσσια έκταση που οριοθετείται από την ισοβαθή των 50 m. Πρόκειται για το νοτιότερο νησιωτικό σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων, το οποίο αποτελείται από 14 μικρά νησιά και βραχονησίδες. Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι τα: Αρμάθια, Μακρονήσι, Καριοφύλα, Ποριώνη, Μικρό Ποντικονήσι, Μεγάλο Ποντικονήσι και Λύτρα. Το μεγαλύτερο από αυτά (Αρμάθια) έχει έκταση 257 ha, μέγιστο υψόμετρο 111 m και βρίσκεται ΝΔ της Κάσου. Το μικρότερο (Ποριώνη) έχει έκταση 2,1ha και βρίσκεται ανάμεσα στα νησιά Αρμάθια και Μακρονήσι. Η Κάσος, με μέγιστο υψόμετρο 597 m, μπορεί να θεωρηθεί ως τυπικό παράδειγμα περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Χαρακτηρίζεται από εκτάσεις καλυμμένες από φρύγανα σε άσχημη κατάσταση, λόγω της υπερβόσκησης. Τα επικρατέστερα είδη φυτών είναι τα Sarcopoterium spinosum, Coridothymus capitatus και Genista acanthothamnos. Μόνο στο ΝΔ άκρο του νησιού (κόλπος Αυλάκι) υπάρχει μία μικρή έκταση με Juniperus phoenicea, που έχει επίσης υποστεί υπερβόσκηση. Υπάρχουν ακόμη τοπικά περιορισμένες καλλιέργειες σε διάφορα σημεία του νησιού. Οι εκτεταμένες απόκρημνες ακτές γύρω από το νησί είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Από το 1980 και μετά, υπήρξε μία ανεξέλεγκτη αύξηση στον αριθμό των αιγοπροβάτων, με αποτέλεσμα το οικοσύστημα να χάσει την ικανότητά του για ανάκαμψη. Το γεγονός αυτό έχει επιδράσει στο έδαφος και στη βλάστηση δυσμενώς: τα μακκί υποβαθμίστηκαν σε φρύγανα, οι εγκαταλειμμένες καλλιέργειες επίσης καλύφθηκαν με φρύγανα, οι πλαγιές των βουνών απογυμνώθηκαν και το έδαφος διαβρώθηκε. Το μικρό νησί Αρμάθια χαρακτηρίζεται από εγκαταλειμμένες καλλιέργειες κοντά στις παράλιες περιοχές, οι οποίες αποικίθηκαν από φρύγανα (Coridothymus capitatus και Limonium graecum), ενώ στο εσωτερικό του νησιού και κατά μήκος των πλαγιών υπάρχουν διαπλάσεις από Juniperus phoenicea. Στις μέρες μας η βόσκηση δεν είναι τόσο έντονη και σ' αυτό το σημείο του νησιού Αρμάθια παρατηρείται μία αξιόλογη αναγέννηση του Juniperus phoenicea. Υπάρχουν επίσης αμμοθίνες σε κακή κατάσταση με Limonium graecum και Teucrium gracile, αβαθείς κολπίσκοι και στο δυτικό άκρο μία μικρή λίμνη. Στη βραχονησίδα Μακρονήσι υπάρχουν αλόφιλες λόχμες παραλιακά και φρύγανα στο εσωτερικό του νησιού. Η βραχονησίδα Λύτρα έχει βραχώδεις ακτές και φρύγανα και εκεί εξακολουθεί να γίνεται υπερβόσκηση. Οι υπόλοιπες βραχονησίδες της περιοχής χαρακτηρίζονται από βραχώδεις ακτές και αλοφυτική βλάστηση.
Τύποι Οικοτόπων: Εκτάσεις θαλάσσιου βυθού με βλάστηση (Ποσειδώνιες), Λιμνοθάλασσες, Αβαθείς κολπίσκοι και κόλποι, Απόκρημνες βραχώδεις ακτές με βλάστηση στη Μεσόγειο (με ενδημικά Limonium spp.), Μονοετής βλάστηση με Salicornia και άλλα είδη των λασπωδών και αμμωδών ζωνών, Μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες (Arthrocnemetalia fruticosae), Αλατούχες στέπες (Limonietalia), Γυψούχες στέπες (Gypsophiletalia), Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria (λευκές θίνες), Μεσογειακά εποχικά τέλματα, Ποταμοί της Μεσογείου με περιοδική ροή, Υψηλοί θαμνώνες με Juniperus phoenicea, Διάσπαρτοι υποβαθμισμένοι πουρναρότοποι (garrigues), Φρύγανα Sarcopoterium spinosum, Λιθώνες βαλκανικής χερσονήσου, Ασβεστολιθικά βράχια του Αιγαίου, Πρωτογενείς λειμώνες σε βραχώδεις δόμους, Σπήλαια των οποίων δεν γίνεται τουριστική εκμετάλλευση.
Είδη φυτών: Silene holzmannii.
Είδη ζώων: Monachus monachus, Mertensiella luschani.
'Aλλα σημαντικά είδη: -Χλωρίδα: 34B, 4C, 18D
Σπουδαιότητα: Η σπουδαιότητα της περιοχής προκύπτει από αρκετά στοιχεία όπως ότι η Κάσος είναι πολύ σημαντική για την ορνιθοπανίδα της Ελλάδας καθώς και για τα απολιθώματα ασπόνδυλων που έχει και ιδιαίτερα των χερσαίων μαλακίων. Ακόμη ότι το μικρό νησί Αρμάθια έχει μεγάλη αισθητική αξία και εκεί παρατηρείται σημαντική αναγέννηση του Juniperus phoenicea, γεγονός που σημαίνει ότι το οικοσύστημα έχει δυνατότητες ανάκαμψης και θα πρέπει να προστατευθεί. Επίσης σήμερα, στο μικρό νησί Αρμάθια όπως και στις βραχονησίδες, οι ανθρωπογενείς επιδράσεις είναι πολύ περιορισμένες, υπάρχουν πολλά σπάνια και ενδημικά είδη φυτών και ζώων και η περιοχή στο σύνολό της έχει μεγάλη αισθητική αξία και μεγάλη ποικιλότητα τύπων οικοτόπων, με καλή αντιπροσωπευτικότητα και διατήρηση.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ: http://www.minenv.gr/1/12/121/12103/viotopoi/g4210001.html


Ηλεκτρονικό περιοδικό "Εύπλοια", 10/5/2007



13ο Τεύχος



Το άρθρο αυτό προέρχεται από eyploia.aigaio-net.gr
old.eyploia.gr

Το URL της ιστορίας αυτής είναι ο εξής
old.eyploia.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=852