Welcome to eyploia.aigaio-net.gr!

     On Line Πλοία
Για να δείτε τα πλοία
On line στο Αιγαίο
πατήστε εδώ.

     Ανακοίνωση
 ΥΠΟΓΡΑΨΤΕ
Για να σωθεί η Σαντορίνη
και το Αιγαίο από
την τοξική βόμβα βυθού
Sea Diamond

 SIGN the PETITION
and help protect Santorini
and the Aegean Sea
from toxic dangers
 


     Κατηγορίες
?γρια Ζωή
Αεροδρόμια Λιμάνια
Αιολικά Πάρκα
Αλιεία
Ανανεώσιμες Π. Ε.
Απόβλητα
Απορ/τα-Ανακύκλωση
Απόψεις-Ιδέες
Βιοτοποι/βιοπ/λότητα
?γρια Ανάπτυξη
Βιώσιμη Ανάπτυξη
Δάση
Διάνοιξεις Δρόμων
Διατροφή
Διάφορα
Δίκτυο
Εκδηλώσεις-Ενημέρωση
Ενέργεια
Έρωτας και Αιγαίο
Θάλασσα-Ακτές
Κεραίες
Κλίμα
Κοινωνία Πολιτών
Κτηνοτροφία
Κυνήγι
Μ.Μ.Ε.
Νερό
Οικολογική Γεωργία
Παραδοσιακοί Οικισμοί
Περιβάλλον
Πολιτισμός
Ρύπανση
Συγκοινωνία
Τουρισμός
Φίλοι των ζώων
Φυσικοί Πόροι
Χωροταξία

     Νησιά


     Επιλογές
·Θέματα
·Αρχείο ?ρθρων

·1ο Τεύχος
·2ο Τεύχος
·3ο Τεύχος
·4ο Τεύχος
·5ο Τεύχος
·6ο Τεύχος
·7ο Τεύχος
·8ο Τεύχος
·9ο Τεύχος
·10ο Τεύχος
·11ο Τεύχος
·12ο Τεύχος
·13ο Τεύχος
·14ο Τεύχος
·15ο Τεύχος
·16ο Τεύχος
·17ο Τεύχος
·18ο Τεύχος
·19ο Τεύχος
·20ο Τεύχος
·21ο Τεύχος
·22ο Τεύχος

     Who's Online
Υπάρχουν επί του παρόντος 10 Επισκέπτης(ες) και 0 Μέλος(η) που είναι συνδεδεμένος(οι)

Είσαστε ανώνυμος χρήστης. Μπορείτε να εγγραφείτε πατώντας εδώ

     Search



     Έπαθλο

Το περιοδικό της Πελοποννήσου


 Απόψεις - Ιδέες: Η επίδραση των ανθρώπων στη φύση και στο περιβάλλον της Ευρώπης

Νησιά

Της Αναστασίας Λυγνού

“Ίσως αυτή η Γη και καθετί που συνέβη σε αυτήν είναι ένας απλός τρόπος να δούμε ότι η φύση είναι αυτό που φτιάχνουμε. Δεν υπάρχει καμία δύναμη εκεί έξω που να ονομάζεται «Φύση», να δικαιολογεί τις πράξεις μας και να μπορεί να έρθει να μας σώσει από αυτό το μολυσμένο και αλλοτριωμένο κόσμο. Η φύση είναι το δικό μας δημιούργημα και μπορεί να αποδειχτεί ότι είναι και η καταστροφή μας.”



Η ανακάλυψη της γεωργίας υπήρξε σταθμός στην ιστορία της ανθρωπότητας,  όμως έτσι ξεκίνησε και η άμεση παρέμβασή της στο οικοσύστημα, το οποίο είναι  εκείνο το σύνθετο δίκτυο αέρα, νερού, ζώων, φυτών και των υπόλοιπων μορφών ζωής, όπου τα πάντα είναι αλληλοεξαρτώμενα.
   Το σύστημα βρίσκεται σε μια σταθερή κατάσταση δυναμικής ισορροπίας, που σημαίνει πως με την αλλαγή ενός μέρους του επηρεάζονται τα υπόλοιπα. Βεβαίως οι άνθρωποι δεν αποτελούν παρά ένα μόνο παράγοντα του οικοσυστήματος, αλλά συνηθίσαμε να τοποθετούμε εαυτούς εκτός, ονομάζοντας όλους τους άλλους παράγοντες και είδη φυσικούς πόρους ή απλώς φύση. Ευνόητο είναι ότι η επιβίωση του ανθρώπου εξαρτάται από τη διαφύλαξη του οικοσυστήματος, το οποίο οριοθετεί την ύπαρξη και πλαισιώνει τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Το οικοσύστημα μπορεί να υπάρξει δίχως εμάς, εμείς όμως δεν μπορούμε να επιβιώσουμε χωρίς αυτό.
   Η σχέση ανάμεσα στην κοινωνία και τη φύση αλλάζει ιστορικά μαζί με την ανάπτυξη των κοινωνικών παραγωγικών δυνάμεων. Ο άνθρωπος, σε αντίθεση με τα ζώα, δεν προσαρμόζεται απλά στο γεωγραφικό περιβάλλον, αλλά διαμέσου της παραγωγής προσαρμόζει τη φύση στον εαυτό του και τις ανάγκες του, μεταμορφώνοντάς την συνεχώς και αναγκάζοντάς την να τον υπηρετεί. Αλλάζοντας την παραγωγή αλλάζει τη φυσική γονιμότητα του εδάφους, ενώνει ποταμούς, μεταθέτει φυτικά και ζωικά είδη ανάλογα με τις ανάγκες του, περνά από τη χρησιμοποίηση ενός είδους ενέργειας σε άλλο, υποτάσσοντας στην εξουσία του συνεχώς νέες δυνάμεις της φύσης, φτάνοντας στη χρησιμοποίηση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς(;) σκοπούς.
  Στη συνέχεια θα εστιάσουμε στην εποχή μετά την δεκαετία του 60, τότε που η τεχνολογική «επανάσταση» άρχιζε την ξέφρενη πορεία της, δίνοντας το έναυσμα για την άνευ όρων εκμετάλλευση της φύσης στο όνομα της ανάπτυξης και  καλυτέρευσης  των συνθηκών διαβίωσης. Είναι ακόμη η εποχή που ξεκινά συνειδητά η οικολογική αφύπνιση εξαιτίας των διαγραφόμενων κινδύνων για το περιβάλλον. Και όλα αυτά στο γεωγραφικό περιβάλλον της Ευρώπης.


       Τι συνέβη στην Ευρώπη

      Η γη υπάρχει ως φυσικό περιβάλλον και ως χώρος που υποστηρίζει και φιλοξενεί  τις ανθρώπινες  δραστηριότητες και μετασχηματίζεται από αυτές.
      Η μεταπολεμική ανάπτυξη και η χωρίς όρια παραγωγή έβαλε σε κίνηση τους μοχλούς τόσο της καπιταλιστικής Δύσης όσο και της κομμουνιστικής Ανατολικής Ευρώπης. Υπήρχε η ίδια αντίληψη εντατικής ανάπτυξης  και  οι δυο πλευρές  έβλεπαν την φύση ως κάτι το άπειρο και ανεξάντλητο και τα απόβλητα καπιταλιστικά ή κομμουνιστικά προκάλεσαν τις ίδιες ζημιές.
       Ακόμη η οικονομική ανάπτυξη τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες πραγματοποιήθηκε στη βάση μιας ανεξέλεγκτης ουσιαστικά αξιοποίησης των φυσικών πόρων με αποτέλεσμα την πρόκληση μη αντιστρέψιμων καταστροφών στη βιόσφαιρα.   Περιβαλλοντικά προβλήματα όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η τρύπα του όζοντος, η μόλυνση των θαλασσών, το φαινόμενο της όξινης βροχής κ.α. συνιστούν την παγκόσμια διάσταση της οικολογικής κρίσης ως απότοκου της οικονομικής ανάπτυξης, ενώ παράλληλα κατέστησαν προφανή τα όρια του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου - προτάγματος .
      Ο καπιταλισμός μετατόπισε το βάρος της παραγωγής  στα μη ανανεώσιμα υλικά –καύσιμα, μέταλλα και ενέργεια- μετατρέποντας την αναπαραγωγική χρήση των πόρων που έμεναν άθικτα σε μια αφαιμακτική χρήση, η οποία μειώνει τα συνολικά αποθέματα. Και ενώ οι μαρξιστές έγραψαν για την επίδραση του καπιταλισμού στο περιβάλλον, δεν έδωσαν ιδιαίτερο βάρος στη ζημιά που γινόταν στη φύση. Στις μεταπολεμικές δεκαετίες και ιδιαίτερα  στην περίοδο μετά την δεκαετία του 60, εποχή της αχαλίνωτης τεχνολογικής αισιοδοξίας, δεν δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στη  βασική αλήθεια ότι οι πόροι της γης είναι περιορισμένοι. Όλοι πλην ελαχίστων εξαιρέσεων έβλεπαν τη φύση ως ένα σταθερό στοιχείο και όλοι οι πολιτισμοί σφετερίστηκαν τη φύση επιφέροντας αλλαγές στο περιβάλλον τους, ενώ μερικοί συμπεριφέρθηκαν σαν να μην είχαν απλώς την επικαρπία, αλλά σαν να ήταν ιδιοκτήτες του, χωρίς να σκέφτονται πως η καταστροφή αυτού που συνηθίσαμε να ονομάζουμε φύση έχει φτάσει στο σημείο να απειλεί την ίδια την επιβίωση της ανθρωπότητας.  
   Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ΄70 είχε καταδειχθεί ότι η αναπτυξιακή διαδικασία εκτός του ότι υποβάθμιζε το περιβάλλον, όξυνε τις κοινωνικές ανισότητες, ευνοούσε το Βορρά σε βάρος του Νότου, περιθωριοποιούσε μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ήταν ασυνεχής και σημειακή.   Το μέγεθος, ο αριθμός και η παγκόσμια διάσταση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, καθώς και τα αδιέξοδα της οικονομικής ανάπτυξης έθεταν επιτακτικά πλέον το ζήτημα των φυσικών ορίων αυτής, μιας και διαπιστωνόταν ότι υπήρχε κίνδυνος υπονόμευσης της ομαλής λειτουργίας και αναπαραγωγής του κεφαλαίου.
     Η εκβιομηχάνιση με την τεράστια ποσότητα φυσικών πόρων που απέσπασε, τις τεράστιες ποσότητες ενέργειας που απαιτεί και με  την συγκέντρωση εγκαταστάσεων τοπικά, δεν έχει προκαλέσει μόνο αλλαγή του γεωγραφικού περίγυρου αλλά και τη συνεχή εξαφάνιση των δασών η οποία  προκαλεί τεραστίου μεγέθους διαταραχές στον κύκλο του άνθρακα, σε τέτοιο σημείο  που οι επιστήμονες προβλέπουν για τα μέσα του 21ου αι. τις υψηλότερες θερμοκρασίες εξαιτίας της τήξης των πάγων, άνοδο της στάθμης των θαλασσών, πράγμα που σημαίνει  κατεστραμμένες σοδιές των βασικότερων ειδών διατροφής, πείνα και οικονομική αστάθεια στο μέλλον. Η ερημοποίηση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου αποτελούν διαδικασίες που παράγονται από την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τη φύση που αντιστρατεύεται την αειφορία. Επακόλουθο είναι πως τα παραπάνω βεβαίως δεν  είναι φυσικά φαινόμενα αλλά κοινωνικές διαδικασίες.
       Ο πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία που επιβάρυνε το περιβάλλον με τα βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στην περιοχή, η έκρηξη στο Τσερνομπίλ το 1986 με διαρροή πυρηνικής ενέργειας χωρίς κανείς να ξέρει έως σήμερα τις πραγματικές επιπτώσεις στους πληθυσμούς και το περιβάλλον,  αλλά και η κατάρρευση των πρώην κομμουνιστικών χωρών άλλαξαν την συνοριακή γεωγραφία της Ευρώπης.
           ‘Όμως δεν είναι  μόνο οι αρνητικές δράσεις που διαφοροποίησαν τη φυσιογνωμία της ευρωπαϊκής ηπείρου. Η κατασκευή  μεγάλων αυτοκινητόδρομων για την ταχύτερη μετακίνηση των πληθυσμών  καθώς και μεγάλων έργων δημιουργεί διαφορετικό γεωγραφικό τοπίο  από αυτό που παλιότερα γνωρίζαμε για την ευρωπαϊκή ήπειρο. Αναφέρουμε για παράδειγμα  τον Ισθμό της Κορίνθου, το τούνελ της Μάγχης, τη γέφυρα της Λισαβόνας, τη γέφυρα του Ρίου-Αντίριου, τη γέφυρα που ενώνει τη Δανία με τη Σουηδία. Ακόμη μια παλιά αλλά και τόσο σύγχρονη εικόνα των νησιών του Αιγαίου  που μας δείχνει πως η ανθρώπινη παρέμβαση διαφοροποιεί μεν το γεωγραφικό περιβάλλον, προσθέτει δε αισθητικά και πρακτικά. Μιλάμε για τις νησιώτικες αναβαθμίδες που δημιουργήθηκαν για να διασώσουν τα απαραίτητα για την διατροφή των κατοίκων. Στις αναβαθμίδες αξιοποιούνται κατά τρόπο θαυμαστό τα ελάχιστα διαθέσιμα νερά και συγκρατείται το χώμα   για τις καλλιέργειες.
      Δημιουργούνται ακόμη τεχνητά οικοσυστήματα με την κατασκευή τεχνητών λιμνών, ή αλλάζει εντελώς η φυσιογνωμία μιας περιοχής από την δημιουργία μικρών ή μεγάλων φραγμάτων  που σκοπό έχει  την επαρκή κάλυψη σε νερό των γύρω περιοχών. Αξίζει όμως να επισημανθεί πως υπάρχουν περιπτώσεις που ένα μεγάλο τεχνικό έργο, όπως η δημιουργία της λίμνης Πλαστήρα, μπορεί να αποτελέσει  πόλο τουριστικής έλξης και τη δημιουργία ενός καθαρά ανθρωπογενούς οικοσυστήματος  ενισχύοντας ταυτόχρονα τους  όρους  προστασίας  και βελτίωσης του περιβάλλοντος στην περιοχή.  
     Η φυσιογνωμία των παλαιών πόλεων της Ευρώπης έχει επίσης αλλάξει. Τα ιστορικά κέντρα που στην πλειονότητα τους έχουν μείνει ανέπαφα είναι το μόνο σημείο που μπορεί κάποιος να φανταστεί την πόλη των προηγούμενων αιώνων. Βεβαίως η γιγάντωση των πόλεων και των χωριών έγινε σε βάρος του ελεύθερου χώρου με τις αντίστοιχες ενεργειακές ή άλλες αυξήσεις δημιουργώντας  πίεση στα οικοσυστήματα των γύρω περιοχών.   
    Μεταπολεμικά ο πυρήνας Γερμανία-Γαλλία-Βέλγιο δέχτηκε μετανάστες από τις χώρες της Ευρώπης. Σήμερα ολόκληρη η Ευρώπη αποτελεί χώρο υποδοχής μεταναστών, που προέρχονται όμως από διαφορετικού τύπου μετανάστευση από εκείνη του παρελθόντος, χωρίς όμως να σημαίνει πως  έχει σταματήσει το φαινόμενο της οικονομικής μετανάστευσης. Σήμερα οι γεωγραφικές κινήσεις μεταστρέφονται από Βορρά προς Νότο και από πόλεις προς την εξοχή σε αντίθεση με τις μεταναστευτικές ροές προς την Β Ευρώπη την εποχή του φορντισμού. Οι κοινωνικές ομάδες όπως προείπαμε δεν είναι πλέον οικονομικοί μετανάστες  αλλά εύποροι πληθυσμοί, οι οποίοι δημιούργησαν τον οικισμικό τουρισμό προς τις «ζώνες του ήλιου», δημιουργώντας όμως άμεσα προβλήματα στο περιβάλλον από οικοδομικές δραστηριότητες στις ακτές, περίφραξη και αποκλεισμό τους στους τοπικούς πληθυσμούς, αύξηση της ζήτησης ενέργειας, απορρίμματα κλπ .
     Στο μέλλον όμως θα υπάρξουν και  πρόσφυγες που δεν θα προέρχονται από πολέμους, φτώχεια, βία θρησκευτικές ή πολιτικές διαφορές ή από τις παραπάνω αιτίες μετακινήσεων, αλλά από κλιματολογικές αλλαγές και φυσικές καταστροφές όπως πλημμύρες και ξηρασία που θα αναγκάσουν ολόκληρους πληθυσμούς να μετακινηθούν εξαιτίας της ελάχιστης αειφόρου διαχείρισης της γης καθώς και με την  αλματώδη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού.
      Οι εργαζόμενοι αγωνίζονται για καλύτερες αμοιβές και συνθήκες εργασίες, συχνά όμως ό,τι κερδίζουν χάνεται σε ένα περιβάλλον που όλο και χειροτερεύει, έχοντας να αντιμετωπίσουν το άγχος, το θόρυβο, την μόλυνση, τον υπερπληθυσμό και την αποξένωση τους από τη γη. Οι βιομηχανικές χώρες αποκτούν όλο και περισσότερους γιατρούς, όλο και πιο πολλά νοσοκομεία όλο και πιο πολλούς αρρώστους,  οι δαπάνες  συνεχώς διογκώνονται  διότι ένας «ασθενής»  γεωγραφικός περίγυρος επιβαρύνει τα πλάσματα που ζουν εκεί. 
    Αν θεωρήσουμε πως η ανάπτυξη γραφικά μπορεί να περιγραφεί με τρεις αλληλοδιαπλεκόμενους κύκλους  της κοινωνίας της οικονομίας και του περιβάλλοντος χρειάζεται και ένας τέταρτος αυτός των θεσμών  ώστε να υπάρξει αναστροφή της ζοφερής εικόνας.

   Επίλογος

   Στις προβιομηχανικές κοινωνίες οι κίνδυνοι επιβίωσης δεν ήταν ανθρωπογενείς. Ήταν φυσικοί, λιμοί, επιδημίες, σεισμοί και τις φυσικές καταστροφές να έχουν τον πρώτο λόγο.
   Η σύγχρονη κοινωνία η οποία φέρνει την αβεβαιότητα στο κέντρο της ύπαρξής της, αλλάζει το καθεστώς της παραδοσιακής κοινωνίας, Τα δεινά δεν αποδίδονται πλέον στη θεία βούληση ή την μοίρα, αλλά στις ανθρώπινες πράξεις. Αποτέλεσμα είναι η αλλαγή των φυσικών τοπίων, η αλλαγή οπτικής  σε ό, τι αφορά την φύση αλλά και η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που γίνεται όλο και πιο εχθρικό για την ανθρώπινη επιβίωση.
  Το οικολογικό κίνημα  του Μάη του 68 που ξεκίνησε  μαζί με τις πολιτικές κινητοποιήσεις συντέλεσε στο να τεθούν κάποια βασικά προβλήματα προς συζήτηση που ξεκινά από το τι κόσμο θέλουμε.
 Σήμερα παύει η μηχανιστική διάκριση φύσης και ανθρώπου, που δεν αποτελούν πλέον ξεχωριστές οντότητες. Δεν υφίσταται αυτό που ο Gold αναφέρει ως  «η φύση εκεί έξω». Το φυσικό περιβάλλον που αρχικά επιδρούσε στον άνθρωπο καθορίζοντας την εγκατάσταση και την οικονομία του δίνοντάς του ό,τι είχε ανάγκη, φέρει την σφραγίδα της ανθρώπινης δράσης και αντίστροφα. Η εισαγωγή του όρου «αειφόρος ανάπτυξη» σημαίνει  ενέργειες τέτοιες που εξασφαλίζουν ένα τύπο ανάπτυξης που δεν δεσμεύει αρνητικά το μέλλον.
   Ήδη στη Γαλλία έχει ξεκινήσει η συζήτηση για αποκλειστική χρήση της πυρηνικής ενέργειας, στο νησί Gotland της Σουηδίας εφαρμόζεται ένα πιλοτικό πρόγραμμα χρήσης βιοκαυσίμων, ενώ σε τριάντα χρόνια θα γίνεται χρήση μόνο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με στόχο την αειφορία.
  Ίσως τελικά «η φύση να μην είναι η καταστροφή μας».



Σημείωση 11ο Τεύχος



 
     Συσχετιζόμενοι Σύνδεσμοι
· Περισσότερα για Νησιά
· Νέα administrator


Πιο δημοφιλής είδηση για Νησιά:
Για τη φώκια μονάχους - μονάχους, της Ναυσικάς Καραγιαννίδη


     Article Rating
Average Score: 3
Αριθμός Ψήφων: 1


Please take a second and vote for this article:

Excellent
Very Good
Good
Regular
Bad


     Επιλογές

 Εκτύπωση αρχικής σελίδας Εκτύπωση αρχικής σελίδας


"Η επίδραση των ανθρώπων στη φύση και στο περιβάλλον της Ευρώπης" | Κωδικός Εισόδου / Δημιουργία Λογαριασμού | 0 Παρατηρήσεις
Οι παρατηρήσεις είναι ιδιοκτησία του αποστολέα. Δεν ευθυνόμαστε για το περιεχόμενο τους.

Δεν επιτρέπεται η αποστολή σχολίων για τους Ανώνυμους Χρήστες. Παρακαλώ γραφτείτε πρώτα στην υπηρεσία.




PHP-Nuke Copyright © 2004 by Francisco Burzi. This is free software, and you may redistribute it under the GPL. PHP-Nuke comes with absolutely no warranty, for details, see the license.
Παραγωγή Σελίδας: 0.03 Δευτερόλεπτα