Με αφορμή τη δημοσιοποίηση των στοιχείων1 για τις εκπομπές ρύπων των επιχειρήσεων που είναι ενταγμένες στο ενιαίο σύστημα διαχείρισης εκπομπών (ΕΣΚΔΕ), επιχειρούμε ορισμένες βασικές διαπιστώσεις. Ειδικά, για τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής. Τα συμπεράσματα προκύπτουν από τους πίνακες που παρατίθενται, χρησιμοποιώντας σαν βάση έναν πρώτο ενδεικτικό πίνακα της Greenpeace (περιέχεται σε σχετική ανακοίνωση2).
* Τα στοιχεία, φυσικά, δεν μας εκπλήσσουν. Για την κατάσταση είμαστε υποψιασμένοι από το πρόσφατο και παλιότερο παρελθόν. Δεν υπάρχουν, ακόμη, τα στοιχεία για τις συνολικές εκπομπές (αυτές που βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο της αρμόδιας επιτροπής του ΟΗΕ για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου του Κιότο). Κρίνοντας, συνεπώς, μόνο από τα στοιχεία των επιχειρήσεων του ΕΣΚΔΕ, διαπιστώνουμε μια μικρή μείωση των ετήσιων εκπομπών (1,66% για την ηλεκτροπαραγωγή και 3,91 % για το σύνολο των επιχειρήσεων), που όμως βρίσκεται πολύ μακριά από τα επίπεδα των ετήσιων (δωρεάν) ρύπων. Η απόκλιση φτάνει στο 17,88% για την ηλεκτροπαραγωγή και στο 9,72% για το σύνολο.
* Η σημασία της προηγούμενης διαπίστωσης είναι ιδαίτερα σημαντική. Αφ’ ενός, επειδή η δυνατότητα εξαγοράς δικαιωμάτων ρύπων δεν εξαλείφει αυτό καθεαυτό το γεγονός της πραγματικής εκπομπής των ρύπων, δηλαδή της συνέχισης της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος. Αφ’ ετέρου, επειδή η προσφυγή στην εξαγορά δικαιωμάτων ρύπων επιβαρύνει το κόστος των παραγόμενων προϊόντων. Αυτό αφορά, κατά κύριο λόγο, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (κάτι που αποτυπώνεται, πολύ συχνά τελευταία, στις αναλύσεις των οικονομικών μεγεθών της ΔΕΗ). Το πρόβλημα θα φτάσει σε ιδιαίτερη όξυνση, καθώς, από το 2013 οι εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι αναγκασμένες να εξαγοράζουν το 100% των εκπομπών των ρύπων που παράγουν.
* Οι εκπομπές του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής αποτελούν το σημαντικότερο κομμάτι, καθώς αντιπροσωπεύουν το 75% των εκπομπών του συστήματος ΕΣΚΔΕ και το 40% των συνολικών εκπομπών της χώρας. Ενδεικτικό στοιχείο αυτής της διαπίστωσης είναι το γεγονός ότι στις 10 πιο ρυπογόνες επιχειρήσεις της χώρας περιλαμβάνονται 7 μονάδες της ΔΕΗ.
* Αξίζει να σημειωθεί ότι οι 6 από τις 7 προαναφερόμενες μονάδες είναι λιγνιτικές. Οι 3 παρουσιάζουν αύξηση στις εκπομπές και οι άλλες 3 μείωση, που οφείλεται, μάλλον, σε παρατεταμένα διαστήματα μη λειτουργίας, λόγω βλαβών και κινητοποιήσεων. Στο σύνολο των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής οι εκπομπές προέρχονται, κυρίως, από τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων (σε ποσοστό 78%).
* Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο πίνακας με τη σύγκριση εκπομπών ρύπων και παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Ο δείκτης ρύπων/παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα (1,13). Την χειρότερη επίδοση παρουσιάζουν οι πετρελαϊκές μονάδες (1,74 για το 2008 και 1,88 για το 2007), ακολουθούν οι λιγνιτικές (1,39 και 1,35) και μετά το φυσικό αέριο (0,41 και 0,43). Η επίδοση που χειροτέρεψε το 2008, σε σχέση με το 2007, είναι αυτή των λιγνιτικών μονάδων. Η εξήγηση που δίνεται, από ανθρώπους που ζουν από κοντά το πρόβλημα, είναι ότι η εντατική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων οδηγεί στη χρήση λιγνίτη, συνεχώς χειρότερης ποιότητας.
1 http://ec.europa.eu/environment/climat/emission/citl_en.htm
2 http://www.greenpeace.org/greece/news/deh
