«Στη σημερινή ταξική ανταγωνιστική κοινωνία, η θρησκεία αποτελεί ακόμη σημαντικό στοιχείο του εποικοδομήματος του κοινωνικού συστήματος και ως τέτοιο έχει ορισμένες συγκεκριμένες λειτουργίες που επιδιώκουν την αναπαραγωγή αυτού του συστήματος. Για την ακρίβεια, σε "ομαλές" συνθήκες ανάπτυξης, αποτελεί ένα όργανο, με τη βοήθεια του οποίου οι ιδέες των κυρίαρχων τάξεων μετατρέπονται σε κυρίαρχες ιδέες και αντιλήψεις στην κοινωνία» (1).

Η παλινόρθωση του καπιταλισμού στην πρώην ΕΣΣΔ αποτελεί ένα χαρακτηριστικό, σχεδόν «εργαστηριακό» παράδειγμα της παραπάνω διαπίστωσης, αφού οι τρόποι με τους οποίους οι φορείς των κυρίαρχων θρησκευτικών δογμάτων σε κάθε πρώην σοβιετική δημοκρατία «αλληλοτροφοδοτούνται» με τα νέα καθεστώτα των χωρών τους είναι οι πλέον εξόφθαλμοι.

Η ρωσική ορθόδοξη εκκλησία επανέκτησε την, ιδιαίτερα μεγάλη, δύναμή της και διεκδικεί ακόμα μεγαλύτερη δυνατότητα επιρροής στο λαό, και λόγω της πραγματικής πανσπερμίας των θρησκειών, των παραφυάδων τους και των διαφόρων «εκκλησιών» - επιχειρήσεων από το εξωτερικό, που ψάχνουν «πελατεία» ανάμεσα στα εκατομμύρια των απελπισμένων, ανεβάζοντας έτσι τον «ανταγωνισμό».

Συγχρόνως, στη Ρωσία, το κράτος είναι, επισήμως, διαχωρισμένο από την εκκλησία, καθεστώς το οποίο η τελευταία δε φαίνεται να εκτιμά ιδιαίτερα, πέρα από τις επίσημες διαβεβαιώσεις για το αντίθετο. Ομως, το ρωσικό κράτος κάθε άλλο παρά «διαχωρισμένο» από την εκκλησία δείχνει τώρα τελευταία. Δεν πρόκειται μόνο για τη φυσική παρουσία του προέδρου Πούτιν στους ναούς, με κάθε ευκαιρία.

Σύμφωνα με ρωσικά διαδικτυακά ΜΜΕ (2), στο κήρυγμα της χριστουγεννιάτικης λειτουργίας, ο επικεφαλής του εκδοτικού συμβουλίου της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (στο εξής και ΡΟΕ), Βλαντίμιρ Σαλαβιόφ, είπε ότι η εκκλησία χρειάζεται τη δική της «αλυσίδα» ΜΜΕ- έντυπα, ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί. Μάλιστα, ένας ακόμη υψηλόβαθμος ιερέας, ο Ντμίτρι Σμιρνόφ, πρόσθεσε ότι είναι απαραίτητο να τεθεί στους βουλευτές της Δούμας το θέμα της απάλειψης από τις τηλεοπτικές οθόνες όλων των προγραμμάτων «που δε μας αρέσουν» (εννοείται αυτά που δεν αρέσουν στην εκκλησία). Κατά τη γνώμη του -κατ' επέκταση και τη γνώμη της ΡΟΕ- η εκκλησία, ούτε λίγο - ούτε πολύ «πρέπει» να κατέχει το 70% του τηλεοπτικού χρόνου, «αφού το 70% των Ρώσων είναι ορθόδοξοι»!

Διακοπή εκπομπών
Τα πράγματα δεν είναι διόλου αστεία... Για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου (το οποίο θα μετατρέψει τον πατριάρχη Αλέξιο Β`... σε θρησκευτικό «Μπερλουσκόνι»), η ΡΟΕ σκοπεύει να ζητήσει κρατική χρηματοδότηση. Μέρος της χρηματοδότησης θα τοποθετηθεί στη «μετεκπαίδευση» ειδικευμένων δημοσιογράφων, οι οποίοι θα αναλάβουν την προπαγάνδα της εκκλησίας και ειδικότερα να «φωτίσουν» το ζήτημα της ορθοδοξίας στη Ρωσία. Πολύ περισσότερο που στη Σχολή Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Μόσχας υπάρχει και έδρα... «εκκλησιαστικής δημοσιογραφίας», που όμως δε χαίρει μεγάλης δημοτικότητας μεταξύ των φοιτητών: οι τελειόφοιτοί της κάθε χρονιά μετριούνται στα δάχτυλα.

Παράλληλα, και ενώ δυναμώνει η σκλήρυνση της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας στη διαμόρφωση της «ρωσικής ιδεολογίας» (ένα σκοταδιστικό κράμα εθνικισμού και θρησκοληψίας, περίπου κατά το εγχώριο «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών»), άλλα ισχυρά θρησκευτικά δόγματα στην πολυφυλετική Ρωσική Ομοσπονδία, όχι μόνο για δικά τους ΜΜΕ δεν μπορούν να σκεφτούν, αλλά χάνουν και τις λίγες επικοινωνιακές διεξόδους που έχουν. Δείγμα κι αυτό της ιδιαίτερης προτίμησης της ρωσικής άρχουσας τάξης στην ορθόδοξη εκκλησία, για ευνόητους λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναλυθούν.

Ετσι, την περασμένη Κυριακή, ο επικεφαλής της Πνευματικής Καθοδήγησης των Μουσουλμάνων της Ευρωπαϊκής Ρωσίας, μουφτής, Ραβίλ Γκαϊνουτντίν, δήλωσε ότι λόγω «οικονομικών δυσκολιών» διακόπηκαν οι εκπομπές οι αφιερωμένες στο Ισλάμ, που προβάλλονταν από τα κρατικά δίκτυα πανεθνικής εμβέλειας ΡΤΡ και «Κουλτούρα». Πρόκειται για τις εκπομπές «Χιλιάδα σε μία μέρα» και «Ολες οι σούρες του Κορανίου». Για τους ίδιους λόγους, απειλούνταν και η διακοπή της ραδιοφωνικής εκπομπής, «Φωνή του Ισλάμ», από τις συχνότητες του, επίσης, κρατικού ραδιοσταθμού «Ράδιο Ρωσία». Η παραπάνω οργάνωση των μουσουλμάνων κατάφερε να βρει τα 4.000 δολάρια που χρειάζονταν για τη συνέχιση της εκπομπής. Φυσικά, ο λόγος δεν ήταν οικονομικός. Η κρατική ραδιοτηλεόραση θα μπορούσε άνετα να συνεχίσει τις εκπομπές χωρίς να απειλείται ο προϋπολογισμός της. Πολύ περισσότερο που η Ρωσία αποτελείται από αυτόνομες δημοκρατίες με τοπικά κοινοβούλια, στην επικράτεια των οποίων ζουν πολλές εθνότητες εκτός των Ρώσων και όλοι μαζί είναι πολίτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Ακόμη όμως κι αυτός ο χοντροκομμένος αστικός «πλουραλισμός» είναι «ψιλά γράμματα» για τον επικεφαλής της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας. Στο τέλος της προηγούμενης βδομάδας, ο Αλέξιος Β` δήλωσε ότι είναι απαραίτητο να περιληφθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα όλων των σχολείων της χώρας το μάθημα «Βάσεις της ορθόδοξης κουλτούρας». Δηλαδή, να εισαχθεί το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολειά, όχι σαν ιστορία των θρησκειών, αλλά σαν προπαγανδιστικό εργαλείο του κυρίαρχου θρησκευτικού δόγματος. Αιτιολογώντας την πρότασή του, ο πατριάρχης είπε ότι ο λαός «μας» (εννοεί προφανώς μόνο τους ορθόδοξους Ρώσους) «υποφέρει από ηθική κενότητα» και ότι το κράτος δεν μπορεί να «εγκληματεί» παρακολουθώντας απλώς αυτήν την κατάσταση. Για την ιστορία να πούμε, πως αν διατηρηθεί ως έχει η δημογραφική κατάσταση στη Ρωσία, στο μέλλον οι μουσουλμάνοι θα είναι περισσότεροι από τους ορθόδοξους...

(1) Αποστόλη Χαρίση: «Θρησκεία και πολιτική στην Ελλάδα, μελέτες ΚΜΕ» εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»
(2) http://www.communist.ru/, http://www.ytro.ru/

(πηγή: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ:17/2/2002)