Tης Χαράς Πελεκάνου

Οκτώβριος 2007

Η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα προωθείται από το Υπουργείο Ανάπτυξης παρά τις αντίθετες αποφάσεις του ΣτΕ, το οποίο έχει κρίνει ότι η ένταξη των μικρών νησιών στο μείζον δίκτυο υψηλής τάσης είναι αντίθετη στη φέρουσα ικανότητα των νησιών αυτών, γιατί δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη διατάραξη του εύθραυστου οικοσυστήματος αλλά και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντός τους.
Παρόλα αυτά έχει ήδη εγκριθεί η Μελέτη η οποία προβλέπει τη διασύνδεση των ανατολικών Κυκλάδων(Σύρος, Μύκονος, Νάξος και Πάρος με ήδη διασυνδεδεμένη την ?νδρο και την  Τήνο). Στη  συνέχεια σχεδιάζεται η επέκταση των διασυνδέσεων των Κυκλάδων προς Ίο και Σαντορίνη από Πάρο και προς Ικαρία, Σάμο από Μύκονο, προς Χίο, Λέσβο  από Εύβοια. Ακολουθεί η διασύνδεση των Δωδεκανήσων, των υπόλοιπων μικρών νησιών και πάει λέγοντας. Ένα τεράστιο ηλεκτρικό δίκτυο απλώνεται στο Αιγαίο.

Η ΑΦΘΟΝΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ...

?φθονη ηλεκτρική ενέργεια στα νησιά λοιπόν. ?ρα μπορούν να αναπτυχθούν αγνοώντας τα όρια που τους θέτει η φύση, παραβιάζοντας τα όρια της φέρουσας ικανότητας  των αντίστοιχων οικοσυστημάτων τους, καλπάζοντας τρελά προς την αποσταθεροποίηση και την καταστροφή. Την καταστρατήγηση των ορίων της φέρουσας ικανότητας  και τη συνεπαγόμενη αποδιάρθρωση του νησιωτικού μικροκόσμου ακολουθεί και η άμεση αλλοίωση των πολιτιστικών χαρακτηριστικών και του παραδοσιακού μοναδικού νησιωτικού περιβάλλοντος.
 Τα νησιά του Αιγαίου δεν είναι μόνον ευπαθή οικοσυστήματα αλλά και εστίες πολιτισμού πολλών χιλιετιών με παγκόσμια ακτινοβολία. Αντί λοιπόν ο αγώνας μας να γίνεται για να κηρυχθούν τα νησιά μας μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για την καταστροφή τους.

Ήδη η κατάσταση στο Αιγαίο κάθε άλλο παρά ειδυλλιακή είναι. Η υποχώρηση του φυσικού περιβάλλοντος μπροστά στις μπετονιέρες που καθημερινά ξεφορτώνονται από τα πλοία της γραμμής και κατακλύζουν με φρέσκο τσιμέντο τα τελευταία τετραγωνικά ελεύθερης γης είναι ορατή από τον καθένα μας. Η χλωρίδα, το θυμάρι, το φασκόμηλο, οι κέδροι, μέρα με τη μέρα λιγοστεύουν. Η πανίδα, τα ζώα δεν ξέρουν πια πού να κρυφτούν, ο ήχος του κομπρεσέρ στοιχειώνει τις φωλιές τους, ο ζωτικός τους χώρος εξαφανίζεται, χιλιάδες σκοτωμένοι από τα αυτοκίνητα σκατζόχοιροι κάθε καλοκαίρι. Οι εισβολείς είναι βίαιοι και γρήγοροι. Τα πουλιά φεύγουν και αυτά για πιο φιλόξενα μέρη.
Καίει κανείς το κεφάλαιό του νομίζοντας ότι από τα αποκαΐδια θα φτιάξει κάτι καλύτερο; Είχαμε την τύχη να ζούμε σ' ένα τόπο ευλογημένο, πανέμορφο, μνημείο του παγκόσμιου πολιτισμού, ικανό να μας ζήσει προσφέροντάς μας μια υψηλή ποιότητα ζωής και τον καταστρέφουμε μέσα σε μια-δυο δεκαετίες χωρίς σκέψη, χωρίς αιδώ. Παραλάβαμε ένα παράδεισο, παραδίνουμε έναν εφιάλτη.

ΤΟ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΤΟ ΕΠΩΜΙΖΕΤΑΙ Ο
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ, ΕΝΩ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΑ ΚΑΡΠΩΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ...

Είναι σαφές ότι ο τουρισμός για πολλά νησιά αποτελεί σημαντικότατη πηγή εισροής χρημάτων. Ωστόσο, το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που έχει επικρατήσει μέχρι στιγμής, αλλά και αυτό που φαίνεται ότι θα επικρατήσει στο μέλλον, φοβόμαστε ότι θα οδηγήσει τα νησιά του  Αιγαίου και τους κατοίκους τους στην αποξένωση το καλοκαίρι και στην ερήμωση το χειμώνα. Τα νησιά έχουν όρια και συγκεκριμένη φέρουσα ικανότητα και θα χρειαστεί -όσο είναι καιρός- να στραφούμε σε ήπιες μορφές εναλλακτικού τουρισμού με ανθρώπινο πρόσωπο.
Διασύνδεση λοιπόν, ώστε να καταναλώνουμε ενέργεια χωρίς κανένα φραγμό, να καταναλώνουμε άφοβα, να μην ρυπαίνεται το νησί μας, ας ρυπαίνονται άλλοι για λογαριασμό μας, (η Πτολεμαΐδα, το Αλιβέρι, είναι μακριά).

Το κόστος βέβαια της διασύνδεσης είναι τεράστιο, μερικά δις ευρώ λένε οι πρώτες εκτιμήσεις. Δεν υπάρχει πρόβλημα, το κόστος το αναλαμβάνει το κράτος, οι φορολογούμενοι δηλαδή. Ποιος θα ωφεληθεί οικονομικά από τη μεταφορά ενέργειας στα νησιά; Οι ιδιωτικές εταιρείες, φυσικά, οι οποίες  θα παράγουν και θα πουλάνε -πανάκριβα- την ηλεκτρική ενέργεια. Δηλαδή το κράτος επενδύει τεράστια ποσά για υποδομές από τις οποίες θα ωφεληθούν ιδιώτες (Κοπελούζος, Μυτιληναίος, Ρόκας, ΤΕΡΝΑ κλπ).

ΓΙΓΑΝΤΙΑ ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΘΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΟΥΝ ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ ΚΑΙ ΘΑ
ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΟΥΝ ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΜΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ...

Όμως, μιας και θα γίνει η διασύνδεση, το καλώδιο μεταφοράς θα μπορεί και να παίρνει ρεύμα από τα νησιά, όχι μόνο να φέρνει. Να η λύση λοιπόν για τα γιγάντια αιολικά πάρκα  που σχεδιάζονται εδώ και καιρό να εγκατασταθούν στα νησιά του Αιγαίου με το «πλούσιο αιολικό δυναμικό». Χιλιάδες ανεμογεννήτριες έχουν σχεδιαστεί επί χάρτου από ξένες  και ελληνικές εταιρείες και έχουν αδειοδοτηθεί από τη ΡΑΕ. Ας θυμηθούμε τη Σέριφο (87 ανεμογεννήτριες,) τη Γυάρο (300 ανεμογεννήτριες), την Ικαρία, τη Χίο κ.ο.κ. Κάθε νησί κι ένα εργοστάσιο παραγωγής αιολικής ενέργειας για εξαγωγή.

ΠΟΙΑ ΛΥΣΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ ΣΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ;

''Τα μικρά νησιά, ως ιδιαίτερα ευπαθή οικοσυστήματα, επιδέχονται μόνον ήπια τεχνικά έργα και παρεμβάσεις, και το ίδιο ισχύει και για τα ενεργειακά έργα. Έτσι, ανέχονται μόνον ήπιο ενεργειακό σύστημα, το οποίο πρέπει να είναι πάντοτε τοπικό, χαμηλής ή μεσαίας τάσης, ή να συνίσταται στην εφαρμογή μεθόδων  παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές του φυσικού περιβάλλοντος, όπως είναι η ηλιακή, αιολική κ.λπ. ενέργεια, τα φωτοβολταϊκά συστήματα κ.λπ. Σύμφωνα λοιπόν με τον ειδικότερο κανόνα, κατά τον οποίο η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να έχει ως όριο τη φέρουσα ικανότητα των μικρών νησιών, ήπιο και βιώσιμο ηλεκτρικό δίκτυο μικρής νήσου δεν μπορεί ποτέ να είναι μείζον δίκτυο υψηλής τάσης,
γιατί ένα τέτοιο δίκτυο αντιστρατεύεται και βλάπτει τη βιωσιμότητα του νησιού ως ιδιαιτέρου και αυτοτελούς οικοσυστήματος, ενθαρρύνοντας την υπέρμετρη τουριστική και οικιστική ανάπτυξή του'' (ΣτΕ).

Συνοψίζουμε λοιπόν:

α) Σωστή λειτουργία των τοπικών σταθμών παραγωγής (όχι στη χρήση μαζούτ, τοποθέτηση φίλτρων, χρήση ηλιακής και αιολικής ενέργειας ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ, ΟΧΙ ΓΙΑ ΕΞΑΓΩΓΗ).

β) Εξοικονόμηση ενέργειας, όχι άσκοπη κατανάλωση,  όχι στον ολονύκτιο ηλεκτροφωτισμό εκκλησιών, ξωκλησιών, μεγάρων, γηπέδων, βράχων που το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να δείξουν το μέγεθος του νεοπλουτισμού και της ανοησίας μας.

γ) Να δίνονται κίνητρα για την εγκατάσταση μικρών ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών για οικιακή χρήση

Με την ελπίδα ότι η λογική θα νικήσει τον παραλογισμό και ότι θα σεβαστούμε τα φυσικά και ανθρωπογενή οικοσυστήματα που χρειάστηκαν χιλιάδες χρόνια να δημιουργηθούν...

----------------------------------------------------------------------------------------
ΔΕΗ - ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΙΑΣ ΑΝΙΕΡΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ
----------------------------------------------------------------------------------------

1993: Η ΔΕΗ αναγγέλλει το έργο σύνδεσης των Κυκλάδων με το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτροδότησης με υποθαλάσσιες και εναέριες γραμμές υψηλής τάσης που θα  στηρίζονται σε πυλώνες και ιστούς με βοηθητικούς καινούριους υποσταθμούς κατά τόπους. Οι γραμμές θα ξεκινούν από Εύβοια και θα συνδέουν ?νδρο,  Σύρο, Τήνο, Μύκονο, σε πρώτη φάση, ενώ σε δεύτερη φάση θα συνεχίζουν προς Πάρο, Νάξο, Σίφνο.

1994: Με παρέμβαση του ΥΠΕΧΩΔΕ διακόπτονται οι εργασίες, ενώ ζητείται από τη ΔΕΗ να υποβάλλει εμπεριστατωμένη μελέτη για εναλλακτικούς τρόπους ηλεκτροδότησης. Παράλληλα ξεκινούν οι πρώτες αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες που συνειδητοποιούν την επιβάρυνση που θα προκαλέσει το έργο στο περιβάλλον και στην υγεία τους.

1995: Ακολουθεί νέα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της ΔΕΗ και αρνητικές αποφάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης με παράλληλες προσφυγές από πολίτες  της Σύρου και της Μυκόνου στο Ε΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας. Τελικά το έργο ακυρώνεται με την απόφαση 2805/97 από το Ε΄ Τμήμα του  ΣτΕ με το σκεπτικό ότι: «Στα ευπαθή οικοσυστήματα των μικρών νήσων των Κυκλάδων, μόνο ήπια τεχνικά έργα και παρεμβάσεις δύνανται να  χαρακτηριστούν ως βιώσιμα και επιτρεπτά», προστασία που πηγάζει από το άρθρο 24 του Ελληνικού Συντάγματος.

1998: Η ΔΕΗ όμως στερούμενη οποιασδήποτε ευαισθησίας προς το περιβάλλον επανέρχεται με μια ελάχιστα αλλαγμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.  Απορρίπτει οποιονδήποτε άλλο εναλλακτικό τρόπο κάλυψης των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια επικαλούμενη υψηλό οικονομικό κόστος και πετυχαίνει νέα  προέγκριση  από το ΥΠΕΧΩΔΕ.

2000: Ενώ ο Δήμος ?νω Σύρου και πολίτες της Μυκόνου είχαν καταθέσει νέες προσφυγές στο ΣτΕ, η ΔΕΗ επανήλθε με νέα μελέτη ζητώντας από την ολομέλεια του ΣτΕ  την ακύρωση της απόφασης του Ε΄ Τμήματος και την εγκατάσταση των πυλώνων υψηλής τάσης.

Το σκεπτικό των αποφάσεων 2939/2000 και 2940/2000 της ολοµέλειας του ΣτΕ  συνοψίζεται στα εξής:
  Επαναλαµβάνει το σκεπτικό της απόφασης 2805/1997 του Ε’ Τµήµατος ΣτΕ περί προστασίας των ευπαθών οικοσυστηµάτων όπως αυτών των µικρών νήσων.
  Διαπιστώνει παραβίαση του δεδικασµένου διότι πρόκειται για τους ίδιους διάδικους και επιπλέον υιοθετείται από τη Διοίκηση της ΔΕΗ το ίδιο τεχνικό έργο, παρά τις αιτιάσεις για αδυναµία κάλυψης των αναγκών µε ήπιες µορφές ενέργειας και ανάπτυξης των τοπικών σταθµών. συνοψίζεται στα εξής:
  Επαναλαµβάνει το σκεπτικό της απόφασης 2805/1997 του Ε’ Τµήµατος ΣτΕ περί προστασίας των ευπαθών οικοσυστηµάτων όπως αυτών των µικρών νήσων.
  Διαπιστώνει παραβίαση του δεδικασµένου διότι πρόκειται για τους ίδιους διάδικους και επιπλέον υιοθετείται από τη Διοίκηση της ΔΕΗ το ίδιο τεχνικό έργο, παρά τις αιτιάσεις για αδυναµία κάλυψης των αναγκών µε ήπιες µορφές ενέργειας και ανάπτυξης των τοπικών σταθµών.

Διαβάστε τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας καθώς και Διοικητικών Δικαστηρίων ενάντια στην εμμονή της ΔΕΗ για διασύνδεση των Κυκλάδων με το κεντρικό Ηπειρωτικό Σύστημα στο e - ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ "ΕΥΠΛΟΙΑ":

http://eyploia.aigaio-net.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=308