Welcome to eyploia.aigaio-net.gr!

     On Line Πλοία
Για να δείτε τα πλοία
On line στο Αιγαίο
πατήστε εδώ.

     Ανακοίνωση
 ΥΠΟΓΡΑΨΤΕ
Για να σωθεί η Σαντορίνη
και το Αιγαίο από
την τοξική βόμβα βυθού
Sea Diamond

 SIGN the PETITION
and help protect Santorini
and the Aegean Sea
from toxic dangers
 


     Κατηγορίες
?γρια Ζωή
Αεροδρόμια Λιμάνια
Αιολικά Πάρκα
Αλιεία
Ανανεώσιμες Π. Ε.
Απόβλητα
Απορ/τα-Ανακύκλωση
Απόψεις-Ιδέες
Βιοτοποι/βιοπ/λότητα
?γρια Ανάπτυξη
Βιώσιμη Ανάπτυξη
Δάση
Διάνοιξεις Δρόμων
Διατροφή
Διάφορα
Δίκτυο
Εκδηλώσεις-Ενημέρωση
Ενέργεια
Έρωτας και Αιγαίο
Θάλασσα-Ακτές
Κεραίες
Κλίμα
Κοινωνία Πολιτών
Κτηνοτροφία
Κυνήγι
Μ.Μ.Ε.
Νερό
Οικολογική Γεωργία
Παραδοσιακοί Οικισμοί
Περιβάλλον
Πολιτισμός
Ρύπανση
Συγκοινωνία
Τουρισμός
Φίλοι των ζώων
Φυσικοί Πόροι
Χωροταξία

     Νησιά


     Επιλογές
·Θέματα
·Αρχείο ?ρθρων

·1ο Τεύχος
·2ο Τεύχος
·3ο Τεύχος
·4ο Τεύχος
·5ο Τεύχος
·6ο Τεύχος
·7ο Τεύχος
·8ο Τεύχος
·9ο Τεύχος
·10ο Τεύχος
·11ο Τεύχος
·12ο Τεύχος
·13ο Τεύχος
·14ο Τεύχος
·15ο Τεύχος
·16ο Τεύχος
·17ο Τεύχος
·18ο Τεύχος
·19ο Τεύχος
·20ο Τεύχος
·21ο Τεύχος
·22ο Τεύχος

     Who's Online
Υπάρχουν επί του παρόντος 10 Επισκέπτης(ες) και 0 Μέλος(η) που είναι συνδεδεμένος(οι)

Είσαστε ανώνυμος χρήστης. Μπορείτε να εγγραφείτε πατώντας εδώ

     Search



     Έπαθλο

Το περιοδικό της Πελοποννήσου


 Βιώσιμη Ανάπτυξη: Τα Προβλήματα του Νησιωτικού Χώρου, της Διονυσίας Μουσούρα

ΝησιάΕπιχ. Σύμβουλος
ΚΕΤΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ/ ΑΝΤΕΝΑΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ

1.4 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα νησιά δεν είναι συγκυριακής μορφής αλλά διαρθρωτικής, δηλαδή δομικής μορφής, που έχουν τη βάση τους στις ιδιαιτερότητες του νησιωτικού χώρου. Επομένως, για να αντιμετωπιστούν θα πρέπει οι πολιτικές που θα εφαρμοστούν να έχουν ως στόχο τη διόρθωση των γενεσιουργών αιτίων του προβλήματος και όχι των επιφαινομένων του. Τα σημαντικότερα προβλήματα είναι τα εξής:

Δημογραφική και κοινωνική αποσταθεροποίηση που λαμβάνει είτε τη μορφή της δημογραφικής αποψίλωσης, (με έντονο το φαινόμενο της δημογραφικής γήρανσης) είτε τη μορφή της πληθυσμιακής έκρηξης.
Αποδιάρθρωση του τοπικού παραγωγικού ιστού και συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης.
Ευκαιριακή και εποχιακή οικονομία, που ως επί το πλείστον στηρίζεται στον τουρισμό και συγκεκριμένα στο μαζικό τουρισμό.
Υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων.
Πολιτιστικός μαρασμός.
Τεχνολογική και οικονομική εξάρτηση από άλλες ηπειρωτικές περιοχές.
Σύγκρουση των χρήσεων γης, πολυτεμαχισμός της και ανάπτυξη δραστηριοτήτων στις ακτές.
Αλλοίωση ή ρύπανση ενός ιδιαίτερα ευαίσθητου περιβάλλοντος.
Ολικό εγκλωβισμό τους κυρίως λόγω καιρικών συνθηκών και κατ’ επέκταση διακοπή των θαλάσσιων και εναέριων μεταφορών.
Στελεχιακή και οργανωτική ανεπάρκεια της κρατικής διοίκησης(ΥΠΕΘΟ,1999:347-348,356).
Η ανεπάρκεια σε μεταφορικές, περιβαλλοντικές και αναπτυξιακές δομές για την προσέλκυση νέων και σύγχρονων δραστηριοτήτων (Ε.Μ.Π.,2000:Β.ΙΙ.2).
 
Η πυκνότητα του πληθυσμού αποτελεί ένα ακόμη, από τα σημαντικότερα προβλήματα των νησιών, ιδιαίτερα, στα μεγάλα νησιά, όπου συχνά έρχονται αντιμέτωποι ο αγροτικός και ο αστικός τομέας. Η πληθυσμιακή αποψίλωση των αγροτικών ζωνών, ιδιαίτερα στα ορεινά νησιά, γίνεται προς όφελος των παραθαλάσσιων και αστικοποιημένων ζωνών, που διαδραματίζουν ένα πολωτικό ρόλο. Η συγκέντρωση αυτή του πληθυσμού στους αστικούς τομείς της παραθαλάσσιας ζώνης δημιουργεί χωρική και οικονομική αντίθεση σε σχέση με την αγροτική ενδοχώρα, που βρίσκεται σε εγκατάλειψη και αρκετές φορές στο όριο της ερημοποίησης17 (Ανθοπούλου,1997:15). Αποτέλεσμα της εγκατάλειψης της ορεινής αγροτικής ενδοχώρας είναι η δημιουργία προβλημάτων με κυριότερα, την αλόγιστη βόσκηση και τις πυρκαγιές στις δασικές εκτάσεις. Για τις παράκτιες περιοχές τα προβλήματα είναι περιβαλλοντικά και πολεοδομικά, λόγω της συσσώρευσης πληθυσμού και οικονομικών δραστηριοτήτων πλησίον στις παραλιακές ζώνες.

Είναι γνωστό ότι, οι παράκτιες και νησιωτικές περιοχές θεωρούνται προνομιακοί τόποι για τη χωροθέτηση τουριστικών ή άλλων συναφών δραστηριοτήτων και δέχονται ολοένα και περισσότερες πιέσεις από αυτές. Το αποτέλεσμα είναι να δομούνται οι ακτές με πλήθος νόμιμων ή αυθαίρετων κτισμάτων, που είτε εξυπηρετούν τη δραστηριότητα του τουρισμού, είτε καλύπτουν ανάγκες παραθεριστικής κατοικίας. Οι πιέσεις αυτές είναι τόσο έντονες που ξεπερνούν τα όρια της φυσικής χωρητικότητας των νησιωτικών εδαφών. Το αποτέλεσμα είναι η αλλοίωση του ανθρωπογενούς και του φυσικού περιβάλλοντος και η εμφάνιση σημαντικών και αξεπέραστων χωροταξικών προβλημάτων. Το πρόβλημα αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη  χωροταξικού σχεδιασμού στις περιοχές αυτές.

Αναφέρουμε ακόμη, ότι οι ενδοπεριφερειακές ανισότητες είναι ιδιαίτερα έντονες ίσως και πιο σημαντικές μεταξύ των νησιών, διότι η φυσική απομόνωση δεν επιτρέπει καμιά διάχυση της ανάπτυξης. Επί πλέον, η φέρουσα ικανότητα του νησιού δεν μπορεί να συνδυαστεί με αυτή του γειτονικού ώστε να παρακαμφθούν τα προβλήματα της στενότητας ανθρώπινων και φυσικών πόρων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι υπάρχουσες ανισότητες μεταξύ των νησιών δεν είναι συχνά μετρήσιμες διότι τα στοιχεία που συλλέγονται στην Ελλάδα αναφέρονται συνήθως σε επίπεδο περιφέρειας ή νομού (ΥΠΕΘΟ,1999:351-352).
 


1.5 ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΗΣΙΑ

Οι νησιωτικές περιοχές θεωρούνται, μαζί με τις ορεινές, ως οι κατεξοχήν προβληματικές ζώνες της Ε.Ε., με βάση τους διάφορους κοινωνικούς και οικονομικούς δείκτες ανάπτυξης18, που εμφανίζουν σημαντικές αποκλίσεις από τις ηπειρωτικές περιφέρειες και γενικότερα, από τους κοινοτικούς μέσους όρους (βλέπε Πίνακας 2 για το κατά κεφαλήν ΑΕΠ). Μάλιστα, σύμφωνα με την ταξινόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο νησιωτικός χώρος κατατάσσεται μεταξύ των πλέον απομονωμένων και οικονομικά καθυστερημένων σε σχέση με την ηπειρωτική χώρα, γιατί περικλείει σημαντικές φυσικές μειονεξίες19 (Ανθοπούλου,1997:7). Αναφέρουμε ότι, οι νησιωτικές περιφέρειες στα κείμενα των διαφόρων οργάνων της Ε.Ε. χαρακτηρίζονται ως περιφερειακές20, περιθωριακές21 και μειονεκτικές22 (Σπιλάνης,1993:1). 

Αυτή όμως η περιθωριοποίηση των νησιών δεν συνδέεται εκ των προτέρων με τη γεωγραφική τους θέση, αλλά είναι αποτέλεσμα του κυρίαρχου μεταπολεμικού μοντέλου της οικονομίας της αγοράς, που βασίζεται στις οικονομίες κλίμακας (ομοιόμορφη παραγωγή μεγάλης κλίμακας και χαμηλού κόστους) και στις οικονομίες συγκέντρωσης (αστικοποίηση), προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το κόστος παραγωγής. Με δεδομένα τα παραπάνω, γίνεται κατανοητό ότι τα νησιά μέσα σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι σε θέση να ανταγωνιστούν στην αγορά τα προιόντα της ηπειρωτικής χώρας, γιατί ο μικρός χώρος και οι περιορισμένοι φυσικοί πόροι δε μπορούν να δημιουργήσουν ανάλογες συνθήκες με αυτές της ηπειρωτικής χώρας.

Αξίζει να αναφερθεί ότι, στο παρελθόν τα νησιά και ιδιαίτερα στον ελλαδικό χώρο, επέδειξαν μια αξιοσημείωτη κοινωνική και οικονομική άνθηση, χάρις στην ανάπτυξη εξω-νησιωτικών δραστηριοτήτων, όπως η ναυτιλία και το εμπόριο. Επίσης, σε άλλες περιοχές η εντατική εκμετάλλευση των γεωργικών πόρων επέτρεψε το άνοιγμα της νησιωτικής οικονομίας στις εξωτερικές αγορές23. Από τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι, η θάλασσα στο παρελθόν δεν αντιμετωπίστηκε ως εμπόδιο στην προσπελασιμότητα, αλλά σαν δρόμος επικοινωνίας. Διαπιστώνουμε, επομένως, ότι το μικρό μέγεθος δεν μπορεί να θεωρηθεί εκ των προτέρων σαν ανασταλτικός παράγοντας της αναπτυξιακής διαδικασίας, όταν μάλιστα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου επιτρέπουν την παραγωγή προϊόντων μικρής κλίμακας μεν, αλλά υψηλής ποιότητας και εμπορευματικής αξίας. (Ανθοπούλου,1997:8-9). Συμπερασματικά, η νησιωτικότητα δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί εξαρχής συνώνυμο της υπανάπτυξης (Σπιλάνης,1996:10).

Η κοινωνική και οικονομική περιθωριοποίηση των νησιών και γενικότερα των νησιών που περικλείουν φυσικές μειονεξίες, πήρε ιδιαίτερες διαστάσεις μεταπολεμικά. Αυτό συνέβη διότι, η αναπτυξιακή πολιτική της τότε περιόδου επικεντρώθηκε σε δύο βασικούς άξονες, που άφηναν τα νησιά στο περιθώριο των επενδύσεων24. Η πολιτική αυτή δημιούργησε σημαντικές περιφερειακές ανισότητες ανάμεσα στις αναπτυσσόμενες περιοχές και τα αστικά κέντρα από τη μια, και στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές από την άλλη (Ανθοπούλου,1997:9). Η περιθωριοποίηση αυτή που υπέστησαν τα νησιά είχε ως αποτέλεσμα μια σειρά από δευτερογενείς επιπτώσεις25. Οι επιπτώσεις αυτές πήραν με την πάροδο του χρόνου τη μορφή εγγενών και αναλλοίωτων χαρακτηριστικών (Σπιλάνης,1996:11). Τέλος, οι αλλαγές στον τομέα των μεταφορών26 είχαν σαν αποτέλεσμα τα νησιά να χάσουν το ρόλο τους, ως νησιά-κόμβοι, στα δίκτυα επικοινωνίας και μεταφορών (Σπιλάνης&Σοφούλης,1992:2-3).  

Κατά τη διάρκεια της γρήγορης μεταπολεμικής μεγέθυνσης, έγιναν προσπάθειες από την πλευρά των κρατών να εφαρμοστούν περιφερειακές πολιτικές και πολιτικές χωροταξίας. Οι πολιτικές αυτές, σκόπευαν στη μείωση των ανισοτήτων στις μειονεκτικές περιοχές και βασίστηκαν στη μεταφορά πόρων από τις αναπτυγμένες περιφέρειες προς τις λιγότερο αναπτυγμένες27.Οι ενέργειες αυτές, είχαν θετικά αποτελέσματα για τα νησιά που μπόρεσαν να επωφεληθούν από τη γενική τάση μεγέθυνσης και να ενσωματωθούν στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα διαμέσου κυρίως, του τουρισμού. Το γεγονός αυτό, ανέκοψε τον οικονομικό και δημογραφικό τους μαρασμό, όμως προκάλεσε την οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική και οικολογική παραμόρφωση τους. Αυτή η αναπτυξιακή διαδικασία, που εφαρμόστηκε με τέτοιες πολιτικές, αποσκοπούσε στο να δημιουργήσει στις νησιωτικές περιφέρειες ανάλογες συνθήκες με εκείνες των κεντρικών περιφερειών, και να τις ενσωματώσει λειτουργικά στο εθνικό και στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθεί η εξωτερική εξάρτηση των νησιών εξ αιτίας κυρίως, του εξωστρεφή χαρακτήρα της οικονομικής δραστηριότητας που ανέπτυξαν και τη στήριξη της ανάπτυξης σε φυσικά συγκριτικά πλεονεκτήματα (των οποίων ο αριθμός και η ποσότητα είναι περιορισμένοι και η χρήση δύσκολα επιδέχεται αλλαγές). Όλα τα παραπάνω, οδήγησαν σε μια στρεβλή ανάπτυξη των νησιών με έντονη εξωτερίκευση του κόστους στο περιβάλλον, στην κοινωνία και στο οικονομικό τους μέλλον (Σπιλάνης&Σοφούλης,1992:3-5). Η ανεπάρκεια των πολιτικών αυτών, έγινε αισθητή μετά την κρίση της δεκαετίας του 1970, όπου περιορίστηκε σημαντικά η δυνατότητα για μεταφορά πόρων από το κέντρο στην περιφέρεια (Σπιλάνης,1994:2).

Τις πρώτες μεμονωμένες προσπάθειες της δεκαετίας του ’70 για τη μελέτη των προβλημάτων και την αναζήτηση λύσεων στο αναπτυξιακό πρόβλημα των νησιών, διαδέχθηκε στη δεκαετία του ’80 η δημιουργία δικτύων, τόσο πολιτικών όσο και επιστημονικών. Μάλιστα, στα πλαίσια του Συμβουλίου της Ευρώπης δημιουργήθηκε η «Διάσκεψη των Νησιωτικών Περιφερειών» ενώ στα πλαίσια της «Διάσκεψης των Παράκτιων Περιφερειακών Περιοχών της ΕΟΚ»28 (CRPM), συστάθηκε το 1980, η Επιτροπή Νησιών εξετάζοντας διάφορα θέματα των περιοχών αυτών (Σπιλάνης,1993:6). Επίσης, το 1988 στο Συμβούλιο Κορυφής των Ε.Κ. στη Ρόδο, αναγνωρίστηκαν και επίσημα οι ιδιαιτερότητες των νησιών και ζητήθηκε από την Επιτροπή των Ε.Κ. να αναληφθούν σχετικές πρωτοβουλίες (Σπιλάνης,1994:2). 

Η Επιτροπή των Νησιών προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τις δυνατότητες που προσφέρουν η πληροφορική και η τηλεματική υπέρ της άρσης των προβλημάτων των νησιών. Η υλοποίηση ενός σχεδιαζόμενου δικτύου29, όπου θα επιτρέψει την πρόσβαση αρκετών φορέων σε πληροφορίες πάνω στα νησιά πιστεύεται ότι θα βοηθήσει στη μείωση των επιπτώσεων από την απομόνωση, στην ύπαρξη πληροφοριών προσαρμοσμένων στις ανάγκες των νησιών, στην ύπαρξη εργαλείων που θα επιτρέπουν εκτιμήσεις και συμπεράσματα για τα προβλήματα των νησιών και τις δυνατότητες ανάπτυξης τους και στη διαμόρφωση μιας νησιωτικής πολιτικής από τη πλευρά της κοινότητας (Σπιλάνης,1993:20-24).

Παρά την αναγνώριση της ιδιαιτερότητας των νησιών που έχει γίνει αποδεκτή από πολλά όργανα της Ε.Ε.  και διεθνής οργανισμούς, τα τελευταία 15 χρόνια, καμιά πολιτική δεν έχει εφαρμοστεί30 (Σπιλάνης,1996:18). Παρά το γεγονός ότι κατά καιρούς έχουν εφαρμοστεί ορισμένα κοινοτικά προγράμματα31. Ο κυρίως λόγω, όπως αναφέρεται και στο Σχέδιο Ανάπτυξης του Κοινοτικού Χώρου, είναι ότι τα νησιά της Ε.Ε. είναι τόσο διαφορετικά μεταξύ τους, που δε δύναται να καλυφθούν από μια ενιαία Κοινοτική νησιωτική πολιτική (ΥΠΕΘΟ,1999:355). Αξίζει να αναφερθεί ότι, τα περισσότερα νησιά υπάγονται στο στόχο 1 των Διαρθρωτικών Ταμείων που σημαίνει ότι εμφανίζουν αναπτυξιακή καθυστέρηση32. 

Ο κ. Σπιλάνης σε μελέτη του αναφέρει ότι, οι νησιωτικές περιφέρειες αναμένεται να βρεθούν σε δυσμενέστερη ακόμη θέση, εξ αιτίας της Οικονομικής και Νομισματικής Ενοποίησης της Ε.Ε.33. Η ενιαία αγορά έρχεται σε αντίθεση με τα χαρακτηριστικά των νησιών, όπου κυριαρχεί ο κατακερματισμός. Με την εφαρμογή της θα ισχύσουν οι ίδιοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ ηπειρωτικών και νησιωτικών περιοχών καταργώντας τα ειδικά καθεστώτα που ίσχυαν για διάφορες νησιωτικές περιοχές και αγνοώντας τις συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργούν μικρές και απομακρυσμένες περιοχές(Σπιλάνης,1996:15). 

Η ανάγκη επομένως, δημιουργίας μιας κοινοτικής και κρατικής πολιτικής για τις νησιωτικές περιφέρειες κρίνεται αναγκαία για μια σειρά από λόγους:

Την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων από την ΟΝΕ.
Την ανάγκη για ένταξη των νησιών σε μια αυτοδύναμη αναπτυξιακή διαδικασία.
Την ανάγκη για τη δημιουργία προϋποθέσεων που θα επιτρέψουν στα νησιά να προσαρμόζονται στις εξωτερικές συνθήκες μέσα από ενδογενείς διαδικασίες.
Την ανάγκη για προστασία της ισορροπίας των νησιών που είναι ιδιαίτερα ασταθής και εύθραυστη.
 
Η νησιωτική πολιτική της Ε.Ε. θα πρέπει:

Να προβλέπει ειδικές ρυθμίσεις ή εξαιρέσεις από το κοινοτικό δίκαιο για να μη δημιουργεί στα νησιά πρόσθετα εμπόδια ανάπτυξης.
2)Να μεριμνήσει για την κατασκευή τηλεπικοινωνιακών  δικτύων τα οποία θα σχεδιάζονται μέσα στη λογική της βέλτιστης χρήσης του Ευρωπαϊκού χώρου.

3)Να προβλέπει τη μεταφορά πόρων για να ενισχύσουν τις παραγωγικές τους δομές και

4)Να επιδιώκει την ενίσχυση της ανάπτυξης και τη μεταφορά τεχνολογίας, τεχνογνωσίας και την εισαγωγή καινοτομιών(Σπιλάνης,1994:12-13,18-19).

Η ευθραυστότητα του νησιωτικού χώρου λόγω μειωμένης αντίστασης σε φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες απαιτεί κατάλληλη και ολοκληρωμένη νησιωτική πολιτική που δεν θα διαπνέεται απλά από την προσπάθεια για «παθητική» σύγκλιση με την μεταφορά πόρων αλλά από την ενεργοποίηση και των εσωτερικών δυνάμεων. Η πολιτική που θα εφαρμοστεί θα πρέπει να είναι συντονισμένη στα δύο αυτά επίπεδα και να λάβει τη μορφή ευρύτερου και ολοκληρωμένου σχεδιασμού (Σπιλάνης,1994:13).
 


1.6 ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ

Στις μέρες μας έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές που επηρεάζουν τις δυνατότητες ανάπτυξης των νησιών. Συγκεκριμένα, οι τεχνολογικές εξελίξεις και αλλαγές δίνουν νέα διάσταση στην οργάνωση του χώρου και των παραγωγικών δραστηριοτήτων και επιτρέπουν να επανεκτιμηθούν αρχές όπως οι οικονομίες κλίμακας και συγκέντρωσης. Οι αλλαγές αυτές, δίνουν τη δυνατότητα στα νησιά να ¨υπερνικήσουν¨ τα εμπόδια που προέρχονται από τη μεγάλη απόσταση τους από την ηπειρωτική χώρα και το μικρό μέγεθος. 

Η εφαρμογή νέων τεχνολογιών στον τομέα των επικοινωνιών και της πληροφόρησης δεν καθιστούν αναγκαία τη φυσική παρουσία στο χώρο των δρώμενων, δίνοντας τη δυνατότητα στις ΜΜΕ να ενσωματώσουν γρήγορα τις νέες τεχνολογίες και τα μηνύματα της αγοράς. Επιπλέον, η ανάπτυξη νέων μορφών ενέργειας, τεχνολογίες μερικής υποκατάστασης φυσικών πόρων καθώς και οι αλλαγές στον τομέα των μεταφορών βγάζουν από την απομόνωση τα νησιά και μειώνουν τα προβλήματα από τη φέρουσα ικανότητα των φυσικών πόρων.

Η τεράστια σημασία που παίζουν σήμερα οι υπηρεσίες στο σχηματισμό του εθνικού πλούτου, απελευθερώνει τα νησιά από τους περιορισμούς που θέτει η περιορισμένη ύπαρξη φυσικών πόρων αλλά και η μικρή τοπική αγορά.

Η διαπίστωση ότι σήμερα γίνεται μια έντονη στροφή προς πιο ανθρώπινους και ποιοτικούς στόχους, όπως η διατήρηση της ποιότητας του περιβάλλοντος, η διάθεση προσέγγισης τοπικών πολιτισμών, η προτίμηση για οικολογικά προιόντα καθιστά τα νησιά ως περιοχές, που υπερτερούν σημαντικά και τα θέτει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Τα παραπάνω, γίνονται ακόμη πιο κατανοητά αν λάβουμε υπόψη μας και την αυξανόμενη ζήτηση που εκφράζουν εργαζόμενοι με υψηλό επίπεδο εξειδίκευσης και ανώτερες διοικητικές θέσεις για εγκατάσταση σε χώρους με υψηλή ποιότητα φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Επιπλέον, η οξύτητα των περιβαλλοντικών προβλημάτων σε παγκόσμιο, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο υποχρεώνει την επανεξέταση του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου.

Στα παραπάνω, πρέπει να προσθέσουμε τη συνεχώς μεγαλύτερη βαρύτητα που έχει στον οικονομικό τομέα ο ελεύθερο χρόνος και οι δραστηριότητες που συνδέονται με αυτόν καθώς και η ενίσχυση του περιφερειακού και τοπικού επιπέδου, ως του κατάλληλου επιπέδου λήψης αποφάσεων και αντιμετώπισης προβλημάτων (Σπιλάνης,1996:12-14).

Τέλος, η εφαρμογή της έννοιας της βιώσιμης ανάπτυξης δηλαδή, της σταθερής αναπτυξιακής πορείας που επιτρέπει τη διατήρηση της φυσιογνωμίας και των χαρακτηριστικών των νησιών σε βάθος χρόνου, προσελκύοντας ένα σταθερό πληθυσμό.

Με βάση τα όσα προαναφέρθηκαν, συμπεραίνουμε ότι το περιβάλλον μέσα στο οποίο εξελίσσονται τα νησιά έχει μεταβληθεί σημαντικά, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σημαντικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξης τους και το ξεπέρασμα ορισμένων χαρακτηριστικών τους που μέχρι πρότινος, θεωρούνταν εμπόδια στην ανάπτυξη τους. 

Πρέπει να αναφέρουμε ότι, οι εξελίξεις που αναφέρθηκαν  εγκυμονούν κινδύνους για τα νησιά εάν κατά τη διαδικασία ανάπτυξης τους πραγματοποιηθεί μια κατασπατάληση και ανεξέλεγκτη διάθεση των φυσικών πόρων. Αυτό είναι δυνατόν να συμβεί, από την διάθεση του τοπικού πληθυσμού να αυξήσει σε γρήγορο χρονικό διάστημα τα έσοδα του. Οι κίνδυνοι αυτοί, θα εξωτερικευτούν στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, όπως έχει συμβεί ήδη, σε πολλές νησιωτικές περιοχές.

Για να είναι δυνατή επομένως, η αξιοποίηση των νέων δυνατοτήτων που υπάρχουν σήμερα, χρειάζεται επιπλέον, σχεδιασμός της ανάπτυξης, αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, ορθολογική διαχείριση των πόρων, δημιουργία κατάλληλων υποδομών και ορθολογική αξιοποίηση του συγκριτικού τους πλεονεκτήματος με το σκεπτικό ότι δεν είναι σταθερό αλλά μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου. 

Με άλλα λόγια, απαιτείται μια ενδογενής ανάπτυξη που θα είναι σφαιρική, ολοκληρωμένη, ισορροπημένη μεταξύ των συνιστωσών της, δίδοντας προτίμηση στη μικρή κλίμακα και ελεγχόμενη από τις τοπικές δυνάμεις, και γενικά προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών. Οι προσεγγίσεις της ενδογενούς ανάπτυξης δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην αξιοποίηση των τοπικών φυσικών, ανθρώπινων και χρηματικών πόρων και των δεξιοτήτων και δυναμισμών που υπάρχουν στην κάθε περιοχή (Σπιλάνης,1994:5-6).
 
Η αντιμετώπιση των ζητημάτων των νησιών τόσο σε εθνική όσο και σε ευρωπαϊκή κλίμακα, καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη διότι τα ζητήματα του νησιωτικού χώρου και ιδίως τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, διαφοροποιούνται σημαντικά. Εντούτοις, τα θέματα που έχουν ανακύψει, κυρίως από τη έντονη ανάπτυξη της τουριστική δραστηριότητα, αποτελούν ζητήματα υψίστης προτεραιότητας και απαιτούν την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού και συνεργασία σε όλα τα επίπεδα.

-----------------------------------------------------------------------
Απόσπασμα από την εργασία της Διονυσίας Μουσούρα
"Τα Προβλήματα του Νησιωτικού Χώρου - Η περίπτωση του Νομού Ζακύνθου"



Σημείωση 17ο Τεύχος



 
     Συσχετιζόμενοι Σύνδεσμοι
· Περισσότερα για Νησιά
· Νέα administrator


Πιο δημοφιλής είδηση για Νησιά:
Για τη φώκια μονάχους - μονάχους, της Ναυσικάς Καραγιαννίδη


     Article Rating
Average Score: 0
Αριθμός Ψήφων: 0

Please take a second and vote for this article:

Excellent
Very Good
Good
Regular
Bad


     Επιλογές

 Εκτύπωση αρχικής σελίδας Εκτύπωση αρχικής σελίδας


"Τα Προβλήματα του Νησιωτικού Χώρου, της Διονυσίας Μουσούρα" | Κωδικός Εισόδου / Δημιουργία Λογαριασμού | 0 Παρατηρήσεις
Οι παρατηρήσεις είναι ιδιοκτησία του αποστολέα. Δεν ευθυνόμαστε για το περιεχόμενο τους.

Δεν επιτρέπεται η αποστολή σχολίων για τους Ανώνυμους Χρήστες. Παρακαλώ γραφτείτε πρώτα στην υπηρεσία.




PHP-Nuke Copyright © 2004 by Francisco Burzi. This is free software, and you may redistribute it under the GPL. PHP-Nuke comes with absolutely no warranty, for details, see the license.
Παραγωγή Σελίδας: 0.07 Δευτερόλεπτα