Δόξα σοι ο Θεός, ο κ. Σουφλιάς δέχτηκε το θεάρεστο του έργου και τώρα η συμφωνία του Ιδρύματος Παναγία Ακρωτηριανή και της εταιρείας Loyalward Ltd θα αρχίσει να υλοποιείται. Εκτός και αν αποδειχθεί, όπως και άλλες φορές, ότι κάνουν το λογαριασμό χωρίς τον ξενοδόχο, δηλαδή, όλους όσοι προτείνουν ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης για τον τόπο τους. Και αυτοί είναι πολλοί.
Μέσα στον άκρατο αυτοθαυμασμό της κυβέρνησης, διότι όπως λέει τα καταφέρνει και τα ελλείμματα να μειώνει και την ανάπτυξη να θεραπεύει, ίσως δόθηκε μικρή σημασία σε ένα ακόμη «μεγάλο έργο» που κατά τους επισήμους επιτέλους ξεμπλοκάρισε αυτή την εβδομάδα: πρόκειται για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής που είναι ιδιοκτησία της Μονής Τοπλού ? 25.000 στρέμματα ? στο Λασίθι και συγκεκριμένα στη Σητεία, ειδικότερα στο Δήμο Ιτάνου. Όσοι δεν έχετε ακουστά το περίφημο αυτό μοναστήρι ή την Αγία Φωτιά, τη Φανερωμένη, τον Κάβο Σίδερο, τον Κάβο Πλάκο, τα νησάκια, το Παλαίκαστρο, τη Ρούσσα Εκκλησιά, τους Διονυσάδες, δεν μπορεί, θα έχετε ακούσει για το Βάι. Όλη αυτή η άκρως ευαίσθητη και γεμάτη από μνημεία περιοχή, λοιπόν, περιοχή ΝΑΤURA, ετοιμάζουν να δεχθεί βιαίως μια τουριστική μονάδα μαμούθ που δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι θα ανατρέψει πλήρως ό, τι υπάρχει σήμερα εκεί: φύση και κοινωνία.
Ο κ. Σουφλιάς, άξιος διάδοχος της κ. Βάσως Παπανδρέου που από πολύ νωρίς μόχθησε γι? αυτή την καταστροφή, αποδέχθηκε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας ? τη μελετούσε πάνω από 10 μήνες ? χωρίς να δεχθεί καμία από τις παρατηρήσεις των οργανώσεων, που διαφωνούν. Πάλι καλά γιατί τη Μ.Π.Ε. το Νομαρχιακό Συμβούλιο Λασιθίου την αποδέχθηκε χωρίς να τη διαβάσει, όπως δήλωσε ο πρόεδρός του, γιατί θα χανόταν η προθεσμία! Αλλά άγνωστη είναι και η συμφωνία μεταξύ μοναστηριού και εταιρείας. Σε μία ημερίδα τον Ιανουάριο 2006 με θέμα «Μεγάλες Τουριστικές Επενδύσεις στην Ανατολική Κρήτη» ο ηγούμενος της Μονής π. Θεόφιλος είναι σαφής: «Η σύμβαση είναι δημόσιο έγγραφο κατατεθειμένο σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, και οποιοσδήποτε θέλει μπορεί να έλθει στο Μοναστήρι να τη διαβάσει. Δεν είναι, όμως, φέιγ βολάν να την τοιχοκολλήσουν στα περίπτερα»!
Η ταυτότητα της επένδυσης με βάση τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν είναι τα εξής: Ύψος επένδυσης 1,2 δις ευρώ, θέσεις εργασίας 2.000 μόνιμοι και 1.000 στην περιοχή. Εγκαταστάσεις: πέντε ξενοδοχεία και τουριστικά χωριά και ένα γκολφ κλαμπ 7.000 κλινών, τρία γήπεδα γκολφ, ένα αθλητικό κέντρο, ένα συνεδριακό κέντρο για 1.200 άτομα. Το ίδρυμα του Μοναστηριού συμμετέχει στα κέρδη με 10%. Ισχύει για 40 χρόνια με υποχρέωση ανανέωσης για άλλα 49! Κανένα, δηλαδή, περιθώριο επαναδιαπραγμάτευσης από τα παιδιά μας.
Οι πρώτες αντιδράσεις δεν ήταν εορταστικές απ΄ όλους. Το Παγκρήτιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Οικοκρήτη σε ανακοίνωσή του υπενθυμίζει ότι η επένδυση εξ ολοκλήρου γίνεται σε περιοχή NATURA και υπόσχεται ότι μαζί με επιτροπές πολιτών των Δήμων Σητείας και Ιτάνου θα κλιμακώσουν τις αντιδράσεις τους για να αποτρέψουν την επένδυση. Στο ίδιο πνεύμα έκανε δήλωση και ο Αντώνης Ανηψητάκης, εκ μέρους της νομαρχιακής κίνησης «Το Λασίθι στην Πλώρη». Στη συνέχει αναδημοσιεύουμε αποσπάσματα από την παρέμβαση του Δικτύου Οικοκρήτη, στην ημερίδα που αναφέραμε προηγουμένως. Η επιχειρηματολογία ισχύει και σήμερα.

Δίκτυο Οικοκρήτη: τρία επιχειρήματα
Πρώτον. Οι επενδυτές στο Κάβο Σίδερο ισχυρίζονται ότι η πρότασή τους αποτελεί σχέδιο αειφόρου ανάπτυξης. Χρησιμοποιούν όμως έναν ορισμό της αειφόρου ανάπτυξης, προσαρμοσμένο στα σχέδιά τους. Καταστρατηγούν σημαντικές αρχές, όπως την ανάγκη για ήπια μεγέθη, την θεμελιώδη αρχή της προφύλαξης, τη διατήρηση μέσα στο χρόνο σταθερής περιβαλλοντικής κατάστασης (επάρκεια, διαθεσιμότητα και ποιότητα φυσικών πόρων), καθώς και οικονομικής (εισόδημα, απασχόληση) και κοινωνικής και πολιτιστικής ευημερίας (μόρφωση, υγεία, ποιότητα ζωής, δεσμοί συνοχής, ταυτότητα).
Δεύτερον: Σύμφωνα με τη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για την Απερήμωση, η Κρήτη κατατάσσεται στα πιο ευαίσθητα οικοσυστήματα. Η Ελλάδα έχει κυρώσει τη Σύμβαση, έχει καταρτίσει το «Ελληνικό Σχέδιο Δράσης κατά της Ερημοποίησης» και έχει δημιουργήσει την «Εθνική Επιτροπή για την καταπολέμηση της Απερήμωσης». Θεωρούμε δεδομένο ότι η εγκατάσταση γηπέδων γκολφ σε περιοχές με υψηλό δείκτη κινδύνου ερημοποίησης και ξηροθερμικό κλίμα όπως της Κρήτης και ακόμα περισσότερο της Ανατολικής Κρήτης, είναι από πολλές απόψεις απαράδεκτη και επικίνδυνη. Η αφαίρεση της πολύτιμης φρυγανώδους βλάστησης που συγκρατεί το λιγοστό έδαφος και η αντικατάστασή της με γρασίδι είναι μια πρακτική που εγγυάται την διάβρωση και την απερήμωση των, κατά τα άλλα, προστατευόμενων περιοχών. Τι θα γίνει όταν στην πρώτη ευκαιρία, π.χ. κρίση στον τουρισμό ή στην οικονομία, σταματήσουν να αρδεύουν τα γήπεδα γκολφ; Ο άνεμος και η βροχή γρήγορα θα ξεπλύνουν το χώμα. Όμως το έδαφος σε αυτά, τα ευαίσθητης ισορροπίας οικοσυστήματα, είναι πολύτιμο: Όπως είναι γνωστό για να δημιουργηθεί ένα εκατοστό εδάφους χρειάζονται 500 έως 1000 χρόνια. Κάθε διαδικασία που συμβάλει στη απώλεια εδάφους είναι εγκληματική.
Οι ανάγκες των γηπέδων γκολφ σε υδατικούς και εδαφικούς πόρους είναι τεράστιες και οι επενδυτές το γνωρίζουν καλά. Γι? αυτό παρουσιάζουν στις μελέτες τους τις ανάγκες σε νερό μειωμένες στο μισό και ισχυρίζονται ότι θα αρδεύουν τα γήπεδα με νερό από σταθμό αφαλάτωσης. Μόνο που το νερό αυτό είναι πολύ ακριβό, ενεργοβόρο και εμπεριέχει τον κίνδυνο αλάτωσης του εδάφους. Και ποιος θα είναι σε θέση να ελέγχει την προέλευση και την ποιότητα του νερού άρδευσης;
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι τα γήπεδα γκολφ είναι εξ ορισμού αισθητικά, πολιτισμικά και περιβαλλοντικά ξένο σώμα προς το κρητικό τοπίο και ειδικότερα της Ανατολικής Κρήτης. Η ενσωμάτωση της περιοχής γηπέδου γκολφ στο υφιστάμενο τοπίο είναι αντιστροφή του ίδιου του συγκριτικού πλεονεκτήματος του τοπίου της Σητείας, από πολλές απόψεις.
Τρίτον: Οι επενδύσεις στο Κάβο Σίδερο, όπως σε άλλες περιοχές, είναι ασύμβατες με το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Κρήτης. Το Πλαίσιο αυτό προβλέπει για την περιοχή του ακρωτηρίου διαχειριστικά σχέδια προκειμένου να προστατευθεί, ενώ για τις περιοχές νοτιότερα του Natura, προβλέπει ήπια τουριστική ανάπτυξη. Όμως οι προτεινόμενες επενδύσεις δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστούν ήπια ανάπτυξη. 11000 κλίνες και οι ανάλογες υποδομές σε ένα Δήμο 2500 κατοίκων είναι βέβαιο ότι ανατρέπουν το πληθυσμιακό μοντέλο και τον χαρακτήρα του Δήμου, διαλύουν τις παραγωγικές σχέσεις και Κυρίως την αγροτική οικονομία και καταστρέφουν ανεπανόρθωτα το περιβάλλον.

Αντιμαχόμενες πλευρές
- «Το Λασίθι στην Πλώρη». Η νομαρχιακή κίνηση «Το Λασίθι στην Πλώρη» στις τελευταίες εκλογές με επικεφαλής τον Πολιτικό Μηχανικό Αντώνη Ανηψητάκη, έχοντας στο ψηφοδέλτιό της το πλούσιο δυναμικό του Νομού με εναλλακτική και ριζοσπαστική άποψη, συγκέντρωσε το 9,7% των ψήφων εκλέγοντας δύο συμβούλους. Όποιος μπει στην ιστοσελίδα τους (http://www.plori.gr/), διαβάσει τα κείμενά τους, δεν θα έχει καμία απορία γι? αυτή την επιτυχία.
- Δίκτυο Οικοκρήτη. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιτροπές πολιτών από τους Δήμους Σητείας και Ιτάνου πρόκειται να κλιμακώσουν τις αντιδράσεις τους για να αποτρέψουν την επένδυση η οποία, θεωρούν ότι, θα βλάψει σοβαρά και ανεπανόρθωτα το περιβάλλον και θα υποθηκεύσει το μέλλον της περιοχής και τις προοπτικές αυτοδύναμης και βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης.
- Ο υπουργός. Απέφυγε να εξηγήσει γιατί απέρριψε τις ενστάσεις και παρατηρήσεις, που είχαν διατυπωθεί για το έργο συνολικά ή για επιμέρους πλευρές του, (π.χ. παραβίαση φέρουσας ικανότητας κοινωνικά και περιβαλλοντικά, ασυμβατότητα γκολφ με περιοχή ξηροθερμική κινδυνεύουσα με ερημοποποίηση, χωροταξική ασυμβατότητα αυτής της επένδυσης με περιοχή natura).

πηγή: ΕΠΟΧΗ: 12.11.2006