Περί έρωτος κατά το Μεσαίωνα
Ημερομηνία Monday, June 23 @ 17:12:29 UTC
Θέμα Νησιά


Από το 5τομο έργο του Κ. Σιμόπουλου,
"Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα",
σταχυολογήθηκαν τα ακόλουθα:

ΚΡΗΤΗ
- Το 1552, στο βιβλίο του ο Γερμανός προσκυνητής Ecklin παρακολουθεί και καταγράφει στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής στο νησί της Κρήτης.
"Στην Κρήτη υπάρχουν πολλοί καταδιωκόμενοι που ζουν δια βίου στα βουνά. Υπολογίζονται σε τέσσερεις ή πέντε χιλιάδες. Κι είναι ωπλισμένοι με τόξο και σαίτες, με σπαθί και μαχαίρι. Τα μαλλιά τους είναι μακριά και φορούν ψηλές μπότες. Το πουκάμισό τους κρέμεται μισό μπροστά και μισό πίσω".
- Θαυμάζει τους Κρητικούς για την κοινωνική τους οργάνωση, για την παραγωγή τους, και επεκείνεται σε ζητήματα ηθικής.
"Δεν μπορώ να μην τους κατηγορήσω για μια διαβολική διαστροφή: είναι αρσενοκοίτες. Να γιατί ο Θεός υποδούλωσε τους Έλληνες στους Τούρκους. Και δεν πρέπει να φανεί περίεργο αν μια μέρα κάψη το νησί όπως τα Σόδομα και τα Γόμορα".
(Ecklin. Vom heyligen Land. Beschreibung  der Reyss (Muenchen 1877)


ΤΣΙΡΙΓΟ
- Ο ?γγλος περιηγητής William Lithgow υπήρξε ένας από τους πιο πολυταξιδεμένους Ευρωπαίους του 17ου αιώνα. Επί δεκαεννέα χρόνια περιώδευε τις χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής, καταγράφοντας όπως αναφέρει στον τίτλο του χρονικού του, κάθε λογής πληροφορίες για τη διοίκηση, τη θρησκεία, την πολιτική ζωή, τους νόμους, τα ήθη, τα έθιμα και την οικονομία κάθε τόπου, καθώς και τις δοκιμασίες που αντιμετώπισε κατά τις περιπετειώδεις  περιπλανήσεις του. "Τα ταλαίπωρα πόδια μου γράφει ο Lithgow, έχουν διανύσει 36.000 μίλια, δηλαδή το διπλάσιο σχεδόν της περιμέτρου της γης". Το 1609 ο  Lithgow φθάνει στο βενετοκρατούμενο Τσιρίγο και περιγράφει: "Λίγο πριν φθάσω στο νησί ο Βενετός κυβερνήτης του Τσιρίγου σκότωσε έναν καθολικό παππά μέσα σ' ένα μπορντέλλο . Αχ! Αν όλοι οι παππάδες που διαπράττουν αιμομιξίες και μοιχείες ή είναι πόρνοι (αν και υπάρχουν και χειρότερα : το παρά φύσιν σαρκικό αμάρτημα) είχαν την ίδια τύχη, τι θάλασσα σοδομικού αντιθρησκευτικού αίματος θα κατέκλυζε τη μισή Ευρώπη για να πνίξη όλα τα ρωμαϊκά κτήνη. Αυτοί οι λάγνοι φρέρηδες είναι τα πιο επικούρεια αποβράσματα της γης. Πόσες φορές άκουσα από τα χείλη τους : "ede, bibe, lude, post mortem nulla voluptas..." δηλαδή "φάε, πιες, παίξε, ύστερα από το θάνατο δεν υπάρχει ηδονή..."

ΧΙΟΣ
- Δεν υπάρχει περιηγητικό χρονικό του ΙΣΤ΄ ή ΙΖ΄ αιώνα, που να μην εγκωμιάζη το κάλλος αλλά και την τολμηρότητα της συμπεριφοράς των γυναικών της Χίου. Πρόκειται για ένα φαινόμενο κοινωνικής ισοτιμίας που έχει την εξήγησή του. Πλούτος μέγας έχει συσσωρευθή στο νησί εξ αιτίας της προνομιακής μεταχείρισης της Πύλης και της σχετικής αυτονομίας που απολαμβάνει ο πληθυσμός. Και η ιθύνουσα τάξη των Γενοβέζων και των ντόπιων αρχόντων καλλιεργεί ατμόσφαιρα κοσμοπολιτισμού που προκαλεί εντύπωση στους Ευρωπαίους ταξιδιώτες. Έπειτα η Χίος αποτελεί κατά τον ΙΣΤ΄ και ΙΖ΄ αιώνα το μεγαλύτερο διαμετακομιστικό κέντρο του Αιγαίου. Φυσικό ήταν να δημιουργηθή απ' αυτή τη μεγάλη εμποροναυτική κίνηση η ευημερία που οδηγεί και στην αντίστοιχη κοινωνική ελευθεριότητα. Έτσι η φήμη της Χίου ως "επίγειου παραδείσου" και μάλιστα ερωτικού είχε φθάσει στα πέρατα της Ευρώπης. Και είναι φυσικό, σ' ένα λιμάνι πολυσύχναστο και με μεγάλη εμπορική κίνηση να ακμάζει η πορνεία.
- Ο Lithgow όταν επισκέπτεται τη Χίο σημειώνει στο χρονικό του ότι οι γυναίκες της Χίου είναι οι ωραιότερες -"αγγελικά πλασμένες"- όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στον κόσμον όλο και ότι είναι επιρρεπείς στα ερωτικά, υποστηρίζει επίσης ότι Χιώτες εμπορεύονταν τα θέλγητρα των συζύγων τους.
"Οι άντρες τους έχουν μεταβληθή σε προαγωγούς. Κι όταν βλέπουν έναν ξένο τον ρωτούν "αν θέλει φιλενάδα" και του προσφέρουν τις γυναίκες τους για μικρό κέρδος. Αν ο ξένος επιθυμεί να περάση όλη τη νύχτα μαζί τους πρέπει να πληρώση ένα χρυσό τσεκίνι. Η κυρία όμως θα του προσφέρη και δείπνο ώστε να ολοκληρωθή το αμαρτωλό γλέντι του".
.........................
«Οι κάτοικοι είναι πολύ αγαθοί και ευγενικοί στους ξένους, κόσμιοι και ενάρετοι. Τους αρέσει πολύ η μουσική.
«Όσο για τις γυναίκες και τα κορίτσια, δεν υπάρχουν σε ολόκληρη την Ανατολή (ας με συγχωρέσουν οι άλλες γυναίκες που το λέω) θηλυκά με τέτοια εξαίσια ομορφιά, χάρη και ερωτική ευγένεια.
«Γιατί δεν είναι μονάχα προικισμένες με σωματικές ομορφιές. Ντύνονται επίσης κομψά και η συμπεριφορά και τα λόγια τους είναι τόσο χαριτωμένα, τόσο αξιαγάπητα που νομίζεις πως βρίσκεσαι μπροστά σε θεές κι όχι μπροστά σε θνητές γυναίκες ή κορίτσια.
.............................
- Κι ένα περίεργο χιώτικο έθιμο που σημειώνουν πολλοί Ευρωπαίοι περιηγητές:
«Αν μια γυναίκα, μετά το θάνατο του άντρα της θέλει να παραμείνη χήρα, με σκοπό να μη ξαναπαντρευτή, η Αρχοντία την υποχρεώνει να πληρώνη φόρο που τον ονομάζουν «αργομουνιάτικο».
(Τόμος Α΄, σελ. 399-400)


ΜΗΛΟΣ
- Στις 2 Φεβρουαρίου του 1720 όταν  το καράβι που ο Βέλγος περιηγητής De Mirone άραξε στη Μήλο, αναφέρει. "Μεγάλο, εύφορο και πυκνοκατοικημένο νησί. Οι κάτοικοι ευπορούν χάρη στο εμπόριο, γιατί στο λιμάνι, καταφύγιο όλων των πειρατών, γίνεται το ξεπούλημα των λαφύρων. Οι γυναίκες είναι όμορφες, ευγενικές, αλλά πολύ ελεύθερες στα ήθη τους. Σχεδόν όλες πάσχουν από αφροδίσια".
(De Mirone, Memoires et aventures secretes et curieuses d' un voyage du Levant, Liege 1731.)

-Τέλος του έτους 1730 φθάνει στο λιμάνι της Μήλου ένας άλλος περιηγητής, ο ?γγλος Charles Thompson και περιγράφει τα ιαματικά λουτρά. "Κοντά στην πόλη βρίσκονται θερμά ιαματικά λουτρά. Από μια στενή είσοδο κατεβαίνεις σ' ένα υπόγειο σπήλαιο. Εδώ καταφεύγουν και όσοι πάσχουν από αφροδίσια. δεν φαίνεται όμως να πετυχαίνουν θεραπευτικά αποτελέσματα.
- Οι γυναίκες φημίζονται για την ελευθεριότητά τους. Σ' αυτό έχει συμβάλλει η παλιά μακροχρόνια συναλλαγή των κατοίκων με τους Φράγκους πειρατές. Είναι φιλάρεσκες και χρησιμοποιούν στο πρόσωπο μια δική τους πούδρα. Φαίνεται όμως πως αυτό το φκιασίδι είναι επικίνδυνο γιατί στο τέλος καταστρέφει το δέρμα".
(The travels of the late, Charles Thompson, Reading 1752.)

Το καλοκαίρι του 1778, ο ?γγλος περιηγητής Thomas Watkins συναντάει τις γυναίκες της Μήλου με το πλούσιο στήθος που του θύμισαν τα βαθύκολπα θηλυκά του Ομήρου. "Έχουν σκούρα μαλλιά  και μεγάλα μάτια που δείχνουν περισσότερο χαύνωση, παρά εκφραστικότητα". 

ΚΙΜΩΛΟΣ
- Ο Γάλλος ευγενής Ferieres - Sauveboeuf, ταξιδεύει το 1782, σε ηλικία 32 ετών στην οθωμανική ανατολή, καθ' οδόν σταματάει στην Κίμωλο που σημειώνει  ότι είναι από τις πιο πολυσύχναστες σκάλες του Αιγαίου. Μεγάλα καράβια αράζουν απέναντι στο νησί. Η κυριώτερη  απασχόληση των γυναικών είναι η καλτσοπλεχτική. Χαρακτηρίζονται ως οι πιο ελευθεριάζουσες του Αρχιπελάγους. "Έτσι όλοι οι ταξιδιώτες που δεν μπορούν να ξεμπαρκάρουν στην Κίμωλο θεωρούνται κακότυχοι".

ΤΖΙΑ
- Στην Κέα ο Γάλλος περιηγητής μας πληροφορεί ότι πρόξενος της Γαλλίας είχε διορισθή ένας Έλληνας ξενοδόχος που "μοναδική του περιουσία ήταν τρεις πανέμορφες θυγατέρες". Ο περιηγητής πήγε στο ξενοδοχείου του κόνσολου μαζί με δύο νεαρούς αξιωματικούς του καραβιού. Σκέφτηκε να ερωτοτροπήση με τις όμορφες κόρες του ταβερνιάρη που φρόντιζαν το δείπνο και ανέλαβε τις συνεννοήσεις  για λογαριασμό και των συντρόφων του. Και ακολουθεί αυτή η κωμικοτραγική στιχομυθία:
- Έχετε ακόμα εκείνο το άνθος που τα κορίτσια της Ευρώπης χάνουν συνήθως πολύ νωρίς;
- Ναι! είπαν κι οι τρεις κοκκινίζοντας.
- Θα μας επιτρέψετε να δρέψουμε αυτό το άνθος; Δεν θα παραπονεθήτε διόλου για την εκδήλωση της ευγνωμοσύνης μας. Η προίκα της κάθε μιας θα αυξηθή κατά 75 φράγκα.
- Δεν έχουμε δικαίωμα, απάντησε η μια. Μας εξουσιάζει ο πατέρας. Σ' αυτόν πρέπει να απευθυνθήτε.
Τρέχει στον πρόξενο ο Γάλλος.
- Βλέπω πως δεν έχει διόλου εμπορική κίνηση το νησί και δύσκολα θα τα βγάζης πέρα σ' αυτό τον άγονο τόπο.
- Έτσι είναι. Πολλές φορές περνάνε τρεις μήνες για να ποδίσει καράβι.
- Μα εσείς έχετε τρεις χαριτωμένες θυγατέρες που μπορούν να τιμήσουν τρεις νέους. Αν δεν έχετε τις προκαταλήψεις του τόπου σας θα μπορούσατε να εξασφαλίσετε αρκετά για τα γεράματά σας.
-Δεν υπάρχουν δυστυχώς πολλοί νέοι στη Τζια. Όσοι βρίσκονται στο νησί είναι θεόφτωχοι. Οι άλλοι ξενητεύονται. Μπαίνουν στα καράβια του σουλτάνου ή ταξιδεύουν στις μεγάλες πολιτείες για να βρουν την τύχη τους. Πού να βρεθούν γαμβροί για τα κορίτσια;
- Να σας κάνω μια πρόταση κύριε κόνσολε;
Και του μίλησε για τις κόρες του, προσφέροντάς του δέκα λουδοβίκια. Ο πρόξενος, ζαλισμένος από το χρυσάφι, γράφει ο περιηγητής, δέχτηκε.
Αλλά οι θυγατέρες του αρνήθηκαν να ολοκληρώσουν τη συμφωνία.


Ο ΚΟΛΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΟΙΧΑΛΙΔΩΝ

ΑΝΔΡΟΣ
- Διαπόμπευση μοιχαλίδας. Ο κοτζαμπάσης της ?νδρου Λεονάρδος Λορέντζος Πολέμης πρόσταξε να τοποθετήσουν την μοιχαλίδα πάνω σε γάιδαρο και να την περιφέρουν στις ρούγες. Επί κεφαλής της πομπής ήταν ένας ντελάλης με το βρακί της γυναίκας ψηλά σε κοντάρι.
(Δημήτριος Πασχάλης, Βοεβόδαι, κοτζαμπάσηδες, κ.λ.π. της νήσου ?νδρου, Επ. Ετ. Κυκλαδικών Μελετών, τ. Δ΄(1964), σ. 338-339).

ΣΜΥΡΝΗ
- Στη Σμύρνη ο Γάλλος περιηγητής A.B.D παραβρέθηκε στη δημόσια τιμωρία για μοιχεία μιας Ελληνίδας που είχε άνομο δεσμό με έναν παπά. Ο καδής πρόσταξε δεκαπέντε ραβδισμούς στα πισινά: "Δύο υπηρέτες του καδή έφεραν μια ντουζίνα βέργες λυγαριάς. Έδεσαν την Κατερίνα πάνω σε μια ξύλινη σκάλα, περνώντας τα χέρια της σ' ένα σκαλοπάτι για να την ακινητοποιήσουν. Ο καδής μετρούσε, καπνίζοντας, τα χτυπήματα. Επειδή δεν μπορούσε να σταθεί όρθια από τον ξελοδαρμό έμεινε όλη την ημέρα στο κονάκι του καδή".

ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ
- Ο Γάλλος συγγραφέας A.B.D ταξιδεύει την Πόλη και περιγράφει το μοναδικό μπορντέλλο που υπάρχει με τρακόσιες ως τετρακόσιες γυναίκες, Γερμανίδες, Κιρκάσιες, Ελληνίδες, Ιταλίδες, Αρμένισσες και Εβραίες. Ο διευθυντής αυτού του καραβάν-σεραγιού πληρώνει σημαντικό ποσό στον γενιτσάρ αγά που εκτελεί χρέη  διευθυντή της αστυνομίας. Απαγορεύεται η παρουσία μουσουλμάνας στο μπορντέλλο. Αν ανακαλύφθεί Τουρκάλα ο γενιτσάρ αγάς τιμωρείται με την ποινή του αποκεφαλισμού. Είσοδος δώδεκα φράγκα. Αλλά μπορεί να μείνει κανείς από το πρωί ως το βράδυ.
(Voyage en Orient, ανωνύμου συγγραφέως που υπογράφει με τα αρχικά A.B.D., εκδ.  Paris 1801).

---------------------------------------------------------------------
(Κυριάκος Σιμόπουλος: "Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα")

 


 



20ο Τεύχος



Το άρθρο αυτό προέρχεται από eyploia.aigaio-net.gr
old.eyploia.gr

Το URL της ιστορίας αυτής είναι ο εξής
old.eyploia.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=2028