Η αναγκαιότητα της αντίστασης στη λεγόμενη «γενετική διάβρωση» (την εξαφάνιση, δηλαδή, χιλιάδων παλιών καλλιεργουμένων ποικιλιών φυτών και εκτρεφομένων φυλών ζώων) έχει οδηγήσει και στη χώρα μας σε προσπάθειες όπως το «Πελίτι» και άλλα δίκτυα συνεργασίας ανθρώπων που προσπαθούν να διατηρήσουν όλην αυτή την πολύτιμη κληρονομιά. Αυτό γίνεται με την ανταλλαγή σπόρων ή άλλου πολλαπλασιαστικού υλικού, με το σκοπό όχι μόνο απλά τη φύλαξή του, αλλά και την καλλιέργειά του, έτσι ώστε η συγκεκριμένη ποικιλία φυτού να βρίσκεται συνέχεια «ζωντανή» στον αγρό (και όχι σαν κατεψυγμένος σπόρος στον ειδικό θάλαμο μιάς τράπεζας γενετικού υλικού). Ετσι μπορούμε καί να ανανεώνουμε το απόθεμα των σπόρων, αλλά καί να παρατηρούμε τα χαρακτηριστικά της ποικιλίας, τα οποία μπορεί να είναι χρήσιμα είτε για μελλοντική επιστημονική έρευνα και εφαρμογή (διασταυρώσεις), είτε ακόμα και για εμπορική παραγωγή, ή, έστω, για μικρής κλίμακας οικιακή καλλιέργεια.

Στα Χανιά εδώ και δύο χρόνια έχουν ξεκινήσει τέτοιες προσπάθειες. Δεν έχει υπάρξει, όμως, ακόμα, ένα κατάλληλο οργανωτικό πλαίσιο ώστε αυτό το δίκτυο να πάρει «σάρκα και οστά», να εμπλέξει πολλούς ενδιαφερόμενους ανθρώπους και φορείς και να συλλέξει ντόπιων ή προσαρμοσμένων ποικιλιών οσπρίων, σιτηρών, λαχανικών κ.α.

Για να γίνουν τα παραπάνω πραγματικότητα, η Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων, το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων και το Πάρκο Διατήρησης Κρητικής Χλωρίδας και Πανίδας του Πολυτεχνείου Κρήτης καλούν σε συνεργασία κάθε Χανιώτη και κάθε ενδιαφερόμενο φορέα. Συγκεκριμένα, η διαδικασία που προτείνουμε είναι η εξής:

Οι ενδιαφερόμενοι να προσφέρουν πολλαπλασιαστικό υλικό θα συμπληρώνουν σε ένα έντυπο το όνομα της ποικιλίας και τα διάφορα χαρακτηριστικά και άλλες πληροφορίες σχετικά με αυτήν.

Οσοι θέλουν να πάρουν σπόρους (εννοείται δωρεάν) αναλαμβάνουν την υποχρέωση να τους σπείρουν και να καλλιεργήσουν τα φυτά την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο, να πάρουν νέο σπόρο (από τον οποίο ένα μέρος θα επιστρέψουν στην «τράπεζα σπόρων» που δημιουργούμε), και να καταγράψουν, σε ειδικό έντυπο, τις παρατηρήσεις τους σχετικά με την ανάπτυξη και τα χαρακτηριστικά της ποικιλίας. Το ΜΑΙΧ μπορεί να φυλάξει σπόρους σε βαθειά κατάψυξη στις εγκαταστάσεις του, όποτε χρειαστεί.

Θα δοθούν οδηγίες για την καλλιέργεια. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται για την αποφυγή σταυρογονιμοποιήσεων και αλλοίωσης των αρχικών χαρακτηριστικών της ποικιλίας.

Σημειώνουμε πως η παραπάνω διαδικασία δεν μπορεί να θεωρηθεί επιστημονικό πείραμα (δεν είναι δυνατόν να τηρηθούν με αυστηρότητα οι κανόνες του γεωργικού πειραματισμού), πιστεύουμε όμως πως θα προσφέρει εμπειρική, έστω, σημαντική γνώση, θα κινητοποιήσει πάρα πολλούς χανιώτες και χανιώτισσες, θα οδηγήσει στην (επαν)ανακάλυψη παλιών ποικιλιών και στη σωτηρία τους, και, τελικά, ίσως δώσει και σημαντικό υλικό για παραπέρα επιστημονική μελέτη. Γι΄αυτό και θα επιδιώξουμε συνεργασία και με άλλους φορείς (π.χ. Τράπεζα Γενετικού Υλικού, Γεωπονικές Σχολές, Δνσεις Αγροτ. Ανάπτυξης κ.α.).

Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων , Tuesday, 12 April 2005 
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΧΑΝΙΩΝ
Τ.Θ. 215 - ΧΑΝΙΑ 73100, ΤΗΛ.- FAX.: 2821059510
E-mail: ecohania@otenet.gr, web site: ecocrete.gr
Χανιά 10-4-2005